Türk Hukukunda Kamu Mallarının Hukuksal Durumu

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Cevdet ATAY
ISBN: 9786050505771
170,00 TL 200,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Cevdet ATAY
Baskı Tarihi 2020/04
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Türk Hukukunda Kamu Mallarının Hukuksal Durumu ( Kazanma - Yararlanma - Yönetme - Koruma - Elden Çıkarılma)

Prof. Dr. Cevdet ATAY

2020/04 1. Baskı, 167 Sayfa

ISBN 978-605-05-0577-1

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

KAMU MALI KAVRAMI VE HUKUKSAL ÖZELLİKLERİ

I- KAMU MALI KAVRAMI13

A) Mal Kavramı13

1-Malın Öznesi13

2-Malın Konusu 13

B) Malların ve Kamu Mallarının Türleri14 

1-Malların Türleri 14

2- Kamu Malları ve Türleri14

C) Kamu Kişisi-Kamu Malı İlişkisinin Hukuksal Niteliği21

1-Devletin Hüküm ve Tasarrufunda Olduğu Görüşü21

2- Devletin Mülkiyetinde Olduğu Görüşü23 

3-Değerlendirme ve Sonuç23

II- KAMU MALLARININ HUKUKSAL ÖZELLİKLERİ24

A) Devir ve Ferağ Edilmezlik 25

B)  Kazandırıcı Zamanaşımıyla Kazanılamama27

C)  Üzerinde “Sınırlı Ayni Haklar” Kurulamaması29

D)  Kamu Mallarının Tapuya Kaydedilmemesi Sorunu31

F) Kamu Mallarının Kamulaştırılmaması32

G) Kamu Mallarının Haczedilememesi34 

H) Kamu Mallarının Vergiye Tabi Olmaması39

İ) Hukuksal Özel Korumaya Tabi Olması44 

1- Taşınmaz Mal Zilyetliğine Tecavüzler Yönünden 

Korunması 44 

2- Kamu Personeline Karşı Korunma44 

3- Zilyetliğin Korunmasına İlişkin TMK Hükümlerine Göre

Koruma 45

4- Cezai Yaptırımlarla Korunma45

İKİNCİ BÖLÜM

KAMU MALLARININ KAZANILMASI

I- ÖZEL HUKUK İŞLEMLERİYLE KAZANILMASI 47

A) Taşınır ve Taşınmaz Alımı İşlemleriyle 47

B) Trampa Yoluyla48

1- Kamulaştırma Yasasına Göre49

2-Kamu Hissesi Alımı Usulüne Göre49

C) Hazine Lehine Yapılan Bağışlarla Kazanma50

D) İç veya Dış Borçlanma Yoluyla Kazanma50

1- Kamu İç Borçlanması 50

2- Kamu Dış Borçlanması 51

II- KAMU MALLARININ YASAYLA KAZANILMASI52 

A) Medeni Yasaya göre52 

B) Diğer Yasalara Göre 55

III- KAMULAŞTIRMA YOLUYLA KAZANMA56 

A) Hukuksal Niteliği ve Özellikleri57

B) Kamulaştırmada Yetki58

1- Kamulaştırma Yapmaya Yetkili İdareler58

2- Onamaya Yetkili Makamlar 60

D) Kamulaştırmanın Konusu60

E)  Kamulaştırma Usulü (Süreci) ve İşlem Aşamaları62

1- İdari (Yönetsel) Aşama 62

2- Yargı Aşaması63

F) Kısmi Kamulaştırma65

G) Kamulaştırmadan Vazgeçme ve Taşınmazın  Geri Alınması66

1- Kamulaştırmadan Vazgeçme66

2-Malikin Taşınmazı Geri Alması 67

H) Kamulaştırmayla İlgili Dava Hakları68

İ) Kamulaştırmada Yasak İşler ve Cezai Hükümler68

J) Acele Kamulaştırma69 

III-DEVLETLEŞTİRME VE MİLLİLEŞTİRME71

A) Devletleştirme 71

1- Devletleştirme Koşulları71

2-Devletleştirmede Şekil ve Usül73

3- Yasaklar ve Dava Hakkı 75

B) Millileştirme76

IV- TAŞINMAZLARA EL KOYMA77 

A) Kamulaştırmasız El Koyma78 

1-Kavram ve Tanım78

2- Hukuksal Niteliği81

3- Taşınmaz Malikinin Hakları82

B) İmar Yasasına Göre Taşınmazlara El Koyma85

C) Geçici İşgal88 

D) Olağanüstü Hallerde91 

E) İstimval92 

V- DİĞER İDARİ İŞLEMLERLE KAZANILMASI94

A) Taşınmaz Devri95 

B) Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi95 

C)  Müsadere96 

D) Vergiler98

E) İdari Para Cezaları99

1) Kabahatler Yasasına Göre 100

2)  Diğer Yasalara Göre101 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KAMU MALLARININ YÖNETİMİ VE KORUNMASI

I- KAMU MALLARININ YÖNETİMİ103

A) Yönetimin Örgütsel Yapısı103

1- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı103 

2- Milli Emlak Genel Müdürlüğü104

B) Bakanlık ve EGM Taşra Örgütü105

1-Defterdarlık105 

2- Milli Emlak Başkanlığı ve Müdürlükleri106

3- Millî Emlâk Taşra Birimleri Görevleri107

II- KAMU MALLARININ KORUNMASI108

A) İdari Yetkiler Kapsamında Korunması108

1- Milli Emlak Genel Müdürlüğü Tarafından108

2- Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzler Kapsamında Koruma109 

3- Kamu Personeline Karşı Koruma 110

B) Yararlananlara ve Yönetilenlere Karşı Koruma111

1- Zilyetliğin Korunması Bağlamında Koruma 111

2- Sözleşmeden Doğan Haklar Bağlamında Koruma112 

3-Cezai Yaptırımlarıyla Koruma113

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KAMU MALLARINI KULLANMA VE YARARLANMA

I- KULLANMA VE YARARLANMANIN ÖZNESİ VE 

 KONUSU116 

A) Kullanan ve Yararlanan Kamu İdareleri116 

B) Kullanıma ve Yararlanma Konusu Kamu Malları118  

1-Sahipsiz Mallar ve Yaralanma118

2-Orta Malları ve Yararlanma119

3-Hizmet Malları ve Yararlanma119

II-DEVİR VE TAHSİS YOLUYLA YARARLANMA121

A) Kamu Mallarının Devri121

B)  Kamu Mallarının Tahsisi123 

1-Tahsis Kavramı ve Özellikleri 123

2-Özel Hukuk Kişileri Yararına İrtifak Tesisi, Tahsis, Devir veya Kiralama125

III- YÖNETİLENLERİN YARARLANMASI130

1-Sahipsiz Mallardan Yararlanma130

2- Orta Mallarından Yararlanma131

3- Hizmet Mallarından Yararlanma132

IV-KAMU TAŞINMAZLARININ İŞGALİ132

BEŞİNCİ BÖLÜM

KAMU MALLARININ ELDEN ÇIKMASI

I- ÖZELLEŞTİRME YOLUYLA ELDEN ÇIKMASI135

A) Özelleştirme Kavramı136

B) Özelleştirmenin Sınırları ve Mülkiyet Devri Yoluyla 

Özelleştirme136

1- Özelleştirmenin Sınırları 137

2-  Mülkiyet Devri Yoluyla Özelleştirme137

C) Özelleştirilen Taşınmazlarının Satışı 139

II-KAMU TAŞINMAZLARININ ÖZELLEŞTİRME USULLERİ

 DIŞINDA SATILMASI VE TRAMPA EDİLMESİ139

A) Kamu Taşınmazlarının Özelleştirme Usulleri Dışında 

Satılması140

B) Kamu Taşınmazlarının Trampası142

III- TAŞINIR KAMU MALLARININ ELDEN ÇIKMASI143 

A) Kamu İdaresinin İşlemiyle144 

B) Kamu İdaresinin İradesi Dışında144 

IV- KAMU HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİYLE

 KAMU MALLARININ ELDEN ÇIKMASI145

A) Kamu Hizmetlerinin Özelleştirilmesinin Sınırları 146

B) Mülkiyet Devri Dışında Kamu Hizmetlerinin Özelleştirilmesi147

1-İşletme Hakkının Verilmesiyle 148

2- Kiralamayla148

3- Mülkiyetten Başka Ayni Hakların Tesisiyle149

4-Gelir Ortalığıyla149

5-Özelleştirme Benzeri Yöntemlerle150

V-KAMU MALLLARININ TAHSİS YOLUYLA ELDEN 

  ÇIKMASI150 

A) Tahsis Kavramı ve Tanımı150

B) Tahsisin Konusu151

1-Taşınmazlar152

2-Taşınır Mallar153

C) Tahsis İşleminin Niteliği 153

D) Tahsise Yetkili İdareler154 

E) Tahsis Yapılabilecek Kamu İdareleri156

F) Tahsis Edilen Malın Teslimi ve Tahsisin Kaldırılması157 

VI-KAMU TAŞINMAZLARININ TAHSİS YERİNE DEVRİ158

VII- KAMU TAŞINMAZLARININ KİRAYA VERİLMESİ160 

A) Kiralama Esasları161

B) Kiralarda Süre ve Sözleşmenin Feshi162

KAYNAKÇA165



Türkiye’de Kamu Malları’nın hukuksal yönünü, geçici olarak bir yana bırakılarak incelemek gerekirse, Kamu malı deyimi ve kavramı, halen sınırları içinde yaşadığımız ülkemizin bin yıla yakın siyasal ve tarihsel geçmişini, devletleşme ve uluslaşma evrelerini, özellikle Mülk-Devlet bağlamında iktisat tarihini, Türkiye Cumhuriyet’inin kuruluşundan bu yana Kamu Malı’na bakışımızdaki değişimini doğrudan ilgilendiren bir konudur.

Gerçekten, Kamu Malı, bu inceleme süreci içinde görüleceği gibi, ülkemizin etrafındaki denizleri, kıyıları, ülke içindeki gölleri, akarsuları, su kaynaklarını; dağ ve ovaları, tepeler, kayalıklar, buzullar ormanları; mera, yaylak, kışlak, otlak ve diğer yeşil alanları, tarıma elverişli olsun veya olmasın tüm yer üstü oluşumları, her çeşit yer altı kaynaklarını, tarih, kültür ve tabiat varlıkları gibi ülkemizin tüm coğrafi alanlarını kapsayan, adına maddi veya manevi yönleriyle yurt, ülke veya vatan dediğimiz, aynı zamanda Devlet kavramının bir unsurunu oluşturan, siyasal ve hukuksal bir olgudur.

Kamu Malı olarak yukarıda belirtilen mallar, kamu malı kavramının asıl bölümünü oluşturmakla birlikte, bu kamu malları, üzerinde yaşamış olan ve yaşamakta olan esas itibariyle adı kamu veya halk, geçmişte yaşamış olanlar anlamında halklar olan insan unsuru tarafından, yapılmış, yaratılmış veya kurulmuş  köyler, kentler, yollar, meydanlar, caddeler ve sokaklar, köprüler, limanlar, kamu hizmeti binaları, ibadet yerleri, mezarlıklar, eski eserler, müzeler, sanat eseleri, anıtlar ve heykeller, parklar ve yeşil alanlar, konutlar ve benzeri diğer mallar da kamu mallardır..

Bu malların sahibi veya malikinin kim olduğuna gelince, bunların sahibi halk anlamında Kamu (public, respublica) mu, yoksa, Kamu Tüzel Kişileri (Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişileri) midir? Anayasa ve yasalar, duruma göre, Kamu Mallarının Devletin hüküm tasarrufu altında veya mülkiyetinde olduğunu belirtmekle birlikte; Devlet, sonuçta, özellikle günümüz demokratik toplumlarında, adına ülke denilen belirli bir siyasal coğrafya üzerinde yerleşmiş ve bu coğrafya üzerinde egemenlik kurmuş olan bir toplumun siyasal ve hukuksal olarak organize olmuş bir biçimidir ve insanlık tarihinin belirli aşamalarında farklı coğrafyalarda ve farklı zamanlarda ortaya çıkmış bir olgudur. Bu anlamda Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri, mensupları; çağdaş toplumlarda yönetilenler, halk veya seçmenler tarafından belirlenen seçilmiş ve zaman içinde değişen kişiler olduğuna göre, kamu mallarını yönetenler, seçmenler (halk, kamu) adına kamusal erk ve yetki kullanan kurum veya kuruluşlardır. Dolayısıyla, deyimin de ifade ettiği gibi, Kamu Malları, özünde kamuya aittir. Fakat, asıl olan, kamu adına Devlet organları ve diğer kamu tüzel kişileri veya bunların yetkilileri tarafından yönetilmesi, korunması, değerlendirilmesi bağlamında, hukuk ilkeleri ve kuralları çerçevesinde kullanılmasıdır.

“Türk Hukukunda Kamu Mallarının Hukuksal Durumu” adını verdiğim bu Kitap’ta, “Hukuksal Durum” deyiminin de anlattığı gibi, Kamu Malları’nın Hukuksal Niteliği, Özellikleri, Türleri, Özel Hukuk ve Kamu Hukuku İşlemleriyle Kazanılması, bu bağlamda Kamulaştırma, Devletleştirme ve Millileştirme Yollarıyla Kazanılması, Kamu Mallarının Yönetimi ve Korunması, bu mallardan Yararlanılması, kamu idareleri ve yönetilenler tarafından Kullanılması,  çeşitli yol ve yöntemlerle Elden Çıkması veya Çıkarılması konuları inceleme ve irdeleme konusu yapılmıştır.

Bu Kitap Çalışması ile Hukuk Fakülteleri’nin ders programları çerçevesinde girdiğim İdare Hukuku Derslerinin gerektirdiği konularda, daha çok hukuksal yöntemin gerektirdiği “olan” (sein)  anlayışı içinde kalmaya çalışılmış ve, ayrıca, konu planından da anlaşılacağı üzere, daha fazla bilgi edinmek isteyen araştırma görevlileri ve diğer araştırmacılar, uygulamacılar ve hukuk öğrencileri için farklı bir perspektif verilmek istenmiştir.  

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar