Kurumlar Vergisi El Kitabı

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Özkan AYKAR
ISBN: 9786057050731
352,80 TL 392,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Özkan AYKAR
Baskı Tarihi 2021/04
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 502

·         Kurumlar Vergisi Mevzuatındaki Yeniliklere Dair Açıklamalar

·         5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

·         Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hk. Kanun

·         Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hk. Kanun

·         Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine ilişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği

·         1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

·         Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ

·         Kurumlar Vergisi Beyannamesi Örnek Uygulama

Tüzel kişiliğe sahip olan bazı kuruluşların kazançları üzerinden alınan kurumlar vergisi; gelir vergisinden bağımsız olan bir vergi olup, Türk vergiciliğinde önemli bir yere sahiptir.

Ülkemizde kurumlar vergisi uygulaması ilk olarak, Alman kurumlar vergisi uygulaması esas alınarak 10.06.1949 tarihinde 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun yürürlüğe girmesiyle başlamıştır.

Ancak, Dünya ölçeğinde 1980'li yıllarda ortaya çıkan küreselleşme olgusu nedeniyle sosyal, siyasal ve ekonomik yapılar, dış dünya ile giderek daha fazla etkileşim, hatta bütünleşme süreci içine girmiştir. Ekonomik faaliyetlerin giderek hızlanan bir eğilimle uluslararası boyutlar kazanması, kapalı bir ekonomik ve siyasi yapı içerisindeymiş gibi sadece ulusal şirketlerin yurt içi faaliyetlerini kapsayan türden kanunların uygulanmasını olanaksız kılmıştır.

Bu bağlamda, çağın gerekleri ve gerçekleriyle bağdaşır bir hukuki altyapı oluşturma hedefi doğrultusunda; 10.06.1949 tarihli ve 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 2006 yılında yürürlükten kaldırılarak, 13.06.2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamaya girmiştir.

Kamu, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve akademisyenlerden geniş katılımın sağlanması ve nitelikli uzmanların ortak çalışması sağlanarak, toplumsal mutabakata dayalı ve geniş katılımla hazırlanmış olan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu; vergicilik deneyiminin sağlam birikimi ve 5422 sayılı Kanununun temeli üzerine inşa edilmiştir.

Ayrıca, büyümeyi destekleyen, vergi güvenliğini güçlendiren, geniş tabanlı, düşük oranlı, mükelleflerin gönüllü uyumunu gözeten yenilikçi bir anlayışla ele alınmıştır.

21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun uygulanmasına ilişkin kurallar ise, 03.04.2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde bulunan düzenlemeler çerçevesinde yürütülmektedir. Zaman içerisinde söz konusu Genel Tebliğde bir takım değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler, Kurumlar Vergisi Kanununa ilave edilen yasal düzenlemelerin uygulamasına ilişkin usul ve esaslara yönelik açıklamalardır.

Mevcut haliyle yürürlükte olan kurumlar vergisi mevzuatının iyi bilinmesi uygulamacılar açısından önem taşımaktadır.

Bu itibarla, uygulayıcılarının elinin altında bulundurması gereken temel hükümlerin yer aldığı bu kitapta; Kurumlar Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği, 4962 sayılı Kanun, Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve Yönetmeliği, Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ ile kurumlar vergisi beyannamesinin düzenlenmesine yönelik uygulama örneğine yer verilmiştir.

Kitabın ilk bölümünde, kurumlar vergisi mevzuatında yapılan değişiklikler yıllar itibarıyla ele alınmış olup, kitabın diğer bölümlerinde ise, bahse konu mevzuat en güncel haliyle siz değerli okuyuculara sunulmuştur.

ÖNSÖZ ..................................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ 7


KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDAKİ YENİLİKLERE


DAİR AÇIKLAMALAR


1. KURUMLAR VERGİSİ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR...........................37

1.1. Kurumlar Vergisinin Tarihsel Gelişimi.........................................................37

1.2. Kurumlar Vergisinin Teorik Açıdan Değerlendirilmesi ..................................39

1.2.1. Kurumlar Vergisinin Entegrasyon Teorisi Açısından

Değerlendirilmesi........................................................................39

1.2.3. Kurumlar Vergisinin Fayda veya İmtiyaz Bedeli kapsamında

Değerlendirilmesi........................................................................40

1.2.4. Kurumlar Vergisinin Gayri Şahsi Ödeme Gücü Kapsamında

Değerlendirilmesi........................................................................40

1.2.5. Kurumlar Vergisinin Hizmet ve Sosyal Maliyet Bedeli Olarak

Değerlendirilmesi........................................................................40

1.2.6. Kurumlar Vergisinin Ayırma Teorisi Kapsamında

Değerlendirilmesi........................................................................41

1.2.7. Kurumlar Vergisinin Gelir Vergisini Tamamlama Aracı Olarak

Değerlendirilmesi........................................................................41

1.2.8. Kurumlar Vergisinin Devlet İçin Uygun Gelir Kaynağı Olarak

Değerlendirilmesi........................................................................41

1.3. Kurumlar Vergisinin Mükellefleri................................................................41

1.3.1. Sermaye Şirketleri ......................................................................42

1.3.2. İktisadi Kamu Kurumları..............................................................42

1.3.3. Kooperatifler ..............................................................................42

1.3.4. Dernek ve Vakıflara ait İktisadi İşletmeler ....................................42

1.3.5. İş Ortaklıkları..............................................................................42

1.4. Kurumlar Vergisinde Mükellef Türleri.........................................................42

1.4.1. Dar Mükellefiyet .........................................................................42

1.4.2. Tam Mükellefiyet ........................................................................43

1.5. Kurumlar Vergisi Kanununun Genel Gerekçesi............................................43

2. YENİ KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA YAPILAN İLK

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................46

2.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2008 Yılında Yapılan Değişiklikler ...................46

2.1.1. 05.05.2008 tarih 26898 (M0kerrer) sayılı Resmi Gazete'de

yayımlanan 5756 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil usulü

Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması

Hakkında Kanunun; ....................................................................46


8 İÇİNDEKİLER

2.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2008 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı....... 47

2.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2008 yılında yapılan Değişiklikler........... 47

3. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2009 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................47

3.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2009 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 47

3.1.1. 28.02.2009 tarihli ve 27155 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması

Hakkında Kanunun;.................................................................... 47

3.1.2. 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan

5904 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılması Hakkında Kanunun;..................................................... 47


3.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2009 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu

Kararları ................................................................................................. 48

3.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2009 Yılında Yapılan Değişiklikler .......... 48

3.4. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2009 Yılındaki İç Genelgeler ............................... 48

4. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2010 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................49

4.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2010 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 49

4.1.1. 01.08.2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve

Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına

Dair Kanunun; ........................................................................... 49


4.2. Kurumlar Vergisi ile İlgili 2010 yılında çıkarılan Bakanlar Kurulu

Kararları ................................................................................................. 50

5. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2011 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................50

5.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2011 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 50

5.1.1. 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal

Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı

Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik

Yapılması Hakkında Kanunun;..................................................... 50

5.1.2. 6225 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 26.04.2011 tarihli ve

27916 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe

girmiştir. ................................................................................... 51


5.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2011 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu

Kararları ................................................................................................. 51

6. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2012 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................51

6.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2012 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 51

6.1.1. 18/05/2012 tarih ve 28296 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

6303 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar

Vergisi Kanununun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasına........... 51

6.1.2. 15/06/2012 tarih 28324 Resmi Gazetede yayımlanan 6322

sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun;..................... 51


İÇİNDEKİLER 9

6.1.3. 10/11/2012 tarih ve 28463 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan

6358 sayılı Kanunun; ..................................................................53


6.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2012 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu

Kararları..................................................................................................53

6.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2012 Yılında Yapılan Değişiklikler ...........53

7. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2013 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................53

7.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2013 Yılında Yapılan Değişiklikler ...................53

7.1.1. 18/04/2013 tarih ve 28622 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan

6456 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin

Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun

Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair

Kanunun;...................................................................................53

7.1.2. 11/06/2013 tarih ve 28674 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

6487 sayılı Bazı Kanunlar ile 375 sayılı Kanun Hükmünde

Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun;..................54

7.1.3. 02/08/2013 tarih ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun;...........................................54

7.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2013 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı .......54

8. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2014 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................54

8.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2014 Yılında Yapılan Değişiklikler ...................54

8.1.1. 19/02/2014 tarihli ve 28918 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 6518 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının

Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun;...........................................54

8.1.2. 27/02/2014 tarih ve 28926 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan

6525 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun;.......................................55

8.1.3. 11/09/2014 tarihli ve 29116 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de

yayımlanan 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun

Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı

Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun....................55


9. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2015 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................55

9.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2015 Yılında Yapılan Değişiklikler ...................55

9.1.1. 07/04/2015 tarihli ve 29319 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 6637 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun; ..................55

9.1.2. 15/04/2015 tarihli ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 6639 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun; ..................56

9.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2015 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı .......57

9.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2015 Yılında Yapılan Değişiklikler ...........57


10 İÇİNDEKİLER

10. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2016 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................57

10.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2016 yılında Yapılan Değişiklikler................... 57

10.1.1. 01/01/2016 tarihli ve 29580 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 25/12/2015 tarihli ve 6655 sayılı Bazı Kanunlarda

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7 nci maddesi ile, ................ 57

10.1.2. 09/08/2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi

Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair

Kanunun ................................................................................... 57

10.1.3. 07/09/2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında

Desteklenmesi İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun................... 60

10.2. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2016 Yılında Yapılan Değişiklikler .......... 61

11. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2017 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................61

11.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2017 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 61

11.1.1. 27/01/2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 6770 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı

Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun ........................................... 61

11.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2017 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı....... 63

11.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2017 Yılında Yapılan Değişiklikler .......... 63

11.3.1. 11/02/2017 tarihli ve 29976 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde

Değişiklik Yapılmasına Dair 12 Seri No.lu Tebliğ ile,...................... 63

11.3.2. 01/12/2017 tarihli ve 30257 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde

Değişiklik Yapılmasına Dair 13 Seri No.lu Tebliğ ile,...................... 63

11.3.3. 23/12/2017 tarihli ve 30279 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde

Değişiklik Yapılmasına Dair 14 Seri No.lu Tebliğ ile,...................... 64


12. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2018 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................64

12.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2018 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 64

12.1.1. 27/03/2018 tarihli ve 30373 (2.Mükerrer) sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan 21/03/2018 tarihli ve 7103 sayılı Vergi

Kanunları ile Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde

Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun............... 64

12.2. Kurumlar Vergisi Kanununda 2018 Yılında Cumhurbaşkanı Kararı İle

Yapılan Değişiklikler ................................................................................ 64

12.2.1. 19/12/2018 tarihli ve 30630 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan (476) sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile,........................ 64

12.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2018 Yılında Yapılan Değişiklikler .......... 65


İÇİNDEKİLER 11

12.3.1. 25/05/2018 tarihli ve 30431 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nde

Değişiklik Yapılmasına Dair 15 Seri No.lu Tebliğ ile,.......................65

12.3.2. 12/06/2018 tarihli ve 30449 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nde

Değişiklik Yapılmasına Dair 16 Seri No.lu Tebliğ ile,.......................65


13. KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA 7061 SAYILI KANUN İLE

YAPILAN DÜZENLEMELER .........................................................................65

13.1. Kurumlar Vergisi Oranının Belirli Bir Süre İçin %22 Uygulanması.................66

13.2. 2018 Takvim Yılında Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Münhasıran

İmalat Sanayiinde Gerçekleştirilecek Yatırım Harcamalarına İlişkin

Oranlar ...................................................................................................66

13.3. Taşınmazların Satışından Doğan Kazançlara Uygulanan %75’lik İstisna

Oranının %50’ye İndirilmesi .....................................................................66

13.4. Bankalara Tanınan Bazı Avantajların Finansal Kiralama ve Finansman

Şirketlerine de Tanınması .........................................................................67

13.5. Risturn İstisnası Hükümlerinin Kaldırılması.................................................68

13.6. Kooperatiflerde Muafiyet Uygulaması ........................................................68

13.7. Kurumlar Vergisi Kanununda 7061 Sayılı Kanun İle Yapılan

Düzenlemelere Dair Özet Bilgi...................................................................70

14. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2019 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................71

14.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2019 Yılında Yapılan Değişiklikler ...................71

14.1.1. 18.01.2019 Tarih Ve 30659 Sayılı Resmi Gazete’de

Yayımlanan 7161 Sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve

Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına

Dair Kanun.................................................................................71

14.1.2. 30/01/2019 tarih ve 30671 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan

7162 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanun ..............................................................71

14.1.3. 19/07/2019 tarih ve 30836 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 7186 sayılı Kanunun 19 nci maddesi ile 5520

sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir..........................72

14.2. Kurumlar Vergisi Kanununda 2019 Yılında Cumhurbaşkanı Kararı İle

Yapılan Değişiklikler .................................................................................73

14.2.1. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü ve Geçici 67 nci

Maddeleri ile 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci

ve 30 uncu Maddelerinde Yer Alan Tevkifat Oranları ile 6802

Sayılı Gider Vergileri Kanununun 33 üncü Maddesinde Yer

Alan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Nispetleri

Hakkında Karar (Karar Sayısı: 842) ..............................................73

14.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2019 Yılında Yapılan Değişiklikler ...........73

14.3.1. Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik

Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 17)...........................................73


12 İÇİNDEKİLER

15. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2020 YILINDA YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLER.........................................................................................73

15.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2020 Yılında Yapılan Değişiklikler .................. 73

15.1.1. 17.11.2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan

7256 Sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar

Vergisi Kanununun 32 nci maddesine aşağıdaki fıkra

eklenmiştir. ............................................................................... 73

15.1.2. Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 2 nci maddesinin birinci

fıkrasında yer alan “31/12/2020” ibaresi “31/12/2025”

şeklinde değiştirilmiş ve fıkranın (c) ve (ç) bentleri ile ikinci

fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. .................................................. 74

15.1.3. Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 11 inci maddesinin birinci

fıkrasında yer alan “2020” ibaresi “2021” şeklinde

değiştirilmiştir............................................................................ 74

15.2. Kurumlar Vergisi Kanununda 2020 Yılında Cumhurbaşkanı Kararı İle

Yapılan Değişiklikler ................................................................................ 74

15.2.1. 25/02/2020 tarihli ve 2151 sayılı “Transfer Fiyatlandırması

Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar’da Değişiklik

Yapılmasına İlişkin Karar” 25.02.2020 tarihli ve 31050 sayılı

Resmi Gazete'de Yayımlandı. ...................................................... 74

15.3. 2020 Yılında Genel Tebliğlerde Yapılan Değişiklikler................................... 74

15.3.1. (4) Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Tebliğ 1 Eylül 2020

tarihli 31231 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. ..................... 74

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU.........................................................................75

BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE VAKIFLARA VERGİ

MUAFİYETİ TANINMASI HAKKINDA KANUN .................................................123

ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ

HAKKINDA KANUN ........................................................................................129

ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN

DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ.........139


KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ


(SERİ NO:1)


I- MÜKELLEFİYET........................................................................................169

1. Verginin Konusu ......................................................................................169

2. Mükellefler ..............................................................................................169

2.1. Sermaye şirketleri ..................................................................................169

2.1.1. Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit

şirketler....................................................................................169

2.1.2. Fonlar ......................................................................................169


İÇİNDEKİLER 13


2.1.2.1. Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve

denetimine tabi fonlar ...............................................170

2.1.2.2. Yabancı fonlar ..........................................................170

2.2. Kooperatifler .........................................................................................170

2.3. İktisadi kamu kuruluşları ........................................................................171

2.3.1. Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu

idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olan ticari, sınai ve

zirai işletmeler..........................................................................171

2.3.2. Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşlarına ait

veya bağlı olan ticari, sınai ve zirai işletmeler..............................171

2.4. Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler .............................................172

2.5. İş ortaklıkları .........................................................................................174

2.5.1. Tanımı ve kapsamı....................................................................174

2.5.2. Unsurları..................................................................................175

2.5.3. İşin bitiminde ortaya çıkan zararların durumu.............................176

3. Tam ve Dar Mükellefiyet .........................................................................176

3.1. Tam mükellefiyet...................................................................................176

3.2. Dar mükellefiyet ....................................................................................176

3.2.1. Dar mükellefiyette kurum kazancı..............................................176

4. Muafiyetler ..............................................................................................177

4.1. Kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fenni

ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek

amacıyla işletilen kuruluşlar....................................................................177

