Ticari Davalarda İş Uyuşmazlıklarında Tüketici Mahkemelerinde Dava Şartı Arabuluculuk Uygulamaları

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: İlker KOÇYİĞİT - İzzet YEŞİLKAYA
ISBN: 9786257802277
513,00 TL 570,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar İlker KOÇYİĞİT, İzzet YEŞİLKAYA
Baskı Tarihi 2020/09
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)

Ticari Davalarda İş Uyuşmazlıklarında Tüketici Mahkemelerinde Dava Şartı Arabuluculuk Uygulamaları

İlker KOÇYİĞİT, İzzet YEŞİL KAYA

2020/09 1. Baskı, 1005 Sayfa, Ciltli

ISBN 978-625-780-227-7


Ülkemizde arabuluculuk uygulamaları 07.06.2012 tarih ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun yürürlüğe girmesi ile başlamıştır. Ancak öncesinde ihtiyari arabuluculuk olarak başlayan arabuluculuk uygulamaları hedeflenen uyuşmazlık çözüm sayılarına ulaşamamıştır. Kıta Avrupası ve Anglo Sakson hukuk sistemlerindeki iyi arabuluculuk uygulamaları dikkate alınarak son yıllarda dava şartı arabuluculuk gündeme gelmiş ve kısa sayılabilecek bir tartışma sürecinden sonra ilk olarak iş uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuğu düzenleyen 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun ilgili kısımları 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanun yürürlüğe girdikten sonra iş uyuşmazlıklarının çok büyük bir oranda dava şartı arabuluculukla başlayan arabuluculuk süreci sonunda anlaşma ile sonuçlandığı görülmüştür. İş uyuşmazlıklarına ilişkin bu başarılı uygulama, kanun koyucuyu diğer alanlarda da dava şartı arabuluculukla ilgili düzenleme yapma konusunda harekete geçirmiştir.

İş uyuşmazlıklarına ilişkin düzenlemenin yürürlüğe girmesinden bir yıl sonra 7155 sayılı Kanunla Türk Ticaret Kanununa eklemeler yapılarak, ticari davalarda da dava şartı arabuluculuğa ilişkin düzenlemeler yapılmış ve bu hükümler 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ticari davalara ilişkin dava şartı arabuluculukla ilgili düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra dava şartı arabuluculukla ilgili baştan beri mevcut olan tartışmalar ivme kazanmıştır. İş uyuşmazlıklarına ilişkin yaklaşık iki buçuk yıllık, ticari davalarda ise bir buçuk yıllık yargı uygulamaları sonucunda bir kısım tartışmalar halen varlığını devam ettirmekle birlikte önemli bir kısmı yargı kararları ile açıklığa kavuşturulmuştur.

Son olarak 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 59. maddesi ile TKHK’na eklenen TKHK’nın 73/A maddesi ile Tüketici Mahkemeleri- 8 Önsöz nin görev alanında kalan bazı uyuşmazlıklar dava şartı arabuluculuk kapsamına dahil edilmiştir.

Bu çalışmamızda; değişik yer bölge adliye mahkemeleri kararları ve Yargıtay kararları taranarak uygulayıcılara yardımcı kaynak oluşturulması amaçlanmıştır. Tartışmalara ışık tutması açısından yargı kararları ile birlikte doktrin görüşlerinden de yararlanılmıştır.

Çalışmamızın iş uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk ve uygulamaları kısmı İzzet Yeşilkaya, diğer kısımları ise İlker Koçyiğit tarafından kaleme alınmıştır.


İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ.............................................................................................................................................................7

İÇİNDEKİLER...................................................................................................................................................9

KISALTMALAR ............................................................................................................................................ 15

I. DAVAŞARTI .......................................................................................................... 17

A. Genel Olarak ............................................................................................................................ 17

B. Genel Dava Şartları................................................................................................................ 20

C. Özel Dava şartları ................................................................................................................... 22

D. Dava Şartlarının İncelenmesi ............................................................................................. 24

E. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları ....................................................................................... 30

F. Konuya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları....................................................... 58

II. ARABULUCULUK .................................................................................................. 77

A. Genel Olarak ............................................................................................................................ 77

B. Tarihsel Gelişim....................................................................................................................... 80

C. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ..................................................................... 82

D. Arabuluculuk ve Arabulucu................................................................................................ 85

E. Özel Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk.............................................................. 88

1. Arabuluculuğa Elverişli Alanlar................................................................................. 88

2. Arabuluculuğa Elverişli Olmayan Alanlar.............................................................. 91

F. İhtiyari Arabuluculuk ............................................................................................................ 93

1. Genel Olarak.................................................................................................................... 93

2. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ve Aşamaları................................................ 97

3. Arabuluculuk Faaliyeti ve Sonuçlanması .............................................................. 99

G. Dava Şartı Arabuluculuk....................................................................................................103

1. Genel olarak ..................................................................................................................103

