| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Selman Sacit Boz, Ahmet Talha Tetik, Mustafa Oğuzhan Bölükbaşı, Mehmet Nacak |
| Baskı Tarihi | 2021/03 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 359 |
Anayasanın 36. maddesine göre "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir". Bu özgürlük, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde "adil yargılanma hakkı" başlığı altında korunma altına alınmıştır. Bu açıdan adil yargılanma sürecinin en önemli halkasından biri de kanun yollarıdır. Nasıl ki ilk derece yargı merciinde dava açan taraf, ihlal edildiğini düşündüğü bir hakkın yerini bulmasını amaçlıyorsa, kanun yoluna başvuran taraf da aynı amaç doğrultusunda hukuka aykırı olduğunu düşündüğü bir kararın kaldırılmasını talep etmektedir. Temyiz kanun yoluna başvurabilme hakkı veya özgürlüğü de bu bağlamlarda değerlendirilmelidir.
İdari yargılama hukukunda temyiz, iki dereceli yargılama sisteminin uygulandığı davalarda ilk derece mahkemesi veya bu sıfatla verilen kararların, üç dereceli yargılama sisteminin uygulandığı davalarda bölge idare mahkemesi kararlarının Danıştay nezdinde incelenmesine, hukuki denetiminin yapılmasına kanun koyucunun özel olarak saydığı durumlar dâhilinde imkân sağlayan olağan bir kanun yoludur.
İdari Yargılama Usulü Kanununda, 6545 sayılı Kanunla gerçekleştirilen değişiklikler ve 20.07.2016 tarihinde istinaf kurumunun uygulamaya başlanmasıyla, temyiz kanun yolu genel kanun yolu olma vasfını istinaf kurumuna devretmiştir. İdari yargılama hukukunda bir dava hakkında, kanun metninde açıkça yasaklanmadıkça genel kanun yolu olan istinaf kanun yoluna başvurulabilirken; kanun metninde açıkça izin verilmedikçe temyiz kanun yoluna başvurulamaz. Önemli değişikliklerin yapıldığı ve adil yargılanma hakkının hayat bulabilmesi amacıyla kabul edilen kanun yollarından biri olan temyiz kanun yolu, bu eserde ortak bir çalışmanın ürünü olarak ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 7
KISALTMALAR......................................................................................................... 13
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE
KANUN YOLLARINA İLİŞKİN GENEL BİR BAKIŞ
I. KANUN YOLU KAVRAMININ TANIMI, BAŞVURU AMACI, FAYDALARI
VE ÇEKİNCELERİ.........................................................................................15
A. Kanun Yolu Kavramının Tanımı ................................................................. 15
B. Kanun Yoluna Başvuru Amacı ................................................................... 19
C. Kanun Yolu Müessesenin Faydaları .......................................................... 20
Ç. Kanun Yollarına İlişkin Çekinceler ............................................................. 22
II. KESİN HÜKÜM KAVRAMI...........................................................................23
A. Kesin Hüküm Türleri ................................................................................. 25
1. Şekli Anlamda Kesin Hüküm............................................................... 25
2. Maddi Anlamda Kesin Hüküm............................................................ 26
B. Kesin Hükmün Etkisi ................................................................................. 28
C. İdari Yargıda Kesin Hüküm........................................................................ 29
1. İptal Davalarında Kesin Hüküm.......................................................... 29
a. İlk İnceleme ................................................................................. 31
i. Görev ve Yetki....................................................................... 31
ii. İdari Merci Tecavüzü ............................................................ 34
iii. Ehliyet................................................................................... 35
iv. Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu İşlem ..................................... 36
v. Süre....................................................................................... 37
vi. Husumet ............................................................................... 38
vii. İYUK'un 3. ve 5. Maddelerine Uygunluk ............................... 39
b. Esasa İlişkin Hükümler................................................................. 40
8 İçindekiler
2. Tam Yargı Davalarında ....................................................................... 41
3. Feragatin Kesin Hüküm Sonucu ......................................................... 41
III. İDARİ YARGIDA KANUN YOLU TÜRLERİ ......................................................43
A. Olağan Kanun Yolları ................................................................................ 43
1. İstinaf (Genel Kanun Yolu) ................................................................. 43
2. Temyiz................................................................................................ 47
B. Olağanüstü Kanun Yolları ......................................................................... 50
1. Yargılamanın Yenilenmesi.................................................................. 51
2. Kanun Yararına Temyiz ...................................................................... 56
C. Kanun Yollarının Karşılaştırılması ............................................................. 57
1. Temyiz ile İstinaf Karşılaştırılması ...................................................... 57
2. Temyiz ile Yargılamanın Yenilenmesi Karşılaştırılması....................... 60
3. Temyiz ile Kanun Yararına Temyiz Karşılaştırılması ........................... 62
4. Yargılamanın Yenilenmesi İle Kanun Yararına Temyiz
Karşılaştırılması.................................................................................. 64
5. İstinaf ile Kanun Yararına Temyiz Karşılaştırılması............................. 66
6. İstinaf ile Yargılamanın Yenilenmesi Karşılaştırılması ........................ 66
IV. KANUN YOLU OLMAYAN BAŞVURU YOLLARI..............................................68
A. Açıklama ve Aykırılığın Giderilmesi........................................................... 68
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi ......................................................................... 71
İKİNCİ BÖLÜM
OLAĞAN KANUN YOLU OLARAK TEMYİZİN ESASLARI
I. TEMYİZİ MÜMKÜN KARAR TÜRLERİ ...........................................................73
A. Genel Şartlar............................................................................................. 74
1. Belirli Bir Mahkeme veya Danıştay Dava Dairesi Kararı Olmalı ......... 74
2. Yargısal Karar Olmalı.......................................................................... 74
3. Nihai Karar Olmalı.............................................................................. 77
B. Özel Şart ................................................................................................... 80
1. İYUK'un 46. Maddesi Çerçevesinde Bölge İdare Mahkemesi
Kararı ................................................................................................. 80
a. Düzenleyici İşlemlere Karşı Açılan İptal Davaları......................... 85
b. Konusu Yüz Bin Türk Lirasını Aşan Vergi Davaları, Tam
Yargı Davaları ve İdari İşlemler Hakkında Açılan Davalar............ 89
İçindekiler 9
c. Belli Bir Meslekten, Kamu Görevinden veya Öğrencilik
Statüsünden Çıkarılma Sonucunu Doğuran İşlemlere Karşı
Açılan İptal Davaları..................................................................... 96
ç. Belli Bir Ticari Faaliyetin İcrasını Süresiz veya Otuz Gün
Yahut Daha Uzun Süreyle Engelleyen İşlemlere Karşı Açılan
İptal Davaları ............................................................................. 102
d. Müşterek Kararnameyle Yapılan Atama, Naklen Atama ve
Görevden Alma İşlemleri İle Daire Başkanı ve Daha Üst
Düzey Kamu Görevlilerinin Atama, Naklen Atama ve
Görevden Alma İşlemleri Hakkında Açılan İptal Davaları .......... 106
e. İmar Planları, Parselasyon İşlemlerinden Kaynaklanan
Davalar ...................................................................................... 110
f. Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür
Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca İtiraz Üzerine
Verilen Kararlar ile Boğaziçi Kanununun Uygulanmasından
Doğan Davalar ........................................................................... 111
g. Maden, Taşocakları, Orman, Jeotermal Kaynaklar ve Doğal
Mineralli Sular ile İlgili Mevzuatın Uygulanmasına İlişkin
İşlemlere Karşı Açılan Davalar ................................................... 114
ğ. Ülke Çapında Uygulanan Öğrenim ya da Bir Meslek veya
Sanatın İcrası veyahut Kamu Hizmetine Giriş Amacıyla
Yapılan Sınavlar Hakkında Açılan Davalar.................................. 115
h. Liman, Kruvaziyer Limanı, Yat Limanı, Marina, İskele,
Rıhtım, Akaryakıt Ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazı Boru Hattı
Gibi Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin
Mevzuatın Uygulanmasından Doğan Davalar ........................... 117
ı. Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli
Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun
Uygulanmasından ve Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi
Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji
Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun Uygulanmasından
Doğan Davalar ........................................................................... 118
i. Serbest Bölgeler Kanununun Uygulanmasından Doğan
Davalar ...................................................................................... 119
j. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun
Uygulanmasından Doğan Davalar ............................................. 119
k. Düzenleyici ve Denetleyici Kurullar Tarafından Görevli
Oldukları Piyasa veya Sektörle İlgili Olarak Alınan Kararlara
Karşı Açılan Davalar................................................................... 120
10 İçindekiler
2. Danıştay Dava Daireleri Kararları..................................................... 122
3. Bozma Üzerine Verilen Bölge İdare Mahkemesi Kararı ................... 124
4. İvedi Yargılama Usulüne Tabi Dava.................................................. 126
5. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü
Uygulanması .................................................................................... 129
6. Temyiz İsteminin Reddi Kararları ..................................................... 131
II. TEMYİZİ MÜMKÜN OLMAYAN KARAR TÜRLERİ ........................................131
A. Kesin Nitelikte Kararlar........................................................................... 132
1. İlk İnceleme Üzerine Verilen Bazı Kararlar....................................... 133
2. Bağlantılı Dava Olup Olmadığı Kararları........................................... 136
3. Açıklama veya Yanlışlıkların Düzeltilmesi İstemine İlişkin
Kararlar ............................................................................................ 137
4. Dosyanın İşlemden Kaldırılması Kararları ........................................ 138
5. Konusu 5.000 TL'yi Geçmeyen Davalar............................................ 139
6. Bölge İdare Mahkemeleri Nezdinde Karara Bağlanan ve 46.
Madde Kapsamında Olmayan Davalar............................................. 140
B. Diğer Kanun Yolları Kapsamına Giren Kararlar ....................................... 144
III. TEMYİZ SEBEPLERİ ...................................................................................146
A. Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması....................................... 150
1. Görev ............................................................................................... 152
a. Görevli Yargı Kolunda Hata ....................................................... 153
b. İdari Yargı Düzeni İçerisindeki Görevli Mahkemede Hata......... 155
2. Yetki ................................................................................................. 160
B. Hukuka Aykırı Bir Kararın Varlığı............................................................. 167
1. Uygulanacak Hukuk Kuralında Hata................................................. 168
2. Maddi Olayın Tespitinde Hata ......................................................... 175
3. Olayın Nitelendirilmesinde Hata...................................................... 181
C. Usul Hükümlerine Aykırılık ..................................................................... 185
1. Dosyanın Usulüne Uygun Tekemmül Ettirilmemiş Olması .............. 187
2. Duruşma Kurallarına Aykırılık .......................................................... 190
3. Toplantı ve Karar Yeter Sayılarına Aykırılık ...................................... 197
4. Kararda Bulunması Gereken Hususlarda Eksiklik............................. 199
a. Mahkeme Üyelerinin Adı, Soyadı ve İmzaları............................ 204
b. Kararın Dayandığı Hukuki Sebep ve Gerekçe ............................ 206
c. Yargılama Giderleri ................................................................... 212
İçindekiler 11
IV. TEMYİZ USULÜ ........................................................................................ 224
A. Temyiz Merci .......................................................................................... 224
B. Temyiz Süreleri ....................................................................................... 225
C. Katılma Yoluyla Temyiz ........................................................................... 229
Ç. Temyiz Kanun Yolunda Taraflar .............................................................. 230
1. Hukuki Yarar Şartı ............................................................................ 234
2. Temyizden Feragat........................................................................... 235
D. Dilekçe İle Talep Şartı.............................................................................. 239
1. Dilekçenin Verilebileceği Yerler ....................................................... 240
2. Dilekçe Üzerine İlk İnceleme ............................................................ 243
a. Temyiz Dilekçesi İYUK'un 3. Maddesine Uygun Olmalıdır......... 243
b. Harç, Posta Ücreti ve Diğer Giderler Peşin Olarak
Yatırılmalıdır. ............................................................................. 245
c. Temyiz Dilekçesi Süresinde Verilmelidir.................................... 247
ç. Temyiz Başvurusuna Konu Kararın Temyizi Mümkün
Olmalıdır.................................................................................... 248
3. Dilekçe Üzerine Yapılacak İşlemler................................................... 249
a. Yürütmenin Durdurulması Talebi Yoksa.................................... 249
b. Yürütmenin Durdurulması Talebi Varsa .................................... 250
V. TEMYİZ İNCELEMESİ ................................................................................ 250
A. Duruşma ................................................................................................. 251
B. Temyizin Hukuki Niteliği ......................................................................... 259
C. Temyiz Yoluna Başvurulmasının Karara Etkisi......................................... 263
Ç. Temyizin Sonuçları.................................................................................. 264
1. Danıştayın Karar Türleri ................................................................... 264
a. Onama Kararı ............................................................................ 265
b. Düzelterek Onama..................................................................... 269
i. Tarafların Kimliklerine Ait Yanlışlıklar................................. 270
ii. Yazı ve Hesap Yanlışlıkları-Diğer Açık İfade Yanlışlıkları...... 271
iii. Diğer Açık İfade Yanlışlıkları................................................ 273
iv. Kararda Kanuni Dayanağın Yanlış Belirtilmesi .................... 275
c. Gerekçeli Onama....................................................................... 277
ç. Bozma Kararı ............................................................................. 280
12 İçindekiler
d. Kısmen Onama, Kısmen Bozma................................................. 283
e. Bozmadan Sonraki Yargılama.................................................... 284
2. İlk Derece Yargı Yerinin Tutumu ...................................................... 285
a. Bozmaya Uyma ......................................................................... 285
b. Israr ........................................................................................... 293
3. Yargılama Masrafları........................................................................ 297
4. Taraflara Uygulanma Sorunu........................................................... 301
VI. DİĞER HUSUSLAR ....................................................................................305
A. Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması ..................................... 305
B. Temyizden Vazgeçme............................................................................. 307
C. İvedi Yargılama Usulünde Temyiz........................................................... 310
Ç. Sınav Yargılamasında Temyiz.................................................................. 316
D. Temyiz Aşamasında Müdahale (Katılma) Talebi..................................... 319
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL BİR TEMYİZ DÜZENLEMESİ: KANUN YARARINA TEMYİZ
I. KANUN YARARINA TEMYİZ KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE AMACI ..........326
A. Kanun Yararına Temyiz Kavramı Tanımı ve Genel Bilgiler ...................... 326
B. Kanun Yararına Temyizin Hukuki Niteliği................................................ 328
C. Kanun Yararına Temyizin Amacı ............................................................. 330
II. KANUN YARARINA TEMYİZE KONU OLABİLECEK KARARLAR .....................331
A. Bölge İdare Mahkemesi, İdare Mahkemesi ve Vergi Mahkemesinin
Verdiği Kararlar....................................................................................... 331
1. Bölge İdare Mahkemelerinin Verdiği Kararlar ................................. 331
2. İdare Mahkemesinin Verdiği Kararlar.............................................. 332
3. Vergi Mahkemesinin Verdiği Kararlar.............................................. 333
B. Kararların Temyiz Denetiminden Geçmeden Kesinleşmesi.................... 334
III. KANUN YARARINA TEMYİZ SEBEPLERİ......................................................337
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ USULÜ...........................................................340
A. Yetkili Makam......................................................................................... 340
B. Danıştayın Kanun Yararına Temyiz İncelemesi ....................................... 343
C. Süre ........................................................................................................ 344
V. KANUN YARARINA TEMYİZİN HUKUKİ ETKİLERİ........................................345
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
