Vasiyet Hukuku

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ömer Uğur GENÇCAN
ISBN: 9786050512052
1.020,00 TL 1.200,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ömer Uğur GENÇCAN
Baskı Tarihi 2022/06
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 896

Vasiyet Hukuku

Ömer Uğur GENÇCAN


Bir kimsenin ölümünden sonra karşılanmasını istediği beklentileri, istekleri, arzuları ve umutlarını ne şekilde açıklayacağını gösteren hukuki işleme 

şekli anlamda ölüme bağlı tasarruf denilmektedir. Bu bağlamda vasiyetname, şekli anlamda bir ölüme bağlı tasarruftur. Ölüme bağlı hukuki işlem

sadece yasada öngörülen durumlarda söz konusudur. Başka bir anlatımla ölüme bağlı hukuki işlemlerde sınırlı sayı ilkesi geçerlidir.

Postmortal/Ölüm sonrasına ilişkin istek ve arzularını hukuki bir zeminde açıklamak/gerçekleştirmek isteyen herkese REHBER OLACAK bir eser bırakmak adına VASİYET HUKUKU adlı bu kitabımı kaleme aldım.

Elinizdeki kitabın konusu olan vasiyet hukuku davalarını kurucu daire olarak yıllarca incelemiş ve sonuçta Yargıtay 7. Hukuk Dairesine devretmiş olan Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde otuz dört yıldır (evet, otuz dört yıldır!) aralıksız görev yapıyorum. Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde vasiyet hukukunu ilgilendiren yüzlerce (evet, yüzlerce!) dava dosyasını bizzat okudum ve yüzlerce (evet, yüzlerce!) Yargıtay ilamını bizzat yazdım. Yüzlerce kararda ahlaki, vicdani ve hukuki sorumluluğum vardır.

Yayınlama mutluluğu ve huzuru bulduğum bu eser ile vasiyet hukukundaki birikimimi zamanın elverdiği ölçüde uygulamayı derinlemesine yansıtır şekilde siz kitap dostlarıma sunuyorum

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ YERİNE.........................................................................................5

İÇİNDEKİLER .............................................................................................9

KAYNAKÇA...............................................................................................49

KISALTMALAR ........................................................................................51

& 1. VASİYET HUKUKUNDA YER ALAN KAVRAMLAR .............55

I. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF (TMK m. 502-574).....................55

A- GENEL OLARAK .................................................................55

B- ŞEKLİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUF

(TMK m. 531-549).................................................................56

1- Vasiyetname (TMK. m. 531-544)....................................57

a. Tek Taraflı Hukuki İşlemdir ......................................57

b. Üç Şekilde Yapılabilir (TMK m. 532-541)................57

c. Her Zaman Dönülebilir (TMK m. 542-544) ..............58

2- Miras Sözleşmesi (TMK. m. 545-549).............................58

a. Akdi Niteliktedir........................................................58

b. Resmi Vasiyetname Şeklinde Yapılabilir

(TMK m. 545 f. I) ......................................................59

c. Mirasçı veya Üçüncü Kişi Lehine Yapılabilir ...........59

d. Kural Olarak Tek Taraflı Dönülemez ........................59

II. VASİYET.....................................................................................59

A- GENEL OLARAK .................................................................59

B- VASİYETNAME İLE KARŞILAŞTIRMA...........................60

C- BELİRLİ MAL BIRAKMA İLE KARŞILAŞTIRMA ..........60

III. TEREKE (MİRAS) (TMK m. 589)..............................................61

A- TEREKENİN ANLAMI.........................................................61

B- TEREKENİN KAPSAMI.......................................................62

C- TEREKENİN HUKUKU .......................................................63

IV. TÜRK KANUNU MEDENÎSİ İLE KARŞILAŞTIRMA ............64

& 2. VASİYET HUKUKUNDA YER ALAN KİŞİLER........................69

I. VASİYET ALACAKLISI (TMK m. 517) ...................................69

A- VASİYET ALACAKLISI OLABİLECEKLER ....................69

1- Gerçek Kişiler Olabilir.....................................................69

10 İçindekiler

2- Tüzel Kişiler Olabilir .......................................................69

3- Tüzel Kişiliği Bulunmayan Topluluklar Olabilir.............70

4- Cenin Olabilir...................................................................70

5- Mirasbırakan Tarafından Belirlenen Olabilir...................70

6- Birden Çok Kişi Olabilir..................................................70

B- VASİYET ALACAKLISININ ÖZELLİKLERİ ....................70

1- Mirasçı Sıfatı Yoktur........................................................70

2- Ölüme Bağlı Bir Tasarrufla Atanır...................................71

3- Mirasçıların Cüz’î Halefidir.............................................71

4- Vasiyet Borçlusundan İstekte Bulunabilir........................73

a. Vasiyet Edilen Malın Teslimi ....................................75

b. Vasiyet Konusu Hakkın Devri ...................................76

c. Vasiyet Konusu Bir Davranışın Yerine

Getirilmemesinden Doğan Zararın Giderilmesi.........76

d. Vasiyet Alacağının Tazminata Dönüşmesi ................76

5- Tereke Üzerinde Ayni Hak Kazanmaz.............................76

6- Miras Ortaklığına Dahil Değildir.....................................76

7- Feragat Edebilir................................................................77

C- VASİYET ALACAKLISININ HAK VE YETKİLERİ.........77

1- Resmi Tasfiye Talep Edemez...........................................77

2- Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez........78

3- Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir

(TMK m. 633 f. II)...........................................................78

4- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez

(TMK m. 598 f. II)...........................................................78

5- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edebilir..............78

6- Vasiyetnamenin Açılması Davasında Çağrılabilir

(TMK m. 596 f. II)...........................................................78

II. VASİYET BORÇLUSU...............................................................78

A- VASİYET BORÇLUSU OLABİLECEKLER.......................78

1- Gerçek Kişiler Olabilir.....................................................78

2- Tüzel Kişiler Olabilir .......................................................79

3- Yasal Mirasçı Olabilir......................................................79

4- Atanmış Mirasçı Olabilir..................................................79

5- Başka Vasiyet Alacaklısı Olabilir ....................................79

6- Önmirasçı Olabilir............................................................79

7- Artmirasçı Olabilir ...........................................................80

İçindekiler 11

B- VASİYET BORÇLUSUNUN ÖZELLİKLERİ .....................80

1- Birden Çok Kişi Olabilir (TMK m. 600 f. I, 641)............80

2- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa Ona Başvurulur

(TMK m. 600 f. I) ............................................................80

3- Tasarrufu Yerine Getirme Yükümlüsü Devre Dışı

Kalmışsa Yerine Getirme Borcu Bu Durumlardan

Yararlananlara Geçer (TMK m. 519 f. II)........................80

III. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ (TMK m. 550)..81

A- GENEL OLARAK .................................................................81

1- Tanımı ..............................................................................82

2- Amacı...............................................................................82

B- NİTELİĞİ...............................................................................82

C- ÖZELLİKLERİ......................................................................83

1- Kamu Görevlisi Değildir..................................................83

2- Ölüme Bağlı Tasarruflarda Atanabilir..............................84

D- ATANMASI (TMK m. 550 f. I).............................................84

1- Koşulları Uygun Olan Atanabilir.....................................84

a. Gerçek Kişi Atanabilir ...............................................84

aa. Hakim ve Savcı Atanamaz (TCA m. 140, f. V)...84

bb. Herhangi Bir Gerçek Kişi Atanabilir...................85

aaa. Kan ya da Kayın Hısımları Atanabilir.........85

bbb. Yasal Mirasçı...............................................85

ccc. Atanmış Mirasçı ..........................................85

ddd. Vasiyet Alacaklısı........................................85

eee. Vasi, Kayyım ya da Yasal Danışman ..........85

fff. Herhangi Bir Meslek Sahibi ........................85

ggg. Tam Ehliyetli Her Kişi ................................85

cc. Makamdaki Kişi Atanabilir..................................86

aaa. Makamda Halen Bulunan Kişi

Atanabilir.....................................................86

bbb. Makamda Bulunacak Kişi Atanabilir ..........86

b. Tüzel Kişi Atanabilir..................................................86

2- Atama Yetkisi Olan Tarafından Yapılmalıdır..................86

a. Mirasbırakan Tarafından Bizzat Atanabilir ...............87

aa. Vasiyetname İle Atanabilir..................................87

bb. Miras Sözleşmesiyle Atanabilir...........................87

b. Mahkeme Tarafından Atanamaz................................88

12 İçindekiler

c. Üçüncü Kişi Tarafından Atanamaz............................88

d. Atama Kararının Tanıma ve Tenfizi İstenebilir.........89

3- Tam Ehliyetli Olan Atanabilir (TMK m. 550 f. II) ..........89

a. Gerçek Kişinin Fiil Ehliyeti Bulunmalıdır.................89

b. Tüzel Kişinin Fiil Ehliyeti Bulunmalıdır ...................89

4- Birden Çok Atanabilir (TMK m. 551) .............................90

a. Görevi Birlikte Yürütürler (TMK m. 551, f. I) ..........90

b. Görevi Yapamaz Olan Varsa Diğerleri Göreve

Devam Eder (TMK m. 551, f. II)...............................90

c. Acele Hâllerde Her Biri Gerekli İşlemleri Yapabilir

(TMK m. 551, f. III)...................................................90

5- İkameli Olarak Atanabilir.................................................91

a. Yedek Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi

Ataması ......................................................................91

b. Art Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Ataması........91

6- Atama Şarta Bağlanabilir.................................................91

E- GÖREVLENDİRME İŞLEMİ ...............................................92

1- Görevin Bildirilmesi (TMK m. 550 f. III)........................92

a. Bildirim Zorunludur...................................................92

b. Bildirim Şekle Tabi Değildir......................................92

c. Bildirim Vakit Geçirmeksizin Yapılmalıdır...............92

d. Bildirim Çekişmesiz Yargı İşidir

(HMK m. 382 f. II/c) ............................................ 92

2- Görevin Kabulü (TMK m. 550 f. III)...............................93

a. Açıkça Kabul .............................................................93

b. Susarak Kabul ............................................................93

c. Örtülü Kabul ..............................................................93

3- Görevin Reddi ..................................................................94

4- Göreve Başlama Anı ........................................................94

5- Göreve Başlamanın Sonucu .............................................94

6- Görevin Süresi..................................................................94

a. Mirasbırakan Düzenleme Yapmışsa ..........................94

b. Mirasbırakan Düzenleme Yapmamışsa......................95

aa. Paylaşmanın Tamamlanması ...............................95

bb. Sulh Hakimi Tarafından Görevine Son Verme

(TMK m. 555, f. III) ............................................95

aaa. Yetersiz Olduğunun Tespiti.........................95

İçindekiler 13

bbb. Görevini Kötüye Kullandığının Tespiti.......95

ccc. Ağır İhmalinin Tespiti .................................95

cc. İstifası (TMK m. 554, f. II)..................................95

dd. Kendiliğinden Sonlanması (TMK m. 554 f. I).....96

aaa. Görevlinin Ölümü........................................96

bbb. Vasiyetnamenin İptali..................................96

ccc. Fiil Ehliyetinin Kaybedilmesi......................96

aaaa. Gerçek Kişinin Fiil Ehliyetini

Kaybetmesi........................................96

bbbb. Tüzel Kişinin Fiil Ehliyetini

Kaybetmesi........................................96

ee. Tereke Mevcudunun Borçları Karşılamaya

Yetmemesi (TMK m. 636)...................................97

7- Görevin Sona Ermesinin Sonuçları..................................97

a. Art Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa............97

b Art Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Yoksa ...........97

G- GÖREV VE YETKİLERİ (TMK m. 552-553)......................97

1- Görev ve Yetkileri (TMK m. 552 f. I)..............................97

a. Liste Düzenleme (TMK m. 552, f. II, b.1).................98

aa. Resmi Liste Değildir............................................98

bb. Olanak Varsa Mirasçılar Hazır

Bulundurulabilir...................................................98

cc. Bildirim ve İhbar Yükümlülüğü Yoktur ..............98

dd. İlan Zorunluluğu Yoktur......................................98

ee. Düzenleme Gideri Tereke Borcu Sayılır..............99

ff. Tespit Davasına Konu Olabilir ............................99

gg. Mevcut Liste Varsa Yeniden Düzenlenmez ........99

b. Terekeyi Yönetim (TMK m. 552, f. II, b. 2)............100

c. Alacakların Tahsili, Borçların Ödenmesi

(TMK m. 552, f. II, b. 3)..........................................101

d. Vasiyetleri Yerine Getirme (TMK m. 552, f. II, b.4).....102

e. Plân Hazırlama (TMK m. 552, f. II, b. 5) ................102

f. Temsil (TMK m. 552, f. II, b. 6)..............................102

g. Bildirim (TMK m. 552, f. II, b. 7)............................103

2- Tereke Malları Üzerinde Tasarruf (TMK m. 553) .........103

3- Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez......104

14 İçindekiler

4- Tereke Yöneticiliği Görevi Verilebilir

(TMK m. 592 f. II).........................................................104

5- Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir.......................104

