| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Uğur ARSLAN |
| Baskı Tarihi | 2022/04 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 702 |
Türk Af Hukuku
(1923'ten Günümüze Af Kanunları ve Afla İlgili Anayasa Mahkemesi Kararları İle Birlikte)
Dr. Uğur ARSLAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................9
İÇİNDEKİLER ....................................................................11
RESİMLER DİZİNİ ............................................................ 21
KISALTMALAR DİZİNİ .....................................................23
GİRİŞ ................................................................................25
1. BÖLÜM
TARİHTE, TEOLOJİDE VE KARŞILAŞTIRMALI
HUKUKTA AF KAVRAMI VE AFFA YÖNELİK
ELEŞTİRİLER
1.1. AF KAVRAMI ............................................................................39
1.2. AFFA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER ........................................43
1.2.1. Genel Olarak ....................................................................43
1.2.2. Affa Olumlu Yaklaşımlar.................................................45
1.2.3. Affa Olumsuz Yaklaşımlar...............................................53
1.3. AFFIN TARİHİ..........................................................................56
1.3.1. Genel Olarak ....................................................................56
1.3.2. Roma Hukukunda Af ......................................................59
1.3.3. Orta Çağ Avrupa’sında Af................................................ 61
1.3.4. Osmanlı Devleti’nde Af ...................................................62
1.4. TEOLOJİDE AF ....................................................................... 68
1.4.1. İslam Hukukunda Af ...................................................... 68
1.4.2. Hristiyanlıkta Af..............................................................73
1.5. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA AF.........................................76
1.5.1. Genel Olarak ....................................................................76
1.5.2. ABD ................................................................................. 77
1.5.3. Federal Almanya Cumhuriyeti ....................................... 84
1.5.4. İspanya Krallığı ...............................................................85
1.5.5. İsveç Krallığı................................................................... 86
1.5.6. Fransa Cumhuriyeti ....................................................... 86
1.5.7. İtalya Cumhuriyeti.......................................................... 86
1.6. İNSALCIL HUKUKTA AF .........................................................87
1.7. AF VE İNSAN HAKLARI HUKUKU...........................................93
12
2. BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA AF
2.1. GENEL OLARAK ......................................................................99
2.2. AFTA YETKİ...........................................................................100
2.2.1. Genel Olarak..................................................................100
2.2.2. 1921 Anayasası Dönemi................................................102
2.2.3. 1924 Anayasası Dönemi................................................103
2.2.4. 1961 Anayasası Dönemi................................................104
2.2.5. 1982 Anayasası Dönemi................................................ 105
2.3. AF ÇEŞİTLERİ........................................................................108
2.3.1. Genel Olarak..................................................................108
2.3.2. Genel Af ........................................................................ 110
2.3.3. Özel Af............................................................................117
2.4. AFFIN MAHİYETİ VE ÖZELLİKLERİ.................................... 125
2.4.1. Genel Olarak.................................................................. 125
2.4.2. Affın Geri Alınmazlığı................................................... 133
2.4.3. Koşulla Bağlanabilme ................................................... 133
2.4.4. Affı Ret Hakkı ............................................................... 135
2.4.5. Geçmişe Etkili Olma ..................................................... 138
2.5. AFFA TABİ SUÇLARIN BELİRLENMESİ..............................140
2.6. AFFIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI.................. 143
2.7. AFFIN SONUÇLARI............................................................... 143
2.7.1. Genel Olarak.................................................................. 143
2.7.2. Ceza Hukuku Yönünden Sonuçları............................... 147
2.7.2.1. Genel Olarak ................................................................147
2.7.2.2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi................147
2.7.2.3. Şikâyetten Vazgeçme................................................ 149
2.7.2.4. Ön Ödeme .................................................................. 150
2.7.2.5. Uzlaştırma ................................................................... 151
2.7.2.6. Teşebbüs .....................................................................153
2.7.2.7. İçtima ...........................................................................153
2.7.2.7.1. Suçların İçtimaı ................................. 153
2.7.2.7.2. Cezaların İçtimaı ............................... 154
2.7.2.8. Zincirleme Suç ...........................................................155
2.7.2.9. Îtîyâdi Suçlular ve Mütemâdi Suçlar ......................156
2.7.2.10. Hapis Cezasının Ertelenmesi .................................157
2.7.2.11. Güvenlik Tedbirleri ..................................................159
2.7.2.12. Muhakeme Masrafları ve Adlî Para Cezası.......... 160
2.7.2.13. Tekerrür .................................................................... 160
2.7.2.14. Koşullu Salıverilme..................................................161
2.7.2.15. Denetimli Serbestlik ................................................165
2.7.2.16. Af ve Adlî Sicil Kaydı .............................................. 169
13
2.7.2.17. Genel Af ve Yargılamanın Yenilenmesi ............... 170
2.7.2.18. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat
Talebi ......................................................................... 171
2.7.3. İdare Hukuku Yönünden Sonuçları.............................. 172
2.7.3.1. Affa Uğramış Cezaların Milletvekili Seçilme
Yeterliliğine, Kamuda İstihdam Edilmeye ve
Kamu Personeli Statüsüne Etkisi ..........................172
2.7.3.2. Affın Disiplin Suç ve Cezalarına Etkisi...................173
2.7.4. Özel Hukuk Yönünden Sonuçları ................................. 178
3. BÖLÜM
CUMHURİYET’İN İLANINDAN GÜNÜMÜZE AF
KANUNLARI
3.1. GENEL OLARAK .................................................................... 183
3.2. 1921 ANAYASASI DÖNEMİ ...................................................186
3.2.1. 26 Aralık 1923 Tarihli Genel Af.....................................186
3.2.1.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 186
3.2.1.2. Kanun Metni................................................................187
3.2.2. 20 Mart 1924 Genel Affa Ek Yasa.................................188
3.2.2.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 188
3.2.2.2. Kanun Metni .............................................................. 188
3.2.3. 16 Nisan 1924 tarihli Aff-ı Umumî Kanunu..................188
3.2.3.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 188
3.2.3.2. Kanun Metni .............................................................. 193
3.3. 1924 ANAYASASI DÖNEMİ................................................... 194
3.3.1. 11 Aralık 1924 Tarih ve 530 Sayılı (14 Eylül 1336
Tarih ve 22 Numaralı Men’i Müskirat Kanunu
Mucibince Mahkûm Bulunanların Affı Hakkında)
Kanun ......................................................................... 194
3.3.1.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 194
3.3.1.2. Kanun Metni............................................................... 194
3.3.2. 9 Mayıs 1928 tarihli ve 1239 sayılı Şark Mıntıkasında
Muayyen Vilayet ve Kazalardaki Ceraim Takibatı ile
Cezalarının Tecili Hakkında Kanun ........................... 195
3.3.2.1. Affa Götüren Sebepler.................................................195
3.3.2.2. Kanun Metni ...............................................................197
3.3.3. 28 Mayıs 1928 Tarihli ve 1316 Sayılı Şark Mıntıkasında
Muayyen Vilayet ve Kazalarda Ceraim Takibatı ile
Cezalarının Tecili Hakkındaki 1239 Numaralı Kanun’a
Müzeyyel (Ek) Kanun.................................................198
3.3.3.1. Affa Götüren Sebepler ................................................ 198
3.3.3.2. Kanun Metni .............................................................. 198
14
3.3.4. 13 Mayıs 1929 Tarihli ve 1441 Sayılı Kabahatlerin
Affı ve Bazı Cürümlerin Takibat ve Cezalarının Tecili
Hakkında Kanun ........................................................ 199
3.3.4.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 199
3.3.4.2. Kanun Metni ..............................................................202
3.3.5. 8 Ocak 1931 Tarihli ve 1741 Sayılı Askeri Şahıslar
Tarafından İşlenip Askerî Mahkemelerce Rü’yet ve
Hükme Raptedilen veya Henüz Görülmekte Olan
Suçların Af ve Teciline Dair Kanun ........................... 203
3.3.5.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................203
3.3.5.2. Kanun Metni...............................................................205
3.3.6. 26 Ekim 1933 Tarihli ve 2330 Sayılı Af Kanunu ..........207
3.3.6.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................207
3.3.6.2. Kanun Metni ..............................................................209
3.3.7. 8 Ocak 1936 Tarihli ve 2887 Sayılı Tunceli Vilâyeti
Halkından Olup da Nüfus ve Askerlik Kanunlarına
Göre Kendilerine Verilmesi Lâzım Gelen Bazı
Cezaların Affına ve Nüfus Yazımı ile Askerlik
işlerine Dair Kanun .................................................... 213
3.3.7.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ......................................213
3.3.7.2. Kanun Metni................................................................213
3.3.8. 14 Ocak 1938 Tarihli ve 3323 Sayılı 2887 Sayılı
Kanun’un Tadiline Dair Kanun .................................. 214
3.3.8.1. Af Kanuna Götüren Sebepler..................................... 214
3.3.8.2. Kanun Metni .............................................................. 214
3.3.9. 29 Haziran 1938 Tarihli ve 3527 sayılı ve Af Kanunu .. 215
3.3.9.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ......................................215
3.3.9.2. Kanun Metni ...............................................................217
3.3.10. 10 Ocak 1940 Tarihli ve 3768 Sayılı Zelzele
Mıntıkasında Ceza Hükümleri ile Tevkif Kararlarının
İnfazının Tehirine Dair Kanun...................................218
3.3.10.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ................................... 218
3.3.10.2 Kanun Metni..............................................................220
3.3.11. 2 Ağustos 1944 Tarihli ve 4627 Sayılı Bazı suçlardan
Mahkûm Bulunanların Affına ve Bu Suçlardan Maznun
Olanlar Hakkında Takibat Yapılmamasına Dair
Kanun ......................................................................... 221
3.3.11.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .................................... 221
3.3.11.2. Kanun Metni .............................................................223
3.3.12. 11 Haziran 1946 Tarihli ve 4943 Sayılı Af Kanunu .....223
3.3.12.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................223
3.3.12.2. Kanun Metni............................................................. 225
3.3.13. 14 Temmuz 1950 Tarihli ve 5677 Sayılı Bazı Suç ve
Cezaların Affı Hakkında Kanun .................................225
15
3.3.13.1 Af Kanuna Götüren Sebepler .................................... 225
3.3.13.2. Kanun Metni.............................................................239
3.3.14. 16 Haziran 1952 Tarihli ve 5958 Sayılı Hilâfetin
ilgasına ve Hanedanı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti,
Memalik Haricine Çıkarılmasına Dair Olan 431 Sayılı
Kanun’un 2’nci Maddesinin Değiştirilmesi ve Aynı
Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun. 241
3.3.14.1 Af Kanuna Götüren Sebepler .................................... 241
3.3.14.2. Kanun Metni.............................................................245
3.3.15. 11 Mart 1954 Tarih ve 6385 Sayılı Bazı Orman
Suçlarının Affına ve Bazı Suçlardan Mütevellit
Tazminatın Terkinine Dair Kanun.............................246
3.3.15.1 Af Kanuna Götüren Sebepler ....................................246
3.3.15.2. Kanun Metni............................................................. 247
3.3.16. 31/8/1956 Tarih ve 6831 Sayılı Orman Kanunu........ 248
3.3.16.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................248
3.3.16.2. Kanun Metni.............................................................249
3.3.17. 11 Şubat 1957 Tarih ve 6910 Sayılı Ateşli Silâhlar ve
Bıçaklar Hakkındaki 6136 Sayılı Kanun’a 6768 Sayılı
Kanun’la Eklenen Muvakkat 5’inci Maddenin Tadiline
Dair Kanun ................................................................ 250
3.3.17.1 Af Kanuna Götüren Sebepler.....................................250
3.3.17.2. Kanun Metni.............................................................250
3.3.18. 23 Haziran 1958 Tarihli ve 7132 Sayılı Bazı Orman
Suçlarının Affına ve Bunlardan Mütevellit İdare Şahsi
Haklarının Sukutuna Dair Kanun.............................. 251
3.3.18.1 Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................251
3.3.18.2. Kanun Metni.............................................................254
3.3.19. 28 Haziran 1960 Tarihli ve 4 Sayılı Hürriyet
Mücadelesi Uğrunda İşlenen Bazı Suçların Affına
Dair Geçici Kanun ......................................................255
3.3.19.1. Affa Götüren Sebepler .............................................. 255
3.3.19.2. Kanun Metni............................................................. 255
3.3.20. 28 Haziran 1960 Tarih ve 5 Sayılı Silâh Taşıyan veya
Bulunduranların Affına Dair Geçici Kanun ...............256
3.3.20.1. Af Kanuna Götüren Sebepler...................................256
3.3.20.2. Kanun Metni ............................................................256
3.3.21. 26 Ekim 1960 Tarihli 113 Sayılı ve Af Kanunu............257
3.3.21.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ................................... 257
3.3.21.2. Kanun Metni.............................................................259
3.3.22. 18 Kasım 1960 Tarihli ve 113 Sayılı Af Kanunu’nun
Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve Bu Kanun’a
Bazı Hükümler Eklenmesine Dair 134 Sayılı
Kanun .........................................................................262
16
3.3.22.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................262
3.3.22.2. Kanun Metni ............................................................ 267
3.3.23. 10 Eylül 1960 Tarihli ve 79 Sayılı Millî Korunma
Suçlarının Affına, Millî Korunma Teşkilât, Sermaye
ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler
İhdasına Dair Kanun..................................................269
3.3.23.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................269
3.3.23.2. Kanun Metni ............................................................ 273
3.4. 1961 ANAYASASI DÖNEMİ ...................................................278
3.4.1. 10 Mayıs 1962 Tarih ve 50 Sayılı Asker Kişiler
Tarafından 22- 23 Şubat 1962 Olayları Dolayısıyla
veya Daha Evvel Bu Olaylara Esas Teşkil Edebilecek
Mahiyette İşlenen Fiil ve Hareketler İçin Ceza
Kovuşturulması Yapılmaması Hakkında Kanun........278
3.4.1.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................278
3.4.1.2. Kanun Metni...............................................................280
3.4.2. 16 Ekim 1962 Tarihli ve 78 Sayılı Anayasayı İhlâl
Suçundan Yüksek Adalet Divanınca Mahkûm
Edilenlerin Cezalarının Kısmen Affı Hakkında
Kanun ........................................................................ 280
3.4.2.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................280
3.4.2.2. Kanun Metni .............................................................. 281
3.4.3. 23 Şubat 1963 Tarihli ve 218 Sayılı Bazı Suç ve
Cezaların Affı Hakkında Kanun ................................ 282
3.4.3.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................282
3.4.3.2. Kanun Metni ..............................................................289
3.4.4. 8 Nisan 1965 Tarihli ve 579 Sayılı Anayasayı İhlâl
Suçundan Yüksek Adalet Divanınca Mahkûm
Edilenlerin Cezalarının Kısmen Affı Hakkındaki
78 Sayılı Kanun’un 2’nci Maddesine Bir Fıkra
Eklenmesi Hakkında Kanun ......................................293
3.4.4.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................293
3.4.4.2. Kanun Metni ..............................................................294
3.4.5. 3 Ağustos 1966 Tarihli ve 780 Sayılı Bazı Suç ve
Cezaların Affı Hakkında Kanun .................................294
3.4.5.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................294
3.4.5.2. Kanun Metni ..............................................................300
3.4.6. 26 Aralık 1967 Tarihli ve 977 Sayılı Af Kanunu........... 306
3.4.6.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................306
3.4.6.2. Kanun Metni .............................................................. 310
17
3.4.7. 19 Temmuz 1967 Tarihli Bazı Suç ve Cezaların Affı
Hakkında 3/8/1966 Tarihli ve 780 Sayılı Kanun’un
9’uncu Maddesinin İlk Fıkrası ve (A) Bendinde
Değişiklik Yapılması Hakkında 917 Sayılı Kanun ......310
3.4.7.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ..................................... 310
3.4.7.2. Kanun Metni................................................................313
3.4.8. 15 Mayıs 1969 Tarih ve 1182 Sayılı Anayasa Nizamı,
Millî Güvenlik ve Huzuru Bozan Bazı Fiiller hakkında
5/3/1962 tarih ve 38 sayılı Kanun’un Yürürlükten
Kaldırılması Hakkında Kanun.................................... 314
3.4.8.1. Af Kanuna Götüren Sebepler..................................... 314
2.5.8.2. Kanun Metni ...............................................................315
3.4.9. 15 Mayıs 1974 Tarih ve 1803 Sayılı Cumhuriyetin
50’nci Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı
Hakkında Kanun ........................................................ 315
3.4.9.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ......................................315
3.4.9.2. Kanun Metni .............................................................. 327
3.4.10. 2 Şubat 1976 Tarihli ve 1938 Sayılı Cumhuriyetin
50’nci Yılı Nedeniyle Çıkarılan 1803 Sayılı Af
Kanunu’ndan Kısmen Yararlanan Şoför veya
Sürücülerin Mesleklerini İcra Edebileceklerine Dair
Kanun .........................................................................339
3.4.10.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................339
3.4.10.2. Kanun Metni.............................................................339
3.4.11. 2 Ağustos 1977 Tarihli ve 2091 Sayılı Haşhaş
Ekimiyle ilgili Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında
Kanun ........................................................................ 340
3.4.11.1. Af Kanuna Götüren Sebepler....................................340
3.4.11.2. Kanun Metni .............................................................342
3.4.12. 1779 Sayılı Bâzı Orman Suçlarının Affına ve
Bunlardan Mütevellit İdare Şahsî Haklarının
Düşürülmesine Dair Kanun .......................................343
3.4.12.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ...................................343
3.4.12.2. Kanun Metni..............................................................351
3.4.13. 25 Eylül 1980 Tarihli ve 2305 Sayılı 6136 Sayılı Ateşli
Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanon
ile Türk Ceza Kanunu’nun 264’üncü Maddesinde Yer
Alan Ateşli Silahlar, Patlayıcı Maddeler, Bıçaklar ve
Benzeri Aletlerin Teslimi Hakkında Kanun ...............352
3.4.13.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ................................... 352
3.4.13.2. Kanun Metni............................................................. 353
3.5. 1982 ANAYASASI DÖNEMİ...................................................355
18
3.5.1. 11 Mart 1986 Tarih ve 3267 Sayılı 647 Sayılı Cezaların
İnfazı Hakkında Kanunun 19’uncu Maddesinin Birinci
ve İkinci Fıkraları ile Türk Ceza Kanunu’nun 304’üncü
Maddesinin Üçüncü Fıkrasının Değiştirilmesine ve 647
Sayılı Kanunun Ek 2’nci Maddesine İki Fıkra
Eklenmesine Dair Kanun ...........................................355
3.5.1.1. Af Kanuna Götüren Sebepler...................................... 355
3.5.1.2. Kanun Metni............................................................... 361
3.5.2. 12 Nisan 1991 Tarih ve 3713 Sayılı Terörle Mücadele
Kanunu .......................................................................362
3.5.2.1. Af Kanuna Götüren Sebepler .....................................362
3.5.2.2. Kanun Metni...............................................................366
3.5.3. 28/8/1999 Tarihli 4454 Sayılı Basın ve Yayın Yoluyla
İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesine
Dair Kanun ................................................................ 368
3.5.3.1. Affa Götüren Sebepler ................................................368
3.5.3.2. Kanun Metni...............................................................369
3.5.4. 21 Aralık 2000 Tarih ve 4616 Sayılı 23 Nisan 1999
Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla
Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair
Kanun ......................................................................... 371
3.5.4.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ......................................371
3.5.4.2. Kanun Metni ..............................................................393
3.5.5. 21 Mayıs 2002 Tarih ve 4758 Sayılı 23 Nisan 1999
Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla
Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair
Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ........396
3.5.5.1. Affa Götüren Sebepler ................................................396
3.5.5.2. Kanun Metni...............................................................403
3.5.6. 2/7/2012 Tarihli ve 6352 Sayılı Yargı Hizmetlerinin
Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin
Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun ..... 405
3.5.6.1. Affa Götüren Sebepler ................................................405
3.5.6.2. Kanun Metni ..............................................................409
3.5.7. 15 Ağustos 2016 Tarihli ve 671 Sayılı KHK ................... 411
3.5.7.1. Af Kanuna Götüren Sebepler ......................................411
3.5.7.2. Kanun Metni............................................................... 414
3.5.8. 14 Nisan 2020 Tarihli ve 7242 Sayılı Ceza ve Güvenlik
Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun....... 415
3.5.8.1. Affa Götüren Sebepler.................................................415
3.5.8.2. Kanun Metni ..............................................................425
19
4. BÖLÜM
AF İLE İLGİLİ ANAYASA MAHKEMESİ
KARARLARI (1962-2021)
4.1. GENEL OLARAK ....................................................................429
4.2. 709 SAYILI KANUN’A YÖNELİK İPTAL BAŞVURUSU
VE AYM KARARI....................................................................433
4.2.1. İptal Başvurusu .............................................................433
4.2.2. Karar Metni ..................................................................434
4.3. 780 SAYILI BAZI SUÇ VE CEZALARIN AFFI
HAKKINDAKİ KANUN’A YÖNELİK İPTAL BAŞVURUSU
VE AYM KARARI....................................................................458
4.3.1. İptal Başvurusu .............................................................458
4.3.2. Karar Metni...................................................................459
4.4. CUMHURİYETİN 50. YILI NEDENİYLE BAZI SUÇ VE
CEZALARIN AFFI HAKKINDAKİ 1803 SAYILI KANUN’ A
YÖNELİK İPTAL BAŞVURUSU VE AYM KARARI ................476
4.4.1. İptal Başvurusu .............................................................476
4.4.2. Karar Metni ..................................................................477
4.4.3. İptal Başvurusu............................................................ 489
4.4.4. Karar Metni ..................................................................492
4.5. 3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU’NA
YÖNELİK İPTAL BAŞVURUSU VE AYM KARARI ................ 514
4.5.1. İptal Başvurusu ............................................................. 514
4.5.2. Karar Metni................................................................... 516
4.6. 28/8/1999 TARİHLİ 4454 SAYILI BASIN VE YAYIN
YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARA İLİŞKİN DAVA VE
CEZALARIN ERTELENMESİNE DAİR KANUN’A YÖNELİK
İPTAL BAŞVURUSU VE AYM KARARI..................................539
4.6.1. İptal Başvurusu .............................................................539
4.6.2. Karar Metni .................................................................. 541
4.7. 4616 SAYILI 23 NİSAN 1999 TARİHİNE KADAR İŞLENEN
SUÇLARDAN DOLAYI ŞARTLA SALIVERİLMEYE, DAVA VE
CEZALARIN ERTELENMESİNE DAİR KANUN’A YÖNELİK
İPTAL BAŞVURUSU VE AYM KARARI..................................552
4.7.1. İptal Başvurusu .............................................................552
4.7.2. Karar Metni...................................................................556
4.8. 4758 SAYILI 23 NİSAN 1999 TARİHİNE KADAR İŞLENEN
SUÇLARDAN DOLAYI ŞARTLA SALIVERİLMEYE, DAVA VE
CEZALARIN ERTELENMESİNE DAİR KANUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN’A YÖNELİK
İPTAL BAŞVURUSU VE AYM KARARI..................................616
20
4.8.1. İptal Başvurusu.............................................................616
4.8.2. Karar Metni .................................................................. 617
4.9. 7242 SAYILI KANUN’A YÖNELİK İPTAL BAŞVURUSU VE
AYM KARARI .........................................................................623
4.9.1. İptal Başvurusu .............................................................623
4.9.2. Karar Metni ................................................................. 630
SONUÇ ............................................................................676
KAYNAKÇA ..................................................................... 691
İNTERNET KAYNAKLARI ...............................................699
Kamuoyunda sık sık gündeme gelen af tartışmaları, affın lehinde ve
aleyhinde ileri sürülen görüşler hemen herkes gibi benim de zihnimi
bir süredir meşgul etmekteydi. Doktora tezimi yazarken karıştırdığım
kaynaklar arasında denk geldiğim 1965 tarihli Selahattin Keyman imzalı “Türk Hukukunda Af” başlıklı doktora tezini inceleme fırsatı bulunca bu kavramın sadece haber değeri taşıyan, siyâsîlerin popülist
söylemlerle retorik olarak kullandıkları, manipülasyona elverişli hamaset malzemesi bir konu olmaktan ziyade oldukça derinlikli, hukukî
olduğu kadar tarihi, teolojik, psikolojik ve sosyolojik yönleri de bulunan ve bu nedenlerle ayrıntılı biçimde irdelenmeye muhtaç olduğu hususunda bende bir kanaat oluşturdu. Kitabın yazılması için sadece yukarıda saydığım etkenler değil, literatürde affı kapsamlı olarak ele alan
kitap formatında bir çalışmanın olmayışı, konunun sadece belli başlı
yasalar özelinde makale olarak çalışılması beni cesaretlendiren diğer
hususlar oldu.
Kitabı hazırlarken geleneksel çizginin biraz dışına çıkmaya karar verdim. Sadece af kanunlarını ve mahkeme kararlarını verip geçmek yerine
Cumhuriyetimizin ilk yıllarından günümüze dek yasalaşan her bir af düzenlemesinin tarihsel arka planı dönem gazetelerinden faydalandığım
görsellerle de destekleyerek yansıtmaya çalıştım. Keza semavi dinlerin
affa yaklaşımlarına da yer vermek bu çabanın bir parçası oldu. Karşılaştırmalı hukuk başlığı altında ABD hukukundaki af uygulamaları da ayrıntılı olarak inceledim. Zira ABD hukuku af konusunda alışık olduğumuz kıta Avrupası düzeninden oldukça farklı uygulamalara sahip.
Geçmişten günümüze yasalaşan birçok af düzenlemesinde siyâsî
suçların ekseriyetle kapsam dışı bırakıldığı, kamuoyunun tepkisine
rağmen, birçok af tasarrufunda sadece adi suçların dikkate alındığı görülmektedir. Bu hususun arkasında kimi zaman devlet refleksi olarak
tanımlanabilecek tutum, kimi zaman da siyâsî hükümlülere duyulan
ideolojik tabanlı kin duygusunun bulunduğu söylenebilir. Oysaki tarih
boyunca siyâsî aflar kamuoyunda adi suçlara nispeten daha makul karşılanmıştır. Bu bağlamda; İslam hukukunun kimin hangi suçları affedebileceği, devlete karşı işlenen suçlar ve siyâsî suçlarla ilgili yaklaşımını incelemeye değer bulduğum için İslam hukukunun affa yaklaşımını da ayrı bir başlık altında ele aldım.
Kitabın 1. bölümünde afla ilgili kavramsal çerçeveye; affın tanımı,
tarihi, affa yöneltilen eleştiriler, teolojide-karşılaştırmalı hukukta ve
10
insancıl ve insana hakları hukukunda af bağlamında ele alarak yer vermeye çalıştım. Affın Türk hukukunda, tabi olduğu kuralları, çeşitlerini,
özelliklerini, affın tatbikini ve sonuçlarını ise 2. bölümde ele aldım. 3.
bölümde ise af konusunda oldukça zengin bir mirasa sahip olan Türkiye tarihinde, Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar geçen süre
içerisindeki yasalaşan af kanunlarına yer vererek bütüncül bir yapı ortaya koymak istedim. Bu bölümde af kavramını incelerken sadece af
kanunu metinlerine yer vermekten ziyade affa götüren hukukî, siyâsî
ve toplumsal sebeplere, kanun tasarısı gerekçelerine, TBMM Genel Kurul ve komisyonlarındaki görüşme tutanaklarına yer verme gibi bir
yöntemin okuyucu için aydınlatıcı ve konunun kök nedeninin ayırdına
varılmasında adeta kestirme bir yol olduğunu düşünerek hareket ettim.
Bilhassa ilgili kanunla alakalı dönem basınında yer alan haberlere yer
vermek de bu çabanın bir parçası oldu.
Kitabın 4. bölümünde afla ile ilgili Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarına yer verdim. Zira, Türk hukuk külliyatı, özellikle de içtihat hukuku, afla ilgili müktesebat bakımından çok da zengin olmamakla beraber 1962’den günümüze kadar ortaya çıkan AYM kararlarının af tasarrufu ile ilgili tartışmalara, af işlemlerine ve yasal düzenlemelere
önemli katkılar sağladığı inancındayım. Keza, AYM, Kanun Koyucunun, çeşitli saiklerle, eşitlik ilkesini göz ardı ederek formüle ettiği veyahut denetimden kaçırmak için “af” ismi koymadan yasalaştırdığı “örtülü af” veya “af vari” bazı düzenlemelerin, denetim görevinin bir gereği olarak, hukuk devleti ve kanun önünde eşitlik ilkelerini bozan kimi
hükümlerini iptal etmesi ve affın kapsamını hakkaniyete uygun olarak
genişletmesi takdire şayan bir durum olmuştur. Buna karşın, bazı başvurularda, Yüksek Mahkeme eski içtihatları ile uyumlu ve istikrarlı bir
tavır sergileyememiş bu yüzden de eleştirilerin hedefi olmuştur.
Afla ilgili klasik bilgilerden ziyade konunun tarihsel arka planın sunulduğu, görsellerle desteklenen, yeri geldikçe farklı disiplinlere yer
veren bu çalışmanın konunun özümsenmesi adına okuyucuya faydalı
olacağını düşünüyorum.
Bu kitabı hazırlarken hep yanımda olan eşime ve kızlarıma müteşekkirim. Bebeğimiz İpek Deniz ve ilk göz ağrımız Zeynep Melek ile birlikte bu kitap da günbegün büyüdü, gelişti, serpildi ve elinize ulaşan bu
son haline geldi. Kitabın okuyucuya ve bilim insanlarına katkı sağlaması ve konu ile ilgili tartışmalarda bir referans kaynağı olması en büyük arzumdur.
Adıbelli, Ramazan, “Katolik-Laik Tartışması Bağlamında Ortaya Çıkan Bir Disiplin Olarak Fransa’da Dinler Tarihinin Oluşum Süreci”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 53,
Sayı 1, 2012.
Akagündüz, Mevlâna, “Cumhuriyet Döneminde Çıkarılan Af Kanunları (1923–1960)”, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Elâzığ, 2006.
Akbulut İlhan, “İslam Hukukunda Suçlar ve Cezalar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 52, S. l, 2003.
Akgündüz, Ahmet. “Kanunnamelerdeki Ceza Hukuku Hükümleri ve
Şer’i Tahlili”, İslami Araştırmalar Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, Ankara, 1999.
Akyılmaz, Bahtiyar-Sezginer, Murat-Kaya, Cemil, Türk İdare Hukuku 14. Baskı, Savaş Yay, Ankara, 2021.
Alacakaptan, Uğur, “23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıvermeye Dava ve Cezaların Ertelenmesine
Dair Kanuna Genel Bir Bakış”, Anayasa Mahkemesinin 39. Kuruluş Yıldönümü Sempozyumu, 25/26 Nisan 2001.
Armağan, Servet, “Anayasa Hukuku Açısından Af Yetkisinin Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı, Cilt 17, Sayı 1, 2001.
Arslan, Uğur, Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk Suçları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
Arslan, Uğur, Vatana İhanet Kavramı ve Suçu, Necmettin Erbakan
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4 Sayı: 1 Yıl: 2021.
Artuk, M. Emin-Gökcen, Ahmet-Alşahin, M. Emin-Çakır, Kerim,
Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 15. Baskı, Ankara, 2021.
Atar, Fahrettin, “Af”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/af, E.T: 01.07.2021
Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk, haz. Yalçın, Semih, Dumlupınar Üniversitesi Yay, Kütahya, 2006.
692
Atila, Mesude, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Hukuku’nda Af Kurumu,
Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 68, Sayı: 2010/1.
Aybars, Ergün, İstiklal Mahkemeleri, AD Yayıncılık, İstanbul, 1997.
Ayten, Ali, “Affedicilik ve Din: Affetme Eğilimi ve Dindarlıkla İlişkisi
Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 37 (2009/2)
Bardakoğlu, Ali, “Kasâme”, TDE İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kasame, E.T: 01.02.2022
Başgil, Ali Fuat, Türkiye Siyâsî Rejimi ve Anayasa Müesseseleri, Ders
Notları, İstanbul, 1955.
Başoğlu, Tuncay, “Ta’zir”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/tazir, E.T: 02.01.2019
Becceria, Cesare, Suçlar ve Cezalar Hakkında, Çev. Selçuk, Sami,
İmge Kitabevi, 6. Baskı, Ankara, 2016.
Bentham, Jeremy, Ahlak ve Yasama İlkeleri, Litera Yay, İstanbul,
2017.
Bernadette A. Meyler, Forgetting Oblivion: The Demise of the Legislative Pardon, Cornell Law Faculty Working Papers,
https://scholarship.law.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1086&context=clsops_papers
Beroje, Sahip, Günümüz ve İslam Ceza Hukukunda Af, Fecr Yayınları, Ankara, 2013.
Bowman, James S.- West, Jonathan P, “Lord Acton and Employment Doctri-nes: Absolute Power and the Spread of At-Will Employment”, Journal of Business Ethics, Vol. 74, 2007, s. 119,
https://www.researchgate.net/publication/5149015,
(E.T.:12.01.2021)
Bozkurt Nebi, Küçükaşcı Mustafa Sabri, “Mekke”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke, E.T:
13.02.2022
Black, H.C, Black’s Law Dictionary, 6th ed, 1992.
Bulut, Ömer Faruk, “II. Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Hukukî Belgelerinde Siyâsî Af (1908-1913)” Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum, 2010.
Brown Raymond C. Vdy, Guide To Executive Clemency Among The
American States, U.S. Department of Justice National Institute
of Justice, Washington, 1988.
693
Canoğlu Veysel Candan, “Disiplin Soruşturmasında Delil ve İspat”,
TBB Dergisi, 2018(138), Ankara.
Cengiz, Hasan Ali, “Halepa Fermanı ve Sonrası Girit’te Yapılan Düzenlemeler”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,
Cilt 8, Sayı 16, Temmuz 2018.
Centel, Nur-Zafer, Hamide. Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Baskı,
Beta, İstanbul, 2019.
Centel, Nur, “Cezanın Amacı ve Belirlenmesi”, Prof. Dr. T.T. Yüce’ye
Armağan, İzmir, 2001.
Çağrıcı, Mustafa, “Af”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/af, E.T: 14.02.2022
Çakmak, Diren, “Türkiye’de Asker-Hükümet İlişkisi: Albay Talat Aydemir Örneği”, Akademik Bakış, Cilt 1, Sayı 2, 2008.
Çetin, Soner H, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma”, TBB Dergisi, S. 82, 2009
Çulcu, Murat, İstiklal Mahkemesinde Gazeteciler Davası, Kastaş Yayınları, İstanbul 1993.
Dante, İlahi Komedya, Lacivert Yay. İstanbul, 2012.
Demirbaş, Tuğrul, “Ceza İnfaz Kurumlarında Doluluk Sorunu ve Af
Tartışmaları”, Suç ve Ceza Dergisi, S. 1, 2019.
Demirbaş, Tuğrul, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yay, 10.
Baskı, Ankara, 2014.
Demirel, Hakkı, “Genel Affın Disiplin Cezalarına Tesiri”, Adalet Dergisi, 1953, n. 12.
Doğan, Bilal, “Hıristiyanlıkta Asli Günah Doktrini (Pavlus- Pelagius
Örneği), Doktora Tezi, Bursa 2008.
Doğan, Duygu Çağlar, Ceza Hukukunda Af, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
Döner, Ayhan, “Cezai ve İdari Yaptırımların Farklılığı Bağlamında
TBMM’nin Af Yetkisi”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, C. XII, S. 3–4, 2008.
Dönmezer, Sulhi-Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku,
Cilt III, Der Yayınları, İstanbul, 14. Bası, 2020.
Dursun, Hasan, “Af Kavramına Genel Bir Bakış”, TBB Dergisi, Sayı
85, 2009.
694
Eckstein Paul F.- Colby Mikaela, “Presidential Pardon Power: Are
There Limits and, if Not, Should There Be?”, Arizona State Law
Journal, 2019.
El-Mâverdî, Ebü’l-Hasen. Dürerü’s-Sülûk Fî Siyâseti’l-Mülûk, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2019.
Erem, Faruk, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Cilt II, Ankara 1974.
Erem, Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, I. Cilt,
Seçkin Kitabevi, Ankara, 1984.
Erem, Faruk- Danışman, Ahmet-Artuk, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yay, 15. Baskı, Ankara, 2021.
Ersoy, Uğur, “Ceza Hukukunda Uzlaşma”, Hukuk Gündemi Dergisi,
Ağustos, 2005, Sayı 2.
Foster, Michael A, “Presidential Pardons: Overview and Selected Legal Issues”, Congressional Research Service Report, 2020,
https://www.everycrsreport.com/files/20200114_R46179_b84
44685eceef3834bc55151762d02e9341384a9.pdf, E.T: 25.10.
2021
Göktürk, Neslihan, “Türk Hukuku’nda Suçların İçtimaı”, CHKD, C. 2,
S. 1-2, 2014.
Gözler, Kemal, “Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Af Yetkisi”, Anayasa Yargısı, Cilt 18, Ankara, 2001.
Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Ekin, 2. Baskı, 2018.
Grotius, Hugo, Savaş ve Barış Hukuku, Çev. Meray, Seha, AÜSBF
Yayınları, Ankara, 1967.
Gülbay, Alper, “12 Mart’tan 12 Eylül’e Türkiye’de Seçimler ve Sonuçları”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara, 2017.
Gülener, Serdar, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında
“Genel Af” Kanunları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı 4,
Ankara, 2014.
Güngör, Muhammed “Hıristiyanlıkta Yedi Ölümcül Günah”, Dini
Araştırmalar, Temmuz-Aralık 2014, C. 17, S. 45.
Güran, Sait, Genel Af, DİSK Yayınları-12, Af ile ilgili DİSK Açık Oturumu, Murat Matbaacılık, İstanbul, 1974.
Hafızoğulları, Zeki-Özen Muharem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Yay. Ankara, 2021.
695
Harman, Ömer Faruk, “Endüljans”, TDV İslam Ansiklopedisi,
https://islamansiklopedisi.org.tr/enduljans, E.T: 20.07.2021
İçel, Kayıhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, 5. Baskı,
Ankara, 2018.
İnalcık Halil, Devlet-i Aliyye, 2. Basım. İstanbul, Türkiye İş Bankası
Kültür Yayınları, 2016.
İncil, Kitabı Mukaddes Şirketi ve Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul,
2012.
Janovsky, David, “No Excuse for Corrupt Pardons”, The Project On
Government Oversight (POGO) 2019, https://www.pogo.
org/analysis/2019/04/no-excuse-for-corrupt-pardons/, E.T:
25.10.2021
Karacan, Ali Naci, Lozan, Haz. Turgut Hulusi, T. İş Bankası Yayınları,
9. Basım, İstanbul, 2009.
Ketizmen, Muammer, “Uzlaşmanın Sirayet Etmezliği İlkesinin Sonucu Olarak Mağdurun Yargılanacak Kişiyi Seçebilme Yetkisi”,
Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara, 2012.
Keyder, Çağlar, Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, İletişim, 5. Baskı, 2001.
Keyman, Selahattin, “Türk Hukukunda Af”, Doktora Tezi, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1965.
Koca, Mahmut- Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
Koca, Mahmut, “Özel Af ile İnfaz Rejimine İlişkin Düzenlemelerin
Özellikleri (7242 Sayılı Kanun’la Değiştirilen İnfaz Kanunu’nun
Geçici 6. Maddesinin Hukukî Niteliği ve Anayasa Mahkemesinin
Kararının Değerlendirilmesi)”, Anayasa Yargısı, Cilt: 38, Sayı: 1,
2021.
Köse, Muhammed, “İstiklal Harbinde Kuva-yi Milliye Safına Katılan
Askeri ve Mülki Görevlilere İstanbul Hükümeti’nin Yaptırımlar”
Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sonbahar
2019, Ek Sayı 2.
Kunter, Nurullah, “Müselsel Suç ve Af”, İstanbul Hukuk Fakültesi
Mecmuası, C. XVII, S. 3-4, 1951.
Kurşun, Zekeriya, “Şeyh Said (1865-1925) Nakşibendî-Hâlidî Şeyhi,
Doğu Anadolu’da Meydana Gelen İsyanın Lideri”, TDV İslam
Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/seyh-said, E.T:
21.03.2021
696
Krent, Harold J, “Conditioning the President's Conditional Pardon”,
2001, https://ssrn.com/abstract=288739, E.T: 25.10.2021
Lempert, Richard, “Presidential Pardons: Settled Law, Unsettled Issues, And A Downside For Trump”, The Brookings Institution,
https://www.brookings.edu/blog/fixgov/2021/01/17/presidential-pardons-settled-law-unsettled-issues-and-a-downside-fortrump/, E.T: 25.10.2021;
Lévy, René, “Pardons and Amnesties as Policy Instruments in Contemporary France”, The University of Chicago Press,
Mahmutoğlu, Fatih Selami, Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma
Eğilimi ve Düzene Aykırılıklar Hukukunda Yaptırım Rejimi
(İdari Ceza Hukukunda), Kazancı, 1995.
Meisenberg, Simon M, “Legality of Amnesties In International Humanitarian law The Lomé Amnesty Decision of the Special Court
for Sierra Leone”, https://international-review.icrc.org/sites/default/files/irrc_856_5.pdf, E.T: 02.02.2022
Meray, Seha L, Ceza Hukukunda Af Konusu Üzerine Bir Deneme,
Türk Hukuk Kurumu, Ankara, 1944.
Meydan, Emine, “Hıristiyan Kilise Otoritesinde Aforoz”, Doktora
Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2019.
Montesquieu, Kanunların Ruhu Üzerine, Hiperlink Yayınları, İstanbul, 2014.
Morris, Ernest “Some Phases Of The Pardoning Power”, American
Bar Association Journal, March, 1926, Vol. 12, No. 3,
https://www.jstor.org/stable/25709498, E.T: 08.02.2022
Ntoubandi, Faustin Z, Amnesty for Crimes AHumanity Under International Law, Koninklijke Brill NV. Printed in The Netherlands,
2007.
Odyakmaz, Zehra, “1982 Anayasası Açısından Bireyin Aftan Yararlanmayı Reddetme Hakkı”, Anayasa Yargısı, 18, Ankara, 2001.
Önal, Tekin, “İnönü Hükümetleri ve Dönemindeki İç ve Dış Gelişmeler (1961-1965)”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010.
Önder, Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yay, İstanbul,
1992.
Özbek, Veli Özer-Doğan, Koray-Bacaksız, Pınar-Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Seçkin, Ankara, 15. Baskı, 2020.
697
Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 20. Baskı, Ankara, 2020.
Özek, Çetin, “Umumi Af”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 24, Sayı 1-4, 1959.
Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Seçkin,
Ankara, 2020.
Özgenç, İzzet-Bayraktarlı, İhsan Yılmaz, “İnfaz Kurumlarındaki
Hükümlü Sayısındaki Artış Sorunu ve Çözüm Önerisi”, Ankara
Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.
XXIII, Y. 2019, S. 1.
Öztürk Bahri vdy, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, Seçkin, Ankara, 2021.
Öztürk, Bahri-Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve
Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Seçkin Yayınevi, 18. Baskı, Eylül
2018.
Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, 11. Baskı,
Ankara, 2012.
Peterson, Todd David, “Congressional Power Pardon and Amnesty:
Legislative Authority in the Shadow of Presidential Prerogative”,
Wake Forest L. Rev, 2003.
Rousseau, Jean Jacques, Toplum Sözleşmesi, T. İş Bankası Kültür
Yayınları, 28. Basım, İstanbul, 2019.
Sakala, Leah- Taylor, Roderick- Marcellin, Colette- Matei Andreea, “How Governors Can Use Categorical Clemency as a Corrective Tool”, Research Report, Urban İnstitute, 2020.
Sancar, Türkan Yalçın “23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun’un Hukuksal Niteliği ve Sonuçları”, Anayasa
Yargısı Dergisi (18), Ankara, 2001.
Sancar, Türkan Yalçın, “Anayasa Mahkemesinin 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye Dava
ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun Hakkında Verdiği İptal
Kararına İlişkin Bir Değerlendirme”, Ankara Barosu Dergisi,
2002.
Savcı, Bahri, Genel Af, DİSK Yayınları-12, Af ile ilgili DİSK Açık Oturumu, Murat Matbaacılık, İstanbul, 1974.
698
Seydioğulları, İbrahim H, “Türkiye’de Ceza Afları: Ankara’da Af Konulu Alan Araştırması”, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt 8, S. 3-4, Ankara, 2006.
Sınmaz Sönmez, Cahide, “Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümü Kutlamaları ve 26 Ekim 1933 Tarihli Genel Af Yasası”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 33-
34, Mayıs-Kasım 2004.
Sınmaz Sönmez, Cahide, “Demokrat Parti İktidarının İlk İcraatlarına Bir Örnek: Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Kanun”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 20.
Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Yetkin,
Ankara, 2020.
Sözüer, Âdem, “Türk Hukukunda Af, 4454 ve 4616 Sayılı Kanunlarda
Öngörülen Şartla Salıverilme ve Ertelemeye İlişkin Hükümlerin
Hukuksal Niteliği ile Bu Hükümlerin Anayasaya Uygunluğu Sorunu”, Anayasa Yargısı, 18, Ankara, 2001.
Şafak, Ali, “Bağy”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/bagy, E.T: 05.07.2020.
Şahin, M. Süreyya, “Aforoz”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/aforoz, E.T: 20.11.2021
Şen, Ersan-Başer, Beyza, Koşullu Salıverilme, Denetimli Serbestlik
ve Ceza İnfaz Sorunları, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2018.
Şen, Ersan, “671 Sayılı KHK ile Öngörülen Denetimli Serbestlik”, haber7.com İnternet Sitesi, https://www.haber7.com/yazarlar/prof-dr-ersan-sen/2089017-671-sayili-khk-ile-ongorulendenetimli-serbestlik, E.T: 24.02.2022
Şener Uzunkaya, Seçil-Dinçer, Hasan-Yüksel, Serhat, “1973 Petrol Krizinin Türkiye Ekonomisine Etkileri”, International Conference on Multidisciplinary Sciences (icomus) 15-16 December
2018, İstanbul.
Taberi, Ebu Cafer Muhammed Bin Cerir, Tarih-i Taberi, Sağlam Yayınevi, İstanbul.
Toprak, Seydi Vakkas, “Lozan Antlaşmasının İmzalanması ve Onaylanmasının Tanin Gazetesinde Yankıları”, Atatürk Araştırma
Merkezi Dergisi, S. 93, Ankara, 2016.
Toroslu, Nevzat-Toroslu,Haluk, Ceza Hukuku Genel Kısım, Savaş
Yayınevi, Ankara, 2016.
699
Tosun, Öztekin, Genel Af, DİSK Yayınları-12, Af ile ilgili DİSK Açık
Oturumu, Murat Matbaacılık, İstanbul, 1974.
Tunaya, Tarık Zafer, Genel Af, DİSK Yayınları-12, Af ile ilgili DİSK
Açık Oturumu, Murat Matbaacılık, İstanbul, 1974.
Turan, Tufan “İspanya Elçilik Raporlarında 1875 Hersek İsyanı”, Belleten, Cilt 82, Sayı 294, Ankara, 2018.
Tutkaoğlu, Uğur Can, “Eski Mezopotamya ve Eski Anadolu Kanunlarının Etkileşimi ve Mukayesesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2016.
Türk Ceza Hukuku Derneği, “7242 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişikliklere İlişkin Değerlendirmeler”, Türk Ceza Hukuku Derneği
Tarafından Hazırlanan Rapor, İstanbul, 2020.
Ulrike, Seif, “Droit et Justice Retenue. Sur Les Origines de La Garantie
Du «juge Naturel» En Dehors Des Théories de La Séparation Des
Pouvoirs Du XVII, Au XIX, Siècle.” Revue Historique de Droit Français et Étranger (1922-), vol. 83, no. 2, Editions Dalloz, 2005.
Vite Sylvain, “Typology of Armed Conflicts In International Humanitarian Law: Legal Concepts And Actual Situations” International
Review of the Red Cross, Volume 91, Number 873, March 2009.
Yarımbatman, Güven, “Türk Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında
Af Yetkisinin Kullanımı”, TBB Dergisi, S. 150, 2020.
Yiğit, Yaşar, “İslam Ceza Hukukunda Af ve Pişmanlığın (Tevbe) Cezalara Etkisi”, Diyanet İlmi Dergi, Cilt 37, Sayı 3, 2001.
İnternet Kaynakları
1. Al Jazeera İnternet Haber Sitesi http://www.aljazeera.com.tr/kronoloji/kronoloji-oncesi-ve-sonrasiyla-12-eylul,
E.T: 20. 10.2021
2. American Bar Association Capital Clemency Resource Initiative,
https://www.capitalclemency.org/state-clemency-information/texas/, E.T: 24.10.2021
3. ABD Kongre Kütüphanesi Arşivi, https://www.loc.gov/resource/
rbpe.23502500/?st=text, E.T: 25.06.2021
4. AYM Kararlar Bilgi Bankası, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/
700
5. BBC News Türkçe İnternet Sayfası, https://www.
bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56673644, E.T: 18.02.2022
6. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, https://www.refworld.org/cases, SCSL,49b102762.html, E.T:02.02.2022
7. BM Hukuk İşleri Dairesi, https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf, E.T: 09.02.2022
8. Britannica Ansiklopedisi, https://www.britannica.com/event/
Edict-of-Nantes, E.T: 30.06.2021
9. Brill Publishing, https://referenceworks.brillonline.com/entries/brill-s-new-pauly/indulgentia-e524350, E.T: 01.07.2021
10. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, Kovid-19 Pandemi Sürecinde Ceza İnfaz Kurumları-ı”, https://cte.adalet.gov.tr
/Home/SayfaDetay/ceza-infaz-kurumlarinda-kovid-19-pandemisurecine-dair-kamuoyu-aciklamasi17062020045113, E.T: 14.02.
2022
11. Chicago Tribune, https://www.chicagotribune.com/marijuana/illinois/ct-jb-pritzker-marijuana-pardons-20191231-ka24pnnrfzfn
5hmyzodwsshs74-story.html, E.T: 24.10.2021
12. Chicago Tribune, https://www.chicagotribune.com/marijuana/illinois/ct-jb-pritzker-marijuana-pardons-20191231-ka24pnnrf
zfn5hmyzodwsshs74-story.html, E.T: 24.10.2021
13. Collatinus Latince Sözlük, https://outils.biblissima.fr/fr/collatinus-web/, E.T: 21.01.2022
14. Danıştay Kararlar Bilgi Bankası, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar_erisim.Giris
15. Dünya Sağlık Örgütü Covid-19 Tablosu (WHO Coronavirus
(COVID-19) Dashboard), https://covid19.who.int/, E.T: 26. 10.
2021
16. Federal Almanya Anayasası, https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_gg/englisch_gg.html#p0284, E.T: 17. 07.2021
17. Foster, Michael A, “Presidential Pardons: Overview and Selected
Legal Issues”, Congressional Research Service Report, 2020,
https://www.everycrsreport.com/files/20200114_R46179_
b8444685eceef3834bc55151762d02e9341384a9.pdf, E.T: 25.10.
2021
18. Fransa Cumhuriyet Anayasası, https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/anglais/constiution_anglais_oct2009.pdf, E.T: 17. 07.2021
19. Güney Carolina Denetimli Serbestlik, Şartlı Tahliye ve Af Hizmetleri, https://www.dppps.sc.gov/Parole-Pardon-Hearings/Pardon-Application, E.T: 17.10.2021
701
20. Human Rights Watch, https://www.hrw.org/news/2007
/10/01/colorado-creates-clemency-board-juvenile-offenders,
E.T: 24.10.2021
21. Inter-American Court Of Human Rıghts, El Mozote/El Salvador,
https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_252_
ing1.pdf, E.T: 02.02.2022
22. İspanya Anayasası, https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOEA-1978-31229, E.T: 18. 07.2021
23. İtalya Anayasası, https://www.senato.it/documenti/repository/istituzione/costituzione_inglese.pdf, E.T: 17.07.2021
24. Kamboçya Olağanüstü Dairesi (ECCC), https://www.
eccc.gov.kh/en/introduction-eccc, E.T: 02.02.2022
25. Lexico Sözlük, https://www.lexico.com/definition/amnesty, E.T:
01.07.2021
26. Luggat Osmanlıca Türkçe Sözlük, https://www.luggat.com/index.php#ceviri, E.T: 12.02.2020
27. Los Angeles Times, https://www.latimes.com/california/story/2020-02-05/newsom-bayard-rustin-pardon-lgbtq-people-clemency-discriminatory-laws, E.T: 24.10.2021
28. NBC News, https://www.nbcnews.com/storyline/legal-pot/washington-gov-inslee-pardon-thousands-convicted-marijuana-possession-n954981, E.T: 24.10. 2021
29. Office of the Texas Governor, https://gov.texas.gov/news/post
/governor-abbott-establishes-customized-clemency-applicationfor-survivors-of-human-trafficking-and-domestic-abuse, E.T:
24.10.2021
30. Oxford Classical Dictionary, https://oxfordre.com/classics/view/
10.1093/acrefore/9780199381135.001.0001/acrefore-97801993
81135-e-1713, E.T: 29.10.2021
31. Resmî Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/
32. TBMM Tutanak Dergisi, https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/tutanak_sorgu.html
33. The Denver Post, https://www.denverpost.com/2020/10/01/colorado-marijuana-convictions-pardons-governor-polis/, E.T: 24.
10.2021
34. The Riksdag Act, https://www.riksdagen.se/globalassets/07.-dokument--lagar/the-riksdag-act-2015.pdf, E.T: 13.07.2021
35. “Uluslararası İnsancıl Hukuk”, Türk Kızılayı, ICRC Orijinal İngilizce 2. Baskıdan Çeviri, https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/82543505_77468056_uluslararasi-insancil-hukuk.pdf, E.T: 12.12.2021
702
36. USA Deparment of Justice, Office of the Pardon Attorney,
https://www.justice.gov/pardon/frequently-asked-questions,
E.T: 25.10.2021
37. Yargıtay Karar Arama Bilgi Bankası, https://karararama.yargitay.gov.tr/Yargitay BilgiBankasiIstemciWeb/
38. YSK İnternet Sayfası, https://www.ysk.gov.tr/tr/20-ekim-1991-
xviiii-donem-milletvekili-genel-secimi/80053, E.T: 20.09.202
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
