Tıp Hukuku (2 Cilt)

Cilt I: Genel Hükümler – Cilt II: Özel Hükümler
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Hakan HAKERİ
ISBN: 9789750290879
Stok Durumu: Tükendi
1.620,00 TL 1.800,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Hakan HAKERİ
Baskı Tarihi 2024/02
Baskı Sayısı 26
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 1612

Bu kitap tıbbi müdahalenin hukukunu incelemektedir. Böylece değişik tıbbi müdahaleler bakımından hukuki sorunlar, sağlık çalışanlarının hak ve yükümlülükleri, hastaların hak ve yükümlülükleri ile hatalı tıbbi uygulamalar nedeniyle tazminat ve idari sorumluluk konuları sistematik bir yapı içinde, kapsamlı ve bilimsel olarak ele alınmaktadır.

Kitapta tıp hukukunun teorik ve pratik bütün konuları ele alınmış, tıp hukukuyla ilgili teorik ve uygulamadaki tüm sorulara cevap verilmeye çalışılmıştır. Uygulamaya yönelik kitaplardan farklı olarak konular sistematik olarak ele alındığından, uygulamacıların aradıkları hususları bu konular içinde bulması gerekmektedir.

Tıp hukukunun teorik altyapısının kurulması için bir adım daha atılarak, genel hükümler ve özel hükümler şeklinde iki cilt halinde hazırlanan kitabın bu baskısına güncel yeni kaynaklar eklenmiştir.

Kitapta yer verilen bazı yargı tam metin olarak aktarılmıştır. Dipnotta ilgili karardan sonra yer verilen § işareti, söz konusu yargı kararının tam metnine karekod okutarak ulaşabileceğinizi göstermektedir.

Konu Başlıkları
Sağlık Çalışanları Hakları ve Hasta Hakları
Tıp Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları
Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları
Hekim ve Hastaların Yükümlülükleri
Özellik Arzeden Tıbbi Müdahaleler
Tıbbi Müdahalelere Uygulanacak Sözleşmeler
Hatalı Tıbbi Uygulama ve Tazminat Sorumluluğu
Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru
İçindekiler
25. Baskıya Önsöz  7
23. Baskıya Önsöz  9
20. Baskıya Önsöz  11
13. Baskıya Önsöz  13
10. Baskıya Önsöz  14
1. Baskının Önsözü  15
Kısa İçindekiler  17
Kısaltmalar  31
Cilt II – Genel Hükümler
Giriş  35
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR  37
§ 2. KAVRAM  44
§ 3. TARİHSEL GELİŞİM  51
§ 4. HUKUKSAL KAYNAKLAR  58
§ 5. MESLEK ETİĞİ  64
I. Genel Olarak  64
II. Hekim ve Özel Şirket İlişkileri  71
III. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri  74
§ 6. MESLEK KURULUŞLARI VE MESLEKİ DİSİPLİN  76
I. Meslek Kuruluşları  76
A. Tabip Odası  76
B. Türk Tabipleri Birliği  77
C. Uzmanlık Derneği  77
II. Mesleki Disiplin  80
A. Genel Olarak  80
B. Aile Hekimleri ile İlgili Uygulama  89
C. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama  90
D. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu  90
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI  93
I. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma  98
II. Bilgi İsteme  99
III. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme  99
IV. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme  100
V. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme  101
VI. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım  102
VII. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı  102
VIII. Ötanazi Yasağı  102
IX. Tıbbi Özen Gösterilmesi  103
X. Genel Olarak Bilgi İsteme  103
XI. Kayıtları İnceleme  105
XII. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi  105
XIII. Bilgilerin Gizli Tutulması  106
XIV. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası  107
XV. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması  109
XVI. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi  109
XVII. Tıbbi Araştırmalarda Hasta Hakları  110
XVIII. Güvenliğin Sağlanması  111
XIX. Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma  111
XX. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret  112
XXI. Refakatçi Bulundurma  112
XXII. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi  112
XXIII. Hastaya Yeterli Vakit Ayrılması ve Hastanın Vaktine Riayet Edilmesi  113
XXIV. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı  113
XXV. Hasta Hakları ile İlgili Kurul ve Birimler  115
A. Genel Olarak  115
B. Hasta Hakları Kurulu  116
C. Hasta Hakları Birimi  119
XXVI. İnsan Hakları Bağlamında Hasta Hakları  120
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI  123
I. Hekim Hakları  123
II. Hak Arama Yolları  126
A. Haksız Şikâyetlere Karşı Hak Arama Yolları  126
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları  135
1. Ceza Hukuku Araçları  136
a. Genel Olarak  136
b. Cezaların Artırılması  139
c. Hükmedilen Hapis Cezasının Ertelenememesi  140
d. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler  140
2. Tazminat Hukuku Araçları  141
3. Süreç  141
4. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Suçlarda Uzlaştırma  141
a. Genel Olarak  141
b. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenebilecek Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar  142
c. Uzlaştırma Edimi Olarak Neler İstenebilir?  142
C. Sağlık Çalışanının Meşru Savunma Hakkı Var mıdır?  143
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım  144
IV. Çalışan Hakları ve Güvenliği Uygulamaları Rehberi ve Çalışan Güvenliği Genelgesi  146
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı  147
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı  150
A. Genel Olarak  150
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama  153
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. SAĞLIK PERSONELİ KAVRAMI  155
§ 2. ETİK KURULLAR  159
I. Genel Olarak  159
II. Mevzuatın Gelişimi  161
III. Etik Kurulların Oluşturulması ve Yapısı  162
IV. Etik Kurulların Görev ve Yetkileri  164
V. Etik Kurul Kararlarına Karşı Kanun Yolları  166
§ 3. YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI  168
§ 4. ADLİ TIP KURUMU  169
§ 5. SAĞLIK MESLEKLERİ KURULU  170
§ 6. EMBRİYO KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜSÜ  176
§ 7. TIP HUKUKUNDA “ÇOCUK” KAVRAMI  179
§ 8. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK  187
I. Genel Olarak  187
II. Şifa Garantisi Yasağı  204
§ 9. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ  206
I. Genel Olarak  206
II. Güven İlkesi  209
III. Sorumluluk Alanlarının Bölünebilirliği: Bağımsız Sorumluluk Prensibi ve Rutin İşleyiş Teorisi  217
A. Genel Olarak  217
B. Hemşirelik Yönetmeliği md. 6/1–d’nin Değerlendirilmesi  221
IV. Sorumlunun Belirlenmesindeki Güçlükler  224
A. Tek Hekimin Çalıştığı Muayenehanelerde  224
B. Birden Fazla Hekimin Müştereken Çalıştığı Polikliniklerde  224
C. Hekim ve Hemşire İşbirliğinde  225
D. Danışma (Konsültasyon) ve Vekâlet  226
E. Başka Yerde Yaptırılan Tetkik ve Tahlil Sonuçlarına Güvenilmesi  229
F. Ücretsiz Tedavilerde Sorumlunun Belirlenmesi  230
§ 10. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET  230
I. Kavram  230
II. Uygulamadaki Sorunlar  235
A. Sağlık Verilerine Erişim ve Paylaşım Sorunu  235
1. Sağlık Çalışanlarının Verilere Erişimi  237
2. Bakanlık Birimlerinin Verilere Erişimi ve E–Nabız  238
3. Bilişim Sistemine Erişimden Kaynaklanan Problemler  243
4. Genel Sağlık Sigortası Verilerinin Paylaşımı ve İşverenle Paylaşım Sorunu  243
5. Hasta Yakınlarıyla Paylaşım  244
6. Denetim Elemanlarıyla Paylaşım  245
7. Sağlık Verilerine Avukatların Erişimi  246
8. Üçüncü Kişilerin Bilgilendirilmesi  246
9. Adölesan Gebeliğinin Bilgilendirilmesi  253
10. Sağlık Verilerinin Bilimsel Amaçla İşlenmesi  254
B. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması  255
C. Banko ve Masalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler  256
D. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler  257
E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayeneleri ile Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet Sorunu  258
1. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet  258
2. Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet  261
F. Güvenlik Kamerası Kayıtları  263
G. Hasta Bilgilendirme Ekranları  265
H. Aile Hekimliğinde Kayıtların Devri  265
I. Hasta Kayıtlarını İnceleme Hakkı  265
İ. Ölüm Sonrası Hasta Mahremiyetinin Korunması  266
J. Adli Mercilerin Hasta Mahremiyeti İhlalleri  266
K. Siber Saldırılar  269
L. Çocuk Hastanın Mahremiyet Hakkı  269
M. Basına Yapılan Açıklamalar  271
III. SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİYLE İLİŞKİLİ OLABİLECEKLERİ DEĞERLENDİRİLEN KURUL KARARLARI  271
§ 11. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ  281
I. Kavram  281
II. Hasta Tercihi (Triyaj) Sorunu  284
III. Sağlık Çalışanının Kendini Hastalıktan Korumak İçin Tıbbi Müdahaleyi Reddetmesi  286
IV. Sağlık Çalışanlarının Uzmanlık Alanı Dışında Görevlendirilmesi  287
V. Korunma Hareketinin Hukuk Düzeni ile Çelişki İçinde Olması  288
VI. Hastanın Rızasının Olmadığı Hallerde Zorunluluk Hali Kurumunun Uygulanması Sorunu  288
§ 12. MALPRAKTİS  290
§ 13. ÇEKİNİK (DEFANSİF) TIP  290
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER  293
§ 2. ŞARTLAR  294
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması  294
A. Genel Olarak  294
B. Hekim Olma Şartı  295
1. Genel Olarak  296
2. Uzmanlık Şartı  299
a. Genel Olarak  299
b. Sertifika ile Yetki Alınması  306
3. Öğrencilerin ve Asistanların Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu  311
4. Silahlı Kuvvetler ile Emniyet Genel Müdürlüğünün Sağlık Meslek Mensubu Olmayan Personelinin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler  319
C. Hemşirelerin Görev Alanı  320
D. Hekim Olmayan Sağlık Çalışanının Müdahalelerinde Hekimlerin Denetim ve Gözetim Yükümlülüğü  324
E. Gönüllü Sağlık Hizmeti ve Sağlık Gözlemciliği  324
F. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları  325
II. Aydınlatma ve Rıza  329
A. Temel Kurallar  329
B. Aydınlatma  341
1. Aydınlatma Çeşitleri  342
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması  342
aa. Temel Sorunlar  342
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri  345
aaa. Genel Olarak  345
bbb. Teşhis Aydınlatması  346
ccc. Süreç Aydınlatması  348
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma  350
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma  352
b. Risk Aydınlatması  353
c. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması)  360
aa. Kavram  360
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma  362
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme  362
dd. Araç Kullanmama Uyarısı  366
2. Özel Durumlarda Aydınlatma  366
a. Kısırlaştırma  366
b. Engelli Cenin  369
c. Tıptaki Yeni Teşebbüsler  376
d. Hekim Hatası  377
e. Hekimin Tecrübesi  379
f. Masraflar ve Ekonomik Zorunluluklar  380
g. Ticari Yarar  381
h. Kalite Aydınlatması  381
ı. Hekimin Hastalığı  382
i. Eser Sözleşmesi Niteliğindeki Tıbbi Müdahalelerde Aydınlatma  382
j. Aile Hekimliğinde Aydınlatma  386
3. Aydınlatılacak Kişi  386
a. Genel Olarak  386
b. Çocuklar Açısından  389
4. Aydınlatma Yükümlüsü  389
5. Aydınlatmanın Zamanı  392
6. Aydınlatmanın Kapsamı  394
7. Aydınlatmanın Şekli  399
a. Genel Olarak  399
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği  411
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma  413
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Haller Var mıdır?  414
a. Aydınlatmadan Vazgeçme  415
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması  416
c. Risk Aydınlatmasında Riskin Çok Açık Olması  418
d. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması  418
aa. Genel Olarak  418
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi  422
e. Acil Haller  422
f. Aydınlatmanın Hasta Bakımından Anlamını Yitirmiş Olması  423
g. Psikiyatri Hastalarının Aydınlatılması  423
h. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması  423
ı. Sağlık Çalışanının İnançları Nedeniyle Aydınlatma Yapmak İstememesi  424
i. Rızanın Aranmadığı Tıbbi Müdahalelerde Aydınlatma Sorunu  424
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi  425
11. Aydınlatmada Nedensellik Bağı Sorunu  425
12. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları  426
a. Tedavi Aydınlatmasının İhlali Durumunda  427
b. Otonomi Aydınlatmasının İhlali Durumunda  427
13. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları  430
C. Rıza  431
1. Genel Olarak  432
2. Rıza Açıklaması  442
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti)  443
a. Genel Olarak  444
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi  449
aa. Türk Hukuku  450
aaa. Genel Olarak  450
bbb. Çocuk ile Kanuni Temsilcinin İradesinin Farklı Olması  459
ccc. Ebeveynden Hangisinin Rızasının Geçerli Olacağı Sorunu  460
ddd. Eşler Arasında Fikir Ayrılığı Çıkması  461
eee. Veli veya Vasinin Olmadığı veya Bulunmadığı Haller  462
fff. Kanuni Temsilcinin Rıza Yetkisinin Olmadığı Haller  462
ggg. Kamu Denetçiliği Kurumu Kararı  463
hhh. Erkek Çocuklarda Sünnete Karar Verme Bakımından  465
bb. Karşılaştırmalı Hukuk  466
cc. Doğum Kontrol Hapı Reçete Edilmesinde Ebeveynin Rızası Sorunu  470
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi  471
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi  481
e. Hamile Kadının Tedaviyi Ret Hakkı  482
f. Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar Bakımından Rıza Ehliyeti  484
aa. Vesayet Altına Alınmış Erginler  484
bb. Küçükler  485
4. Rızanın Kapsamı  485
5. Rızanın Aranmadığı Haller  487
a. Acil Haller  489
b. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler  489
aa. Genel Olarak  489
bb. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu  492
aaa. Genel Olarak  492
bbb. Hukukumuzdaki Durum  497
cc. Çocuklardan Topuk Kanı Alma Zorunluluğu  512
dd. Yurt Dışına Çıkacaklara Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması  513
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması  513
ff. HIV Tetkiki İçin Rıza Sorunu  514
c. Akıl Hastaları İle İlgili Düzenlemeler  515
aa. Genel Olarak  515
bb. Karşılaştırmalı Hukuk  520
cc. Uluslararası Standartlar  523
d. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler  529
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları  529
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler  530
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler  534
aaa. Karşılaştırmalı Hukuk  534
bbb. Türk Hukuku  542
dd. Kanunen Rıza Aranmayan Hallerde Hekimlerin Etik İhlali Nedeniyle Hastanın Rızası Olmadığı Müddetçe Müdahaleden Çekinmesi Sorunu  544
e. Sağlık Raporuna İtiraz Halinde Muayene Yükümlülüğü  547
f. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler  548
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı  550
7. Ameliyatın Genişletilmesi  551
8. Bilinci Kapalı Hastalar Açısından Rıza Sorunu  559
a. Vasinin Karar Vermesi  559
b. Varsayılan Rıza  559
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet)  566
aa. Genel Olarak  566
bb. Karşılaştırmalı Hukuk  569
d. “Canlandırma Uygulanmasın” (Resüsitasyon Yapılmaması) Talimatları (DNR)  577
9. Kanun Hükmünü İcra/Üstün Nitelikte Özel Yarar  579
10. Muhtemel Rıza  579
11. Rızayı Sakatlayan Haller  580
12. Rızanın Geri Alınması  582
13. Rıza Formu  584
14. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler  585
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları  589
1. Ceza Hukuku Açısından Sonuçları  589
a. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Yanılma  589
b. Hukuksal Yanılgı  591
2. Özel Hukuk Açısından Sonuçları  592
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale  593
A. Endikasyon (Gereklilik)  593
1. Kavram  593
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler  601
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler  603
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler  603
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler  604
d. Sünnet  604
e. Doğum Kontrolü  605
3. Değerlendirme  605
B. Özenli Tıbbi Müdahale  608
5. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  611
I. Genel Olarak  611
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü  611
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü  613
A. Kişisel Edim Kavramı  613
B. Temsil Edilebilir Edimler  616
C. Temsil Edilemeyen Edimler  618
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü  620
A. Kavram  620
B. Öykü Alma Yükümlülüğünün İçeriği  621
V. Muayene Yükümlülüğü  623
A. Muayene Kavramı  623
B. Hekim Muayenesinin Özel Şekilleri  623
1. Teşhis Muayenesi  624
2. Önleyici ve Erken Tanı Muayenesi  624
3. Kontrol Muayenesi  624
4. Hükümlü ve Tutukluların Muayenesinde Kelepçe Sorunu  626
VI. Teşhis Yükümlülüğü  626
A. Teşhis Kavramı  626
B. Teşhis Türleri  626
C. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği  627
D. Uzaktan Teşhis Yasağı  630
E. Doğum Öncesi Teşhis  632
F. Teşhisi Bildirme Yükümlülüğü  632
G. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü  633
VII. Tedavi Yükümlülüğü  633
A. Hekimin Tedavisi  633
B. Tedavi Yükümlülüğü ve Hukuksal Temelleri  634
1. Genel Olarak  634
2. Özel Durumlar  634
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi  634
b. Acil Durumlar  636
C. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü  637
D. Uzaktan Tedavi Yasağı  638
1. Genel Olarak  638
2. Tele–Tıp  643
E. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları  644
1. Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı  644
2. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı  644
a. Genel Olarak  645
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği  648
c. Tedaviyi Ret Halinde Aydınlatma  649
d. Tedaviyi Ret ile İntihar Ayrımı  650
e. Tedaviyi Ret ile Pasif Ötanazi Ayrımı  651
f. Yaşam Destekleyici Tedavinin Reddi  652
3. Ağır Özürlü Yeni Doğan Çocuklar Bakımından Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları  653
4. AIDS Hastasını Tedavi Yükümlülüğü  654
5. Hekimin Kürtajı Ret Hakkı  655
6. Hekimin Etkisiz (Beyhude) Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı  657
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü  665
A. Kavram  665
B. Reçetenin Hukuksal Niteliği  665
C. Reçete Düzenlemenin Hukuksal Dayanağı  665
D. Reçete Düzenleme Yükümlülüğünün İçeriği  666
E. Reçetenin Şekli  667
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü  668
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü  668
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü  669
X. Tedaviyi Kesme Yükümlülüğü  670
A. Tedaviyi Kesme ve Sözleşmeyi Sona Erdirme  670
B. Tedaviyi Kesme Nedenleri  670
C. Ölmekte Olan Hastalarda Tedavinin Kesilmesi  671
XI. Kayıt Tutma Yükümlülüğü  672
A. Genel Olarak  672
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği  676
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı  676
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı  678
3. Kayıtların Şekli  680
4. Kaydın Zamanı  681
5. Kayıtlar Ne Kadar Süre ile Saklanmalıdır?  682
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları  683
XII. Kayıtları Verme Yükümlülüğü  689
A. Hukuksal Dayanak  690
B. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri  692
1. Dava Dışı İnceleme Hakkı  692
2. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı  694
C. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar  694
D. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar  695
E. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme  696
XIII. Sır Saklama Yükümlülüğü  697
XIV. Organizasyon Yükümlülükleri  702
XV. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler  702
A. Genel Olarak  702
B. Ameliyatlarda Kullanılan Malzemenin Saklanması Yükümlülüğü  704
XVI. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü  704
A. Tıbbi Bilirkişi Olarak Hekim  704
B. Bilirkişi–Mahkeme İlişkisi  706
C. Bilirkişiliği Üstlenme Yükümlülüğü  706
D. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları  707
E. Tanıklıktan Çekinme  708
XVII. Ölüm ile İlgili Yükümlülükler  708
A. Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler  708
B. Ölü Muayenesi Yapmak ve Defin Ruhsatı Düzenlemek  710
XVIII. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü  710
XIX. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü  711
XX. Bildirim Yükümlülüğü  714
XXI. Mesleki Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü  715
XXII. Rapor Düzenleme Yükümlülüğü  716
XXIII. İnsani Değerlere Saygı Gösterme Yükümlülüğü  721
A. Genel Olarak  721
B. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerine İlişkin Yükümlülükler  721
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  721
I. İşbirliği Yükümlülüğü  721
II. Hastanın Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü  724
III. Katlanma Yükümlülüğü  725
A. Kavram  725
B. Yasal Katlanma Yükümlülükleri  726
C. Diğer Katlanma Yükümlülükleri  727
IV. Hastanın Bildirme Yükümlülüğü  727
V. Ücret Ödeme Yükümlülüğü  730
VI. Diğer Yükümlülükler  730
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini  735
Kavramlar Dizini  737
İçindekiler
Cilt II – Özel Hükümler
Kısa İçindekiler  755
Kısaltmalar  767
1. Bölüm
ÖZELLİK ARZEDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ  771
I. Kavram  771
II. Hukuksal Temel ve Kapsam  773
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri  775
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli  776
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi  776
a. Türk Hukuku’nda  776
b. Karşılaştırmalı Hukukta  781
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi  783
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler  788
4. Otopsi mi Nakil mi?  790
5. Organ ve Doku Dağıtımı  796
B. Canlılardan Organ Nakli  798
1. Genel Olarak  798
2. Akrabalık Şartı  804
3. Çapraz Nakil  810
C. Hayvanlardan Organ Nakli  812
IV. Yüz, Kol ve Bacak Nakli  814
V. İstanbul Deklarasyonu  817
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)  820
I. Giriş  820
II. Kavram  825
III. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar  827
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları  830
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları  830
a. Yetkili Kurul veya Makamlardan İzin Alınması  831
b. Deneyin Önce İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Hayvan Üzerinde Yapılmış Olması ve Bu Deneyler Sonucunda Ulaşılan Bilimsel Verilerin İnsan Üzerinde Deneyi Gerekli Kılması  832
c. Deneyin İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmaması  832
d. İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verici Yöntemlerin Uygulanmaması  833
e. Deneyle Varılmak İstenen Amacın, Bunun Kişiye Yüklediği Külfete ve Kişinin Sağlığı Üzerindeki Tehlikeye Göre Daha Ağır Basması  833
f. Aydınlatma ve Rıza Şartı  834
aa. Aydınlatma  834
bb. Rıza  836
g. Menfaat Yasağı  837
h. Araştırmanın Yapılabileceği Yerler  839
ı. Özel Durumlarda Araştırma  840
aa. Çocuklar  840
bb. Gebe, Lohusa ve Emziren Kadınlar Bakımından  841
cc. Kısıtlılar Bakımından  842
dd. Yoğun Bakımdaki ve Bilinci Kapalı Kişiler Bakımından  843
ee. Özgürlüğü Kısıtlanmış Kişiler Bakımından  844
ff. Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukuku Bakımından  845
2. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları  845
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları  850
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları  851
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları  855
3. Özel Düzenlemeler  857
IV. İlaç Araştırmalarında Safhalar  859
A. Faz I  860
B. Faz II  860
C. Faz III  861
D. Faz IV  861
E. İlaç Araştırmaları Safhalarının Ceza Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi  861
V. İnsan Dokusu veya Ceset Üzerinde Yapılacak Araştırmalar  862
VI. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Klinik Araştırmaları  863
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER  865
I. Tanım  865
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği  866
§4. KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI  875
I. Genel Olarak  875
II. Kök Hücrenin Niteliği  878
A. Kök Hücre Organ mıdır?  879
B. Kök Hücre İlaç mıdır?  880
C. Kök Hücre Kan veya Kan Ürünü müdür?  880
III. Kök Hücre Çalışmaları ve Hukuksal Durum  881
A. Kavram  881
1. Yetişkin Kök Hücre Çalışmaları  881
2. Embriyonik Kök Hücre Çalışmaları  881
B. Sağlık Bakanlığı Genelgesi  883
C. Diğer Hukuksal Sorunlar  887
1. İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçu Bakımından Değerlendirme  887
2. Disiplin Sorumluluğu  888
D. Değerlendirme  888
§ 5. İNSAN KOPYALAMA  889
§ 6. İNSAN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI  893
§ 7. GENETİK TANI  901
I. Kavram  901
II. Türleri  903
A. Doğum Öncesi Tanı  904
B. Yeni Doğanın Taranması  904
C. Hastalık Teşhisi  905
D. Taşıyıcıların Belirlenmesi  905
E. Adli Tıp Testleri  905
III. Genel Prensipler  905
IV. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği  908
V. Hukuksal Sorumluluk  909
VI. Yasaklar ve Yaptırım  911
VII. Kanuni Düzenleme Zorunluluğu  913
A. Giriş  913
B. Temel Düşünceler  915
C. Öneriler  916
§ 8. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER  916
I. Genel Olarak  916
II. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları  919
III. Kanuni Düzenleme  920
§ 9. YAPAY DÖLLEME  932
I. Kavram  932
II. Yapay Dölleme Sözleşmesinin Hukuki Niteliği  934
III. Yapay Döllemenin Şartları  935
IV. Yapay Döllemenin Kuralları  938
V. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü  940
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu  940
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu  941
VI. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar ve Yaptırımlar  941
VII. Merkezlerin Sorumluluğu  944
VIII. Üreme Hücreleri ve Embriyoların Dondurulması ve DNA Analizi Zorunluluğu  944
IX. Taşıyıcı Annelik  948
A. Kavram  948
B. Etik Açıdan Taşıyıcı Annelik  950
C. Dini Açıdan Taşıyıcı Annelik  950
D. Karşılaştırmalı Hukukta Taşıyıcı Annelik  951
E. Taşıyıcı Annelikte Çocuk ile Genetik Anne Arasındaki Hukuki İlişki  956
F. Olması Gereken Hukuk  962
§ 10. MİTOKONDRİ DEĞİŞTİRME TEDAVİLERİ  963
§ 11. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ  967
§ 12. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER  970
I. Giriş  970
II. Hukuki Durum  972
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı  972
B. Yabancı Ülkelerdeki Durum  973
C. Ülkemizdeki Mevcut Durum  974
D. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme ve Öneriler  975
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi  976
2. Aydınlatma  977
3. Endikasyon  979
4. Alternatif veya Tamamlayıcı Tedavi Yöntemlerinin Giderlerinin Devlet Tarafından Ödenmesi Sorunu  982
§ 13. ACİL TIBBİ MÜDAHALELER  982
§ 14. KISIRLAŞTIRMA  991
§ 15. KİMYASAL HADIM  994
I. Kavram  994
II. Karşılaştırmalı Hukuk  996
III. Ülkemizdeki Tartışmalar  998
IV. Mevzuat  1003
§ 16. PALYATİF BAKIM  1006
§ 17. SAĞLIK TURİZMİ ÇERÇEVESİNDE YABANCI HASTALARA YAPILAN TIBBİ MÜDAHALELER  1009
§ 18. YAPAY ZEKÂ VE TIBBİ MÜDAHALELER  1015
§ 19. TELE–TIP  1019
I. Genel Olarak  1020
II. Mevzuatımızda Tele–Tıbba Müsaade Edilen Haller  1025
§ 20. PANDEMİ VE TIP HUKUKU SORUNLARI  1027
I. Sorun  1027
II. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler  1030
A. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu  1030
1. Genel Olarak  1030
2. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması ve Karantinaya Alınması  1032
B. Türk Medeni Kanunu  1033
C. İdari Tedbirler  1035
1. İl İdaresi Kanunu  1035
2. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu  1036
3. Ceza Muhakemesi Kanunu  1036
4. Genelgeler  1037
III. Kişisel Veriler Bakımından Değerlendirme  1040
§ 21. CESET ÜZERİNDE BİLİMSEL İNCELEME VE ARAŞTIRMA YAPILMASI  1042
2. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA, TAZMİNAT SORUMLULUĞU VE ALTERNATİF YÖNTEMLER
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ  1047
§ 2. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ  1049
I. Genel Olarak  1049
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği  1049
1. Genel Olarak  1049
a. Vekâlet Sözleşmesi  1049
b. Eser Sözleşmesi  1051
c. Vekâletsiz İşgörme  1053
d. Haksız Fiil  1054
2. Yeni Tüketici Kanunu ile Ortaya Çıkan Hukuki Durum  1055
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği  1056
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği  1056
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği  1057
a. Genel Olarak  1057
b. Özel Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Alımı Yoluyla Çalıştırılan Hekimler Bakımından  1061
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği  1064
D. Şehir Hastanelerinde Hasta ile İlişkinin Hukuksal Niteliği  1066
E. Hasta ile Hekim Arasındaki Hukuki İlişkinin Belirlenmesi ve Sonuçları  1068
II. Görevli Yargı Yeri  1072
A. Genel Olarak  1072
B. Yargıtay Kararları  1076
C. Görevli Mahkeme  1082
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından  1082
2. Özel Hastaneler Bakımından  1083
3. Kamu Hastaneleri Bakımından  1084
a. Genel Olarak  1084
b. Sigortaya Karşı Dava Açılması Durumunda  1086
§3. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)  1088
I. Genel Olarak  1088
II. Tıbbi Standart  1094
A. Kavram  1094
B. Tıbbi Standarttın Devlet Tarafından Belirlenmesi  1105
C. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler  1107
D. Tıbbi Standarttan Sapma: SUT  1110
E. Tıbbi Standarda Aykırılığın İspatı  1111
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata)  1111
A. Kavram  1112
B. Komplikasyon Malpraktis Ayrımı  1117
C. Hata (Malpraktis) Örnekleri  1118
1. Teşhis Hatası  1123
a. Genel Olarak  1123
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma  1129
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması  1130
2. Tedavi Hatası  1133
a. Müdahalenin Yapılmaması  1134
aa. Genel Olarak  1134
bb. Defansif Tıp  1137
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması  1137
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme  1143
d. Gerekli Testlerin ve Tetkiklerin Yapılmaması  1144
e. İlaç Tedavisinde Oluşan Tıbbi Uygulama Hataları  1146
f. Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi  1148
g. Ölçüsüz Tıbbi Müdahale  1150
h. Bir Komplikasyonun Fark Edilememesi  1151
ı. Hatalı Ameliyat Tekniği  1151