6- Mirasçılık Belgesi Düzenlenmesi İçin Başvurabilir.......104

7- Tenkis Davasının Tarafı Olamaz....................................104

8- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez

(TMK m. 598 f. II).........................................................105

9- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez

(TMK m. 598 f. II).........................................................105

10- Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir

(TMK m. 515 f. I) ..........................................................105

11- Yükleme Yükümlüsü Olamaz ........................................105

12- Vasiyetnamenin Açılması Davasında Çağrılabilir

(TMK m. 596 f. II).........................................................105

G- DENETLENMESİ (TMK m. 555).......................................105

H- SORUMLULUĞU (TMK m. 556).......................................106

I- ÜCRETİ (TMK m. 550 f. IV) ..............................................106

IV. MİRASÇI (TMK m. 516 f. I) .....................................................108

A- ATANMASI.........................................................................108

1- Ölüme Bağlı Bir Tasarrufla Atanabilir...........................109

2- Birden Fazla Kişi Mirasçı Atanabilir (TMK m. 516).....109

3- Mirasın Tamamı veya Belli Bir Oranı İçin Atanabilir ...109

4- Yasal Mirasçılar Mirasçı Atanabilir...............................109

5- Tüzel Kişiler Mirasçı Atanabilir ....................................109

6- Saklı Pay Dışında Atama Yapılabilir .............................110

B- HUKUKİ DURUMU ...........................................................110

1- Terekeye Elbirliği İle Sahip Olurlar...............................110

2- Mirası Bir Bütün Olarak Kanun Gereğince Kazanırlar..110

3- Ardıllık Engellenebilir....................................................110

4- Koruma Tedbirleri Bağlamında Teslim Yapılamaz .......110

5- Denkleştirme Talep Edemez ..........................................111

6- Resmi Tasfiye Talep Edebilir.........................................111

7- Yasal Mirasçılarla Birlikte Mirası Aynı Kurallara Göre

Paylaşırlar.......................................................................111

8- Saklı Payı Yoktur...........................................................111

9- Tereke Yöneticisi Olabilir..............................................111

10- Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir.......................111

İçindekiler 15

11- Tenkis Davasını Halefiyet Yoluyla Açabilir..................112

12- Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir

(TMK m. 515 f. I) ..........................................................112

V. YEDEK MİRASÇI (TMK m. 520) ............................................112

VI. ÖNMİRASÇI (TMK m. 521).....................................................112

VII. ARTMİRASÇI (TMK m. 521) .................................................113

VIII. TEREKE YÖNETİCİSİ (TMK m. 593)..................................114

A- ATANMASI.........................................................................114

1- Gerçek Kişi Atanabilir ...................................................115

2- Tüzel Kişi Atanabilir......................................................115

3- Yasal Mirasçı Atanabilir ................................................115

4- Atanmış Mirasçı Atanabilir............................................115

5- Görevi Kabul Etmek Zorunda Değildir..........................115

6- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa Terekenin

Yönetimi Ona Verilir (TMK m. 592 f. II)......................115

7- Veli veya Vasi Bir Sakınca Olmadıkça Terekenin

Yönetimiyle Görevlendirilir (TMK m. 592 f. III)..........115

B- ÖZELLİKLERİ....................................................................116

1- Miras Ortaklığının Temsilcisidir....................................116

2- Dava Açma, İcra Takibi, Kabule, Sulh Olmaya ve

Tahkime Yetkilidir.........................................................116

3- Davadan Feragate Yetkilidir ..........................................116

4- Kamu Görevlisi Değildir................................................116

5- Mirasçıları Yöneticisi, Temsilcisi ve Vekili

Değildir ..........................................................................116

6- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez

(TMK m. 598 f. II).........................................................117

7- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez

(TMK m. 598 f. II).........................................................117

8- Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir

(TMK m. 515 f. I) ..........................................................117

9- Ölüme Bağlı Tasarrufun İptalini İsteyemez ...................117

10- Mirasçılar Adına Mirasçılık Belgesi Talep Edebilir ......117

C- YÜKÜMLÜLÜKLERİ (TMK m. 593 f. I) ..........................117

1- Terekeyi İyi Bir Yönetici Gibi Özenle Yönetmekle

Yükümlüdür ...................................................................118

16 İçindekiler

2- Dava ve Takipleri Mirasçılara İhbar Etmek

Zorundadır......................................................................118

D- GÖREVLERİ .......................................................................118

1- Terekenin Yazımı...........................................................118

2- Önlemlerinin Alınması...................................................118

3- Terekedeki Malların Satılması .......................................118

4- Alacakların Tahsili.........................................................119

5- Borçlarının Ödenmesi ....................................................119

6- Vasiyetlerin Yerine Getirilmesi .....................................119

7- Terekeye Ait Paraların Değerlendirilmesi......................119

E- ÜCRETİ (TMK m. 592 f. IV) ..............................................119

F- GÖREVİNİN SONA ERMESİ ............................................120

1- Sulh Hukuk Mahkemesi Kararı Gereklidir ....................120

2- Mirasçılar Tarafından Görevden Alınamaz....................120

3- Bütün İşlemleri Gösteren Bir Rapor Verilir...................120

G- HAKKINDA UYGULANACAK HÜKÜMLER.................120

IX. MİRASBIRAKAN .....................................................................121

A- TERİM SORUNU................................................................121

B- GERÇEK KİŞİLER MİRASBIRAKAN OLABİLİR ..........122

C- TÜZEL KİŞİLER MİRASBIRAKAN OLAMAZ ...............122

X. MİRASÇI ...................................................................................122

A- DOĞUŞUNA GÖRE MİRASÇI..........................................122

1- Yasal Mirasçı (TMK m. 495-501)..................................123

2- Atanmış Mirasçı/İradi Mirasçı (TMK m. 516 f. I).........123

B- SAYISINA GÖRE MİRASÇI..............................................124

1- Tek Mirasçı ....................................................................124

2- Birlikte Mirasçı ..............................................................124

C- SIRASINA GÖRE MİRASÇI..............................................126

1- Emanetçi Mirasçı (TMK m. 521)...................................126

2- Kesin Mirasçı (TMK m. 495-501) .................................127

D- HALEFİYETE GÖRE MİRASÇI........................................127

1- Külli Halef Mirasçı (TMK m. 599)................................127

2- Cüzi Halef Mirasçı (TMK m. 600).................................128

3- Özel Halef Mirasçı .........................................................128

E- KORUNMASINA GÖRE MİRASÇI ..................................129

1- Saklı Paylı Mirasçı (TMK m. 506) ..................................130

2- Saklı Paysız Mirasçı.......................................................132

İçindekiler 17

& 3. VASİYET HUKUKUNDA İNTİKAL...........................................133

I. KÜLLİ İNTİKAL İLKESİ (TMK m. 599).................................133

A- MİRAS ÖLÜM GERÇEKLEŞTİĞİNDE GEÇER ..............134

B- MİRAS KANUN GEREĞİNCE GEÇER ............................134

C- MİRAS BÜTÜN OLARAK GEÇER...................................135

1- Aktif Kısım Bütün Olarak Geçer ...................................135

2- Pasif Kısım Bütün Olarak Geçer....................................135

II. CÜZİ İNTİKAL İLKESİ (TMK m. 600) ...................................136

A- İSTİSNA İNTİKAL ŞEKLİDİR ..........................................136

B- MÜNFERİT İNTİKAL SÖZ KONUSUDUR......................136

C- SADECE ALACAK HAKKI DOĞAR................................137

D- USULÜNE UYGUN DEVİR GEREKİR ............................137

C- ÖZEL İNTİKAL İLKESİ.....................................................138

& 4. VASİYETNAMEDE EHLİYET VE İRADE SAKATLIĞI

(TMK m. 502-503) ..........................................................................139

I. GENEL OLARAK .....................................................................139

II. VASİYETNAMEDE EHLİYET (TMK m. 502)........................140

A- AYIRT ETME GÜCÜNE SAHİP OLMAK GEREKİR......141

1- Vasiyetnamenin Düzenlendiği Tarihte Bulunmalıdır.....141

2- Adli Tıp Kurumundan Rapor Alınmalıdır......................141

3- Fiziksel Engeller Fiil Ehliyetine Engel Oluşturmaz.......142

B- ONBEŞ YAŞINI DOLDURMUŞ OLMAK GEREKİR......143

C- BİZZAT YAPILMASI GEREKİR.......................................143

1- Yasal Temsilci Tarafından Yapılamaz...........................144

2- Vekil Aracılığı ile Yapılamaz ........................................144

III. VASİYETNAMEDE İRADE SAKATLIĞI (TMK m. 504 ).....144

A- TASARRUF İRADE SAKATLIĞINDA GEÇERSİZDİR

(TMK m. 504 f. I).................................................................144

B- TASARRUF DÖNÜLMEDİĞİ TAKDİRDE GEÇERLİ

SAYILIR (TMK m. 504 f. I)................................................144

1- İradeyi Sakatlayan Sebep Sona Ermiş Olmalıdır...........144

2- Bir Yıl İçinde Tasarruftan Dönülmüş Olmalıdır............145

C- TASARRUF AÇIK YANILMA HÂLİNDE

DÜZELTİLEBİLİR (TMK m. 504 f. II) ..............................145

1- Açık Yanılma Gerçekleşmelidir.....................................146

a. Kişinin Belirtilmesinde Açık Yanılma.....................146

18 İçindekiler

b. Şeyin Belirtilmesinde Açık Yanılma .......................146

2- Vasiyetçinin Gerçek Arzusu Kesin Olarak Tespit Edilmiş

Olmalıdır ........................................................................147

& 5. RESMÎ VASİYETNAME (TMK m. 532-537) .............................149

I. GENEL OLARAK .....................................................................149

II. DÜZENLENMESİ (TMK m. 532).............................................150

A- RESMÎ MEMUR TARAFINDAN DÜZENLENİR ............151

1- Sulh Hâkimi Tarafından Düzenlenebilir ........................151

2- Noter Tarafından Düzenlenebilir ...................................151

3- Yetki Verilmiş Diğer Bir Görevli Tarafından

Düzenlenebilir................................................................155

B- İKİ TANIĞIN KATILMASIYLA DÜZENLENİR .............156

III. MEMURUN İŞLEVİ (TMK m. 533).........................................156

A- MEMUR ARZULARI BELGELER ....................................156

1- Mirasbırakan Arzularını Resmî Memura Bildirilir ........156

2- Memur, Vasiyetnameyi Yazar veya Yazdırır.................156

3- Memur, Vasiyetnameyi Okuması İçin Mirasbırakana

Verir ...............................................................................157

4- Vasiyetname, Mirasbırakan Tarafından Okunup

İmzalanır ........................................................................157

B- MEMUR TARİH KOYARAK İMZALAR..........................158

C- MEMUR İŞLEMİ BAŞTAN SONA YAPAR .....................162

D- MEMUR, ARAYA FASILA GİRMEKSİZİN TAMAMLAR.164

IV. TANIKLARIN KATILMASI (TMK m. 534)............................165

A- MEMURUN HUZURUNDA İKİ TANIĞA BEYAN

EDİLİR.................................................................................166

1- Tarih ve İmza Konulduktan Hemen Sonra Beyan Edilir. 166

2- Beyan Kanuna Uygun Yapılır........................................166

a. Vasiyetnamenin Okunduğun Beyanı........................166

b. Son Arzuları İçerdiğinin Beyanı ..............................166

3- Vasiyetname İçeriğinin Tanıklara Bildirilmesi

Gerekmez .......................................................................166

B- TANIKLARIN İŞLEVİ........................................................166

1- Beyanın Kendi Önlerinde Yapıldığını Beyan ................167

2- Mirasbırakanı Tasarrufa Ehil Gördüklerini Beyan.........168

3- Beyanın Yazılması veya Yazdırılması ...........................169

İçindekiler 19

4- Beyanın Altının İmzalanması.........................................169

V. OKUNMAKSIZIN VE İMZALANMAKSIZIN

DÜZENLENMESİ (TMK m. 535).............................................170

A- VASİYETNAMEYİ BİZZAT OKUYAMAZ OLMALIDIR

YA DA TERCİH ETMELİDİR ...........................................172

B- VASİYETNAMEYİ İMZALAYAMAZ OLMALI YA DA

TERCİH ETMELİDİR.........................................................174

C- MEMUR VASİYETNAMEYİ VASİYETÇİYE

OKUMALIDIR....................................................................177

D- MEMUR VASİYETNAMEYİ İKİ TANIĞIN ÖNÜNDE

OKUMALIDIR....................................................................177

E- SON ARZULARI İÇERDİĞİ BEYAN EDİLMELİDİR.....178

F- TANIKLAR BEYANDA BULUNMALIDIR .....................178

1- Mirasbırakanın Beyanının Kendi Önlerinde Yapıldığı

Beyanı ............................................................................179

2- Mirasbırakanı Tasarrufa Ehil Gördükleri Beyanı...........179

3- Vasiyetnamenin Kendi Önlerinde Okunduğu Beyanı....180

4- Vasiyetnamenin Memur Tarafından Mirasbırakana

Okunduğu Beyanı...........................................................180

5- Vasiyetnamenin Son Arzularını İçerdiğini Beyan Ettiğinin

Beyanı ............................................................................181

G- TANIKLAR VASİYETNAMENİN ALTINI

İMZALAMALIDIR .............................................................181

VI. DÜZENLEMEYE KATILMA YASAĞI (TMK m. 536) ..........181

A- MEMUR VEYA TANIK OLARAK KATILAMA YASAĞI..182

1- Fiil Ehliyeti Bulunmayanlar...........................................183

2- Bir Ceza Mahkemesi Kararıyla Kamu Hizmetinden

Yasaklılar .......................................................................184

3- Okur Yazar Olmayanlar.................................................184

4- Vasiyetçinin Eşi .............................................................184

5- Vasiyetçinin Üstsoy Kan Hısımları................................185

6- Vasiyetçinin Üstsoy Kan Hısımlarının Eşleri ................186

7- Vasiyetçinin Altsoy Kan Hısımları ................................186

8- Vasiyetçinin Altsoy Kan Hısımlarının Eşleri.................187

9- Vasiyetçinin Kardeşleri..................................................189

10- Vasiyetçinin Kardeşlerinin Eşleri...................................190

B- KAZANDIRMADA YASAĞI.............................................190

20 İçindekiler

1- Düzenlenmeye Katılan Memura.....................................190

2- Düzenlenmeye Katılan Tanıklara...................................190

3- Bunların Üstsoy ve Altsoy Kan Hısımlarına,

Kardeşlerine ve Bu Kişilerin Eşlerine............................191

VII. VASİYETNAMENİN SAKLANMASI (TMK m. 537)...........191

VIII. ORTAK VASİYETNAME GEÇERSİZDİR...........................191

IX. YABANCILIK UNSURU..........................................................193

& 6. EL YAZILI VASİYETNAME (TMK m. 538) .............................195

I. GENEL OLARAK .....................................................................195

A- ÖZELLİKLERİ....................................................................195

1- Mirasbırakan İstemiş Olmalıdır .....................................195

a. Vasiyetname Yapma İradesi Bulunmalıdır..............196

b. Vasiyetname Tasarısı Hukuki Sonuç Doğurmaz .....197

2- Mirasbırakan Yapmış Olmalıdır.....................................197

a. Baştan Sona Yazmış Olmalıdır................................197

b. İmzalamış Olmalıdır ................................................198

3- Duraksama Giderilmelidir..............................................199

B- FAYDALARI.......................................................................201

1- Gizliliği Sağlaması.........................................................201

2- Masrafsız Olması ...........................................................201

3- Basit Olması...................................................................202

C- SAKINCALARI...................................................................202

1- Yok Olma Riski..............................................................202

2- Kolay Değiştirilmesi ......................................................202

II. ŞEKİL ŞARTLARI (TMK m. 538 f. I)......................................202

A- YAZIM.................................................................................203

1- Yazım Malzemesi...........................................................203

2- Yazım Aracı ...................................................................204

3- Yazım Şekli....................................................................205

4- Yazım Dili......................................................................206

5- Yazım Usulü...................................................................206

a. Okunaksız Yazılması ...............................................206

b. Ekleme Yapılması....................................................206

c. Çizilmesi ..................................................................208

d. Yırtılması .................................................................208

e. Aralıklı Yazılması....................................................208

İçindekiler 21

aa. Metin Aralığının Bulunması ..............................208

bb. Zaman Aralığının Bulunması.............................209

f. El Dışı Organla Yazılması .......................................209

g. Düzeltme Yapılması.................................................209

B- TARİH..................................................................................209

C- İMZA....................................................................................210

III. TEVDİİ (TMK m. 538 f. II).......................................................211

A- BIRAKMA ŞEKLİ...............................................................211

B- BIRAKILACAK YER .........................................................211

1- Notere Bırakılabilir ........................................................211

2- Sulh Hukuk Mahkemesi Hâkimine Bırakılabilir............211

3- Yetkili Memura Bırakılabilir..........................................211

C- BIRAKMAMANIN HÜKMÜ .............................................211

& 7. SÖZLÜ VASİYETNAME (TMK m. 539-541).............................213

I. GENEL OLARAK .....................................................................213

II. SÖZLÜ VASİYETNAMENİN GERÇEKLEŞMESİ.................214

A- SON ARZULARI ANLATMA (TMK m. 539) ...................214

1- Olağanüstü Durum Bulunmalıdır...................................214

a. Yakın Ölüm Tehlikesi..............................................214

b. Ulaşımın Kesilmesi..................................................215

c. Hastalık ....................................................................215

d. Savaş........................................................................215

e. Diğer Olağanüstü Durumlar.....................................216

2- Son Arzu Tanığa Anlatılır..............................................216

a. İki Tanığa Anlatır.....................................................216

b. Yazma Görevi Yükler..............................................216

c. Tanıklar Yasaklı Olmamalıdır .................................216

B- BELGELEME (TMK m. 540)..............................................217

1- Belgeyi Düzenleyen Tanık Son Arzuları Hemen Yazar 217

2- Belgeyi Yazan Tanık İmzalayıp Diğer Tanığa İmzalatır217

3- Belge Vakit Geçirmeksizin Teslim Edilir......................217

4- Belge Yetkili Olan Makama Verilir...............................219

a. Belgenin Mahkemeye Verilmesi..............................219

b. Belgenin Hâkim Yerine Geçene Verilmesi..............219

aa. Askerlik Hizmetindekinin Sözlü Vasiyetname

Yoluna Başvurması............................................219

22 İçindekiler

bb. Ülke Sınırları Dışında Seyreden Bir Ulaşım

Aracında Bulunanın Sözlü Vasiyetname Yoluna

Başvurması.........................................................219

cc. Sağlık Kurumlarında Tedavi Edilenin Sözlü

Vasiyetname Yoluna Başvurması......................221

5- Belge Düzenlemeden Doğrudan Başvurulabilir.............221

a. Doğrudan Mahkemeye Başvuru...............................221

b. Hâkim Yerine Geçene Başvuru................................223

6- Belge Hakkında Mahkemede Beyanda Bulunulur.........223

a. Vasiyetname Yapmaya Ehil Gördüklerini Beyan ....223

b. Son Arzularını Olağanüstü Durumda Anlattığını

Beyan .......................................................................223

C- HÜKÜMDEN DÜŞME (TMK m. 541)...............................224

1- Sonradan Diğer Şekillerde Vasiyetname Yapma Olanağı

Doğmalıdır .....................................................................224

2- Olanağın Doğduğu Tarihin Üzerinden Bir Ay Geçmiş

Olmalıdır ........................................................................224

III. SÖZLÜ VASİYETİN TENFİZİ.................................................224

& 8. VASİYETNAMENİN MİRAS SÖZLEŞMESİNE ETKİSİ

(TMK m. 545-548) ..........................................................................227

I. GENEL OLARAK .....................................................................227

II. ŞEKLİ BAĞLAMDA ETKİSİ (TMK m. 545)...........................227

III. ORTADAN KALDIRILMASI BAĞLAMINDA ETKİSİ

(TMK m. 546-548).....................................................................228

A- SAĞLARARASINDA (TMK m. 546-547) ..........................228

1- Sözleşme veya Vasiyetname ile (TMK m. 546).............229

2- Sözleşmeden Dönme Yolu İle (TMK m. 547)...............230

B- MİRASBIRAKANDAN ÖNCE ÖLME ..............................230

1- Mirasçı Atanan Kişi Mirasbırakanın Ölümünde Sağ

Değilse (TMK m. 548 f. I) .............................................230

2- Kendisine Belirli Mal Bırakılan Kişi Mirasbırakanın

Ölümünde Sağ Değilse (TMK m. 548 f. I) ....................231

3- Ölen Kişinin Mirasçılarının Zenginleşmeyi Geri İstemesi

(TMK m. 548 f. II).........................................................231

& 9. VASİYETNAME İLE YAPILABİLEN ÖLÜME BAĞLI

TASARRUFLAR............................................................................233

İçindekiler 23

I. GENEL OLARAK (TMK m. 514).............................................233

II. TANIMA (TMK m. 295 f. I)......................................................236

A- GENEL OLARAK ...............................................................236

B- ŞEKLİ...................................................................................237

1- Vasiyet Şekillerinden Biri İle Yapılabilir.......................238

a. Resmî Vasiyetname (TMK. m. 532-537).................238

b. El Yazılı Vasiyetname (TMK. m. 538)....................239

c. Sözlü Vasiyet (TMK. m. 539-541) ..........................239

2- Miras Sözleşmesi İle Yapılabilir....................................239

C- ÖZELLİKLERİ....................................................................239

1- Sonuçlarını Vasiyetçinin Ölümünden Sonra Doğurur....240

2- Tanımadan/Ölüme Bağlı Tasarruftan Dönülebilir .........240

3- Onbeş Yaşının Doldurma Yeterlidir ..............................240

4- Yasal Temsilcinin Rızası Aranmaz ................................240

III. VAKIF KURMA (TMK m. 102 f. I, TMK m. 526)...................241

A- GENEL OLARAK ...............................................................241

B- ÖLÜME BAĞLI TASARRUF BULUNMALIDIR

(TMK m. 102, f. I)................................................................241

1- Vasiyetname Bulunmalıdır.............................................242

a. Vasiyetname Şekli....................................................242

aa. Resmî Vasiyetname (TMK m. 532-537) ...........242

bb. El Yazılı Vasiyetname (TMK. m. 538)..............243

cc. Sözlü Vasiyetname (TMK. m. 539-541)............243

b. Vasiyetnamede Bulunması Gerekenler....................243

aa. Vakfın Amacı.....................................................243

bb. Vakfa Özgülenen Malvarlığı..............................244

cc. Vakfın Organları................................................245

2- Miras Sözleşmesi İçinde Yer Alması.............................246

C- ÖLÜME BAĞLI TASARRUF HER ZAMAN SERBESTÇE

GERİ ALINABİLİR.............................................................246

D- ÖZGÜLEME YAPILMALIDIR (TMK m. 526, f. I)...........246

1- Özgüleme Şekli ..............................................................246

a. Mirasçı Atama..........................................................247

b. Belirli Mal Bırakma .................................................247

c. Yükleme...................................................................247

2- Özgülenen Malların Kazanılması...................................247

E- TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASI (TMK m. 526, f. II) ........248

24 İçindekiler

1- Tüzel Kişilik Kazanma Şekli..........................................248

2- Tüzel Kişilik Kazanmanın Etkisi ...................................249

F- İPTALİ (TMK m. 560-561) .................................................249

G- TENKİSİ (TMK m. 570 f. II)...............................................249

IV. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ ATAMA

(TMK m. 550 f. I).......................................................................250

V. DİĞER ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR..............................250

A- PAYLAŞMA KURALLARI KOYMA

(TMK m. 560 f. II, 647 f. I)..................................................250

B- DENKLEŞTİRME KURALLARI KOYMA

(TMK m. 669 f. II, 672, 674 f. I)..........................................250

C- VASİYETNAMEDEN DÖNME (TMK m. 542-544) .........251

D- TENKİS SIRASINI DEĞİŞTİRME (TMK m. 563 f. I) ......251

VI. KOŞULLAR VE YÜKLEMELER (TMK m. 515)....................252

A- KOŞUL.................................................................................252

1- Konusu ...........................................................................253

a. Bir İşi Yapma...........................................................253

b. Bir İşi Yapmama ......................................................253

2- Şekli................................................................................253

3- Özelikleri........................................................................253

a. Hukuka Aykırı Olmamalıdır....................................253

b. Ahlaka Aykırı Olmamalıdır .....................................254

c. Anlamsız Olmamalıdır.............................................254

d. Rahatsız Edici Olmamalıdır.....................................255

e. İmkansız Olmamalıdır..............................................255

4- Çeşitleri ..........................................................................255

a. Geciktirici Koşul......................................................256

b. Bozucu Koşul...........................................................256

B- YÜKLEME ..........................................................................256

1- Konusu ...........................................................................257

a. Bir İşi Yapma...........................................................257

b. Bir İşi Yapmama ......................................................257

2- Şekli................................................................................257

3- Özelikleri........................................................................257

a. Hukuka Aykırı Olmamalıdır....................................257

b. Ahlaka Aykırı Olmamalıdır .....................................258

c. Anlamsız Olmamalıdır.............................................258

İçindekiler 25

d. Rahatsız Edici Olmamalıdır.....................................258

e. İmkansız Olmamalıdır..............................................258

f. Saklı Pay Zedelenmemelidir....................................259

4- Çeşitleri ..........................................................................259

a. Bağımsız Yükleme...................................................259

b. Bağımlı Yükleme .....................................................259

5- Tarafları..........................................................................260

a. Yükleme Lehtarı ......................................................260

aa. Gerçek Kişiler....................................................260

bb. Tüzel Kişiler ......................................................260

cc. Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar..................260

dd. Mirasbırakan ......................................................260

ee. Hayvanlar...........................................................260

b. Yükleme Yükümlüsü ...............................................261

6- Süresi..............................................................................261

7- Sonuçları ........................................................................261

a. Yapılmasının Sonuçları............................................261

aa. Yükleme Yükümlüsü Malı İktisap Eder ............261

bb. Yükleme Lehtarının Alacak Hakkı Doğmaz......261

cc. Yükleme Lehtarına Mülkiyet Geçmez...............261

dd. Yükleme Lehtarı Tazminat Talep Edemez ........262

b. Yerine Getirilmemesinin Sonuçları: Yüklemenin

Yerine Getirilmesi Davası........................................262

aa. Davanın Konusu ................................................262

bb. Davanın Tarafları...............................................262

aaa. Davacı........................................................262

bbb. Davalı.........................................................263

ccc. Davanın Süresi...........................................263

VII. MİRASÇI ATAMA (TMK m. 516)..........................................263

A- MİRASBIRAKAN BİR VEYA BİRDEN ÇOK KİŞİYİ

MİRASÇI ATAYABİLİR (TMK m. 516 f. I)......................263

B- BİR KİŞİNİN, MİRASI ALMASINI İÇEREN HER

TASARRUF MİRASÇI ATANMASI SAYILIR

(TMK m. 516 f. II) ...............................................................263

C- BİR KİŞİ HEM YASAL MİRASÇI HEM ATANMIŞ

MİRASÇI OLABİLİR..........................................................264

VIII. BELİRLİ MAL BIRAKMA/VASİYET (TMK m. 517-519) .264

26 İçindekiler

A- VASİYETİN KONUSU.......................................................265

1- Mal Vasiyeti (TMK m. 517 f. II) ...................................265

a. Belirli Mal/Parça Vasiyeti........................................265

b. Çeşit Vasiyeti...........................................................266

c. Seçimlik Vasiyet ......................................................266

d. Tedarik Vasiyeti.......................................................266

e. Alt Vasiyet ...............................................................269

f. Ön Vasiyet (TMK m. 519 f. III, 647 f. III) ..............269

2- Sınırlı Ayni Hak Vasiyeti...............................................269

a. Kişisel İrtifak Vasiyeti .............................................269

aa. İntifa Vasiyeti (TMK m. 517 f. II, 601 f. I) .......269

bb. Oturma Vasiyeti.................................................271

b. Rehin Vasiyeti..........................................................272

aa. Taşınır Rehni......................................................272

bb. Taşınmaz Rehni .................................................273

aaa. İpotek.........................................................274

bbb. İpotekli Borç Senedi ..................................274

ccc. İrat Senedi..................................................275

c. Taşınmaz Yükü Vasiyeti..........................................275

d. Taşınmaz Lehine İrtifak Vasiyeti.............................277

3- Edim Vasiyeti (TMK m. 517 f. II, 601 f. I)....................278

4- Borçtan Kurtarma Vasiyeti (TMK m. 517 f. II).............278

5- Alacak Vasiyeti ..............................................................278

6- İbra Vasiyeti...................................................................279

7- Maddi Olmayan Mal Vasiyeti........................................279

a. Fikri Mülkiyet Vasiyeti............................................279

aa. Bilim ve Edebiyat Eserleri.................................279

bb. Musiki Eserleri...................................................280

cc. Güzel Sanat Eserleri...........................................280

dd. Sinema Eserleri..................................................281

b. Sınai Mülkiyet Vasiyeti ...........................................281

aa. Patent .................................................................281

bb. Marka.................................................................282

cc. Endüstriyel tasarımlar........................................282

dd. Coğrafi işaretler .................................................283

aaa. Menşe Adı..................................................283

bbb. Mahreç İşareti............................................284

İçindekiler 27

8- İrat Vasiyeti (TMK m. 601 f. I)......................................284

9- Vücut, Organ ve Doku Vasiyeti (2238 SK m. 14) .........284

10- Diğer Konularda Vasiyet (TMK m. 517 f. II)................285

B- VASİYET BORÇLSUNUN BORÇTAN KURTULMASI

(TMK m. 517 f. III)..............................................................285

C- VASİYET BORÇLUSUNUN TESLİM BORCU

(TMK m. 518) ......................................................................285

D- VASİYETİN TEREKE İLE İLGİSİ (TMK m. 519).............286

1- Vasiyetin Tenkisinin İstenmesi (TMK m. 519 f. I)........286

2- Vasiyet Borçlusunun Değişmesi (TMK m. 519 f. II).....287

3- Mirasın Reddi Vasiyet Alacağını Sonlandırmaz

(TMK m. 519 f. III)........................................................287

IX. İKAMELİ TASARRUFLAR .....................................................287

A- YEDEK MİRASÇI ATAMA (TMK m. 520).......................288

B- ARTMİRASÇI ATAMA (TMK m. 521-525)......................288

1- Artmirasçının Belirlenmesi (TMK m. 521)....................288

2- Artmirasçıya Geçiş (TMK m. 522) ................................289

a. Tasarrufta Geçiş Anı Belirtilmemişse

(TMK m. 522 f. I) ....................................................289

b. Tasarrufta Geçiş Anı Gösterilmişse

(TMK m. 522 f. II)...................................................289

c. Tasarrufun Artmirasçıya Geçmesine Olanak

Kalmamışsa (TMK m. 522 f. III).............................290

3- Artmirasçılıkta Güvence (TMK m. 523)........................290

4- Artmirasçılığın Hükümleri (TMK m. 524-525) .............290

a. Önmirasçı Hakkında (TMK m. 524)........................290

b. Artmirasçı Hakkında (TMK m. 525) .......................291

X. MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA (TMK m. 510-513).................292

A- GENEL OLARAK ...............................................................292

B- CEZA AMACIYLA MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA

(TMK m. 510-512)...............................................................292

1- Sebepleri (TMK m. 510)................................................293

a. Ağır Bir Suç İşleme..................................................293

b. Yükümlülükleri Önemli Ölçüde Yerine Getirmeme . 293

2- Şekli (TMK m. 510).......................................................308

3- Hükümleri (TMK m. 511)..............................................309

a. Mirastan Pay Alamaz (TMK m. 511 f. I).................309

28 İçindekiler

b. Tenkis Davası Açamaz (TMK m. 511 f. I) ..............310

c. Miras Payının İntikali (TMK m. 511 f. II)...............310

aa. Varsa Altsoyuna Kalır .......................................310

bb. Altsoyu Yoksa Yasal Mirasçılarına Kalır..........311

cc. Başka Türlü Tasarrufta Bulunulabilir................311

d. Altsoyu, O Kimse Mirasbırakandan Önce Ölmüş

Gibi Saklı Payını İsteyebilir (TMK m. 511 f. III)....312

e. Resmi Tasfiye İsteyemez .........................................312

f. Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez ... 312

4- İspat yükü (TMK m. 512 f. II) .......................................312

5- Mirasçılıktan Çıkarmaya İtiraz.......................................314

6- İtirazın Sonuçları (TMK m. 512 f. III)...........................316

a. Çıkarma Sebebinin Varlığı İspat Edilememişse ......316

b. Çıkarma Sebebinin Varlığı İspat Edilmişse .............319

c. Çıkarma Sebebi Tasarrufta Belirtilmemişse ............319

d. Çıkarma Sebebi Hakkında Açık Bir Yanılma Varsa . 320

7- İtiraza İlişkin Usul Hükümleri........................................320

a. Görevli Mahkeme ....................................................321

b. Taraf Teşkili.............................................................321

C- ACİZ SEBEBİYLE MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA

(TMK m. 513) ......................................................................322

1- Hükümleri ......................................................................322

2- Şekli................................................................................323

& 10. VASİYETNAMENİN YORUMU..................................................325

I. YORUM TEORİLERİ................................................................325

A- İRADE TEORİSİ .................................................................325

B- BEYAN TEORİSİ................................................................325

C- GÜVEN TEORİSİ................................................................325

II. UYGULANACAK KURALLAR ..............................................325

A- GENEL KURALLAR..........................................................326

1- Vasiyetnamenin Metnine Bağlılık..................................327

2- Mirasbırakanın İradesine Bağlılık..................................328

3- Dış Etmenlere Bağlılık...................................................330

B- ÖZEL KURALLAR.............................................................331

1- Vasiyetin Ayakta Tutulması (Favor Testamenti) Amacı ... 331

2- Kanuni İntikal Amacı.....................................................337

İçindekiler 29

3- Yapılış Amacı.................................................................338

III. YARGILAMA USULÜ .............................................................339

& 11. VASİYETNAMENİN KENDİLİĞİNDEN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ .. 343

I. GENEL OLARAK .....................................................................343

II. KENDİLİĞİNDEN SONLANMA HALLERİ...........................344

A- BOŞANMA VE EVLİLİĞİN BUTLANI ............................344

1- Boşanma (TMK. m. 181 f. I)..........................................345

2- Evliliğin Butlanı (TMK m. 159) ....................................346

B- VASİYETÇİDEN ÖNCE ÖLÜM

(TMK m. 548 f. I, 580 f. I, 581 f. II)....................................346

C- MİRASTAN YOKSUNLUĞUN OLUŞMASI (TMK m. 578).350

D- BOZUCU KOŞULUN GERÇEKLEŞMESİ YA DA

GECİKTİRİCİ KOŞULUN İMKANSIZLIĞI ....................350

1- Bozucu Koşulun Gerçekleşmesi.....................................351

2- Geciktirici Koşulun İmkansızlığı ...................................351

E- SÖZLÜ VASİYETNAME KOŞULLARININ

SONLANMASI (TMK m. 541)...........................................352

& 12. VASİYETNAMENİN İPTALİ (TMK m. 557-559) ....................353

I. GENEL OLARAK .....................................................................353

II. ESASA İLİŞKİN İPTAL SEBEPLERİ (TMK m. 557, b. 1-3)..355

A- EHLİYETSİZLİK (TMK m. 557 b. 1).................................356

1- Dayanılan Delillerin İbrazı İçin Mehil Verilmelidir ......356

2- Dayanılan Tanıklar Dinlenilmelidir ...............................357

3- Sağlık Kurulu Raporu Alınmalıdır (HMK m. 266)........358

a. Duraksama Bulunmalıdır.........................................359

b. Yetkili Kuruldan Rapor Alınmalıdır........................360

aa. Gözleme Dayalı Karar Verilmemelidir..............360

bb. Varsa Doktor Raporları, Hasta Müşahede

Kâğıtları ve Film Grafileri Getirtilmelidir.........364

cc. Dosya Tümü İle Gönderilmelidir.......................364

dd. Düzenlenme Tarihi İtibariyle Belirleme

Yapılmalıdır.......................................................365

c. Raporlar Arası Çelişki Giderilmelidir......................366

d. Ehliyet Açık Bir Şekilde Belirlenmelidir.................367

B- İRADE SAKATLIĞI (TMK m. 557 b. 2)............................368

30 İçindekiler

1- Yanılma..........................................................................368

2- Aldatma..........................................................................369

3- Korkutma........................................................................373

4- Zorlama ..........................................................................377

C- HUKUKA AYKIRILIK (TMK m. 557 b. 3) .......................379

1- Tasarrufun İçeriğinin Hukuka Aykırı Olması ................379

2- Bağlandığı Koşulların Hukuka Aykırı Olması...............380

3- Bağlandığı Yüklemelerin Hukuka Aykırı Olması..........382

D- AHLAKA AYKIRILIK (TMK m. 557 b. 3 ).......................383

1- Tasarrufun İçeriğinin Ahlaka Aykırı Olması .................383

2- Bağlandığı Koşulların Ahlaka Aykırı Olması................383

3- Bağlandığı Yüklemelerin Ahlaka Aykırı Olması...........383

III. ŞEKLE İLİŞKİN İPTAL SEBEPLERİ (TMK m. 557 b. 4).......384

A- ÖLÜM TARİHİNDE YÜRÜRLÜKTE OLAN HÜKÜMLER

UYGULANIR......................................................................384

B- İNCELEME ASLI ÜZERİNDE YAPILIR ..........................385

C- İÇERİK İLE ÇELİŞEN TANIK BEYANI HÜKME ESAS

ALINMAZ ...........................................................................386

D- KATILMA YASAĞINA AYKIRI BÖLÜM İPTAL EDİLİR 386

IV. İPTAL SEBEBİ SAYILMAYAN DURUMLAR ......................386

A- VASİYETNAMENİN İFASININ MÜMKÜN

OLMAMASI........................................................................386

B- VASİYETNAMEDE MUVAZAA İDDİASI.......................387

C- VASİYET KONUSUNUN SATILMIŞ OLMASI...............387

D- VASİYETİN TAŞINMAZ VERME GECİKTİRİCİ

ŞARTINA BAĞLANMASI.................................................388

E- VASİYET KONUSUNUN VASİYETÇİYE AİT

OLMAMASI........................................................................388

F- VASİYET ALACAKLISININ VASİYETÇİDEN ÖNCE

ÖLMESİ...............................................................................389

G- VASİYETÇİNİN TASARRUF HAKKININ

BULUNMAMASI................................................................389

H- VASİYETNAME METNİNDE YER ALAN AÇIK

HATALAR...........................................................................390

I- VASİYETNAMENİN MAL KAÇIRMA İÇİN

YAPILMASI........................................................................392

V. İPTAL YÖNTEMİ (TMK m. 558).............................................393

İçindekiler 31

A- DAVA KONUSU.................................................................393

1- Açılmış Vasiyetnamenin İptali İstenebilir......................393

2- Kısmen İptal İstenebilir (TMK m. 558 f. II) ..................394

3- Hem Esasa Hem Şekle İlişkin İptal İstenebilir...............395

4- Sadece Esasa İlişkin İptal İstenebilir..............................396

5- Kademeli İstenebilir.......................................................396

6- Birden Fazla Sebeple İstenebilir ....................................397

B- DAVACI ..............................................................................398

1- Dava Açabilecek Olanlar ...............................................399

a. Yasal Mirasçı Açabilir .............................................399

b. Vasiyet Alacaklısı Açabilir......................................400

c. Son Mirasçı Sıfatıyla Hazine Açabilir .....................400

j- Resmi Tasfiye Talep Edenler Açabilir.....................400

2- Dava Açamayacak Olanlar.............................................401

a. Olası Mirasçı............................................................401

b. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi...........................401

c. Mirasbırakanın Alacaklıları .....................................402

d. Mirasbırakanın Borçluları........................................402

e. Mirasçının Alacaklıları ............................................402

f. Mirasçının Borçluları ...............................................403

g. Mirası Resmen İdare Eden.......................................403

C- DAVALI...............................................................................403

D- GÖREVLİ MAHKEME.......................................................409

E- YETKİLİ MAHKEME (TMK m. 576 f. II, HMK m. 11 f. I/a).410

F- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK m. 559)...........................411

1- Öğrenmeden Başlayan Hak Düşürücü Süre ...................413

a- Öğrenme Gerçekleşmelidir ......................................413

aa. Ölüme Bağlı Tasarruf Öğrenilmelidir................413

bb. İptal Sebebi Öğrenilmelidir................................415

cc. Kendisinin Hak Sahibi Olduğu Öğrenilmelidir .415

b- Öğrenmeden Başlayan Hak Düşürücü Sürenin Tespiti .415

aa. Vasiyetnamenin Açılıp Açılmadığı

Araştırılmalıdır...................................................415

bb. Vasiyetnamenin Tebliği Araştırılmalıdır...........417

aaa. Vasiyetname Tebliğ Edilmemişse Bir Yıllık

Süre Başlamaz ...........................................417

32 İçindekiler

bbb. Vasiyetname Tebliğ Edilmişse Bir Yıllık

Süre Başlar.................................................418

2- Her Hâlde Uygulanacak Hak Düşürücü Süre.................418

3- Hükümsüzlüğün Def"İ Yoluyla İleri Sürülmesi

(TMK m. 559 f. II).........................................................419

G- DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166)...........422

H- MAHKEME KARARININ KAPSAMI...............................423

1- Açık, Şüphe ve Tereddüt Uyandırmayacak Şekilde

Olmalıdır (HMK m. 297 f. II) ........................................423

2- Kısa Karara Uygun Olmalıdır (HMK m. 298 f. II) ........423

3- Taleple Bağlı Kalınmalıdır (HMK m. 26)......................425

4- İnfaza Elverişli Olmalıdır (HMK m. 297 f. II)...............426

5- Gerekçeli Olmalıdır (HMK m. 297 f. I/c) ......................427

I- HARÇ...................................................................................430

İ- KADEMELİ DAVA AÇILMASI ........................................431

J- DAVAYA SON VEREN İŞLEMLER.................................433

1- Feragat (HMK m. 307)...................................................433

2- Kabul (HMK m. 308).....................................................434

3- Sulh (HMK m. 313) .......................................................436

K- YARGILAMA GİDERİ (HMK m. 323)..............................437

L- DERDESTLİK .....................................................................439

M- TARAFLAR HABERDAR EDİLMELİDİR .......................439

N- DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) ...................440

O- ISLAH (HMK m. 176).........................................................441

Ö- ASLİ MÜDAHALE (HMK m. 65)......................................442

P- KANUN YOLLARI.............................................................443

1- İstinaf (HMK m. 341 f. I, c. 1).......................................443

2- Temyiz (HMK m. 361)...................................................444

3- Karar Düzeltme ..............................................................444

VI. İPTAL KARARININ SONUÇLARI..........................................444

A- YAPILDIĞI ANDAN İTİBAREN ORTADAN KALKAR.445

B- DAVADA YER ALANLAR AÇISINDAN ORTADAN

KALKAR .............................................................................445

C- DAVA AÇILAN BÖLÜM YÖNÜNDEN ORTADAN

KALKAR .............................................................................446

D- KAZANDIRMA YASAĞINA TABİ OLAN AÇISINDAN

ORTADAN KALKAR (TMK m. 558 f. III)........................446

İçindekiler 33

& 13. VASİYETNAMEDEN DÖNME (TMK m. 542-544)...................449

I. GENEL OLARAK .....................................................................449

II. VASİYETNAMEDEN DÖNME ŞEKLİ...................................449

A- AÇIK DÖNME (TMK m. 542)............................................450

1- Kanunda Öngörülen Şekillerden Birine Uyulmalıdır.....450

a. Kanunda Yer Alan Şekle Uygun Olmalıdır .............450

b. Yapıldığı Şekilde Dönme Zorunluluğu Yoktur........451

2- Tamamından veya Bir Kısmından Dönülebilir..............452

B- YOK EDEREK DÖNME (TMK m. 543) ............................454

1- Yok Etme Şekli ..............................................................454

2- Yok Edecek Kişi ............................................................455

3- Yok Etmenin Hükmü .....................................................455

C- ÖRTÜLÜ DÖNME (TMK m. 544) .....................................455

1- Yeni Vasiyetname İle Örtülü Dönme (TMK m. 544 f. I).....456

2- Sağlararası Geçerli Tasarrufla Dönme (Ademptio Legati)

(TMK m. 544 f. II).........................................................458

a. Sağlararası Bir Tasarrufla Dönülebilir.....................458

b. Geçerli Bir Tasarrufla Dönülebilir...........................459

c. Tasarrufun Vasiyetle Bağdaşmaması Gerekir..........463

d. Parça Borcu Oluşturan Belirli Mal Vasiyetinde

Uygulanır .................................................................464

& 14. VASİYETNAMENİN YOKLUĞU VE KESİN/MUTLAK

HÜKÜMSÜZLÜĞÜ (BUTLAN)...................................................469

I. VASİYETNAMENİN YOKLUĞU ...........................................469

II. VASİYETNAMENİN KESİN/MUTLAK HÜKÜMSÜZLÜĞÜ

(BUTLAN) .................................................................................470

& 15. VASİYETNAMENİN TESLİMİ (TMK m. 595) .........................471

I. GENEL OLARAK .....................................................................471

II. SULH HÂKİMİNE TESLİM EDİLMESİ ZORUNLULUĞU

(TMK m. 595 f. I).......................................................................471

A- TESLİM İÇİN GEÇERLİ OLMA ŞARTINA BAKILMAZ... 472

B- TESLİM HEMEN YAPILIR................................................472

1- Vasiyetnameyi Düzenleyen Görevli...............................472

2- Vasiyetnameyi Muhafaza Eden Görevli.........................472

34 İçindekiler

3- Vasiyetnameyi Mirasbırakanın Arzusu Üzerine Saklayan

Kimse .............................................................................472

4- Vasiyetnameyi Başka Surette Ele Geçiren Kimse .........472

5- Vasiyetnameyi Ölenin Eşyası Arasında Bulan Kimse ...472

III. TESLİM GÖREVİNİ YERİNE GETİRMEYENİN DOĞACAK

ZARARDAN SORUMLULUĞU (TMK m. 595 f. II)..............472

A- ÖLÜM ÖĞRENİLMİŞ OLMALIDIR .................................473

B- HEMEN TESLİM YAPILMAMIŞ OLMALIDIR...............473

C- ZARAR DOĞMUŞ BULUNMALIDIR ..............................473

IV. TESLİM ALAN SULH HÂKİMİNİN GÖREVLERİ

(TMK m. 595 f. III)....................................................................474

A- TESLİM EDİLEN VASİYETNAMEYİ DERHÂL

İNCELEMEK.......................................................................474

B- GEREKLİ KORUMA ÖNLEMLERİNİ ALMAK ..............474

C- OLANAK VARSA İLGİLİLERİ DİNLEMEK ...................474

D- TEREKEYİ YASAL MİRASÇILARA GEÇİCİ OLARAK

TESLİM ETMEK.................................................................474

E- TEREKENİN RESMEN YÖNETİLMESİNE KARAR

VERMEK.............................................................................475

& 16. VASİYETNAMENİN AÇILMASI (TMK m. 596)......................477

I. ÇAĞRI İŞLEMİ YAPILIR (TMK m. 596 f. II).........................478

A- BİLİNEN MİRASÇILAR ÇAĞRILIR ................................478

1- Çağrı Usulüne Uygun Yapılmalıdır ...............................478

a. Davetiye Gönderilmelidir ........................................478

b. Açılacağı Gün ve Saat Bildirilmelidir......................479

c. Adres Araştırması Yapılmadan İlanen Çağrı

Yapılmamalıdır ........................................................479

d. Tebligat Usulüne Uygun Şekilde Uygun

Yapılmalıdır.............................................................480

2- Çağrı Bilinen Tüm Mirasçılara Yapılmalıdır.................481

B- DİĞER İLGİLİLER ÇAĞRILIR..........................................481

C- DİLEDİKLERİ TAKDİRDE HAZIR BULUNMAK ÜZERE

ÇAĞRILIR...........................................................................483

II. AÇIĞA ÇIKARMA İŞLEMİ YAPILIR (TMK M. 596 F. I).....483

A- GEÇERLİ OLUP OLMADIĞINA BAKILMAKSIZIN

AÇILIR.................................................................................484

İçindekiler 35

B- TESLİMİNDEN BAŞLAYARAK BİR AY İÇİNDE

AÇILIR.................................................................................485

III. OKUMA İŞLEMİ YAPILIR (TMK m. 596 f. I)........................486

A- ÇAĞRILANLAR GELMESE BİLE OKUNUR..................487

B- OKUNMAYA İLİŞKİN TUTANAK DÜZENLENİR ........487

VI. TESPİT İŞLEMİ İLE YETİNİLİR.............................................488

A- AÇILIP OKUNDUĞUNUN TESPİTİNE KARAR

VERİLİR..............................................................................488

B- İTİRAZA UĞRAMADIĞININ TESPİTİ ŞEKLİNDE

KARAR VERİLEMEZ ........................................................489

V. SAKLAMA İŞLEMİ YAPILIR .................................................491

VI. SONRAKİ VASİYETNAME İÇİN AYNI İŞLEM YAPILIR

(TMK m. 596 f. III)....................................................................491

VII. USUL HÜKÜMLERİ ...............................................................492

A- GÖREVLİ MAHKEME.......................................................492

B- YETKİLİ MAHKEME.........................................................492

C- KARAR DÜZELTME İSTENİLEMEZ...............................494

D- YABANCI MAHKEME KARARI......................................494

E- MAHKEME KARARININ KAPSAMI...............................499

1- Açık, Şüphe ve Tereddüt Uyandırmayacak Şekilde

Olmalıdır (HMK m. 297 f. II) ........................................499

2- Kısa Karara Uygun Olmalıdır (HMK m. 298 f. II) ........499

3- Taleple Bağlı Kalınmalıdır (HMK m. 26)......................500

a. Mirasçılık Belgesi Verilemez (TMK m. 598)..........500

b. Usule Uygun Dava Açılmadan Tenfize Karar

Verilemez (TMK m. 600) ........................................501

c. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Atanamaz

(TMK m. 550)..........................................................502

4- İnfaza Elverişli Olmalıdır (HMK m. 297 f. II)...............502

5- Gerekçeli Olmalıdır (HMK m. 297 f. I/c) ......................502

F- MURAFAA İSTENEMEZ...................................................503

G- BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 165)..................................503

VIII. SONUÇLARI...........................................................................505

A- YASAL MİRASÇILAR AÇISINDAN ................................505

1- Geçici Teslimin Sona Ermesi (TMK m. 595 f. III)........505

2- İptal Davası Açma Hakkının Başlaması

(TMK m. 559 f. I) ..........................................................505

36 İçindekiler

3- Tenkis Davası Açma Hakkının Başlaması

(TMK m. 571 f. I) ..........................................................507

B- ATANMIŞ MİRASÇILAR AÇISINDAN ...........................509

1- Mirası Ret Süresinin Başlaması (TMK m. 606 f. II)......509

2- Mirasçılık Belgesi İçin Gereken Bir Aylık Sürenin

Başlaması (TMK m. 598 f. II)........................................509

C- VASİYET ALACAKLISI AÇISINDAN

(TMK m. 598 f. II) ...............................................................509

D- VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ AÇISINDAN

(TMK m. 550 f. III)..............................................................509

E- MİRASBIRAKANIN ALACAKLILARI AÇISINDAN

(TMK m. 633 f. I).................................................................510

F- MİRASÇI OLDUĞUNU ÖĞRENENLER AÇISINDAN

(TMK m. 639 f. I).................................................................510

& 17. VASİYETNAMENİN TEBLİĞİ (TMK m. 597).........................511

I. HAK SAHİBİ OLANLARA TEBLİĞ EDİLİR.........................511

A- HER BİRİNE TEBLİĞ EDİLİR ..........................................511

B- BULUNAMAYANLARA İLÂN YOLU İLE TEBLİĞ

OLUNUR .............................................................................515

C- KENDİLERİNE İLİŞKİN KISIMLARI TEBLİĞ EDİLİR.516

D- HÂKİM TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLİR ........................516

II. GİDERİ TEREKEDEN KARŞILANARAK TEBLİĞ EDİLİR.. 516

& 18. LEHİNE TASARRUFTA BULUNULANA BELGE VERİLMESİ

(TMK m. 598 f. II) ..........................................................................517

IV. Mirasçılık belgesi .......................................................................517

I. ATANMIŞ MİRASÇI OLDUĞUNU GÖSTEREN BELGE

(ATANMIŞ MİRASÇILIK BELGESİ) VERİLMESİ ...............519

A- KOŞULLARI .......................................................................519

1- Miras Açılmış Olmalıdır ................................................520

2- Ölüme Bağlı Tasarruf Açılmış Olmalıdır.......................520

3- Atanmış Mirasçılık Sıfatı Yitirilmemiş Olmalıdır .........522

4- İstem Üzerine Verilir......................................................522

5- Mahkemeye Başvurulmalıdır.........................................522

6- Atanmış Mirasçılık Belgelendirilmelidir........................523

7- Bekleme Süresi Sona Ermelidir .....................................523

İçindekiler 37

8- Mirasçı Atanmasına İtiraz Edilmemiş Olmalıdır ...........523

a. İtirazın Niteliği.........................................................524

b. İtiraz Hakkı ..............................................................525

aa. İtiraz Edebilecekler............................................525

aaa. Yasal Mirasçılar (TMK m. 598 f. II).........525

bbb. Başka Vasiyet Alacaklıları

(TMK m. 598 f. II).....................................525

ccc. Aynı Tasarrufla Mirasçı Atananlar............525

bb. İtiraz Edemeyecekler .........................................525

aaa. Tasfiye Memuru ........................................525

bbb. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi ............525

ccc. İntifa Hakkı Sahibi Eş................................525

ddd. Mirasbırakanın Alacaklıları.......................526

eee. Mirasçının Alacaklıları..............................526

fff. Tereke Yöneticisi.......................................526

ggg. Miras Ortaklığı Temsilcisi.........................526

hhh. Miras Payını Devralanlar...........................526

ııı. Vasiyet Alacaklısı......................................526

c. İtiraz Süresi ..............................................................526

d. İtiraz Makamı...........................................................527

e. İtiraz Şekli................................................................527

f. İtiraz Konusu............................................................527

g. İtirazın Sonuçları......................................................527

B- USULÜ.................................................................................528

1- İstem Duruşmalı Olarak İncelenir..................................529

2- Dava Hasımsız Olarak Görülebilir.................................529

3- Yasal Mirasçılığı Kaldıracak Şekilde Mirasçılık Belgesi

İstenemez........................................................................529

4- Mirasçılık Belgesi Yeterli Bilgi ve Açıklamayı

İçermelidir......................................................................532

5- Mirasçılık Belgesi Tescil İçin Yeterlidir........................533

6- Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Açılmasına Gerek

Bulunmamaktadır...........................................................533

7- Davacı Hem Atanmış Mirasçı Hem De Yasal Mirasçı İse

Kendisine İki Sıfatına Göre Mirasçılık Belgesi

Verilmelidir....................................................................535

38 İçindekiler

8- Talebi Rızaen Yerine Getirilmezse Miras Sebebiyle

İstihkak Davası Açılır ....................................................536

II. VASİYET ALACAKLISI OLDUĞUNU GÖSTEREN BELGE

(VASİYET ALACAKLILIĞI BELGESİ) VERİLMESİ ...........536

A- KOŞULLARI .......................................................................537

1- Miras Açılmış Olmalıdır ................................................537

2- Ölüme Bağlı Tasarruf Açılmış Olmalıdır.......................537

3- Vasiyet Alacaklısı Sıfatı Yitirilmemiş Olmalıdır...........538

4- İstem Üzerine Verilir......................................................538

5- Mahkemeye Başvurulmalıdır.........................................538

6- Vasiyet Alacaklısı Olunması Belgelendirilmelidir.........539

7- Bekleme Süresi Sona Ermelidir .....................................540

8- Vasiyet Alacaklısı Olunmasına İtiraz Edilmemiş

Olmalıdır ........................................................................540

a. İtirazın Niteliği.........................................................540

b. İtiraz Hakkı ..............................................................541

aa. İtiraz Edebilecekler............................................541

aaa. Yasal Mirasçılar (TMK m. 598 f. II).........541

bbb. Başka Vasiyet Alacaklıları

(TMK m. 598 f. II).....................................541

ccc. Aynı Tasarrufla Vasiyet Alacaklısı

Atananlar ...................................................541

bb. İtiraz Edemeyecekler .........................................541

aaa. Tasfiye Memuru ........................................541

bbb. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi ............541

ccc. İntifa Hakkı Sahibi Eş................................542

ddd. Mirasbırakanın Alacaklıları.......................542

eee. Mirasçının Alacaklıları..............................542

fff. Tereke Yöneticisi.......................................542

ggg. Miras Ortaklığı Temsilcisi.........................542

hhh. Miras Payını Devralanlar...........................542

c. İtiraz Süresi ..............................................................542

d. İtiraz Makamı...........................................................542

e. İtiraz Şekli................................................................542

f. İtiraz Konusu............................................................543

g. İtirazın Sonuçları......................................................543

B- USULÜ.................................................................................543

İçindekiler 39

1- İstem Duruşmalı Olarak İncelenir..................................543

2- Dava Hasımsız Olarak Görülebilir.................................544

3- Yasal Mirasçılığı Kaldıracak Şekilde Mirasçılık

Belgesi İstenemez...........................................................544

4- Mirasçılık Belgesi Yeterli Bilgi ve Açıklamayı

İçermelidir......................................................................544

5- Kazandırmayı Dava İle Talep Edebilir

(TMK m. 600 f. I) ..........................................................544

& 19. VASİYET OLUNAN MALIN KAZANILMASI /

VASİYETNAMENİN TENFİZİ (TMK m. 600)..........................547

I. KAVRAM ..................................................................................547

II. ÖZELLİKLERİ ..........................................................................551

A- VASİYET ALACAKLISI BULUNMALIDIR

(TMK m. 600 f. I).................................................................551

1- Vasiyet Alacaklısı Tenfiz Davası Açmalıdır..................551

2- Atanmış Mirasçının Tenfiz Davası Açmasına Gerek

Yoktur ............................................................................552

B- KİŞİSEL BİR İSTEM HAKKINA SAHİP OLUNUR.........553

1- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine Karşı İstem

(TMK m. 600 f. I) ..........................................................554

2- Yoksa Yasal veya Atanmış Mirasçılara Karşı Kişisel

İstem (TMK m. 600 f. I).................................................555

C- MUACCEL OLMALIDIR...................................................556

1- Kural Olarak...................................................................557

a. Vasiyet Yükümlüsünün Mirası Kabul Etmesiyle

Muaccel Olma (TMK m. 600 f. II) ..........................557

b. Ret Hakkının Düşmesiyle Muaccel Olma

(TMK m. 600 f. II)...................................................557

2- Tasarrufta Aksi Düzenlenebilir (TMK m. 600 f. II).......557

D- DAVA EDİLEBİLİR (TMK m. 600 f. III)...........................557

1- Yükümlülük Yerine Getirilmemiş Olmalıdır.................558

2- Vasiyet Yükümlüsüne Karşı Açılmalıdır.........................558

a. Malın Teslimini Dava Etme.....................................559

aa. Ayrı Ayrı Devir ve Temlik Olunmalıdır............559

bb. Mirasın Açılması Anındaki Durumuyla Teslim

Olunur................................................................560

40 İçindekiler

cc. Taşınırlarda Zilyetliğin Devri İstenmelidir........560

dd. Taşınmazlarda Tescil İsteminde Bulunulmalıdır... 560

b. Hakkın Devrini Dava Etme......................................563

c. Doğan Zararın Giderilmesini Dava Etme ................564

III. KONUSU ...................................................................................564

A- VASİYETNAME AÇILMIŞ OLMALIDIR ........................564

B- VASİYETNAME KONUSU TEREKEYE DAHİL

OLMALIDIR .......................................................................569

C- VASİYETNAME İPTAL EDİLMEMİŞ OLMALIDIR ......571

1- İptal Davası Sonucu Beklenmelidir .................................571

2- Vasiyetname İptal Edilmişse Dava Konusuz Kalır........575

D- VASİYETNAME AYAKTA KALMIŞSA ESASI

İNCELENMELİDİR ............................................................575

1- Vasiyet Konusu Belirlenmelidir.....................................577

2- Arsa Payı Belirlenmelidir...............................................578

3- Kat Mülkiyeti Kuruluşu Araştırılmalıdır........................579

4- Gerekiyorsa Keşif Yapılmalıdır .....................................581

5- Paylı Mülkiyete Dönüş Davası Beklenmelidir...............582

6- İmar Kanunu ve Yönetmeliği Uyarınca Araştırılma

Yapılmalıdır ...................................................................584

7- Oran Gösterilmemişse Eşit Olarak İntikal Yapılmalıdır.. 585

8- Objektif İmkansızlık Varsa Tespit Kararıyla Birlikte

Vasiyet Tapunun Beyanlar Hanesine Yazılmalıdır........585

IV. HÜKÜM FIKRASI ....................................................................590

A- AÇIK OLMALIDIR.............................................................590

1- Sadece Vasiyetnamenin Aynen Tenfizine Denilemez ...591

2- Sadece Vasiyetnamenin İnfazına Denilemez .................591

3- Sadece Davanın Kabulüne Denilemez ...........................592

4- Sadece Vasiyetnamenin Davacı Tarafından Yerine

Getirilmesine Denilemez................................................592

B- DURAKSAMA YARATMAMALIDIR..............................592

1- Tapu Bilgileri Yer Almalıdır..........................................592

2- Davacıya İsabet Eden Pay Gösterilmelidir.....................593

3- İptal Edilen Pay Gösterilmelidir.....................................595

C- KISA KARARA UYGUN OLMALIDIR............................595

D- TENFİZ KARARI VERİLMEDEN TEZKERE

YAZILMAMALIDIR ..........................................................596

İçindekiler 41

E- TALEPLE BAĞLI KALINMALIDIR (HMK m. 26)..........597

F- İNFAZA ELVERİŞLİ OLMALIDIR (HMK m. 297 f. II)...598

V. USUL HÜKÜMLERİ.................................................................600

A- GÖREVLİ MAHKEME.......................................................600

B- YETKİLİ MAHKEME.........................................................601

C- DAVACI ..............................................................................604

D- DAVALI (TMK m. 600 f. I) ................................................604

1- Varsa Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine Karşı Açılır... 604

2- Yoksa Yasal veya Atanmış Mirasçılara Karşı Açılır .....605

3- Hasımsız Dava Açılamaz ...............................................607

4- Pasif Husumet Ehliyeti Olmayana Dava Açılamaz........607

5- Ölü Hakkında Karar Kurulamaz ....................................608

6- Davalılar Arasında Şekli Zorunlu Dava Arkadaşlığı

Vardır .............................................................................611

7- Mirası Reddedenler Taraf Sıfatını Kaybederler.............611

8- Yarar Çatışması Varsa Temsil Kayyımı Atanır

(TMK m. 426 b. 2).........................................................613

E- BİRLEŞTİRME (HMK m. 166)...........................................614

F- MÜDAHALE (HMK m. 65-66)...........................................616

G- TASHİH (HMK m. 304)......................................................617

H- TAVZİH (HMK m. 305)......................................................619

I- DAVAYA SON VEREN İŞLEMLER.................................620

1- Feragat (HMK m. 307)...................................................620

2- Kabul (HMK m. 308).....................................................622

3- Sulh (HMK m. 313) .......................................................623

İ- YARGILAMA GİDERİ (HMK m. 323)..............................623

J- KESİN HÜKÜM..................................................................631

K- AÇILMAMIŞ SAYILMA (HMK m. 150)...........................632

L- DOSYA ÜZERİNDEN İNCELEME YAPILARAK

KARAR VERİLEMEZ ........................................................632

M- ÖN İNCELEME YAPILMALIDIR .....................................635

N- TAHKİKAT DURUŞMASINA DAVET YAPILMALIDIR....638

O- TENFİZ İSTEYENLER HAKKINDA HÜKÜM

KURULABİLİR...................................................................641

Ö- HARÇ...................................................................................643

1- Nisbi Harç Alınmalıdır...................................................643

2- Davacı Dava Değerini Açıklamalıdır.............................645

42 İçindekiler

3- Çekişme Çıkarsa Değer Belirlemesi Yapılmalıdır.........646

P- BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 165)..................................646

1- Vasiyetnamenin İptali Davası Beklenmelidir.................646

2- Vasiyetnamenin Tenkisi Davası Beklenmelidir.............648

R- KANUN YOLLARI.............................................................650

1- İstinaf (HMK m. 341 f. I, c. 1).......................................650

2- Temyiz (HMK m. 361)...................................................650

3- Karar Düzeltme ..............................................................650

VI. ÖZEL DURUMLAR (TMK m. 601) .........................................650

VII. ZAMANAŞIMI (TMK m. 602)................................................651

VIII. ALACAKLILARIN DURUMU (TMK m. 603) .....................660

IX. TENKİS VE GERİ İSTEME (TMK m. 604) .............................661

& 20. VASİYETİN REDDİ (TMK m. 616).............................................663

I. VASİYETİN REDDİ ŞEKLİ .....................................................663

A- İRADE AÇIKLAMASI YAPILARAK................................663

1- Tek Taraflı İrade Açıklaması Yapılarak.........................663

2- İbra Sözleşmesi Yapılarak..............................................664

B- İRADE AÇIKLAMASI YAPILMADAN............................665

II. VASİYETİN REDDİNİN SONUÇLARI...................................665

A- KAYIT VE ŞARTA BAĞLANABİLİR ..............................665

B- VASİYET BORCU SONA ERER.......................................665

C- VASİYETÇİ DÜZENLEME YAPABİLİR .........................665

D- VASİYET ALACAKLISI İPTAL DAVASI AÇAMAZ .....665

& 21. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK HÜKÜMLERİ...............667

I. GENEL OLARAK .....................................................................667

II. GENEL HÜKÜMLER ...............................................................667

A- YABANCI HUKUKUN UYGULANMASI........................668

B- DEĞİŞKEN İHTİLÂFLAR .................................................668

C- VATANDAŞLIK ESASINA GÖRE YETKİLİ HUKUK ...668

Ç- KAMU DÜZENİNE AYKIRILIK.......................................669

D- TÜRK HUKUKUNUN DOĞRUDAN UYGULANAN

KURALLARI.......................................................................669

E- HUKUKÎ İŞLEMLERDE ŞEKİL........................................669

F- ZAMANAŞIMI....................................................................669

III. KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI....................................669

İçindekiler 43

A- EHLİYET.............................................................................669

B- VESAYET, KISITLILIK VE KAYYIMLIK.......................670

C- GAİPLİK VEYA ÖLMÜŞ SAYILMA................................675

Ç- MİRAS .................................................................................676

1- Mirasın Tabi Olduğu Hukuk (5718 SK m. 20 f. I).........676

2- Mirasın Açılması Sebepleri, İktisabı ve Taksimi

(5718 SK m. 20 f. II)......................................................676

3- Türkiye'de Bulunan Mirasçısız Tereke

(5718 SK m. 20 f. III).....................................................676

4- Ölüme Bağlı Tasarrufun Şekli (5718 SK m. 20 f. IV) ...676

5- Ölüme Bağlı Tasarruf Ehliyeti (5718 SK m. 20 f. V)....689

D- AYNÎ HAKLAR ..................................................................689

E- TAŞINMAZLARA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER..................689

F- SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME...............................................690

& 22. MİLLETLERARASI USUL HUKUKU.......................................691

I. GENEL OLARAK .....................................................................691

II. TÜRK MAHKEMELERİNİN MİLLETLERARASI

YETKİSİ.....................................................................................691

A- MİLLETLERARASI YETKİ...............................................691

B- TÜRKLERİN KİŞİ HÂLLERİNE İLİŞKİN DAVALAR ...691

C- YABANCILARIN KİŞİ HÂLLERİNE İLİŞKİN BAZI

DAVALAR ..........................................................................692

Ç- TEMİNAT............................................................................692

III. YABANCI MAHKEME KARARLARININ TENFİZİ VE

TANINMASI..............................................................................693

A- TENFİZ KARARI................................................................693

B- GÖREV VE YETKİ.............................................................702

1- Görevli Mahkeme...........................................................702

2- Yetkili Mahkeme............................................................706

C- TENFİZ İSTEMİ..................................................................706

Ç- DİLEKÇEYE EKLENECEK BELGELER..........................707

D- TENFİZ ŞARTLARI............................................................709

E- TEBLİĞ VE İTİRAZ ...........................................................711

F- KARAR................................................................................712

G- YERİNE GETİRME VE KANUN YOLU...........................712

Ğ- TANIMA..............................................................................712

44 İçindekiler

H- KESİN HÜKÜM VE KESİN DELİL ETKİSİ.....................722

EK 1 TÜRK MEDENİ KANUNUNUN VELAYET, VESAYET VE

MİRAS HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA DAİR

24 TEMMUZ 1965 TARİHLİ TÜZÜK ........................................723

BİRİNCİ KISIM Tüzüğün kapsamı..................................................723

İKİNCİ KISIM Velayet ....................................................................724

I– Ana ve baba vazifelerini yapmadıkları veya yapamadıkları

takdirde alınacak tedbirler....................................................724

II– Velayetin nez'i halinde haber verme ....................................724

III– Evliliği sona eren ana ve babanın çocuğun mallarını hakime

bildirme yükümlülüğü .........................................................724

IV– Velayetin sona ermesi halinde yapılacak işlem...................725

ÜÇÜNCÜ KISIM Vesayet ...............................................................725

BİRİNCİ BÖLÜM Haber verme yükümlülüğü................................725

I– Ölüm halinde (Nüfus memuru tarafından) ...........................725

II– Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle hacri gerektiren

hallerde ................................................................................725

III– Boşanma kararının çocukların durumu hakkında

tamamlanması veya değiştirilmesi halinde.........................726

IV– Hükümlülük halinde............................................................726

V– Nesebi sahih olmıyan bir çocuğun doğumu halinde.............726

İKİNCİ BÖLÜM Vasi tayini............................................................726

I– Deftere kayıt.........................................................................726

II– 6972 sayılı kanunun uygulanması halinde ...........................727

1– Vasi tayin edilecek kimseler ..........................................727

2– Hakimin nezareti ............................................................727

III- Diğer kanunlardaki tedbirler ................................................727

IV– Vasiliğe istekli olanların önceden tesbiti.............................728

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vesayetin idaresi .............................................728

I– Defter tutma..........................................................................728

II– Vesayet altındaki kimsenin mevcudunun ve gelirinin

ihtiyaçlarına yetip yetmediğinin tesbiti ................................729

III–Mallar hakkında yapılacak işler ...........................................729

1– Genel olarak ...................................................................729

2– Açık artırma ile satış ......................................................729

a) Genel olarak .............................................................729

İçindekiler 45

b) Açık artırmada usul..................................................730

IV– Hesap verme yükümlülüğü..................................................730

1– Raporun düzenlenmesi ve tevdii ....................................730

2– Raporun mahkemece tetkik ve tasdikı ...........................731

3– Rapor verme yükümlülüğünden muafiyet......................731

V– Vasilik ücreti ........................................................................732

VI– Vasinin tasarrufları aleyhine itiraz ......................................732

VII– Bankadaki para, hisse senedi ve tahvillerin iadesi.............732

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vesayetin sona ermesi ...............................732

I– Malların teslimi ....................................................................732

II– Vesayetin sonunda rapor verme ...........................................733

DÖRDÜNCÜ KISIM Miras.............................................................733

BİRİNCİ BÖLÜM İhtiyati tedbirler.................................................733

I– Genel olarak .........................................................................733

II– Terekenin mühürlenmesi ve defterin tutulması....................734

1– Kapsamı..........................................................................734

2– İhtiyar meclislerinin görevlendirilebileceği haller .........734

3– Süre ................................................................................735

III–Terekenin resmen idaresi......................................................735

1– Resmen idareyi gerektiren haller....................................735

2– Sona erme.......................................................................735

IV– Vasiyetnamenin açılması.....................................................735

1– Vasiyetnamenin hakime verilmesi .................................735

2– Vasiyetnamenin açılmasında usul ..................................736

3– Vasiyetname örneğinin tebliği .......................................736

4– Mirascılık belgesi...........................................................737

5– Şifahi vasiyet..................................................................737

İKİNCİ BÖLÜM Mirasın reddi........................................................737

I– Reddin şekli..........................................................................737

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Defter tutma.....................................................738

I– Defter tutma isteği................................................................738

II– Defterin muhteviyatı.............................................................738

III–İlan yolu ile tebligat..............................................................738

1– İlanın muhteviyatı ve yeri ..............................................738

2– İlanın şekli:.....................................................................739

IV– Belgelerin saklanması .........................................................739

V– Kaydın sona ermesi ve defterin işlenmesi............................739

46 İçindekiler

VI– Defter tutma sırasındaki idari tasarruflar.............................740

VII– Dosya açma ve katibin görevlendirilmesi:.........................740

VIII– Defter tutma masrafları.....................................................740

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Resmi tasfiye .............................................740

I- Resmi tasfiye isteği ..............................................................740

II– Resmi tasfiyeyi yapacak olanlar...........................................740

III–Tasfiye memurunun görev ve yetkileri.................................741

IV– Malların paraya çevrilmesi:.................................................741

1– Genel olarak ...................................................................741

2– Menkullerin paraya çevrilmesi.......................................741

3– Gayrimenkullerin paraya çevrilmesi ..............................741

V– Resmi tasfiyenin sona ermesi...............................................742

1– Defter düzenlenmesi.......................................................742

2– Tasfiye sonunda tereke...................................................742

VI– İflas usulü ile tasfiye ...........................................................743

VII– Tasfiye memurunun ücreti .................................................743

BEŞİNCİ BÖLÜM Terekenin paylaştırılmasından önce yapılacak

işlem ...........................................................................................743

I– Miras şirketine mümessil tayini isteği..................................743

II– Defter düzenlenmesi ve malların teslimi..............................743

III–Deftere itiraz:........................................................................743

IV– Mümessilin hesap vermesi ..................................................743

ALTINCI BÖLÜM Paylaştırma .......................................................744

I– Paylaştırma davası................................................................744

II– Payların teşkili......................................................................744

III–Malların satılması.................................................................744

IV– Aile için yapılan fedakarlığa karşı tazminat isteği ..............744

BEŞİNCİ KISIM Çeşitli hükümler...................................................744

I– Yönetmelikle düzenlenecek hususlar ...................................744

II– Yürürlükten kaldırılan hükümler..........................................745

III–Yürürlük tarihi......................................................................745

IV– Yürütme...............................................................................745

EK 2 TÜRK MEDENİ KANUNUNUN VELAYET, VESAYET VE

MİRAS HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN 21

TEMMUZ 2003 TARİHLİ TÜZÜK .............................................747

BİRİNCİ KISIM Amaç ve Kapsam..................................................747

İçindekiler 47

İKİNCİ KISIM Velayet ....................................................................747

BİRİNCİ BÖLÜM Velayete İlişkin Hükümler ................................747

İKİNCİ BÖLÜM Çocuğun ve Mallarının Korunması......................747

ÜÇÜNCÜ KISIM Vesayet ...............................................................749

BİRİNCİ BÖLÜM Vesayet ve Denetim Makamları ile Vasi

Atanması...........................................................................................749

İKİNCİ BÖLÜM Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması.......751

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vasinin Görevleri ............................................751

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vasilik Görevinin Sona Ermesi .................756

DÖRDÜNCÜ KISIM Miras.............................................................757

BİRİNCİ BÖLÜM Koruma Önlemleri.............................................757

İKİNCİ BÖLÜM Mirasın Reddi ......................................................760

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmi Tasfiye..................................................762

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Miras Ortaklığı...........................................766

BEŞİNCİ KISIM Çeşitli Hükümler..................................................766

TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN VELÂYET, VESAYET VE MİRAS

HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN TÜZÜK

KAPSAMINDA TUTULACAK DEFTERLER, ÖZEL KÜTÜK,

DOSYALAR, TUTANAKLAR VE DİĞER EVRAKIN

DÜZENLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK ............................769

BİRİNCİ KISIM Amaç ve Kapsam..................................................769

İKİNCİ KISIM Genel Hükümler......................................................769

ÜÇÜNCÜ KISIM Velâyet ve Vesayet.............................................770

BİRİNCİ BÖLÜM Defterler.............................................................770

İKİNCİ BÖLÜM Raporlar ...............................................................772

DÖRDÜNCÜ KISIM Miras.............................................................774

BİRİNCİ BÖLÜM Defterler.............................................................774

İKİNCİ BÖLÜM Tutanak ve Kütük.................................................776

BEŞİNCİ KISIM Son Hükümler......................................................777

VASİYET TASARRUFLARININ ŞEKLİ KONUSUNDA

KANUNLAR İHTİLAFINA DAİR SÖZLEŞME ..................................779

KAVRAM DİZİNİ....................................................................................785

ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ...............................821

KAYNAKÇA

AKBIYIK, Cem : Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi,

İstanbul-2012.

ANTALYA, Gökhan : Miras Hukuku, İstanbul-2009.

ANTALYA, Gökhan; SAĞLAM İpek: Miras Hukuku, İstanbul-2015.

AYAN, Mehmet : Miras Hukuku, Konya-2009.

AYBAY, Aydın : Miras Hukuku Dersleri, İstanbul2003.

BERKİ, Şakir : Miras Hukuku, Ankara-1959.

ÇABRİ, Sezer : Miras Hukuku Şerhi, Cilt I-III,

İstanbul 2020

DURAL, Mustafa; ÖZ, Turgut : Türk Özel Hukuku, Cilt IV, Miras

Hukuku, İstanbul-2013

EREN, Fikret; AKTÜRK,

İpek Yücer : Türk Miras Hukuku,

Ankara-2019

EREN, Fikret : Türk Medeni Hukukunda Ölüme

Bağlı Tasarrufların İptali Davası,

Ankara-1966.

ERİŞGİN, Nuri : Mirasçılık Belgesi, Ankara-2013.

ERGÜNE, Mehmet Serkan : Vasiyetnamenin Yorumu, İstanbul2011

GÖNEN, Doruk : El Yazılı Vasiyetname, İstanbul-2007

GÜNERİ, Cemal : Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali,

Ankara-2018

HATEMİ, Hüseyin : Miras Hukuku, İstanbul-2004.

İMRE, Zahit : Türk Miras Hukuku, İstanbul-1968.

İMRE, Zahit- ERMAN, Hasan : Türk Miras Hukuku, İstanbul-2006.

İNAN, Ali Naim- ERTAŞ, ŞerefALBAŞ, Hakan : Türk Medeni Hukuku Miras

Hukuku, Ankara-2019.

İŞGÜZAR, Hasan : Yeni Türk Medeni Kanunu’na Göre

Miras Hukuku Hükümlerindeki

Değişiklikler ve Yenilikler, Ankara2003

İŞGÜZAR, Hasan; DEMİR,

Mehmet; YILMAZ, Süleyman : Yeni Türk Medeni Kanunu’na Göre

Miras Hukuku Hükümlerindeki

Değişiklikler ve Yenilikler, Ankara2019

KILIÇOĞLU, Ahmet : Miras Hukuku, Ankara-2012.

KOCAAĞA, Köksal : Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi,

Ankara-2006.

KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip : Miras Hukuku, İstanbul-1987.

KURŞAT, Zekeriya : Terekenin Korunması Önlemleri,

İstanbul-2010.

KÖPRÜLÜ, Bülent : Miras Hukuku, İstanbul-1985.

OĞUZMAN, Kemal : Miras Hukuku, İstanbul 1995

ÖZTAN, Bilge : Miras Hukuku, Ankara-2019

SARI, Suat : Uygulamalı Miras Hukuku, İstanbul2015

SEROZAN Rona; ENGİN, Baki İlkay, : Miras Hukuku, Ankara2004

ŞENER, Esat : Eski ve Yeni Miras Hukuku, Ankara

1988.

TURAN, Gamze : Ölüme Bağlı Tasarrufların

Hükümsüzlüğü, Ankara-2009

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
Etiketler: Vasiyet Hukuku Vasi
İlgili Yayınlar