Türkiye'de Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliğinin Hukuku

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Mehmet BOZTEPE
ISBN: 9789750278396
405,00 TL 450,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Mehmet BOZTEPE
Baskı Tarihi 2022/07
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 340

Türkiye'de Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliğinin Hukuku

Günümüz çağdaş demokratik kamu yönetimi anlayışının en önemli unsurlarından biri yerel yönetimlerin sahip olduğu idari özerklik ilkesidir. Merkeziyetçi devlet yapısının getirdiği yönetim modeline tepki olarak gelişen bu ilke son yüzyılın ikinci yarısından itibaren başta Batı ülkeleri olmak üzere demokratik ülkelerin tercihi olagelmiştir. Türkiye'de biraz gecikme ile de olsa özelikle 2000'li yılların başından itibaren mevzuat değişikleri ile gerçekleştirilmeye çalışılan yerel yönetimlerin idari özerkliğini arttırma girişimleri kimi zaman yargı kararları kimi zamanda yargı kararlarına karşı sessizliğini koruyan yasama organının tutumu nedeniyle sekteye uğramıştır. Buna karşın özellikle yerel yönetimlerin icrai karar alma kapasitelerinin arttırılması ve yerel yönetimler üzerindeki vesayet denetiminin kısıtlanması konusunda yol alındığı açıktır.

Türkiye'de yerel yönetimlerin idari özerkliğinin hukuki rejimini analiz etmeyi amaçlayan bu kitap, "yerel yönetimler hukuku" alanında çalışan akademisyenler, mülki ve yerel yöneticiler ve öğrenciler açısından bir tür pusula ve yol haritası niteliğindedir. Özellikle Anayasa Mahkemesi kararları ve doktrindeki farklı görüşler ile desteklenen eser yerel yönetimlerin idari özerkliğinin uluslararası anlamının kavranabilmesi ve Türk hukuk sistemi içindeki yerinin anlaşılması açısından önemli bir referanstır.

Konu Başlıkları
Kavram ve Kapsam Olarak Yerinden Yönetim ve Yerel Özerklik
Osmanlı Devletinden Günümüze Yerel Yönetimlerin Özerkliğinin Tarihi
Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliği
Yerel İdari Özerklik – Vesayet Denetimi İlişkisi
İçindekiler
Önsöz  5
Kısaltmalar  13
Giriş  15
Birinci Bölüm
KAVRAM VE KAPSAM OLARAK YERİNDEN
YÖNETİM VE YEREL ÖZERKLİK
I. YERİNDEN YÖNETİM KAVRAMI VE KAPSAMI  19
A. Kuramsal Çerçeve  19
B. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kavramı  21
C. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kapsamı  25
1. İdari Yerinden Yönetim (İdari Adem–i Merkeziyet)  25
a. Yerel Yönetimler (Yer Yönünden Yerinden Yönetimler)  25
b. Kamu Kurumları (Hizmet Yönünden Yerinden Yönetimler)  30
2. Siyasi Özerklik (Siyasal Adem–i Merkeziyet)  33
II. YEREL ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI  37
A. Yerel Özerklik Kavramı  37
1. Özerklik Kavramı  37
2. Hukuk Terimi Olarak “Özerklik”  39
3. Kavram Olarak “Yerel Özerklik”  40
B. Yerel Özerkliğin Amacı  45
C. Yerel Özerkliğin Hukuksal Çerçevesi  48
D. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartında Yerel Özerklik  54
1. Tarihi Süreç  54
2. Hukuki Çerçeve  56
3. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kavramı  57
4. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kapsamı  59
5. AYYÖŞ’de Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Özerkliğin Korunması  62
6. AYYÖŞ ve Türkiye  63
E. Yerel Özerkliğin Kapsamı  67
1. Kuramsal Çerçeve  67
2. İdari Özerklik  67
3. Mali Özerklik  68
4. Fonksiyonel Özerklik  75
a. Fonksiyonel Özerklik Kavramı ve Hukuki Çerçevesi  75
b. Fonksiyonel Özerkliğin İlkeleri ve Sınırları  78
aa. Yerellik (Subsidiarity) İlkesi  79
bb. Genel Yetki İlkesi  81
cc. Özel Yetki İlkesi (Ultra Vires)  84
dd. Karma Yetki İlkesi (Liste Yöntemi)  85
ee. Görev ve Yetki Paylaşımında Diğer İlkeler  87
c. Türk Yönetim Hukukunda Fonksiyonel Özerklik  87
aa. Merkezi Yönetim ile Yerel Yönetimler Arası Arasındaki Görev Paylaşımı  87
bb. Yerel Yönetimlerin Kendi Aralarında Görev Paylaşımı  95
İkinci Bölüm
OSMANLI DEVLETİNDEN GÜNÜMÜZE
YEREL YÖNETİMLERİN ÖZERKLİĞİNİN TARİHİ
I. GENEL OLARAK  99
II. OSMANLI KLASİK DÖNEMİNDE YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK  101
III. TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK  106
A. Tanzimat Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik  106
1. Tanzimat Hareketinin Felsefesi  106
2. Vilayet Sistemine Geçiş  109
3. Belediye Yönetimine Geçiş  110
4. Taşra Yönetiminde Meclisler ve Adem–i Merkeziyetçilik Arayışları  113
B. I. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik  115
C. II. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik  119
IV. CUMHURİYET DÖNEMİ YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK  120
A. 1921 Anayasası ve Yerel Özerklik  120
B. 1924 Anayasası ve Yerel Özerklik  124
C. 1961 Anayasası ve Yerel Özerklik  128
D. 1982 Anayasası ve Yerel Özerklik  130
Üçüncü Bölüm
YEREL YÖNETİMLERİN İDARİ ÖZERKLİĞİ
I. YEREL İDARİ ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI  135
II. İCRAİ KARAR ALABİLME YETKİSİ  138
III. KARAR ORGANLARININ SEÇİMLE GÖREVE GELMESİ  141
A. Uluslararası Modeller  141
B. Anayasal Çerçeve  142
C. Karar Organı – Yürütme Organı Ayrımında İdari Özerklik  144
D. Belediye Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  147
1. Belediye Başkanı Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  147
2. Ayrıksı Bir Uygulama: Belediyelere Kayyım Atanması  150
3. Belediye Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  156
4. Belediye Encümeninin Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi  156
E. İl Özel İdaresi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  158
1. Vali Atamaları – İdari Özerklik İlişkisi  158
2. İl Genel Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  160
3. İl Encümeni Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi  162
F. Köy Yönetimi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi  166
IV. YEREL YÖNETİMLERİN ORGANLARININ GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILMASI VE DÜŞÜRÜLME İŞLEMLERİ VE YARGISAL DENETİMİ  170
A. Belediye Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması  170
1. Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması  170
a. Hukuki Çerçeve  170
b. Yargısal Denetim  176
2. Belediye Başkanlığından Düşürülme  182
a. Hukuki Çerçeve  182
b. Meclis Denetimi Yoluyla Belediye Başkanlığından Düşme  183
c. Belediye Kanunun 44. Maddesine Göre Belediye Başkanlığından Düşme  189
3. Belediye Meclisinin Feshi  195
a. Hukuki Çerçeve  195
b. Süresi İçinde Görev Yapmama Nedeniyle Fesih  197
c. Siyasî Konularda Karar Alma Nedeniyle Fesih  199
B. İl Özel İdaresi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması  201
1. Görevden Uzaklaştırma  201
2. İl Genel Meclisinin Feshi  202
3. Vali Üzerinde İl Genel Meclisi Denetimi  203
C. Köy Yönetimi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması  204
Dördüncü Bölüm
YEREL İDARİ ÖZERKLİK – VESAYET DENETİMİ İLİŞKİSİ
I. YEREL YÖNETİMLERİN DENETİMİ  211
A. Hukuksal Çerçeve  211
B. Kapsam  213
II. KAVRAM VE KAPSAM OLARAK İDARİ VESAYET DENETİMİ  215
A. İdari Vesayet Kavramı  215
B. Hukuksal Çerçeve  217
C. İdari Vesayet–Hiyerarşi Yetkisi Farklılığı  219
D. İdari Vesayet Yetkisini Kullanacak Makamlar  222
E. İdari Vesayetin Amacı  224
1. Kamu Yararı Sağlama Amacı  224
2. İdarenin Bütünlüğünü Sağlama Amacı  225
F. Hukukilik ve Yerindelik Denetimi Açısından İdari Vesayet Yetkisi  227
1. “Hukukilik Denetimi” Açısından İdari Vesayet  227
2. “Yerindelik Denetimi” Açısından İdari Vesayet  228
G. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri  231
1. Kanunilik İlkesi  231
2. İstisnailik İlkesi  233
3. Dar Yorum İlkesi  233
4. Vesayet Yetkisi Devredilemez İlkesi  235
5. “Yerel Yönetimler Arası Vesayet Olmaz” İlkesi  236
H. İdari Vesayetin Kapsamı  238
1. Kişiler Üzerinde Vesayet Denetimi  238
2. İşlemler Üzerinde Vesayet Denetimi  240
a. Genel Çerçeve  240
b. İptal Yetkisi  242
c. Onama Yetkisi  242
d. Zorlaştırıcı (Geciktirici) Veto Yetkisi  251
e. Askıya Alma (Erteleme) Yetkisi  253
f. İzin Yetkisi  254
g. İkame Yetkisi  254
h. Dava Açma Yetkisi  257
ı. Danıştay’ın İnceleme Yetkisi  259
I. İdari Vesayet – Yerel Özerklik Dengesi  260
III. YEREL İDARİ ÖZERKLİK BAĞLAMINDA YEREL YÖNETİMLER ÜZERİNDE VESAYET DENETİMİ  268
A. Belediyelerin İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi  268
1. Hukuki Çerçeve  268
2. Meclis Kararları Üzerinde “Posterior” Denetim  271
a. Belediye Başkanının “Geciktirici Veto Yetkisi”  271
b. Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi  272
c. Meclis Kararlarının Yürürlüğe Girmesi  273
d. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı  275
3. Meclis Kararları Üzerinde “Priori” Denetim  280
B. Büyükşehir Belediyesi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi  281
1. Büyükşehir Belediyesi–İlçe Belediyesi Arası Vesayet İlişkisi  281
2. Hukuki Çerçeve  282
3. Büyükşehir İlçe Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  286
4. Büyükşehir Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  289
a. Büyükşehir Belediye Başkanına Verilen “Geciktirici Veto Yetkisi”  289
b. Büyükşehir Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi  289
c. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı  291
5. Ayrıksı Bir Düzenleme; “İmar ve Bütçe” Kararları Üzerine Vesayet Denetimi  293
a. İmar Konusunda Vesayet Denetimi  294
b. Bütçeye İlişkin Kararlar Üzerinde Vesayet Denetimi  296
aa. İl ve İlçe Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi  296
bb. Büyükşehir Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi  297
C. İl Özel İdaresi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi  301
1. Yerel İdari Özerklik Çerçevesinde Vali–İl Genel Meclisi İlişkisi  301
2. İl Genel Meclisi Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  305
3. İl Daimi Encümeni Kararları Üzerinde Vesayet Yetkisi  308
D. Köy Yönetimi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi  310
1. Köy Derneği Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  310
2. İhtiyar Meclisinin Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  311
3. Köy Muhtarının Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi  313
E. Yerel Yönetimlerin Eylemleri Üzerinde Denetim  315
Sonuç  317
Kaynakça  325
Kavramlar Dizini  339

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.