2. Dava Şartı Arabuluculukta Başvuru ......................................................................104

3. Dava Şartı Arabuluculukta Görevlendirme ........................................................107

4. Dava Şartı Arabuluculukta Arabuluculuk Faaliyeti ..........................................108

5. Dava Şartı Arabuluculukta Adliye Arabuluculuk Bürosu Yetkisine İtiraz........111


10 İçindekiler

6. Dava Şartı Arabuluculukta Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler............ 112

7. Dava Şartı Arabuluculukta İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz .......................... 113

8. Dava Şartı Arabuluculuk ve Tahkim...................................................................... 115

H. Arabuluculuk Sürecinin Başlamasının Sürelere etkisi ............................................. 116

1. İhtiyari Arabuluculukta ............................................................................................. 117

2. Dava Şartı Arabuluculukta ....................................................................................... 117

I. İcra Edilebilirlik Şerhi .......................................................................................................... 118

J. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları ..................................................................................... 120

K. Konuya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları..................................................... 138

III. TİCARİDAVALARDAARABULUCULUK ............................................................. 149

A. Genel Olarak.......................................................................................................................... 149

B. Ticari Dava.............................................................................................................................. 158

1. Mutlak Ticari Davalar ................................................................................................. 164

a. Türk Ticaret Kanun’unda Düzenlen Hususlara İlişkin

Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar ................................................................ 164

b. Türk Medenî Kanunu’nun Rehin Karşılığında Ödünç Verme İşi

ile Uğraşanlar Hakkındaki 962 ilâ 969 uncu Maddeleri ile İlgili

Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar ................................................................ 169

c. Türk Borçlar Kanunu’nun Çeşitli Hükümlerinde Düzenlenen

Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar ................................................................ 169

aa. Malvarlığının veya İşletmenin Devralınması ile İşletmelerin

Birleşmesi ve Şekil Değiştirmesi Hakkındaki 202 ve 203

üncü Maddelerinde Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan

Davalar........................................................................................................... 169

bb. Rekabet Yasağına İlişkin 444 ve 447 inci Maddelerinde

Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar .............................. 170

cc. Yayım Sözleşmesine Dair 487 ilâ 501 inci Maddelerinde

Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar .............................. 171

çç. Kredi Mektubu ve Kredi Emrini Düzenleyen 515 ilâ 519

uncu Maddelerinde Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan

Davalar........................................................................................................... 171

dd. Komisyon Sözleşmesine İlişkin 532 ilâ 545 inci

Maddelerinde Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan

Davalar........................................................................................................... 172

ee. Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları

İçin Öngörülmüş Bulunan 547 ilâ 554 üncü Maddelerinde

Düzenlenen Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar .............................. 172

ç. Fikrî Mülkiyet Hukukuna Dair Mevzuatla İlgili

Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar ................................................................ 173


İçindekiler 11

d. Borsa, Sergi, Panayır ve Pazarlar ile Antrepo ve Ticarete Özgü

Diğer Yerlere İlişkin Özel Hükümlerle İlgili Uyuşmazlıklardan

Doğan Davalar.....................................................................................................174

e. Bankalara, Diğer Kredi Kuruluşlarına, Finansal Kurumlara ve

Ödünç Para Verme İşlerine İlişkin Düzenlemelerle İlgili

Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar.................................................................174

f. Özel Kanun Hükümleri Gereği Mutlak Ticari Sayılan Davalar..............175

2. Nispi Ticari Dava ..........................................................................................................176

a. Genel Olarak.........................................................................................................176

b. Ticari İşletme İle İlgili Bazı Davalar ................................................................176

aa. Havaleye İlişkin Haklardan Doğan Davalar .......................................176

bb. Saklama (Vedia) Sözleşmesine İlişkin Haklardan Doğan

Davalar...........................................................................................................177

cc. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklarından Doğan Davalar.......177

c. Her İki Taraf İçin Ticari Sayılan Hususlardan Doğan Davalar ...............177

aa. Ticari İşletme................................................................................................178

bb. Esnaf İşletmesi.............................................................................................179

cc. Gerçek Kişi Tacir..........................................................................................179

çç. Tüzel Kişi Tacir .............................................................................................180

dd. Esnaf ...............................................................................................................192

ee. Ticari İşletme - Esnaf İşletmesi Ayrımı.................................................193

3. Ticari Dava Sayılmanın Sonuçları...........................................................................196

a. Görev.......................................................................................................................196

b. Deliller ve Yargılama Usulü .............................................................................197

c. Dava Şartı Arabuluculuk...................................................................................199

C. Ticari İş .....................................................................................................................................200

1. Genel Olarak..................................................................................................................200

2. Ticari İş Sayılmanın Sonuçları..................................................................................201

D. Tüketici İşlemi .......................................................................................................................204

1. Genel Olarak..................................................................................................................204

2. Tüketici İşlemine Bağlanan Sonuç.........................................................................205

E. Ticari Davalarda Dava Şartı Arabuluculuğa İlişkin Düzenlemenin

Uygulama Alanı ....................................................................................................................209

1. Zaman Bakımından.....................................................................................................209

2. TTK 5/A maddesi Uygulama Alanı.........................................................................210

a. TTK’daki Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamındaki Uyuşmazlıklar .......210

aa. Birinci Kitap ..................................................................................................211

bb. İkinci kitap.....................................................................................................212


12 İçindekiler

cc. Üçüncü Kitap ............................................................................................... 218

dd. Dördüncü Kitap .......................................................................................... 220

ee. Beşinci Kitap ................................................................................................ 221

ff. Altıncı Kitap.................................................................................................. 223

b. 5411 sayılı Bankacılık Kanun’undaki Dava Şartı Arabuluculuk

Kapsamındaki Uyuşmazlıklar.......................................................................... 228

c. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri

Kanun’undaki Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamındaki

Uyuşmazlıklar....................................................................................................... 229

d. 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanun’undaki Dava

Şartı Arabuluculuk Kapsamındaki Uyuşmazlıklar.................................... 230

e. Fikri Mülkiyet Mevzuatından Kaynaklanan Dava Şartı

Arabuluculuk Kapsamındaki Uyuşmazlıklar.............................................. 230

f. Diğer Kanunlardaki Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamındaki

Uyuşmazlıklar....................................................................................................... 231

3. TTK 5/A Maddesine Göre Nispi Ticari Davalarda Uygulama Alanı ............. 232

4. İİK’daki Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamındaki Uyuşmazlıklar.................. 233

F. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları ..................................................................................... 234

a. Ticari Davaya İlişkin Yargıtay Kararları ................................................................. 234

b. Dava Şartı Arabuluculuğa İlişkin Yargıtay Kararları......................................... 417

G. Konuya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları..................................................... 430

a. Ticari Davaya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları................................. 430

b. Dava Şartı Arabuluculuğa İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları ........ 443

IV. TÜKETİCİ MAHKEMELERİNDE ARABULUCULUK .............................................. 517

A. Tüketici İşlemi ve Tüketiciye Yönelik Uygulamalar.................................................. 518

B. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı .......................................................................... 520

C. Tüketici İşlemi ve Tüketiciye Yönelik Uygulamalarda Arabuluculuk ................. 525

Ç. 6502 sayılı TKHK’nun 73/A Maddesine Göre Dava Şartı Arabuluculuk

Kapsamındaki Uyuşmazlıklar........................................................................................... 527

D. 6502 sayılı TKHK’nun 73/A Maddesine Göre Dava Şartı Arabuluculuk

Kapsamı Dışında Kalan Uyuşmazlıklar.......................................................................... 529

1. Tüketici Hakem Heyetinin Görevi Kapsamında Olan Uyuşmazlıklar......... 529

2. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Yapılan İtirazlar ........................................ 530

3. TKHK’nın 73. Maddenin 6. Fıkrasında Belirtilen Davalar................................ 531

4. TKHK’nın 74. Maddede Belirtilen Davalar........................................................... 533

5. Tüketici İşlemi Mahiyetinde Olan ve Taşınmazın Aynından Doğan

Uyuşmazlıklar ............................................................................................................... 534


İçindekiler 13

E. 6502 sayılı TKHK’nun 73/A Maddesinin Zaman Bakımından Uygulanması........535

F. Tüketici Mahkemelerinde Dava Şartı Arabuluculuk İle İlgili Özel Durumlar.......536

G. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları .....................................................................................538

H. Konuya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları.....................................................643

V. İŞUYUŞMAZLIKLARINDADAVAŞARTIARABULUCULUK ...............................685

A. Genel Olarak ..........................................................................................................................685

B. Kapsam....................................................................................................................................687

C. İstisnalar ..................................................................................................................................697

D. Arabulucuya Başvuru Şartı Yerine Getirilmeden Dava Açılması ve Sonuçları........698

E. Zaman Bakımından Uygulama........................................................................................701

F. Arabulucuya Başvuru..........................................................................................................705

G. Arabulucunun Görevlendirilmesi...................................................................................709

H. Arabuluculuk Faaliyeti ve Görüşmeler .........................................................................710

I. Arabuluculuğun Sona Ermesi ve Son Tutanağının Düzenlenmesi.....................716

İ. Arabuluculuk Ücreti ve Giderler .....................................................................................721

J. Arabuluculukta geçen sürenin zamanaşımına etkisi...............................................725

K. Tarafların Anlaşması ve İcra Edilebilirlik Şerhi............................................................726

L. Tutanağın İlam Niteliğinde Belge Sayılması ve Dava Açılamaması....................729

M. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları .....................................................................................733

N. Konuya İlişkin Bölge Adliye Mahkemesi Kararları.....................................................764

ARABULUCULUK FORM, DAVETİYE VE TUTANAK ÖRNEKLERİ...............................969

a) İhtiyari Arabuluculuk Örnekleri.......................................................................................969

b) Ticari Davalarda Arabuluculuk Örnekleri.....................................................................975

c) İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Tutanak Örnekleri...........................................992

KAYNAKÇA................................................................................................................1003

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar