Tasarrufun İptali, Muvazaa, İnançlı İşlem ve Nam-ı Müstear

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Emine HALMAN ÇETİN
ISBN: 9786258092929
668,70 TL 743,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Emine HALMAN ÇETİN
Baskı Tarihi 2022/05
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 802

Tasarrufun İptali, Muvazaa, İnançlı İşlem ve Nam-ı Müstear
Emine HALMAN ÇETİN

Bu çalışma içerisinde, esas olarak muvazaa ve tasarrufun iptali davaları, bunların birbirleri ilişkileri ile bu iki müesseseye yakın konular incelenmiştir.

İslam hukukunda, muvazaalı sözleşme yapılması yasaklanmamış, aksine ona olanak tanınmıştır. Bu sebeple, muvazaa ve namı müstear (takma ad), İslam hukukunda geniş uygulama alanı bulmuştur. Bu iki kurumun varlığı ve geçerliliği kabul edilmekle birlikte ispat koşulları, hüküm ve sonuçları hakkında, fikirler farklılık göstermektedir.

Türk hukukunun, muvazaa (danışıklılık), namı müstear (takma ad) inançlı işlem (itimada dayanan muamele) gibi konuları düzenlemekten kaçınması sebebiyle, bu görev uygulama ve doktrine düşmüş, gerek uygulamada gerekse, doktrinde muvazaa, namı müstear, inançlı işlem kapsamlı olarak ele alınıp incelenmiş, özellikle Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, daha belirgin kurallara bağlanmıştır.

Bu konuda pek çok ilmi görüş ileri sürülerek, içtihatlar çıkarılmıştır. Ancak buna rağmen inceleme konumuz olan müesseselerin yapılarının karmaşık olması, kanunlarımızda bir düzenleme yapılmaması nedeniyle, bu yönde öğretide tam bir görüş birliğine ve uygulamada bir istikrara varılmış değildir.

Bu çalışmada amacımız, muvazaa ve tasarrufun iptali kavramları, bunların hüküm ve sonuçları ile muvazaa davaları ve tasarrufun iptali davaları arasındaki farkları, benzerliklerini yakın hukukî müesseselerle birlikte Yargıtay kararları ve bilimsel öğreti ışığında incelemektir.

Muvazaalı işlemler hakkında, iptal davası açılmasına gerek olup olmadığı, doktrinde tartışmalıdır.

Kanaatimizce Takibe konu bir alacağın tahsilini temin için, borçlunun özünde geçerli tasarrufları ile yaptığı muvazaalı tasarruflar arasında, bir ayrım yapılmaksızın, koşulları mevcutsa, iptal davası hükümlerinin, öncelikle uygulanabileceğini kabul etmek gerekir. İptal davaları ne kadar geniş bir uygulama alanı bulur ve borçluların alacaklılardan mal kaçırmak kastıyla yaptıkları kötü niyetli tasarruflar ne kadar fazla iptale tabi tutulursa, borçluların kötü niyeti o kadar az ödüllendirilmiş olacaktır.

ÖNSÖZ ...................................................................................................................... VII

İÇİNDEKİLER............................................................................................................... IX

GİRİŞ ........................................................................................................................... 1


BİRİNCİ BÖLÜM

TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI


§ 1. GENEL OLARAK TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI...........................................3

§ 2. İPTAL DAVASINDA GÖREV VE YETKİ İLE ÖZEL DAVA KOŞULLARI....................8

I. İPTAL DAVASINDA GÖREV VE YETKİ ..................................................................... 8

II. İPTAL DAVALARINDA ÖZEL DAVA KOŞULLARI .................................................... 10

A. Kesin veya Geçici Aciz Belgesinin Varlığı .................................................... 10

1. Kesin Aciz Belgesi............................................................................... 11

2. Geçici Aciz Belgesi.............................................................................. 11

B. İcra Takibinin Kesinleşmesi ........................................................................ 14

C. Tasarrufun Borcun Doğumundan Sonra Yapılmış Olması .......................... 15

D. Gerçek Bir Alacağın Varlığı ......................................................................... 15

III. 2004 SAYILI İCRA VE İFLAS KANUNUNDAN KAYNAKLANAN TASARRUFUN

İPTALİ DAVALARI................................................................................................. 16

A. Haciz Yolu ile Takiplerde Tasarrufun İptali Davaları................................... 16

1. Tasarrufun İptali Davası ve Amacı...................................................... 16

2. İptal Davasının Hukuki Niteliği........................................................... 17

3. İptal Davasının Konusu ...................................................................... 19

a. Genel Olarak.............................................................................. 19

b. Karşılık Dava Olarak Açılan İptal Davasının Konusu................... 22

c. İptal Davasına Konu Tasarruflar ................................................ 24


X


aa. Karşılıksız Tasarrufların İptali (İİK m.278).......................... 24

bb. Aciz Halinde Yapılan Tasarruflar (İİK m.279)..................... 28

cc. Alacaklılara Zarar Verme Amacıyla Yapılan

Tasarruflar (İİK M.280)...................................................... 29

4. İptal Davasında Davacı ve Davalı Taraf .............................................. 30

B. İflas Yolu İle Takipte Tasarrufun İptali Davası ............................................ 32

1. Genel Olarak ...................................................................................... 32

2. İflasta İptal Davasının Tarafları .......................................................... 34

a. Davacı Sıfatı............................................................................... 34

aa. Borçlunun Davadan Önce İflas Etmesi Durumunda

Davacı Sıfatı....................................................................... 34

bb. Borçlunun Dava Sırasında İflas Etmesi Durumunda

Davacı Sıfatı....................................................................... 35

b. Davalı Sıfatı................................................................................ 35

aa. Borçlunun Davadan Önce İflas Etmesi Durumunda

Davalı Sıfatı ....................................................................... 35

bb. Borçlunun İptal Davası Sırasında İflas Etmesi

Durumunda Davalı Sıfatı ................................................... 36

3. İflasın Kapanmasından Sonra Dava Açma Hakkı ................................ 36

4. İflastaki İptal Davasının Sonuçları ...................................................... 36

C. Hacizde ve İflasta Tasarrufun İptali Davası Bakımından Ortak

Hükümler.................................................................................................... 37

İÇTİHATLAR............................................................................................................... 38


İKİNCİ BÖLÜM

MUVAZAA KAVRAMI HAKKINDA

GENEL BİLGİLER

§ 1. MUVAZAA KAVRAMI İLE İRADE VE BEYAN ARASINDAKİ

UYUMSUZLUKLAR ................................................................................... 189

I. MUVAZAA KAVRAMI......................................................................................... 189

II. İRADE VE BEYAN ARASINDAKİ UYUMSUZLUKLAR ............................................ 191

A. MUVAZAANIN UNSURLARI....................................................................... 193


XI

1. Görünüşteki (Zahiri) Muvazaalı Sözleşme........................................ 193

2. Muvazaa Anlaşması ......................................................................... 194

3. Üçüncü Kişileri Aldatmak Kastı ........................................................ 194

4. Gizli Sözleşme .................................................................................. 195

§ 2. MUVAZAANIN ÇEŞİTLERİ..........................................................................199

§ 3. MUVAZAANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI ....................................................199

I. GÖRÜNÜŞTEKİ MUVAZAALI İŞLEMİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ .................................. 199

A. Muvazaalı İşlemin Varlığının İddia ve İspatı ............................................. 201

B. Muvazaalı İşlemin Üçüncü Kişilerce İleri Sürülmesi ................................. 207

C. Muvazaalı İşlemin Re’sen Gözönünde Tutulması..................................... 209

D. Zamanın Geçmesi veya Tarafların Onamasının Muvazaalı

Sözleşmeye Etkisi ..................................................................................... 210

II. GÖRÜNÜŞTEKİ MUVAZAALI İŞLEMİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN İSTİSNALARI...... 210

III. GİZLİ MUAMELENİN HÜKÜM VE SONUÇLARI................................................... 212

A. Üçüncü Kişiler Yönünden ......................................................................... 212

B. Taraflar Yönünden.................................................................................... 212

§ 4. İPTAL DAVALARI İLE MUVAZAA DAVALARI ARASINDAKİ İLİŞKİ..................213

I. İPTAL DAVALARI İLE MUVAZAA DAVALARI ARASINDAKİ FARKLAR................... 213

A. Genel Olarak............................................................................................. 213

B. Amaç Bakımından .................................................................................... 214

C. Düzenlendikleri Yer Bakımından .............................................................. 215

D. Hukuki Nitelik Bakımından ....................................................................... 215

E. Dava Konusu Bakımından......................................................................... 216

F. Davacı Sıfatı Bakımından.......................................................................... 216

G. Davalı Sıfatı Bakımından........................................................................... 217

H. Dava Açma Süresi Bakımından................................................................. 217

K. Hukuki Sonuçları Bakımından................................................................... 219

I. Karineler Bakımından............................................................................... 219

II. HAKLARIN YARIŞMASI....................................................................................... 221

İÇTİHATLAR............................................................................................................. 229


XII


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İNANÇLI İŞLEMLER VE

TASARRUFUN İPTALİ DAVASI İLE İLİŞKİSİ


§ 1. İNANÇLI İŞLEMİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ ........................................ 375

I. İNANÇLI İŞLEMİN TANIMI ................................................................................. 375

II. İNANÇLI İŞLEMİN HUKUKİ NİTELİĞİ .................................................................. 376

§ 2. İNANÇLI İŞLEMİN UNSURLARI.................................................................. 379

I. KAZANDIRICI İŞLEM .......................................................................................... 379

II. İNANÇ SÖZLEŞMESİ........................................................................................... 379

§ 3. İNANÇLI İŞLEMİN ÇEŞİTLERİ ..................................................................... 380

I. SAF (İŞGÖRME) İNANÇLI İŞLEMLER................................................................... 380

II. KARMA (TEMİNAT) İNANÇLI İŞLEMLER............................................................. 381

§ 4. İNANÇLI İŞLEMDE GÜVENİN KORUNMASI................................................ 382

§ 5. İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAADAN AYRILMASI........................................... 383

I. İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAALI İŞLEME BENZEYEN YÖNLERİ............................. 384

II. İNANÇLI İŞLEMİN MUVAZAALI İŞLEMDEN FARKLARI........................................ 385

§ 6. İNANÇLI İŞLEMİN İSPATI SORUNU, HÜKÜM VE SONUÇLARI...................... 388

I. İNANÇLI İŞLEMİN İSPATI SORUNU .................................................................... 388

II. İNANÇLI İŞLEMİN HÜKÜM VE SONUÇLARI........................................................ 392

III. İNANÇLI SÖZLEŞMELERİN İPTALİ VE TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI İLE

İLİŞKİSİ .............................................................................................................. 392

İÇTİHATLAR............................................................................................................. 394


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

NAM-I MÜSTEAR VE

TASARRUFUN İPTALİ DAVASI İLE İLİŞKİSİ


§ 1. GENEL OLARAK NAM-I MÜSTEAR VE HUKUKİ REJİMİ ............................... 629

I. GENEL OLARAK NAM-I MÜSTEAR..................................................................... 629


XIII

II. NAM-I MÜSTEARIN TABİ OLACAĞI HUKUKİ REJİM........................................... 631

§ 2. NAM-I MÜSTEAR, TEMSİL VE VEKALET İLİŞKİSİ .........................................632

I. GENEL OLARAK ................................................................................................. 632

II. NAM-I MÜSTEARIN ALACAKLILAR BAKIMINDAN ÖNEMİ ................................. 635

§ 3. NAM-I MÜSTEARA DAYANAN DAVALARIN TASARRUFUN İPTALİ

DAVASI İLE İLİŞKİSİ...................................................................................636

I. GENEL OLARAK ................................................................................................. 636

A. Hacizde Nam-ı Müstear Durumunun Tasarrufun İptali Davasıyla

İlişkisi........................................................................................................ 638

1. Borçlunun Nam-ı Müsteardan Önce Yaptığı İvazsız Tasarrufları...... 638

2. Borçlunun Nam-ı Müstear Durumunu Alacaklıları Zarara

Uğratmak İçin Kullanılması Hâli ....................................................... 639

a. Nam-ı Müstear Durumuna Dolaylı Temsil Hükümlerinin

Uygulanması............................................................................ 642

b. Nam-ı Müstear Durumuna İnançlı İşlem Hükümlerinin

Uygulanması............................................................................ 643

c. İspat Meselesi.......................................................................... 644

3. Nam-ı Müstearın İktisap Ettiği Mal veya Hakkı Bir Başkasına

Devretmesi Halinde Açılacak Tasarrufun İptali Davası .................... 647

a. İspat Meselesi.......................................................................... 649

B. İflasta Nam-ı Müstear Durumunun Tasarrufun İptali Davasıyla İlişkisi .... 651

1. Borçlunun İflas Etmesi ..................................................................... 652

2. Nam-ı Müstearın İflas Etmesi........................................................... 653

§ 4. NAM-I MÜSTEAR İLE İLGİLİ YARGITAY İÇTİHATLARININ

DEĞERLENDİRİLMESİ ...............................................................................654

İÇTİHATLAR............................................................................................................. 665

KAYNAKÇA.............................................................................................................. 799

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar