Karşılıksız Çeke Bağlanan Sonuçlar

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Ahmet BÜYÜKŞİŞLİ
ISBN: 9789750259685
256,50 TL 285,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ahmet BÜYÜKŞİŞLİ
Baskı Tarihi 2020/03
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Karşılıksız Çeke Bağlanan Sonuçlar

Ahmet BÜYÜKŞİŞLİ

2020/03 1. Baskı, 174 Sayfa

ISBN 978-975-02-5968-5

Çek; nakit para ile yapılan ödemelere oranla daha hızlı ve güvenli olması, paranın taşınması, kullanılması ve muhafaza edilmesinden kaynaklanabilecek riskleri taşımaması ve çek ile yapılan ödemelerin tespitinin ve ispatının daha kolay olması gibi sebeplerden dolayı ticaret hayatında önemli bir yere sahiptir. Aslında ödeme aracı olan çeklerin ileri düzenleme tarihi uygulaması ile kredi aracı olarak kullanılması hatta doğmuş ya da ileride doğabilecek bir borca teminat olarak düzenlenmesi ile teminat aracı olarak da kullanılması çekin ticaret hayatındaki önemini daha da artırmaktadır.

Ticaret hayatında yaygın olarak kullanılan çeklerle ilgili uygulamada en çok rastlanan uyuşmazlıklardan birisi çekin karşılıksız çıkmasıdır. Çeklerin karşılıksız çıkmasının önüne geçebilmek için çeşitli düzenlemeler ve değişiklikler yapılmasına rağmen karşılıksız çekin önüne geçilememiş, karşılıksız çıkan çek sayısı artmaya devam etmiştir. Son olarak 6728 sayılı Kanun'la 5941 sayılı Çek Kanunu'n da değişiklik yapılarak çekin karşılıksız çıkmasına sebebiyet verme fiili idari yaptırım uygulanmasını gerektiren bir fiil olmaktan çıkarılmış, adli yaptırımları olan bir suç olarak düzenlenmiştir.

Bu çalışmada çekin karşılıksız sayılabilmesinin şartları ve ibraz ettiği çeki ödenmeyen hamilin hakları 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 5941 sayılı Çek Kanunu çerçevesinde ortaya koyulmuş, ayrıca çekin karşılıksız çıkmasına sebebiyet veren kişilere uygulanacak yaptırımlar ilgili mevzuat hükümleri, doktrindeki görüşler ve yargı kararları çerçevesinde incelenmiştir.

Konu Başlıkları

Çekin Karşılıksız Sayılabilmesinin Şartları
Çekin Ödenmemesi
Ödenmeme Durumunun Tespiti
Başvurma Hakkı
Başvurma Borçluları
Karşılıksızdır İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verme Suçu
Adli Para Cezası
Şikâyet Hakkının SahibiÇekin Karşılıksız Sayılabilmesinin Şartları
Çekin Ödenmemesi
Ödenmeme Durumunun Tespiti
Başvurma Hakkı
Başvurma Borçluları
Karşılıksızdır İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verme Suçu
Adli Para Cezası
Şikâyet Hakkının Sahibi

İçindekiler

Önsöz  5

Kısaltmalar  11

Giriş  13

Birinci Bölüm

KARŞILIKSIZ ÇEK

I. KAVRAM  15

II. ÇEKİN KARŞILIKSIZ SAYILABİLMESİNİN ŞARTLARI  18

A. Geçerli Bir Çek Düzenlenmiş Olması  18

1. Çekin Unsurları  18

a. Mutlak Zorunlu Unsurlar  19

i. Çek Kelimesi  19

ii. Belirli Bir Bedelin Kayıtsız Şartsız Ödenmesi Konusunda Havale  20

iii. Muhatabın Ticaret Unvanı  21

iv. Düzenlenme Tarihi  22

v. Düzenleyenin İmzası  24

vi. Banka Tarafından Verilen Seri Numarası  24

vii. Karekod  25

b. Çekin Alternatifli (İkamesi Mümkün) Zorunlu Unsuru  26

c. Çekin İhtiyari Unsuru  28

2. Çek Kanunu ve Mevzuattaki Çekin Şekline İlişkin Düzenlemeler  30

3. Çeke Konulan İhtiyari Kayıtlar  31

a. Çekin Geçerliliğini Etkilemeyen Kayıtlar  31

b. Çeki Geçersiz Hale Getiren Kayıtlar  34

4. Geçerli Bir Çekin Varlığı Bakımından Diğer Hususlar  35

a. Çek Düzenleme Ehliyeti  35

b. Bankalarca Bastırılan Çek Yapraklarının Kullanılması  37

B. Çekin Kanuni İbraz Süresi İçerisinde İbraz Edilmesi  38

1. İbrazın Süresi  38

a. Kanunda Öngörülen İbraz Süreleri  38

b. İbraz Sürelerinin Hesaplanması  42

c. İbraz Sürelerinin Hukuki Niteliği  44

2. İbrazın Yapılacağı Yer  45

a. Çekin Çekle İşleyen Hesabın Bulunduğu Muhatap Banka Şubesine İbraz Edilmesi  45

b. Çekin Çekle İşleyen Hesabın Bulunduğu Muhatap Banka Şubesinden Başka Bir Şubeye İbraz Edilmesi  45

c. Çekin Takas Odasına İbraz Edilmesi  46

C. Ödeme İçin İbraz Edenin Yetkili Hamil Olması  47

1. Nama Yazılı Çeklerde  47

2. Emre Yazılı Çeklerde  48

3. Hamiline Yazılı Çeklerde  48

D. İbraz Edilen Çekin Sahte ya da Tahrif Edilmiş Olmaması  49

E. İbraz Edilen Çekin Karşılığının Kısmen ya da Tamamen Bulunmaması Sebebiyle Ödenmemesi  54

1. Çekle İşleyen Hesapta Yeterli Karşılığın Olmaması  54

2. Çekin Ödenmesinin Düzenleyenin İradesi Dışındaki Sebeplerle Durdurulması  55

F. Muhatap Banka Tarafından Karşılıksızdır İşlemi Yapılması  58

III. KARŞILIĞI BULUNMAYAN ÇEKİN MUHATAP BANKA TARAFINDAN ÖDENMESİ VE YAPILAN ÖDEMENİN SONUÇLARI  62

A. Karşılığı Bulunmayan Çekin Hataen Ödenmesi ve Sonuçları  62

B. Karşılığı Bulunmayan Çekin Bilerek ve İsteyerek Ödenmesi ve Sonuçları  65

1. Banka ile Düzenleyen Arasında Borçlu Cari Hesabı İlişki Varsa  66

2. Banka ile Düzenleyen Arasında Alacaklı Cari Hesabı İlişki Varsa  67

İkinci Bölüm

ÇEKİN KARŞILIKSIZ ÇIKMASININ SONUÇLARI

I. BAŞVURMA HAKKI VE KULLANILMASI  71

A. Hamilin Başvurma Borçlularına Başvurabilmesinin Şartları  71

1. Çek Bedelinin Ödenmemesi  71

2. Ödenmeme Durumunun Tespit Ettirilmesi  72

a. Ödenmeme Durumunun Ödememe Protestosu ile Tespit Ettirilmesi  73

b. Ödenmeme Durumunun Muhatabın Beyanı ile Tespit Ettirilmesi  74

c. Ödenmeme Durumunun Takas Odasının Beyanı ile Tespit Ettirilmesi  77

d. Ödenmeme Durumunun Tespit Ettirilmesine Gerek Olmayan Haller  77

i. Çek Üzerinde Protestodan Muafiyet Kaydı Bulunması  77

ii. Mücbir Sebepler  78

iii. Muhatap Banka veya Çek Borçlularından Birisinin İflası  79

iv. Hesaba Geçirilmek Üzere Düzenlenen Çeklerin Hesaba Geçirilmeme Hali  80

B. Başvurma Borçluları  80

1. Düzenleyen  81

2. Cirantalar  81

3. Diğer Çek Borçluları  83

a. Aval Veren  83

b. Yetkisiz Temsilci  83

4. Garanti Cirosu Yapan Kişinin Durumu  84

5. Muhatap Bankanın Durumu  87

C. Başvurma Borçlularının Sorumluluklarının Niteliği  87

D. Başvurma Borçlularının Sorumluluklarının Kapsamı  88

1. Hamilin Başvurması Halinde  88

a. TTK m. 810’a Dayalı Talepler  88

i. Ödenmemiş Olan Çek Bedeli  88

ii. Faiz  89

iii. Yapılan Masraflar  90

iv. Komisyon Ücreti  90

b. TTK m. 783/3’e Dayalı Talepler  91

i. Karşılıksız Kalan Çek Bedelinin %10’unu Talep Hakkı  91

ii. Çekin Karşılıksız Çıkması Sebebiyle Uğranılan Zararı Talep Hakkı  93

2. Ödeme Yapmış Olan Bir Başvurma Borçlusunun Başvurması Halinde  93

E. İhbar Yükümlülüğü  95

F. Zamanaşımı  96

1. Zamanaşımı Süreleri  96

2. Zamanaşımının Kesilmesi  98

a. Dava Açılması  99

b. Takip Talebinde Bulunulması  102

c. Davanın İhbar Edilmesi  104

d. Alacağın İflas Masasına Bildirilmesi  105

3. Zamanaşımının Durması  106

4. Zamanaşımı Definin İleri Sürülmesi  107

5. Çekin Zamanaşımına Uğramasının Sonuçları  108

G. Başvurma Hakkını Kaybeden Hamilin Durumu  110

1. Sebepsiz Zenginleşme Davası  111

2. Temel İlişki  116

3. Karşılığın Devri  118

II. ÇEKİN KARŞILIKSIZ ÇIKMASI HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR  119

A. Tarihi Süreç  119

1. 3167 Sayılı Kanun Öncesi Dönem  119

2. 3167 Sayılı Kanun Dönemi  120

3. 5941 Sayılı Çek Kanunu Dönemi  124

a. 6273 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişikler  125

b. 6728 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler Sonrası Dönem  126

B. Karşılıksız Çeke İlişkin Çek Kanununda Öngörülen Yaptırımlar  126

1. Karşılıksızdır İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verme Suçu  126

a. Suçla Korunan Hukuki Yarar  127

b. Suçun Maddi Unsurları  127

i. Suçun Konusu  127

ii. Suçun Eylemi  128

iii. Suçun Faili  130

c. Suçun Manevi Unsuru  132

d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri  135

i. Teşebbüs  135

ii. İştirak  135

iii. İçtima  136

2. Adli Para Cezası  137

3. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı  139

a. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağının Uygulanacağı Kişiler  140

b. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararının Sonuçları  140

4. Çek Yapraklarının İadesi  143

C. Karşılıksız Çek Nedeniyle Açılacak Davalarda Yargılama  145

1. Görevli ve Yetkili Mahkeme İle Yargılama Usulü  145

2. Hamilin Şikâyet Hakkı  148

3. Kanun Yolları  151

D. Çekin Karşılıksız Çıkması Halinde Uygulanacak Yaptırımların Kaldırılması  153

1. Etkin Pişmanlık  153

2. Şikâyetten Vazgeçilmesi  156

3. Kanunda Öngörülen Sürenin Dolması  156

Sonuç  159

Kaynakça  165

Kavramlar Dizini  173

 


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar