Vergi Hukuku

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR   29

BİRİNCİ KİTAP
GENEL VERGİ HUKUKU

§ Birinci Bölüm
VERGİ HUKUKU, TANIM, KAPSAM, BÖLÜMLERİ ve
HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ

                I.             VERGİ HUKUKUNUN TANIMI VE KAPSAMI         35

                II.            VERGİ HUKUKUNUN HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ      36

                III.          VERGİ HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ             37

A.           Vergi Hukuku - Kamu Hukuku İlişkisi      38

1.            Vergi Hukuku - Anayasa Hukuku İlişkisi 38

2.            Vergi Hukuku - Uluslararası Hukuk İlişkisi             39

3.            Vergi Hukuku - İdare Hukuku İlişkisi       39

4.            Vergi Hukuku - Ceza Hukuku İlişkisi        40

5.            Vergi Hukuku - Yargılama Hukukları İlişkisi           40

6.            Vergi Hukuku - İcra Hukuku İlişkisi           40

B.            Vergi Hukuku - Özel Hukuk İlişkisi            41

                IV.          VERGİ HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ           42

A.           Genel Vergi Hukuku - Özel Vergi Hukuku Ayrımı 42

B.            Maddi Vergi Hukuku - Şekli Vergi Hukuku Ayrımı 42

C.            Genel Vergi Hukukunun Alt Dalları 43

1.            Vergi Usul Hukuku   43

2.            Vergi Ceza Hukuku   43

3.            Vergi İcra Hukuku   43

4.            Uluslararası Vergi Hukuku   43

5.            Vergi Yargılama hukuku   43

§ İkinci Bölüm
VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

                I.             GENEL AÇIKLAMA   45

                II.            BAĞLAYICI VE YARDIMCI KAYNAKLAR AYRIMI 46

A. Bağlayıcı (Aslî) Kaynaklar  46

1.            Anayasa  46

2.            Kanun   50

3.            Uluslararası Andlaşmalar  52

4.            Kanun Hükmünde Kararname (KHK) / Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 52

                - Kanun Hükmünde Kararname (KHK)  53

                - Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 53

5.            Bakanlar Kurulu Kararları / Cumhurbaşkanı Kararları 54

                - Bakanlar Kurulu Kararları (BKK)  54

                - Cumhurbaşkanı Kararları 55

6.            Tüzük  55

7.            Yönetmelik  56

8.            Genel Tebliğler  57

9.            Yargı Kararları 58

10.          Örf ve Adet / Teamül 63

B.            Yardımcı (İkincil) Kaynaklar  64

1.            İç Genelgeler  65

2.            Genelge - Genel Yazılar  66

3.            Sirküler  66

4.            Özelgeler (Muktezalar)  68

5.            Bilimsel Görüş (Doktrin)  70

§ Üçüncü Bölüm
VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI

                I.             GENEL AÇIKLAMA   71

                II.            VERGİ KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 71

A.           Mülkilik ilkesi 71

B.            Şahsilik ilkesi 72

1. İkamet İlkesi 72

2. Uyrukluk İlkesi 73

                III.          VERGİ KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 74

A.           Vergi kanunlarının yürürlüğe girmesi 74

B.            Vergi yasalarının geriye yürümezliği ilkesi 75

C.            Vergi kanunlarının yürürlükten kalkması (ilgası)  77

                IV.          VERGİ KANUNLARININ ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI
                               (YORUM)  78

A.           Genel Açıklama  78

B.            Yorum Çeşitleri 79

1.            Yasama yorumu   79

2.            İdari yorum    81

3.            Yargısal yorum    81

4.            Bilimsel yorum    82

C.            Yorum Yöntemleri 82

1.            Lafzi yorum yöntemi 82

2.            Sistematik yorum yöntemi 83

3.            Tarihi yorum yöntemi 84

4.            Amaçsal (Gaî) yorum yöntemi 85

D.           Yorum Yöntemlerinin Sonuçları 86

E.            Vergi Hukukunda Yorumun Özellikleri 87

1.            Yasal çerçeve   87

2.            Ekonomik yaklaşım    88

a)            Ekonomik İrdeleme   89

b)           Ekonomik Yorum    90

c)            Peçeleme (Kamuflaj) sözleşmesi 91

(1)          Unsurları 91

(2)          Peçelemenin özel hukuk kavramları ile karşılaştırması 92

(3)          İspatı 92

(4)          Peçelemenin Vergi Hukukundaki Sonuçları 92

(5)          Özel Peçeleme halleri 93

(6)          Peçeleme örnekleri 94

3. Kıyas yasağı 95

§ Dördüncü Bölüm
VERGİLENDİRME YETKİSİ, KAVRAMLAR VE İLKELER

                I.             VERGİLENDİRME YETKİSİ 99

                II.            VERGİYE İLİŞKİN KAVRAMLAR   100

A.           Vergilendirme araçlarına ilişkin kavramlar  100

1.            Vergi 100

a)            Vergiyi Açıklayan Kuramlar  103

(1)          Yararlanma (fayda) kuramı 103

(2)          İktidar (Devlet egemenliği) kuramı 104

b)           Verginin nitelikleri 104

2.            Resim    106

3.            Harç  107

4.            Benzeri mali yükümlülük  107

5.            Ek Mali Yükümlülük  113

6.            Olağanüstü hal vergileri 115

B.            Osmanlı Döneminde Mali ve Ayni Mükellefiyetler  116

1.            Tekâlîf-i şer‘iyye   116

2.            Örfî Vergiler (Tekâlif-İ Örfiye)  117

C.            Vergilendirme tekniği kavramları 118

1.            Verginin Konusu   118

2.            Matrah   118

3.            Oran   119

4.            Tarife   119

5.            Vergi muafiyeti 120

6.            Vergi istisnası 120

7.            Vergi indirimi 121

8.            Vergi ertelemesi 122

9.            Gecikme Faizi 122

10.          Gecikme Zammı 123

                III.          VERGİLENDİRME İLKELERİ 124

A.           Verginin Genelliği İlkesi 125

B.            Verginin Kamu Giderlerinin Karşılığı Olması İlkesi 126

C.            Verginin Mali Güce Göre Alınması İlkesi 127

D.           Verginin Adaletli ve Dengeli Dağılımı İlkesi 128

E.            Verginin Yasallığı İlkesi 128

§ Beşinci Bölüm
VERGİ ÖDEVİ VE VERGİ İLİŞKİSİ

                I.             VERGİ ÖDEVİ 131

                II.            VERGİ İLİŞKİSİ 132

A.           Vergi Borçlusu   133

1.            Mükellef  134

2.            Vergi sorumlusu   135

a)            Vergi sorumluluğuna girmeyen durumlar  137

b)           Sorumluluğun hukuki niteliği 137

c)            Sorumluluğa ilişkin düzenleme sebepleri 139

d)           Vergi mükellefi ile vergi sorumlusu arasındaki fark  139

e)           Sorumlunun yetkileri 140

f)            Vergi mevzuatımızda sorumluluğa ilişkin hükümler  142

(1)          Yasal temsilcilerin sorumluluğu   142

(2)          Mirasçıların sorumluluğu   144

(3)          Vergi kesenlerin sorumluluğu   145

(4)          Karnesiz hizmet erbabı çalıştıranların sorumluluğu   147

(5)          Tasfiye memurları ve iflas idaresinin vergi sorumluluğu   148

(6)          Yeminli malî müşavirlerin sorumluluğu   149

(7)          Katma değer vergisinde sorumluluk  149

(8)          Emlâk Vergisinde sorumluluk  150

(9)          Damga Vergisinde sorumluluk  150

(10) Motorlu Taşıtlar Vergisinde sorumluluk  150

(11) Özel Tüketim Vergisinde sorumluluk  151

(12) Harçlardan sorumluluk  152

(13) Belediye Gelirler Kanunu'nda sorumluluk  152

3. Vergi hukukunda teselsül 152

B.            Vergi Alacaklısı 153

1.            Hazine ve Maliye Bakanlığı 153

a)            Görev ve yetkileri 154

b)           Teşkilatı 155

(1)          Merkez teşkilatı 155

(aa)        Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı 155

(bb)       Vergi Konseyi 156

(2) Taşra teşkilatı 157

(aa)        Muhasebat Birimleri 157

(bb)       Muhakemat Birimleri 158

2.            Gelir İdaresi Başkanlığı 158

a)            Görev ve yetkileri 158

b)           Teşkilat  159

(1)          Merkez teşkilatı 159

(aa)        Gelir Yönetimi Daire Başkanlığı 159

(bb)       Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı 159

(cc)        Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı 160

(dd)       Tahsilat ve İhtilaflı İşler Daire Başkanlığı 160

(ee)       Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı 161

(ff)         Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı 161

(gg)        Hukuk Müşavirliği 161

(2) Taşra teşkilatı 162

(aa)        Vergi Dairesi Başkanlığı 162

(bb)       Vergi Dairesi Başkanı 163

(cc)        Vergi Danışma Komitesi 163

3.            Ticaret Bakanlığı 163

4.            Belediyeler  164

5.            Kamu kurum ve kuruluşları ile meslek teşekkülleri 164

C.            Vergi Takdir Komisyonları 165

1.            Genel Yetkili Takdir Komisyonu   165

a)            Kuruluş  165

b)           Görev ve yetkileri 166

c)            Kararlarının niteliği 167

2.            Özel yetkili takdir komisyonları 168

a)            Arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu; 168

b)           Araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu, 169

c)            Zirai Kazançlar İl ve Merkez Komisyonları 169

d)           Ortalama Kâr Hadleri Komisyonu, 170

e)           Ortalama Kâr Hadleri Merkez Komisyonu, 170

§ Altıncı Bölüm
VERGİ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE
GÖREV VE YETKİLER

                I.             MÜKELLEFİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ 171

A.           Mükelleflerin Hakları 171

1.            Genel Haklar  171

2.            Özel Haklar (Vergi Kanunlarında Yer Alan Haklar)  172

B.            Mükellefin Ödevleri 174

1.            Bildirim ödevi 175

2.            Beyanname verme ödevi 176

3.            Defter tutma ödevi 177

a)            Genel esaslar  177

b)           Defterin tasnifi 178

(1)          Genel defterler  178

(2)          Özel defterler  178

c)            Defter tutma bakımından tüccar sınıfları 179

(1)          Bilanço esasına göre defter tutma  179

(2)          İşletme hesabı esasına göre defter tutma  180

d)           Özel defter tutacaklar  180

(1)          Sınai müesseselerin tutacakları özel defterler  180

(2)          Diğer müesseselerin tutacakları özel kayıt ve defterler  181

(3)          Serbest mesleklerde defter tutma  181

(4)          Zirai kazançlarda defter tutma  181

e)           Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması 181

f)            Usulüne uygun defter tutmamanın müeyyidesi 182

4.            Kayıt nizamına dair ödevler  182

5.            Defter tasdıki ödevi 183

6.            Belge düzenine uyma ödevi 183

a)            Belgelendirmesi zorunlu olmayan kayıtlar  183

b)           Belge türleri 183

(1)          Fatura  184

(2)          Perakende satış vesikaları 185

(3)          Gider pusulası 185

(4)          Müstahsil makbuzu   185

(5)          Serbest Meslek Makbuzları 186

(6)          Ücret bordrosu   186

(7)          Sevk irsaliyesi 186

(8)          Taşıma irsaliyeleri 187

(9)          Yolcu taşıma bileti ve yolcu listesi 187

(10) Muhabere evrakı 187

(11) Adisyon   187

(12) Döviz alım-satım belgesi 188

7.            Elektronik ortamdaki kayıtlar ve eletronik cihazla belge
düzenleme   188

8.            Vergi kimlik numarası kullanma ödevi 189

9.            Ekim ve sayım beyanı ödevi 189

10.          Vergi karnesi alma ödevi 190

11.          Muhafaza ve ibraz ödevleri 191

a)            Defter ve vesikaları muhafaza  191

b)           Defter tutma mecburiyetinde olmıyanların muhafaza ödevi 191

c)            Karnelerin muhafazası 191

d)           Defter ve belgelerle diğer kayıtların ibraz mecburiyeti 191

e)           Diğer vesikaların muhafazası 192

12.          Diğer ödevler  192

                II.            VERGİ İDARESİNİN GÖREV VE YETKİLERİ 192

A.           Bilgi Toplama  193

1.            Bilgi verme zorunluluğu   193

a)            Genel kural olarak zorunluluk  193

b)           İstisnalar  194

2.            Bilgi toplamada usul 194

3.            Süreler  195

4.            Yaptırımlar  195

5.            Bilgi arşivi 195

6.            Uluslararası anlaşmalar gereğince bilgi değişimi 196

B.            Yoklama  196

1.            Yoklama yetkilileri 196

2.            Yoklama amacı ve kapsamı 197

3.            Yoklama zamanı ve usulü   198

4.            Elektronik yoklama  199

5.            Yoklama sonuçları 199

C.            İnceleme   199

1.            İnceleme yetkilileri 200

2.            İnceleme amaç ve kapsamı 200

3.            İnceleme zamanı ve usulü   200

4.            İnceleme yeri 202

5.            İnceleme sonuçları 202

D.           Arama  200

1.            Aramanın koşulları 203

2.            Aramada usulü   204

3.            Arama sonrası inceleme   204

4.            Arama sonrası işlemlerin kaydı 205

5.            Aramalı vergi incelemesinin sonuçları 205

§ Yedinci Bölüm
VERGİLENDİRME SÜRECİ

                I.             VERGİYİ DOĞURAN OLAY (VERGİYE TABİ OLAY)  207

A.           Vergi Doğuran Olayın Önemi 210

B.            Çeşitli Vergilerde Vergiyi Doğuran Olay  210

                II.            VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 211

A.           Tarh   211

1.            Tarh İşleminin Hukuki Niteliği 211

2.            Tarh İşleminin Unsurları 213

a)            Yetki Unsuru   213

b)           Şekil Unsuru   214

c)            Sebep Unsuru   215

d)           Konu Unsuru   216

e)           Amaç (Maksat, Gaye) Unsuru   217

3.            Tarh Yöntemleri 217

a)            Beyana dayanan tarh   218

b)           İkmalen vergi tarhı 221

c)            Re'sen vergi tarhı 222

d)           Verginin idarece tarhı 223

e)           Düzeltme yoluyla tarh   224

f)            İkmal Tarhı 225

B.            Tebliğ  225

1.            Posta ile tebliğ  228

2.            Elektronik ortamda tebliğ  229

a)            Muhatap   230

b)           Muhatabın sorumluluğu   230

c)            Elektronik tebligatın gönderilmesi ve muhatabına iletilmesi 230

3.            Memur aracılığı ile tebliğ  231

4.            Vergi dairesinde tebliğ  231

5.            İlân yoluyla tebliğ  231

a)            Tebliğin ilanla yapılacağı haller  231

b)           İlanın şekli 232

c)            İlanın içeriği 232

d)           İlanın sonuçları 232

6.            Hatalı tebliğler  233

C.            Tahakkuk  233

D.           Tahsil 234

1.            Cebren tahsil usulleri 236

2.            Ödeme Emri ve Mal Bildirimi 237

3.            Ödeme Emirlerine Karşı Yargı Yolu   237

4.            Cebren Tahsilde Diğer Davalar  238

5.            Kamu alacağı için güvence önlemleri 238

a)            Rüçhan Hakkı 239

b)           Teminat  239

c)            İhtiyatî Haciz  241

d)           İhtiyatî Tahakkuk  241

e)           Hükümsüz Sayılan İşlemler  242

f)            Diğer Önlemler  242

                III.          VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER   243

A.           Sürelerin Önemi 243

B.            Süre Çeşitleri 243

1.            Kesin süreler  243

2.            Takdiri süreler  244

3.            Hak düşürücü süreler  245

4.            Vergi ödevleri ile ilgili süreler  246

5.            Müsamaha süreleri 246

6.            Zamanaşımı süreleri 247

7.            Düzenleyici süreler  248

C.            Sürelerin Hesaplanması 248

D.           Sürelerin Uzaması 249

1.            Mücbir sebep   249

a)            Mücbir sebep halleri 250

b)           Mücbir sebeplerin ispatı 251

c)            Mücbir sebebin geçerlilik alanı 252

d)           Mücbir sebebin sonuçları 254

2.            Tatiller nedeniyle sürelerin uzaması 255

a)            Tatil 255

b)           Adli tatil 255

c)            Mali Tatil 255

3.            Zor Durum Nedeniyle Sürelerin Uzaması 257

4.            Ölüm    258

5.            Diğer özel durumlar  259

§ Sekizinci Bölüm
VERGİ BORCUNUN SONA ERMESİ

                I.             ÖDEME  261

A.           Ödeme Zamanı 262

1.            Özel ödeme zamanları 262

a)            Vergi Usul Kanununda  262

b)           Özel Kanunlar  263

2.            Ödeme zamanlarının uzaması 264

B.            Ödeme Yeri 265

C.            Vergi Borcunun Ödenmesinin Hukuki Sonuçları 266

1. Vadesinde ödenmeyen alacağa gecikme zammı uygulanması 266

2. Cebri icra yoluyla tahsil 266

                II.            ZAMANAŞIMI 267

A.           Genel Açıklama  267

B.            Zamanaşımı Sürelerinin Hukukî Niteliği 268

1.            Vergi hukuku zamanaşımı-Borçlar hukuku zamanaşımı 268

2.            Vergi hukuku zamanaşımı-Ceza hukuku zamanaşımı 269

C.            Vergi Hukukunda Zamanaşımı Çeşitleri 269

1. Tarh zamanaşımı 270

a)            Başlangıcı 271

b)           Sonuçları 273

c)            Süresinin işlemesine engel olan nedenler  274

(1)          Zamanaşımının durması 274

(2)          Zamanaşımının Kesilmesi 275

2.            Tahsil Zamanaşımı 276

a)            Başlangıcı 277

b)           Sonuçları 278

c)            Süresinin işlemesine engel olan nedenler  278

(1)          Zamanaşımının durması 278

(2)          Zamanaşımının Kesilmesi 279

                III.          TAKAS  280

                IV.          TERKİN   281

1.            Doğal afetler nedeniyle terkin   282

2.            Vergi hataları dolayısıyla yapılan terkinler  283

3.            Yargı organlarının kararına dayanan terkinler  283

4. Tahakkuktan vazgeçilmesi nedeniyle terkin   284

5. Tahsil imkânsızlığı nedeniyle terkin   284

                V.           UZLAŞMA   285

                VI.          ÖLÜM    285

                VII.         CEZA İNDİRİMİ 285

                VIII.       VERGİ AFLARI 286

§  Dokuzuncu Bölüm
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA ÇÖZÜM YOLLARI

                I.             GENEL AÇIKLAMA   287

                II.            İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI 287

A.           Vergi Hataları ve Düzeltme   288

1.            Genel Olarak  288

2.            Vergi hataları 289

a)            Hesap hataları 289

b)           Vergilendirme hataları 290

3.            Düzeltme kapsamı 292

4.            Vergi hatalarının tespit usulleri 293

a)            İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi 293

b)           Üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesi 293

c)            Hatanın teftiş (iç denetim) sırasında meydana çıkarılması 293

d)           Hatanın vergi incelenmesi sırasında meydana çıkarılması 294

e)           Mükellefin müracaatı ile ortaya çıkarılması 294

5.            Düzeltme yetkisi ve reddiyat  295

6.            Düzeltme zamanaşımı 295

7.            Düzeltme ve yargısal çözüm    296

B.            Uzlaşma  296

1.            Tarhiyat öncesi uzlaşma  297

a)            Uzlaşmanın kapsamı 297

b)           Uzlaşma süreci 297

c)            Uzlaşmanın sonuçları 300

2.            Tarhiyat sonrası uzlaşma  301

a)            Uzlaşmanın kapsamı 301

b)           Uzlaşma süreci 302

c)            Uzlaşmanın sonuçları 304

                III.          VERGİ YARGISI 305

A.           Genel Açıklama  305

B.            Vergi Yargısı Tarihçesi 306

1.            1925-1950 Dönemi 305

2.            1950-1982 Dönemi 305

3.            1982 -2014 Dönemi 307

4.            28 Haziran 2014 sonrası 307

C.            Vergi Davalarında Görevli Vergi Yargı Organları 307

1.            Vergi Mahkemesi oluşumu ve görevleri 308

2.            Bölge İdare Mahkemeleri Vergi Daireleri (İstinaf Mahkemeleri)  309

3.            Danıştay  310

a)            Danıştay Vergi Daireleri ve Kurullar  310

(1)          Vergi Daireleri oluşumu ve görevleri 310

(2)          Vergi Dava Daireleri Kurulu oluşumu ve görevleri 311

(3)          İçtihadları Birleştirme Kurulu oluşumu ve görevleri 312

b)           Danıştay’ın görevleri 312

(1)          İlk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek
davalar  312

(2)          Temyiz yoluyla Danıştay'da görülecek davalar  313

D.           Vergi Davasının Kapsam ve Konusu   313

1.            Davanın Kapsamı 313

2.            Davanın Konusu   313

E.            Vergi Davalarında Yargılama Usulü   314

1.            Vergi davasında taraflar  314

a)            Davacı 314

b)           Davalı 316

2.            Vergi davalarında süreler  316

a)            Genel dava süreleri 316

b)           Özel dava açma süreleri 317

(1)          Vergi Usul Kanundaki süreler  317

(2)          AATUHK’da yer alan süreler  318

c)            Sürelere ilişkin esaslar ve hesaplanması 318

3.            Vergi davalarının açılması 318

4.            Dilekçeler üzerine ilk inceleme   319

5.            Tebligat ve cevap verme   320

6.            Duruşma  321

7.            Dosyaların incelenmesi 321

8.            Davaların karara bağlanması 322

9.            Kararlarda bulunacak hususlar  322

10.          Kararların sonuçları 323

11.          Kararların açıklaması ve yanlışlıkların düzeltilmesi 324

F.            Yürütmenin Durdurulması 324

G.           Kanun Yolları 326

1.            Olağan kanun yolları 326

a)            İtiraz  326

b)           İstinaf  327

c)            Temyiz  328

2.            Olağanüstü kanun yolu   329

a)            Kanun yararına temyiz  329

b)           Yargılamanın yenilenmesi 330

H.           Vergi Yargısında İspat ve Delil 330

1.            İspat Kavramı 331

2.            Delil Kavramı ( İspat Araçları)  333

§  Onuncu Bölüm
VERGİ SUÇ VE CEZALARI

                I.             GENEL AÇIKLAMA   335

                II.            VERGİ SUÇ VE CEZALARININ ÇEŞİTLERİ 336

A.           İdari Vergi Kabahatleri ve Cezaları 336

1.            Vergi ziyaı 336

2. Usulsüzlük  337

a)            Genel usulsüzlükler  337

b)           Özel usulsüzlükler ve cezaları 338

B.            Adli Vergi Suç ve Cezaları 338

1.            Vergi kaçakçılığı suçları 338

2.            Vergi mahremiyetinin ihlali suçu   343

3.            Mükelleflerin özel işlerini yapma suçu   344

4.            Vergi mahremiyetine yasayla getirilen istisnaların kötüye kullanılması suçu   346

5.            Ekim sayım beyanını denetlememe suçu   347

6.            AATUHK’da düzenlenen suçlar ve kabahatler  348

7.            Vergi kimlik numarası ödevlerini ihlal suçu   349

                III.          VERGİ SUÇLARININ ÖZEL OLUŞUM BİÇİMLERİ 349

A.           İştirak  349

B.            Tekerrür  350

C.            Birleşme   351

                IV.          VERGİ SUÇLULUĞUNUN VE VERGİ CEZALARININ KALKMASI 354

A.           Vergi Suçluluğunu Kaldıran Nedenler  355

1.            Yanılma  355

2.            Mücbir sebep   356

B.            Vergi Cezalarını Sona Erdiren Ve Kaldıran Nedenler  357

1.            Ödeme   357

2.            Ölüm    357

3.            Zamanaşımı 358

4.            Vergi cezalarında hata  359

5.            Uzlaşma  359

a)            Tarhiyat öncesi uzlaşma  359

b)           Tarhiyat sonrası uzlaşma  360

6.            İdari vergi cezalarında terkin ve tahakkuktan vazgeçme   360

7.            Af  360

8.            İdari vergi cezalarında indirim    361

9.            Pişmanlık ve ıslah   361

 

İKİNCİ KİTAP
ÖZEL VERGİ HUKUKU

GİRİŞ     365

§ Birinci Bölüm
GELİRDEN ALINAN VERGİLER

Birinci Ayırım
GELİR VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   368

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 370

A.           Verginin Konusu   370

1.            Kaynak kuramı 370

2.            Safi artış kuramı 370

B.            Vergiyi Doğuran Olay  370

C.            Mükellef ve Mükellefiyet Şekilleri 371

1.            Tam Mükellefiyet  371

2.            Dar Mükellefiyet  372

                III.          GELİR TÜRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 373

A.           Ticarî Kazanç  374

1.            Tanım ve Kapsam    374

2.            Matrahın Saptanması 375

a)            Gerçek Usul 375

(1)          Bilanço Usulü (Birinci Sınıf Tacirler)  375

(2)          İşletme Hesabı Usulü   378

b)           Basit Usul 379

(1)          Basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları 380

(2)          Basit usulden yararlanamayacak olanlar  381

(3)          Ortaklıklarda basit usule tabi olmanın şartları 382

(4)          Basit usulden gerçek usule geçiş  382

(5)          Gerçek usulden basit usule geçiş  382

c)            İndirimler  383

3.            Muafiyet ve İstisnalar  383

B.            Ziraî Kazanç  385

1.            Tanım ve Kapsam    385

2.            Matrahın Saptanması 387

a)            Vergi Tevkifatı 388

b)           Gerçek Usul 388

(1)          Ziraî işletme hesabı esası 389

(2)          Bilanço Esası 389

C.            Ücretler  390

1.            Tanım ve Kapsam    390

2.            Matrahın Saptanması 391

a)            Gerçek Usul 391

b)           Diğer ücretler  393

3.            İstisna ve Muafiyetler  394

D.           Serbest Meslek Kazançları 395

1.            Tanım ve Kapsam    395

2.            İstisnalar ve Muafiyet  396

a)            Telif hakkı ve ihtira beratı kazanç istisnası 396

b)           Sergi ve panayır istisnası 396

c)            Genç girişimcilerde kazanç istisnası 396

d)           Muafiyet  397

3.            Matrahın Saptanması: Gerçek Usul 397

E.            Gayrimenkul Sermaye İratları 399

1.            Tanım ve Kapsam    399

2.            Konut Kirası İstisnası 400

3.            Gayrimenkul sermaye iradının vergilendirilmesi 400

F.            Menkul Sermaye İratları 402

1.            Tanım ve Kapsam    402

2.            İstisnalar  403

3.            Matrahın Saptanması 404

G.           Diğer Kazanç ve İratlar  405

1. Tanım ve Kapsam    405

a) Değer artışı kazançları 405

b) Arızî (geçici) kazançlar  405

2.            Vergi Kolaylıkları 406

3.            Matrahın Saptanması 406

                IV.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 407

A.           Beyan Esası 407

1.            Yıllık Beyanname   407

a)            Kazanç ve iratların toplanması 407

b)           İstisna (Toplama yapılmayan haller)  407

c)            Zararların karlara takas ve mahsubu   408

d)           Yıllık beyanda yapılabilecek diğer indirimler  409

e)           Matrahtan ve gelir unsurlarından indirilmeyecek giderler  409

f)            Yıllık beyannamenin verilmesi 409

2.            Vergi Tevkifatı ve Muhtasar Beyanname   409

a)            Vergi tevkifatı 410

b)           Muhtasar beyanname   410

3.            Özel Haller ve Münferit Beyanname   411

B.            Oran Yapısı 411

C.            Tarh İşlemleri 412

1.            Tarh Yeri 412

2.            Tarhiyatın Muhatabı 412

3.            Vergilendirme Dönemi 412

4.            Tarh Zamanı 412

D.           Verginin Ödenmesi 413

1.            Ödeme Zamanı ve Taksitler  413

2.            Geçici Vergi (Peşin Ödeme)  413

E.            Gelir Vergisinde Mahsuplar  414

1.            Vergi Tevkifatının Mahsubu   414

2.            Diğer Ücret Vergisinin Mahsubu   414

3.            Yabancı Ülkelerde Ödenen Vergilerin Mahsubu   414

İkinci Ayırım
KURUMLAR VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   415

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 416

A.           Verginin Konusu   416

B.            Vergiyi Doğuran Olay  416

C.            Mükellef ve Mükellefiyet Şekilleri 417

1.            Mükellef  417

a)            Sermaye şirketleri 417

b)           Kooperatifler  417

c)            İktisadi kamu kuruluşları 418

d)           Derneklere ve vakıflara ait iktisadi işletmeler  419

e)           İş ortaklıkları (Joint ventures)  420

2.            Mükellefiyet şekilleri 421

a)            Tam mükellefiyet  421

b)           Dar mükellefiyet  422

D.           Matrah   422

1.            Tam Mükellefiyette   422

a)            Safi kurum kazancı (Gerçek usul)  422

b)           Kontrol edilen yabancı kurum kazancı 423

c)            İndirilecek giderler  424

d)           Zarar mahsubu   424

e)           İndirilemeyecek giderler  425

f)            Örtülü Sermaye   425

g)            Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı 426

2.            Dar Mükellefiyette   429

a)            Safî kurum kazancı 429

b)           Yabancı ulaştırma kurumlarında kurum kazancının tespiti (götürü usul)  430

E.            Oran (Nispet)  431

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 432

A.           Beyan Esası 432

1.            Yıllık Beyanname   432

2.            Özel Beyanname   433

3.            Vergi kesintisi ve Muhtasar beyanname   433

B.            Verginin Tarh ve Tahakkuku   434

1.            Tarh yeri 434

2.            Tarhiyatın muhatabı 434

3.            Vergilendirme dönemi 434

4.            Tarh Zamanı 435

C.            Ödeme Süresi 435

D.           Kurumlar Vergisinde Mahsuplar  436

1.            Yurt dışında ödenen vergilerin mahsubu   436

2.            Yurt içinde (Kaynakta) kesilen vergilerin mahsubu   436

E.            KURUMLARDA SONA ERME VE VERGİLEME  436

1.            Vergili sona erme (Tasfiye ve Birleşme)  436

2.            Vergisiz Sona Erme (Devir, Bölünme ve Hisse değişimi)  438

                IV.          VERGİ KOLAYLIKLARI 440

A.           Vergi Muaflıkları 440

B.            İstisnalar  442

§ İkinci Bölüm
SERVETTEN ALINAN VERGİLER

Birinci Ayırım
EMLÂK VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   446

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 447

A.           Verginin Konusu   447

B.            Vergiyi Doğuran Olay  448

C.            Mükellef  448

D.           Matrah   449

E.            Oran (Nispet)  451

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 451

A.           Bildirim Verme ve Süresi 451

B.            Verginin Tarh ve Tahakkuku   452

C.            Ödeme Süresi 453

                IV.          VERGİ KOLAYLIKLARI 453

                V.           GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 455

İkinci Ayırım
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   457

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 458

A.           Konu   458

B.            Vergiyi Doğuran Olay  458

C.            Mükellef  459

D.           Matrah   459

E.            Oran   460

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 462

A.           Beyan Esası 462

B.            Verginin Tarhı 464

C.            Verginin Ödenmesi 465

                IV.          VERGİ KOLAYLIKLARI 466

A.           Muaflıklar  466

B.            İstisnalar  466

                V.           GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 467

A.           Tereke Defterinin Tutulması Zorunluluğu   468

B.            Bankalardaki Kiralık Kasalar Muhteviyatının Tesbiti 468

C.            Tapuda Devir ve Ferağ Yasağı 468

D.           Vergiye Karşılık Alınacak Teminat İstenmesi ve Kesinti Yapma
(Stopaj) Sorumluluğu   468

E.            Ölüm Vakalarını ve İntikalleri Bildirme   469

Üçüncü Ayırım
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   470

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 471

A.           Konu   471

B.            Vergiyi Doğuran Olay  472

C.            Mükellef  472

D.           Vergi Tarifeleri 473

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 477

A.           Tarh ve Tahakkuk  477

B.            Ödeme   478

                IV.          VERGİ KOLAYLIKLARI 478

                V.           GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 479

§ Üçüncü Bölüm
HARCAMALARDAN ALINAN VERGİLER

Birinci Ayırım
KATMA DEĞER VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   483

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 485

A.           Verginin Konusu   485

1.            Mal Teslimi 485

2.            Hizmet ifası 486

3.            Verginin konusuna giren işlemler  487

B.            Vergiyi Doğuran Olay  488

C.            Mükellef ve Vergi Sorumlusu   488

1.            Mükellef  488

2.            Vergi sorumlusu   489

D.           Matrah   490

E.            Oran   492

F.            Vergi indirimi 492

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 493

A.           Vergilendirme Usulleri 493

B.            Vergilendirme Dönemi 494

C.            Beyan Esası 495

D.           Verginin Hesaplanması 495

E.            Tarh İşlemleri 496

F.            Verginin Ödenmesi 497

G.           Verginin Etikette Gösterilmesi Zorunluluğu   497

                IV.          İSTİSNALAR   498

İkinci Ayırım
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   501

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 503

A.           Verginin Konusu   503

B.            Vergiyi Doğuran Olay  503

C.            Mükellef ve Vergi Sorumlusu   504

D.           Vergileme Ölçüleri ve Matrah   504

E.            Oran veya Tutar  505

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 507

A.           Beyan Esası 507

B.            Verginin Tarhı 507

C.            Verginin Ödenmesi 507

D.           Gümrük İdarelerince Alınan Özel Tüketim Vergisine İlişkin
Hükümler  509

                IV.          VERGİ KOLAYLIKLARI 509

A.           İstisnalar  509

1.            İhracat istisnası 509

2.            Diplomatik istisna  509

3.            Diğer istisnalar  509

B.            Verginin Tecili 510

C.            Vergi İndirimi 511

                V.           VERGİ GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 512

Üçüncü Ayırım
BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   513

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 514

A.           Verginin Konusu   514

B.            Vergiyi Doğuran Olay  515

C.            Mükellefler  515

D.           Matrah   515

E.            Oran   516

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 516

A.           Beyan Esası 516

B.            Verginin Tarhı 516

C.            Verginin Ödenmesi 517

                V.           İSTİSNALAR   517

                2. Özel iletişim vergisi

                I.             GENEL AÇIKLAMA   519

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 519

A.           Verginin Konusu   519

B.            Vergiyi Doğuran Olay  520

C.            Mükellefler  520

D.           Matrah   520

E.            Oran   520

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 521

A.           Beyan Esası 521

B.            Verginin Tarhı 521

C.            Verginin Ödenmesi 522

Dördüncü Ayırım
DAMGA VERGİSİ

                I.             GENEL AÇIKLAMA   523

                II.            VERGİNİN UNSURLARI 523

A.           Verginin Konusu   523

B.            Vergiyi Doğuran Olay  524

C.            Mükellefler  524

D.           Matrah   524

E.            Oran   525

                III.          VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ 528

A.           Vergileme Ölçüleri 528

B.            Verginin Tarhı 529

C.            Verginin Ödenmesi 530

1.            Basılı damga konularak ödeme   530

2.            Makbuz karşılığı ödeme   530

3.            İstihkaktan kesinti yapılarak ödeme   531

                IV.          İSTİSNALAR   531

                V.           GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 532

A.           Belli Para Gösterme Mecburiyetinde Sorumluluk  532

B.            Vergi ve Cezada Sorumluluk  532

C.            Özel Sorumluluk  533

D.           Resmi Daireler ile Diğer Kurum ve Kuruluşlarının Sorumluluğu   533

§ Dördüncü Bölüm
HARÇLAR

                I.             GENEL AÇIKLAMA   535

                II.            HARÇLARIN KONUSU   535

A.           Yargı Harçları 535

B.            Noter Harçları 536

C.            Vergi Yargısı Harçları 536

D.           Tapu ve Kadastro Harçları 536

E.            Konsolosluk Harçları 536

F.            Pasaport, İkamet Tezkeresi, Vize ve Dışişleri Bakanlığı
Tasdik Harçları 537

G.           Gemi ve Liman Harçları 537

H.           İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları 537

İ.             Trafik Harçları 537

                III.          HARÇLARDA VERGİYİ DOĞURAN OLAY  537

                IV.          MÜKELLEF  538

                V.           HARÇLARDA MATRAH   539

                VI.          MUAFİYET VE İSTİSNALAR   539

                VII.         HARÇLARIN ÖDENMESİ 540

A.           Ödeme Zamanı 540

B.            Ödeme Şekli 541

C.            Ödeme Yeri 541

                VIII.       HARCIN GERİ VERİLMESİ 542

                IX.          HARÇLARDA SORUMLULUK   543

KAYNAKÇA         545