Tıbbi Uygulama Hatalarına İlişkin Tam Yargı Davalarında Zamanaşımı

İçindekiler

Önsöz  5

Kısaltmalar  11

Giriş  13

Birinci Bölüm

İDARENİN, TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN

MALİ SORUMLULUĞU

I. TIBBİ UYGULAMA HATALARINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR  15

A. Tıbbi Müdahale (Uygulama) Kavramı ve Kapsamı  15

1. Tıbbi Müdahalenin Tanımı  15

2. Tıbbi Müdahalenin Kapsamı  19

B. Tıbbi Müdahalelerde Dikkate Alınacak Ölçütler (Tıbbi Standart)  21

C. Hatalı Tıbbi Uygulama (Tıbbi Malpraktis) ve Benzer Kavramlar  24

1. Hatalı Tıbbi Uygulama (Tıbbi Malpraktis) Kavramı ve Türleri  24

2. Komplikasyon  30

3. İzin Verilen Risk  36

II. İDARENİN MALİ SORUMLULUĞUNUN TEMEL ESASLARI  40

A. Hizmet Kusuru Kavramı  40

1. Hizmet Kusuru  40

a. Hizmet Kusurunun Özellikleri ve Sınıflandırılması  45

(1) Klasik Sınıflandırma  47

(i) Hizmetin Kötü İşlemesi  47

(ii) Hizmetin Geç ya da Yavaş İşlemesi  49

(iii) Hizmetin Hiç İşlememesi  49

(2) Sağlık Hizmeti Özelinde Hizmet Kusurunun Değerlendirilmesi  52

(i) Sağlık Hizmetinin Kuruluşu ve İşleyişi Bakımından Kusur Sorumluluğu  52

(ii) Hatalı Tıbbi Uygulamalardan Doğan Kusur Sorumluluğu  55

B. Kusursuz Sorumluluk Kavramı  56

1. Kusursuz Sorumluluğu Açıklayan İlkeler  56

a. Tehlike (Risk/Hasar) İlkesi  58

b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi (Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesi)  59

2. İdarenin Kusursuz Sorumluluğunun Kabul Edildiği Durumlar  60

a. Tehlikeli İşlerde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  60

b. Anarşi ve Terör Olaylarında İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  60

c. Bayındırlık İşlerinde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  61

d. Hukuka Uygun İşlerde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  62

e. Kamu Hizmetlerine Katılmada İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  62

3. Sağlık Hizmetlerinde Kusursuz Sorumluluk  63

a. Kan Ürünlerinden Doğan Sorumluluk  63

b. Fevkalade Tıbbi Yöntemlerden Doğan Sorumluluk  64

c. Tehlikeli Durumlar  64

d. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk  65

e. İdarenin Arızi İşbirlikçilerinin Uğradığı Zararlardan Sorumluluk  66

C. Türk Hukukunda İdarenin Kusur Yönünden Mali Sorumluluğu  67

İkinci Bölüm

TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN

TAM YARGI DAVALARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ

I. GENEL OLARAK TAM YARGI DAVASI KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ  75

A. İdari İşlemlerden Doğan Tam Yargı Davaları  76

B. İdari Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları  78

C. İdari Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davaları  79

II. HATALI TIBBİ UYGULAMADAN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARINDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR VE KANUN YOLLARI  80

A. İlk İnceleme Aşamasında Özellik Arz Eden Hususlar  80

1. İdareye Ön Başvuru Koşulu  80

2. Görevli ve Yetkili Mahkeme  83

3. Dava Açma Ehliyeti  85

4. Süre  88

B. Kanun Yolları  91

1. İstinaf  91

2. Temyiz  95

III. HATALI TIBBİ MÜDAHALELERDEN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARINDA ZARARIN GİDERİLMESİ  96

A. Tazminat Ödenmesine İlişkin Genel Koşullar  96

B. Maddi ve Manevi Tazminat  102

1. Maddi Zarar ve Maddi Tazminat Kavramları  102

2. Maddi Tazminatın Kapsamı  104

3. Manevi Zarar ve Manevi Tazminat Kavramları  110

4. Manevi Tazminatın Kapsamı  112

5. Tazminat Ödeyen İdarenin Sağlık Personeline Rücu Etmesi  116

Üçüncü Bölüm

TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN TAM YARGI

DAVALARINDA ZAMANAŞIMININ, ADİL YARGILANMA HAKKI

ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

I. GENEL OLARAK ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE KAVRAMLARI  125

A. Zamanaşımı  125

B. Hukuk Davalarında Zamanaşımı  126

C. Ceza Davalarında Zamanaşımı  130

1. Dava Zamanaşımı  130

2. Ceza Zamanaşımı  133

D. Hak Düşürücü Süre  136

E. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Kavramlarının Karşılaştırılması  139

II. ADİL YARGILANMA HAKKI VE HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ  140

A. Genel Olarak Adil Yargılanma Hakkı ve Hak Arama Özgürlüğü  140

B. İdari Yargıda Hak Arama Özgürlüğü ve Mahkemeye Başvurma Hakkı  143

C. İdari Yargı Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu  146

D. Tıbbi Uygulama Hatalarına İlişkin Tam Yargı Davaları ile Adil Yargılanma Hakkı ve Hak Arama Özgürlüğünün Birlikte Değerlendirilmesi  149

III. ZAMANAŞIMININ, TIBBİ UYGULAMAYA BAĞLI TAM YARGI DAVALARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ  153

A. Eylemin İdariliği Kavramı  153

B. Tıbbi Uygulama Hatalarına Bağlı Tam Yargı Davalarında Zamanaşımının Başlangıcı  158

1. Tıbbi Uygulama Anı  159

2. Süreklilik Arz Eden Mağduriyetin Devam Ettiği Durumlarda Zamanaşımı Başlangıcı  163

3. Tıbbi Uygulama Hatasının Sonradan Öğrenildiği Durumlarda Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı  170

C. Dava Açma Süresini Durduran Haller  183

1. Görevli Olmayan Yerlere Başvurma  184

2. İdari Makamların Sükûtu  192

3. Üst Makamlara Başvurma  195

IV. TIBBİ UYGULAMA HATALARINA İLİŞKİN TAM YARGI DAVALARINDA ZAMANAŞIMI VE ADİL YARGILANMA HAKKINA DAİR GÖRÜŞLER  197

A. Anayasa Mahkemesi’nin Görüşü  197

B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü  210

V. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA TAM YARGI DAVALARI VE ZAMANAŞIMI  214

Sonuç  219

Kaynakça  223

Kavramlar Dizini  241