Teminat Amaçlı Alacağın Temliki

İÇİNDEKİLER

Birinci Baskıya Önsöz 5
Teşekkür 9
Kısaltmalar 17
GİRİŞ 19

BİRİNCİ BÖLÜM
İNANÇLI İŞLEM KAVRAMI, GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ VE BENZER KAVRAMLARDAN AYIRT EDİLMESİ
I. GENEL OLARAK 23
II. İNANÇLI İŞLEM KAVRAMI 24
A. Kavramı ve Tanımı 24
B. İnançlı İşlemin Temel Yapısı 26
1. İnanç Sözleşmesi 27
2. Tasarruf İşlemi 31
C. İnançlı İşlemin Hukuki Yapısı 33
1. Genel Olarak 33
2. Bozucu Şarta Bağlı Kazandırıcı İşlem Teorisi 34
3. Nisbi Hukuki Durum Teorisi 35
4. Şekli Hukuki Durum Teorisi 35
5. Hakkın Bütün Olarak Devri Teorisi 35
D. İnançlı İşlemin Konusu 37
1. Ayni Haklar 37
a. Taşınırlar (Menkuller) 37
b. Taşınmazlar (Gayrimenkuller) 38
c. Sınırlı Ayni Haklar 42
2. Alacak Hakları 43
3. Fikri ve Sınaî Mülkiyet Hakları 43
E. İnançlı Kazandırma Şekilleri 43
1. İnançlı İşleme Konu Hakkın İnanan Tarafından Kazandırılması 44
a. Devren İktisap Suretiyle İnançlı Kazandırmalar 44
b. Tesisen İktisap Suretiyle İnançlı Kazandırma 44
2. Hakkın Üçüncü Şahıstan Kazanılması 44
F. İnançlı İşlemlerin Çeşitleri 45
1. Genel Olarak 45
2. Takip Edilen Amaç Bakımından 46
a. Saf İnançlı İşlemler 46
aa. Alacağın veya Ticari Senetlerin Tahsil Amacı İle İnançlı Devri 47
ab. Yönetme Amacı İle Yapılan İnançlı Devir 48
b. Karma İnançlı İşlemler 49
ba. Teminat Amaçlı Alacak Devri 51
bb. Teminat Amaçlı Mülkiyet Devri 51
bc. Teminat Amaçlı Ciro 52
III. İNANÇLI İŞLEMLERİN GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 53
A. İnançlı İşlemlerin Yapılma Nedenleri 53
1. Gizlemek Amacıyla Yapılan İnançlı İşlemler 53
2. Teminat Amaçlı Yapılan İnançlı Devirler 53
3. Alacaklıdan Mal Kaçırma Amacı İle Yapılan İnançlı İşlemler 54
4. Kanunların Elverişsiz Hükümleri Nedeni İle Yapılan İnançlı İşlemler 55
5. Alacağın Tahsili Veya Bir Malın İdaresi Amacı İle Yapılan İnançlı İşlemler 55
IV. İNANÇLI İŞLEMLERİN BENZER KAVRAMLARDAN AYIRT EDİLMESİ 56
A. Muvazaa İle İnançlı İşlemlerin Karşılaştırılması 56
B. Nam–ı Müstear 58
C. Temsil İle İnançlı İşlemlerin Karşılaştırılması 60
D. Kanuna Karşı Hile İle İnançlı İşlemlerin Karşılaştırılması 61

İKİNCİ BÖLÜM
BİR İNANÇLI İŞLEM TÜRÜ OLARAK TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİ KAVRAMININ SOMUTLAŞTIRILMASI
I. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 63
A. Tanımı 63
B. Hukuki Niteliği 64
II. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİNİN TERCİH EDİLME NEDENLERİ, FAYDA VE SAKINCALARI 65
A. Genel Olarak 65
B. Tercih Edilme Nedenleri 66
C. Fayda ve Sakıncaları 68
1. Faydaları 68
2. Sakıncaları 68
III. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİNİN DİĞER TEMİNATLAR ARASINDAKİ YERİ VE BENZER İŞLEMLERDEN AYIRT EDİLMESİ 69
A. Teminat Amaçlı Alacağın Temlikinin Diğer Teminatlar Arasındaki Yeri 69
1. Genel Olarak 69
2. Ayni ve Şahsi Teminatlar Yönünden 70
a. Şahsi Teminatlar Yönünden 70
b. Ayni Teminatlar Yönünden 72
3. Bağımlı (Fer’i) ve Bağımsız Teminatlar Yönünden 74
4. Teminatın Borçlu Veya Üçüncü Kişi Tarafından Sağlanması Yönünden 75
5. Kanunda Öngörülmesi Veya Öngörülmemesi Yönünden 75
B. Benzer İşlemlerden Ayırt Edilmesi 77
1. Alacak Rehni 77
2. İfa Yerine ve İfa Uğruna Temlik 82
IV. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİNİN GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 88
A. Münferit Temlik 88
B. Toptan Temlik 88
C. Çerçeve Temlik 90
V. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİNİN KONUSU 90
A. Genel Olarak 90
B. Teminat Amaçlı Alacağın Temlikine Konu Olabilecek Alacaklar 93
1. Mevcut Alacaklar 93
a. Geçersiz Sebebe Dayanan Alacakların Teminaten Temliki 93
b. Sona Ermiş Alacakların Teminaten Temliki 94
c. Eksik Borçlara İlişkin Alacakların Teminaten Temliki 94
d. Temlik Edilmiş Bir Alacağın Teminaten Temliki 95
e. İnanılanın Borçlusu Olduğu Alacağın Teminaten Temliki 95
f. İşverenin Hizmet Sözleşmesinden Doğan İşin Görülmesine Yönelik Alacak Hakkı 96
2. Şarta ve Süreye Bağlı Alacaklar 98
3. Müstakbel Alacaklar 99
C. Teminat Amaçlı Alacağın Temlikine Konu Olamayacak Alacaklar 103
1. Kanunun Öngördüğü Temlik Edilemeyen Alacaklar 103
a. Manevi Tazminat Hakkının Temliki Sorunu 103
b. Emekli Sandığı Kanunundaki Temlik Yasağı 109
c. Ödünç (Âriyet) Alanın Ödünç Konusu Şeyi Kullanma Hakkı 110
d. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Bakım Alacaklısının Hakkı 110
e. İşçi Ücretinin Saklı Kısmı 110
f. Hâsılat (Ürün) Kiracısının Kullanma Hakkı 111
g. Konut ve Çatılı İşyeri Kirası Kapsamına Giren Kira Sözleşmesinden Doğan Kiracının Kullanma Hakkı 111
2. İşin Niteliği Gereği Temlik Edilemeyen Alacaklar 112
3. Sözleşme Gereği Temlik Edilemeyen Alacaklar 115
4. Temlik Yasağına Uymamanın Hüküm ve Sonuçları 116
VI. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİ İŞLEMİNİN TEMEL YAPISI 118
A. Tarafları 118
1. İnanan 118
2. İnanılan 119
B. İnanç Sözleşmesi 120
1. Tanımı ve Unsurları 120
a. Tanımı 120
b. Unsurları 120
ba. Mevcut Veya Müstakbel Bir Alacağın Temlikinin Taahhüt Edilmesi 120
bb. Alacağın Temlikinin Bir Alacağı Teminat Altına Almak Amacı İle Taahhüt Edilmesi 121
bc. İnanılanın Alacak Hakkını Sözleşme İle Kararlaştırılan Amaca Uygun Kullanmayı ve Bir Kez Söz Konusu Amaç Gerçekleşince Hakkı ya da Artık Değeri İade Etmeyi Taahhüt Etmesi 121
bd. Tarafların Anlaşması 123
2. Hukuki Niteliği 124
a. Teminat Sözleşmesidir 124
b. Sui Generis Sözleşmedir 125
c. Eksik İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmedir 127
3. Fer’ilik Meselesi 128
4. İnanç Sözleşmesinin Şekli ve İspatı Meselesi 129
C. Alacağın Temlikine Yönelik İşlem 131
1. Genel Olarak 131
2. Alacağın Temliki Sözleşmesi 132
a. Kavram 132
b. Unsurları 134
ba. Geçerli Bir Sözleşmenin Varlığı 134
bb. Temlik Edilen Alacak Hakkının Mevcut Olması 135
bc. Temlik Engelinin Bulunmaması 136
c. Hukuki Niteliği 136
ca. Alacağın Temliki Hukuki Bir İşlemdir 136
cb. Alacağın Temliki Sözleşmeye Dayalı Bir İşlemdir 136
cc. Alacağın Temliki Bir Tasarruf İşlemidir 137
3. Alacağın Temlikinin Soyut Veya İlli Olma Niteliği 139
VII. UYGULANACAK HÜKÜMLER 141
A. İnanç Sözleşmesine Uygulanacak Hükümler 141
1. İnanç Sözleşmesinin İlk Elden Uygulanması ve Sözleşmenin Yorumu 141
2. İnanç Sözleşmesinde Yer Alan Boşlukların Tamamlanması ve Kıyasen Uygulanabilecek Hükümler 145
a. İnanç Sözleşmesinde Yer Alan Boşlukların Tamamlanması Meselesi 145
b. Kıyasen Uygulanabilecek Hükümler 150
ba. Genel Olarak 150
bb. Rehin Hükümlerinin Uygulanabilirliği 151
bc. Vekâlet Sözleşmesi Hükümlerinin Uygulanabilirliği 153
bd. TBK. m. 97 Hükmünün Uygulanabilirliği 156
B. Alacağın Temliki İşlemine Uygulanacak Hükümler 159

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİ İŞLEMİNİN HÜKÜMLERİ VE SONA ERME HALLERİ
I. İÇ İLİŞKİ BAKIMINDAN TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 165
A. İnanılanın Hak ve Borçları 165
1. İnanılanın Hakları 165
2. İnanılanın Borçları 165
a. Genel Olarak 165
b. İnanılanın Borçları 166
ba. İnanç Sözleşmesine Konu Hakkı Özenle İdare ve Muhafaza Etme Borcu 166
bb. Teminat Amacının Gerekli Kılmadığı Tasarruflardan Kaçınma Borcu 171
bc. Borcun Tümüyle İfa Edilmesi Halinde, İnanç Sözleşmesine Konu Alacağın İnanana İadeten Temliki Borcu 174
bd. Temel Borcun Teminat Konusu Alacağa Başvurmak Suretiyle Tahsil Edilmesi Halinde, Alacağı Aşan Kısmını İnanana İade Borcu 177
B. İnananın Hak ve Borçları 184
1. İnananın Hakları 184
2. İnananın Borçları 185
a. Genel Olarak 185
aa. Teminaten Temlike Konu Alacağı İnanılana Devretme Borcu 186
ab. Alacak Hakkına İlişkin Bilgi ve Belgeleri İnanılana Verme Borcu 186
ac. Teminatını Tehlikeye Düşürecek veya Zarara Uğratacak Davranışlardan Kaçınma Borcu 187
ad. Asıl Alacağı Karşılamak Üzere Teminaten Temlike Konu Alacağa Başvurulmasına Katlanma ve Alacak Değerinin, Asıl Alacağı Karşılamadığı Oranda İnanılana Ödemede Bulunma Borcu 187
II. DIŞ İLİŞKİ BAKIMINDAN TARAFLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLER KARŞISINDAKİ DURUMU 189
A. Genel Olarak 189
B. İnanılanın Üçüncü Kişiler Karşısındaki Durumu 190
1. Teminaten Temlike Konu Alacağın İnanılan İle Üçüncü Kişi Arasında Akdedilen Bir Sözleşmeye Konu Edilmesi Halinde İşlemin Geçerliliği Meselesi 190
2. İnananın Korunması Sorunu 191
a. Genel Olarak 191
b. İnananın TBK. m. 49/f. II Hükmünden Faydalanma İmkânı 192
c. İnananın TBK. m. 509 Hükmünden Faydalanma İmkânı 193
ca. TBK. m. 509 Hükmünün Öngördüğü Düzen 194
cb. Teminat Amaçlı alacağın Temliki İşlemlerinde TBK. m. 509 Hükmünden Faydalanma İmkânı 196
C. Üçüncü Kişi Borçlunun Korunması 201
III. TEMİNAT AMAÇLI ALACAĞIN TEMLİKİ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ VE SONA ERMEYE BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR 203
A. Sona Erme Sebepleri 203
1. Genel Olarak 203
2. Sona Erme Sebepleri 205
a. Amacın Gerçekleşmesi 205
b. Kararlaştırılan Sürenin Dolması 205
c. İnanç Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü 206
ca. Hükümsüzlük 206
cb. Fesih Hali 206
d. Taraflardan Birinin Ölümü 207
da. İnanılanın Ölümü 207
db. İnananın Ölümü 208
3. Sona Ermenin Sonuçları 208
Sonuç 211
Kaynakça 215
Kavram Dizini 223