Türk İş Hukukunda İkale

Türk İş Hukukunda İkale

Av. Berna DUMAN

2020/03 1. Baskı, 258 Sayfa

ISBN 978-975-02-3630-3

İşçi ve işverenin iş sözleşmesini karşılıklı irade uyuşması ile sonlandırması olan ikalenin ele alındığı kitapta, öncelikle ikale kavramı ve ikalenin hukuki niteliği; benzer hukuki müesseseler ile benzerlikleri ve farkları üzerinde durulmuştur. Özellikle son yıllarda sulh olma kültürünün yaygınlaştırılmaya çalışıldığı İş Hukuku alanında, bu amaca hizmet etmekte olan arabuluculuk ve ikale müesseseleri bu anlamda ele alınmıştır. İş Hukuku mevzuatında yer almaması nedeniyle Borçlar Kanunu hükümlerinden faydalanılmakta olan ikalenin geçerliliğinin denetiminde başvurulan ölçütler, ehliyet ve şekil meseleleri gibi konular da çalışmanın ikinci bölümünde yer almaktadır. Özellikle ikalenin geçerliliğinin tespitinde başvurulan makul yarar kavramına nasıl yaklaşılması gerektiği hususunda Yargıtay kararlarına sıklıkla yer verilerek, uygulamadan güncel örneklerle konu ele alınmıştır. Son bölümde ise ikalenin sonuçları üzerinde durulmuş, özellikle ikale ile ödenen tazminatların vergilendirilmesi meselesi hakkındaki yazarın görüşlerine çalışmada yer verilmiştir. 2018 ve 2019 yılında bu alanda mevzuatta yapılan değişiklikler ile bu değişikliklerin uygulamada yaratması muhtemel sorunlar da yazarın yorumları ile birlikte okuyucunun dikkatine sunulmuştur.

Çalışma genel olarak en güncel Yargıtay kararları derlenmek suretiyle, okuyucunun uygulamadaki son değişiklikleri dikkate alarak konuyu özümsemesine yardımcı olması amacıyla tamamlanmıştır.

	İkale Kavramı ve İkalenin Hukuki Dayanağı
	İkalenin Kurulması ve Geçerlilik Koşulları
	Geçerli ve Geçersiz Şekilde Kurulan İkalenin Sonuçları

İçindekiler

Özet  7

Önsöz  9

Kısaltmalar Listesi  15

Giriş  17

Birinci Bölüm

İKALE KAVRAMI VE İKALENİN HUKUKİ DAYANAĞI

1. İKALE KAVRAMI  21

2. İKALENİN HUKUKİ NİTELİĞİ  23

3. İKALENİN TARAFLARI VE TARAFLARIN MENFAATLERİ  26

3.1. İkale ve İşveren  26

3.2. İkale ve İşçi  27

4. İKALE VE BENZER HUKUKİ İŞLEMLERİN BİRLİKTE İNCELENMESİ  30

4.1. İkale ve Fesih  30

4.2. İkale ve İbra Sözleşmesi  32

4.3. İkale ve Sulh Sözleşmesi  34

4.4. İkale ve Tasfiye Sözleşmesi  36

4.5. İkale ve Arabuluculuk  37

İkinci Bölüm

İKALENİN KURULMASI VE GEÇERLİLİK KOŞULLARI

1. İKALENİN KURULMASI  41

1.1. Genel Olarak  41

1.2. Karşılıklı ve Birbirine Uygun İrade Beyanları  42

1.2.1. Açık İrade Beyanları ile İkale  43

1.2.2. Örtülü İrade Beyanları ile İkale  50

1.3. İkalenin Kuruluşunda Ehliyet ve Şekil  52

1.3.1. İkalede Ehliyet  52

1.3.2. İkalede Şekil  54

2. İKALENİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI  56

2.1. Genel Olarak  56

2.2. İşverenin İşçiyi Aydınlatma Yükümlülüğü  57

2.3. Dar Yorum İlkesi  61

2.4. İrade Bozukluğu Bulunmaması Koşulu  63

2.4.1. Yanılma (Hata)  64

2.4.2. Aldatma  66

2.4.3. Korkutma  68

2.4.4. İrade Bozuklukları Nedeniyle İptal  75

2.5. Kanuna Karşı Hile ve Makul Yarar Koşulu  77

2.6. İşçinin Eğitim Seviyesi  85

2.7. İkale ve Gabin  87

2.8. İkale ve Muvazaa  90

3. ŞARTA BAĞLI İKALE  92

Üçüncü Bölüm

GEÇERLİ VE GEÇERSİZ ŞEKİLDE KURULAN

İKALENİN SONUÇLARI

1. GEÇERLİ İKALENİN İŞÇİLİK HAKLARI BAKIMINDAN SONUÇLARI  97

1.1. İş Güvencesi Hükümlerine Etkisi  97

1.2. Feshe Bağlı Tazminatlara Etkisi  99

1.3. İkale ile Kararlaştırılan Tazminatlara Etkisi  102

1.4. Ücret Alacaklarına Etkisi  109

1.5. Yıllık İzin Ücreti Alacağına Etkisi  110

1.6. İşverenin Eşit Davranma İlkesine Etkisi  111

2. GEÇERLİ İKALENİN SONA ERME ZAMANI BAKIMINDAN SONUÇLARI  114

2.1. Kural Olarak Sözleşmenin Derhal Sona Ermesi  114

2.2. İş Sözleşmesinin Geçmişe Etkili Olarak Sona Ermesi  115

2.3. İş Sözleşmesinin Geleceğe Etkili Olarak Sona Erdirilmesi  117

3. GEÇERLİ İKALENİN, İŞ İLİŞKİSİ SONRASINDA DA DEVAM EDEN YÜKÜMLÜLÜKLER BAKIMINDAN SONUÇLARI  121

3.1. İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması Yükümlülüğü  121

3.2. Sır Saklama Yükümlülüğü  123

3.3. Yeni İş Arama İzni Verme Yükümlülüğü  124

3.4. Çalışma Belgesi Düzenleme Yükümlülüğü  125

3.5. Geri Verme Yükümlülüğü  125

3.6. Rekabet Etmeme Yükümlülüğü  126

4. GEÇERLİ İKALENİN, FESİH NİTELİĞİNDE OLMAMASININ SONUÇLARI  129

4.1. İşçinin İşe İade Davası Açamaması  129

4.2. İşçinin İhbar ve Kıdem Tazminatı Talep Edememesi  131

4.3. İşçinin İşsizlik Ödeneğinden Faydalanamaması  131

5. GEÇERLİ İKALENİN İŞYERİ DEVRİ KURALLARI BAKIMINDAN SONUÇLARI  133

6. GEÇERLİ İKALENİN TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA KURALLARI BAKIMINDAN SONUÇLARI  137

7. GEÇERSİZ İKALENİN DAVA EDİLMESİ VE DİĞER SONUÇLARI  140

7.1. Genel Olarak  140

7.2. İkalenin Geçersizliğinin Dava Edilmesi, Dava Açma Süresi ve Davada İspat Yükü  140

7.3. İkalenin Geçersizliğinin Sonuçları  143

Sonuç  147

Kaynakça  151

Kavramlar Dizini  157