i. Teknik Aletlerin Kullanılmasında Yapılan Hatalar  1152
j. Derhal Hastaneye Yapılması Gereken Sevkin Yapılmaması, Uzman Hekime Çok Geç Danışılması  1152
k. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması  1154
l. Üçüncü Kişileri Uyarmama  1155
m. Kayıt ve Testleri İncelemeden Tıbbi Müdahale Yapılması  1156
n. Konsültasyon İstenmemesi  1156
o. Müşahede Altında Tutmama  1158
ö. Başarısız Kısırlaştırma  1158
3. Komplikasyon Yönetimi  1159
4. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali  1161
5. Organizasyon Kusuru  1165
a. Genel Olarak  1166
b. Özel Hastaneler  1188
c. Sağlık Bakanlığı Açısından Organizasyon Kusuru  1190
d. Sağlık Bakanlığı Açısından Denetim Kusuru  1194
6. Üstlenme Kusuru  1198
a. Genel Olarak  1198
b. İlk Ameliyat  1209
7. Hemşirelerin Yaptığı Hatalar  1210
8. Uygulamadan Ağır Hata Örnekleri  1213
9. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü  1215
10. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi)  1215
a. Genel Olarak  1215
b. Uzman Mütalaası/Uzman Görüşü  1225
c. Yüksek Sağlık Şurası  1228
§ 4. TAZMİNAT SORUMLULUĞU  1233
I. Özel Hukuk Bakımından Tazminat Sorumluluğu  1235
A. Genel Olarak  1235
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları  1235
1. Hukuka Aykırılık  1235
2. Kusur  1236
3. Zarar  1238
4. Nedensellik Bağı  1239
C. Tazminat Türleri  1242
1. Maddi Tazminat  1242
2. Manevi Tazminat  1248
3. İstenmeden Dünyaya Gelen Çocuk Nedeniyle Tazminat  1253
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi  1258
E. İfa Yardımcısının Fiilinden Sorumluluk  1259
F. İspat  1261
1. Genel Olarak  1261
2. Tıp Hukukunda İspat Kolaylıkları  1263
a. Tamamen Kontrol Edilebilir Riskler  1265
b. Rıza Alma ve Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali  1266
c. Kayıt Yükümlülüğünün İhlali  1266
d. Uzmanlık niteliklerinin eksikliği  1267
e. Ağır hata  1267
f. İlk Görünüş İspatı  1268
G. İddianın Genişletilmesi Yasağı  1270
H. Zamanaşımı  1271
I. Sorumsuzluk Anlaşmaları  1275
İ. Ceza Davası Kararının Etkisi  1277
II. İdare Hukuku Bakımından Tazminat Sorumluluğu  1281
A. Tazminatın Şartları  1283
1. Zarar  1283
a. Zararın Nitelikleri  1283
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır  1283
bb. Zarar Özel Olmalıdır  1286
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır  1286
b. Zararın Kapsamı  1286
aa. Maddi Zarar  1286
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar  1286
(1) Tedavi Giderleri  1286
(2) Cenaze Giderleri  1287
(3) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı  1287
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar  1288
bb. Manevi Zarar  1289
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar  1289
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar  1290
ccc. Danıştay’ın Kusur Bulunmamasına, Nedensellik Bağı Kurulamamasına Rağmen veya Kayıtların Eksikliği Nedeniyle Manevi Tazminata Hükmettiği Haller  1291
2. Kusur  1295
a. Genel Olarak  1295
b. Ceza Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Esas Alınıp Alınamayacağı Sorunu  1302
3. Nedensellik Bağı  1303
B. İspat  1306
C. İdareye Başvuru ve Zamanaşımı  1306
D. Ceza Mahkemesi Kararının Etkisi  1310
E. Sağlık Çalışanının İdare Aleyhine Açılan Davaya Katılması  1311
F. Rücu  1312
G. Tazminat Davasının Uzun Sürmesi Nedeniyle Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali  1318
III. Arabuluculuk  1318
IV. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası  1321
A. Genel Olarak  1321
B. Doğrudan Sigortacıya Başvurma  1332
C. Tahkime Başvuru  1332
§ 5. TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA ALTERNATİF YÖNTEMLER  1333
3. Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
§ 1. GİRİŞ  1339
§ 2. TIBBİ HATALARA İLİŞKİN DAVALARDA HUKUKİ BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMİŞ OLMASI ŞARTI  1340
§ 3. YAŞAM HAKKI  1344
§ 4. CEZA SORUŞTURMASI VEYA KOVUŞTURMASININ YAPILAMAMASI  1349
§ 5. ADİL YARGILANMA HAKKI  1350
A. Genel Olarak  1350
B. Gerekçeli Karar Hakkı  1351
1. Genel Olarak  1351
2. Bilirkişi Değerlendirmeleri Açısından Gerekçeli Karar Hakkı  1354
Son Söz  1357
Küçük Sözlük  1359
Yararlanılan Kaynaklar  1363
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini  1403
Kavramlar Dizini  1405

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar