Bu çalışmamızda; öngörülebilen ihlal kavramını ve sonuçlarını inceleyerek ve henüz muaccel olmayan borcun ifa edilmeyeceğinin öngörülebilmesi olgusuna yönelik bir öneride bulunuyoruz. Yaklaşık 170 yıl önce İngiltere'de doğan anticipatory breach doktrininin (öngörülebilen ihlal) CISG'deki yansımasını inceliyor, Türk hukukunda var olan görünümlerini belirgin hale getirerek, tartışılmakta olan sonuçlarına ilişkin görüşlerimizi açıklıyoruz. Kanımızca, ahde vefa ilkesini, vefanın olmayacağı bir ilişkide uygulamak, ifa edilmeyeceği öngörülebilen bir sözleşme ile tarafları bağlı tutmak, ne tarafların ne de topumun yararınadır. Haklı feshin, ani edimli ve henüz ifasına başlanmamış sürekli edimli sözleşmelerdeki iz düşümü olan öngörülebilen ihlal ve alacaklının buna dayanan hakları (özellikle öncelenmiş dönme hakkı); ahde vefa ilkesinin hem istisnalarından, hem de sonuçlarındandır. Bir istisnadır çünkü, muacceliyetten önce dönme hakkı tanır; sonuçtur çünkü bazı durumlarda İlkeye aykırı davranışın bir yaptırımıdır. Borçlunun sözüne uygun davran(a)mayacağı öngörülebildiği için alacaklı, sözleşmeden dönme hakkını vaktinden önce kullanabilir (önceleyebilir).(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
§ 1. KONUNUN TAKDİMİ
§ 2. TEZ
§ 3. YÖNTEM ve KAPSAM
§ 4. PLAN
§ 5. TERİMLER

BİRİNCİ BÖLÜM
ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL KAVRAMI
§ 6. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL
I. ANGLO-SAKSON HUKUKUNDA
II. KARA AVRUPASI HUKUKUNDA
III. CISG'de ve ULUSLARARASI HUKUK UYUMLAŞTIRMA ÇALIŞMALARINDA
§ 7. ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL KAVRAMI
I. Genel Olarak
II. İhlal
III. Öngörülebilme
IV. Öngörülebilen İhlalde Borçlunun Kusurunun Önemi
V. Öngörülebilen İhlalin Benzer Kanun Hükümleri ve Hukuki Kavramlarla Karşılaştırılması

İKİNCİ BÖLÜM
ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLALE KONU OLABİLECEK BORCUN ÖZELLİKLERİ
§ 8. BORCUN KAYNAĞI
I. Borçlandırıcı Sözleşme ve Diğer Borç Kaynakları Bakımından Değerlendirme
II. Yüklenilen Borçlar Arasındaki Sinallagma İlişkisi Bakımından Borcun Kaynağına İlişkin Değerlendirme ve Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borcunu Önceden İfa Eden
Tarafın Öngörülebilen İhlale Dayanma Hakkı
III. Ani, Sürekli ve Dönemlik Edim İçeren Sözleşmeler Bakımından Değerlendirme
§ 9. BORCUN GEÇERLİLİĞİ VE HÜKÜM İFADE ETMESİ
I. Borcun Geçerliliği Bakımından Değerlendirme
II. Borcun Hüküm İfade Etmesi ve Özellikle Geciktirici Koşula Bağlı Borçlar Bakımından Değerlendirme
III. Yanılma, Aldatma, Korkutma ve Aşırı Yararlanmanın Öngörülebilen İhlale Etkisi
§ 10. BORCUN KONUSU
I. Olumlu (Verme, Yapma) ve Olumsuz (Yapmama, Katlanma) Edimleri Bakımından Değerlendirme
II. Asli Edim Yükümlülüğü, Yan Edim Yükümlülüğü, Yan Yüküm Bakımından Değerlendirme
§ 11. BORCUN MUACCEL OLMAMASI
I. Önemli Kavramlar
II. Vade
§ 12. BORCUN ŞAHSEN İFASININ VE KAMBİYO SENEDİNE BAĞLANMASININ ÖNEMİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENİ OLARAK İFA ENGELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ, TÜRK HUKUKUNDA VE CISG'de ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLALE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
§ 13. ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENİ OLARAK İFA ENGELLERİNİN DEĞERLENİRİLMESİ
I. Genel Olarak
II. Baştaki Objektif İmkansızlık
III. Borçlu Temerrüdü
IV. Alacaklı Temerrüdü
V. Sözleşmenin Olumlu İhlali veya Borcun Dar Anlamda Gereği Gibi İfa Edilmemesi
VI. İşlem Temelinin Çökmesi
§ 14. TÜRK HUKUKUNDA VE CISG'de ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLALE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
I. İfa Güçsüzlüğü
II. TBK'nun Eser Sözleşmesine İlişkin 473. Maddesi
III. Ard Arda İfa Edilecek Sözleşmelere İlişkin Düzenlemeler
IV. CISG m.72'de Yer Alan Öngörülebilen İhlal Düzenlemesi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA DÜZENLENMEYEN ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENLERİ ve BUNLARA UYGULANACAK HÜKÜMLER
§ 15. ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENİ OLARAK SONRAKİ ve SÜBJEKTİF İMKANSIZLIK
I. Türk Hukukunda Öngörülebilen İhlal Nedeni Olarak Sonraki İmkansızlık
II. CISG'de Öngörülebilen İhlal Nedeni Olarak İmkansızlık
§ 16. BORÇLUNUN DAVRANIŞLARI, YETERSİZLİĞİ, TARAF OLDUĞU DİĞER SÖZLEŞMELER VE AÇIKLAMALARI NEDENİYLE İHLALİN ÖNGÖRÜLEBİLMESİ
I. Borçlunun Davranışları, Yetersizliği Nedeniyle İhlalin Öngörülebilmesi
II. Borçlunun Taraf Olduğu Diğer Sözleşmeler Nedeniyle İhlalin Öngörülebilmesi
III. Borçlunun Açıklamaları Nedeniyle İhlalin Öngörülebilmesi: Borçlunun Borcu İfa Etmeyeceğini Muacceliyetten Önce Beyan Etmesi, Borcu İnkarı ve Borcun İfası ile Çelişen
Beyanları

BEŞİNCİ BÖLÜM
ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLALİN SONUÇLARI
§ 17. ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENİYLE ALACAKLININ SAHİP OLDUĞU HAKLARA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
I. Öngörülebilen İhlal Nedeniyle Kullanılabilecek Haklar
II. Borçlunun Takas, Def'i Haklarının ve İki Tarafın da Öngörülebilen İhlale Neden Olmasının Alacaklının Haklarını Kullanmasına Etkisi
III. Sözleşme Kurulmadan Önceki Öngörülebilen İhlalin Hakların Kullanılmasına Etkisi
§ 18. ÖNGÖRÜLEBİLEN İHLAL NEDENİYLE ALACAKLININ SAHİP OLDUĞU HAKLARA İLİŞKİN ÖZEL AÇIKLAMALAR
I. Ediminin İfasını Askıya Alma ve Malların Teslimini Durdurma Hakkı
II. Hapis Hakkı (TMK m.952)
III. Güvence ve Açıklama Talep Etme Hakkı ve Külfeti
IV. Öncelenmiş Dönme Hakkı
V. Tazminat Talep Etme Hakkı
SONUÇ

KAYNAKÇA

İlgili Yayınlar