Türk Borçlar Hukukunda Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu

İçindekiler

Takdim  7

Önsöz  9

Kısaltmalar  17

GİRİŞ

I. GENEL OLARAK  19

II. KONUNUN ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI  20

III. TERMİNOLOJİ  21

III. İNCELEME PLANI  22

IV. HÜKMÜN TARİHÇESİ  24

III. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN YASAL HÜKÜMLER  28

A. Alman Hukukunda Yer Alan Düzenleme  28

B. İsviçre Hukukunda Yer Alan Düzenleme  29

C. İsviçre 2020 Tasarısı  30

D. 818 Sayılı Borçlar Kanunu  30

E. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu  31

F. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu  32

BİRİNCİ BÖLÜM

SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE TEMELLERİ

I. GENEL OLARAK  35

II. KUSURSUZ SORUMLULUK HALİ OLARAK HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU  37

A. Sorumluluk Kavramı  37

B. Haksız Fiilden Sorumluluk  38

C. Kusur Sorumluluğu İlkesinin Zayıflamış Olması  42

III. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU KAPSAMINDA KUSURSUZ SORUMLULUĞA ESAS TEŞKİL EDEN DÜŞÜNCELER  46

A. Sebep Olma Düşüncesi  46

B. Tehlike Düşüncesi  47

C. Yarar ve Zarar Arasındaki Bağlılık Düşüncesi  49

D. Hakimiyet (Egemenlik) Alanı Düşüncesi  50

E. Anormallik Düşüncesi  50

F. Objektif Özen Gösterilmesi Düşüncesi  51

IV. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESAS  51

İKİNCİ BÖLÜM

HAYVAN BULUNDURANIN

SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI

I. GENEL ŞARTLAR  55

A. Hukuka Aykırı Fiil  55

1. Fiil  55

2. Hukuka Aykırılık  56

B. Zarar  59

1. Maddi Zarar– Manevi Zarar  59

2. Fiili Zarar– Yoksun Kalınan Kâr  64

3. Doğrudan Zarar– Dolaylı Zarar– Yansıma Zarar  64

4. Mevcut zarar– Müstakbel Zarar– Muhtemel Zarar  66

5. Değerlendirme  67

C. İlliyet (Nedensellik) Bağı  68

1. Genel Olarak  68

2. İlliyet Bağını Kesen Sebepler  70

3. Değerlendirme  73

II. ÖZEL ŞARTLAR  75

A. Olumlu Şartlar  75

1. Zarara Bir Hayvanın Sebebiyet Vermiş Olması  75

a. Hayvan Kavramı  75

b. Hayvanın İçgüdüsel Fiili  79

2. Hayvanın Bakım ve Yönetimini Üstlenen Bulunmalı  83

a. Hayvan Bulunduran  83

b. Yardımcı Kişiler  91

c. Kaçan Yahut Terkedilmiş Hayvanların Durumu  93

B. Olumsuz Şart  95

1. Hayvan Bulunduranın Sorumluluktan Kurtuluş Kanıtı Getirememesi  95

a. Genel Olarak  95

b. Zararın Doğmaması İçin Gerekli Dikkat ve Özenin Gösterildiğini İspat  95

c. İlliyet Bağını Kesen Bir Sebebin Varlığını İspat  99

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞUNUN

HÜKÜM VE SONUÇLARI

I. ZARARIN TAZMİNİ  101

A. Tazminatın Belirlenmesi  101

1. Hayvan Bulunduranın Kusurunun Etkisi (Munzam–Ek Kusur)  102

2. Üçüncü Kişinin Kusurunun Etkisi  103

B. Tazminatın İndirilmesi  103

II. RÜCU HAKKI  106

A. Genel Rücu Hakkı  106

B. Türk Borçlar Kanunu m.67/III Hükmü ile Getirilen Rücu Hakkı  107

1. Zarara Neden Olan Hayvanın Başka Bir Hayvan Tarafından Ürkütülmesi  109

2. Zarara Neden Olan Hayvanın Bir Başkası Tarafından Ürkütülmesi  110

3. Zilyet Yardımcıları  111

4. Diğer Kişiler  111

C. Rücu Zamanaşımı  111

III. TAŞINMAZ ZİLYEDİNİN ALIKOYMA HAKKI  113

A. Genel Olarak  113

B. Taşınmaz Zilyedinin Hayvanı Yakalama ve Alıkoyma Hakkı  113

1. Alıkoyma Hakkının Hukuki Niteliği  114

2. Alıkoyma Hakkı Sahibi  114

3. Hayvanın Taşınmaz Üzerinde Bir Zarara Sebebiyet Vermesi  115

4. Hayvanın Taşınmazın Sınırları İçinde Bulunuyor Olması  116

C. Hayvanı Etkisiz Hâle Getirme Hakkı  117

D. Taşınmaz Zilyedinin Hayvanı Bulundurana Bilgi Verme Yükümlülüğü  120

IV. SORUMLULUK DAVASININ USULÜ  121

A. Davanın Tarafları  121

1. Davacı  121

2. Davalı  122

B. Görevli ve Yetkili Mahkeme  123

1. Görevli Mahkeme  123

2. Yetkili Mahkeme  123

V. ZAMANAŞIMI  124

A. Genel Olarak  124

B. Zamanaşımı Süreleri  125

1. Kısa Zamanaşımı Süresi  125

2. Uzun Zamanaşımı Süresi  127

3. Ceza Davası Zamanaşımı Süresi  128

SONUÇ  131

Kaynakça  135

Kavram Dizini  143