4.1.1. Okul atölyeleri ..........................................................................177

4.1.2. Otelcilik ve turizm meslek liseleri uygulama otelleri .....................177

4.2. Kamu idare ve kuruluşları tarafından genel insan ve hayvan sağlığını

korumak ve tedavi etmek amacıyla işletilen kuruluşlar..............................178

4.2.1. Vakıf üniversiteleri bünyesinde faaliyet gösteren sağlık

kurumları .................................................................................178

4.3. Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen kuruluşlar........178

4.3.1. Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen

yardım sandıkları ......................................................................179

4.3.2. Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan

işyurtları...................................................................................179


4.4. Kamu idare ve kuruluşları tarafından açılan sergiler, fuarlar ve

panayırlar..............................................................................................179

4.5. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait kreş ve konukevleri

ile askeri kışlalardaki kantinler ................................................................179

4.5.1. Kreş ve Konukevleri ..................................................................179

4.5.2. Askeri kışlalardaki kantinler .......................................................180

4.6. Kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları ......181

4.7. Yaptıkları iş veya hizmet karşılığında resim ve harç alan kamu

kuruluşları.............................................................................................181


14 İÇİNDEKİLER

4.8. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Özelleştirme Fonu, Toplu Konut

İdaresi Başkanlığı ve 5602 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle

tanımlanan ilgili kurum ve kuruluşlar .......................................................181

4.10. İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler

veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen işletmeler.......................182

4.11. Köyler veya köy birlikleri tarafından işletilen işletmeler..............................182

4.12. Spor kulüplerinin idman ve spor faaliyetlerinde bulunan iktisadi işletmeleri

ile sadece idman ve spor faaliyetinde bulunan anonim şirketler.................183

4.13. Kooperatifler..........................................................................................183

4.13.1. Muafiyet şartları........................................................................183

4.13.1.1. Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması ...................183

4.13.1.2. Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç

üzerinden hisse verilmemesi ......................................184

4.13.1.3. Yedek akçelerin dağıtılmaması ...................................184

4.13.1.4. Sadece ortaklarla iş görülmesi....................................184

4.13.1.4.1. Üretim kooperatiflerinde ortak dışı

işlemler ..................................................184

4.13.1.4.2. Kredi kooperatiflerinde ortak dışı

işlemler ..................................................185

4.13.1.4.3. Yapı kooperatiflerinde ortak dışı

işlemler ..................................................185

4.13.2. Yapı kooperatiflerinin muafiyetinde özel şartlar ...........................186

4.13.3. Kurumlar vergisinden muaf olan kooperatiflerde ortak dışı

işlemlerin vergilendirilmesi.........................................................187

4.14. Kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş olan kurumlar ............................188

4.15. Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve

kuruluşlar ..............................................................................................189

4.16. Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerine ait iktisadi

işletmeler ..............................................................................................189

4.17. Bölgesel yönetim merkezleri ...................................................................189

4.17.1. Muafiyet şartları........................................................................189

4.17.1.1. Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden

kurulma....................................................................190

4.17.1.2. Tüm giderlerinin kanuni ve iş merkezi Türkiye'de

bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması ............190

4.17.1.3. Giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete

tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal

ettirilmemesi veya kârından ayrılmaması.....................191

4.17.2. Muafiyetten yararlanacaklar.......................................................191

4.18. Şarta bağlı muafiyetlerin kaybedilmesi veya kazanılması...........................191

5. İstisnalar .................................................................................................192

5.1. İştirak kazançları istisnası .......................................................................192

5.2. Yurt dışı iştirak kazançları istisnası...........................................................194


İÇİNDEKİLER 15

5.2.1. Yurt dışı iştirak kazancı istisnasından yararlanma şartları.............194

5.2.1.1. İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket

niteliğinde bir kurum olması.......................................194

5.2.1.2. İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin

Türkiye'de bulunmaması............................................194

5.2.1.3. İştirak payını elinde tutan kurumun yurt dışı iştirakin

ödenmiş sermayesinin en az %10'una sahip olması.....194

5.2.1.4. İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla,

iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile

elde tutulması...........................................................194

5.2.1.5. Yurt dışı iştirak kazancının iştirak edilen kurumun

faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca

en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi

benzeri toplam vergi yükü taşıması ............................195

5.2.1.6. İştirak kazancının elde edildiği hesap dönemine

ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi

gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi .......197


5.2.2. Yurt dışındaki inşaat işlerinin yapılabilmesi için ilgili ülke

mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu

durumlarda istisna uygulaması ..................................................197


5.3. Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak hisselerini elden

çıkarmalarına ilişkin istisna .....................................................................197

5.4. Emisyon primi kazancı istisnası ...............................................................198

5.5. Türkiye'de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin

istisna...................................................................................................199

5.5.1. Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy

işletmeciliğinden doğan kazançları .............................................199

5.5.2. Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve

kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının

portföy işletmeciliğinden doğan kazançları..................................199

5.5.3. Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları ......199

5.5.4. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları ...........200

5.5.5. Emeklilik yatırım fonlarının kazançları.........................................202

5.5.6. Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının

kazançları.................................................................................202

5.6. Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve

rüçhan hakları satış kazancı istisnası .......................................................202

5.6.1. Kurumlar Vergisi Kanununun yayım tarihinden önce

gerçekleşen satış işlemlerinde istisna uygulaması........................202

5.6.2. Kurumlar Vergisi Kanununun yayım tarihinden sonra

gerçekleşen satış işlemlerinde istisna uygulaması........................203

5.6.2.1. İstisnadan yararlanacak olanlar..................................203

5.6.2.2. İstisnanın uygulanmasına konu olacak iktisadi

kıymetler..................................................................204

5.6.2.2.1. Taşınmazlar............................................204


16 İÇİNDEKİLER

5.6.2.2.2. İştirak hisseleri, kurucu senetleri ve

intifa senetleri.........................................205

5.6.2.2.3. Rüçhan hakları........................................205

5.6.2.3. İstisna uygulamasına ilişkin şartlar .............................205

5.6.2.3.1. İki tam yıl süre ile aktifte

bulundurulma..........................................205

5.6.2.3.1.1. Bedelsiz olarak veya

rüçhan hakkı kullanılmak

suretiyle elde edilen hisse

senetlerinde iktisap tarihi.......206


5.6.2.3.1.2. Devir ve bölünme


hallerinde iktisap tarihi ..........206

5.6.2.3.1.3. İnşa halindeki binalarda 2

yıllık sürenin tespiti ...............206

5.6.2.3.1.4. Aynı kuruma ait iştirak

hisselerinin iktisabında 2

yıllık sürenin tespiti ...............206

5.6.2.3.1.5. Sat-kirala-geri al işlemine

veya kira sertifikası

ihracına konu edilen

taşınmazların üçüncü

kişilere satışında 2 yıllık

sürenin tespiti ......................206


5.6.2.3.2. Satış kazancının fon hesabında

tutulması ................................................207

5.6.2.3.3. Fon hesabında tutulan kazançların

işletmeden çekilmemesi...........................209

5.6.2.3.4. Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti

ile uğraşılmaması ....................................210

5.6.2.3.4.1. Kooperatiflerin durumu..........210

5.6.2.3.4.2. Holding şirketlerin


durumu................................211

5.6.2.4. Diğer hususlar ..........................................................211

5.6.2.4.1. Taşınmazlar ile iştirak hisselerinin para

karşılığı olmaksızın devir ve temliki,

trampası ve kamulaştırılması ....................211

5.6.2.4.2. Satış vaadi sözleşmesi ile satışı

öngörülen taşınmazların durumu ..............212

5.6.2.4.3. Bedelsiz olarak elde edilen hisse

senetlerinin satışından sağlanan

kazançların durumu.................................212

5.6.2.4.4. Grup şirketleri arasındaki işlemlerin

durumu ..................................................212

5.6.2.4.5. Kazancın hesaplanması, kur farkı ve

vade farklarının durumu...........................213


İÇİNDEKİLER 17

5.7. Bankalara veya TMSF'ye borçlu durumda olan kurumlar ile bankalara,

finansal kiralama ya da finansman şirketlerine tanınan istisna...................213

5.7.1. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine

borçları nedeniyle kanuni takibe alınmış veya TMSF'ye borçlu

durumda olan kurumlar ile bunların kefillerine ve ipotek

verenlere tanınan istisna ...........................................................213

5.7.2. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine

tanınan istisna uygulaması .......................................................215

5.8. Yurt dışı şube kazançları.........................................................................216

5.9.1. Yurt dışında yapılan inşaat işleri nedeniyle, işin

tamamlanmasından sonra ödenen faiz ve kur farklarının

durumu....................................................................................218

5.9.2. Yurt dışında yapılan inşaat işleri nedeniyle, merkez ve şube

arasındaki cari hesapların değerlemesi .......................................218

5.9.3. Geçici olarak ihraç edilen makine ve teçhizatın Türkiye'ye

ithalinde değerleme ..................................................................218

5.9.4. Türkiye'deki merkez genel giderlerinden yurt dışında yapılan

inşaat işlerine pay verilmesi.......................................................218

5.9.5. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik

hizmetlerden sağlanan kazanç veya hasılatın Türkiye'ye döviz

olarak getirilmesi halinde doğacak kur farklarının durumu ...........219

5.9.5.1. Yurt dışında tamamlanmış işlere ilişkin kazançların

Türkiye'ye getirilmesi halinde kur farklarının

durumu....................................................................219

5.9.5.2. Yurt dışında devam etmekte olan işlere ilişkin

hasılatın Türkiye'ye getirilmesi halinde kur

farklarının durumu ....................................................219


5.10. Eğitim tesisleri, özel kreş ve gündüz bakımevleri ile rehabilitasyon

merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna .............219

5.10.1. İstisnanın kapsamı....................................................................219

5.10.2. Yararlanma koşulları .................................................................221

5.10.2.1. Eğitim-öğretim kazançlarına ilişkin istisna ...................221

5.10.2.2. Rehabilitasyon merkezlerine ilişkin istisna...................221

5.10.2.3. Kreş ve gündüz bakımevlerine ilişkin istisna................221

5.10.3. İstisnanın süresi .......................................................................222

5.10.4. İstisna süresi içinde yeni okul, kreş ve gündüz bakımevi veya

merkez yapılması......................................................................222

5.10.5. İstisnadan yararlanan işletmenin satılması veya devredilmesi ......223

5.11. Risturn istisnası ....................................................................................223

5.11.1. Yönetim gideri karşılığı olarak ödenen paralardan

harcanmayarak ortaklara dağıtılan kısımlar.................................223

5.11.2. Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnası ..................................223

5.11.3. Üretim kooperatiflerinde risturn istisnası ....................................224

5.11.4. Kredi kooperatiflerinde risturn istisnası.......................................224


18 İÇİNDEKİLER

5.11.4. Tarımsal üretici birliklerinde risturn istinası .................................224

5.11.5. Diğer hususlar ..........................................................................224

5.12. Diğer kanunlarda yer alan istisnalar.........................................................224

5.12.1. Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden

ve devrinden elde edilecek kazançlara ilişkin istisna ....................225

5.12.1.1. Yasal düzenleme ve istisnanın kapsamı.......................225

5.12.1.2. İstisna kazanç tutarının tespiti....................................226

5.12.1.3. Müşterek genel giderlerin dağıtımı..............................226

5.12.1.4. İstisna kapsamındaki kazançların dağıtılması...............226

5.12.1.5. İhtiyaç fazlası malzemenin satılması halinde istisna

uygulaması ...............................................................227

5.12.1.6. Time-charter işletmeciliği...........................................227

5.12.2. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yer alan istisna............227

5.12.2.1. Yasal düzenleme ......................................................227

5.12.2.2. Yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde

edilen kazançlarda kurumlar vergisi istisnasının

kapsamı....................................................................229

5.12.2.2.1. İstisna kapsamına giren faaliyetler............230

5.12.2.2.2. Bölgede faaliyete geçilmeden önce

başlatılmış projelerden sağlanan

kazançların istisna kapsamında

değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ........230

5.12.2.3. Yönetici şirketlerin yararlanabilecekleri istisnanın

kapsamı....................................................................231

5.12.2.4. İstisna kazanç tutarının tespiti....................................231

5.12.2.5. Müşterek genel giderler ve amortismanların

dağıtımı....................................................................232

5.12.2.6. İstisna kapsamındaki kazançların dağıtılması...............232

5.12.2.7. İstisna uygulamasında süre........................................232

5.12.2.8. Bölgedeki işyeri kiralamalarında gelir vergisi

kesintisi....................................................................232

5.12.2.9. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama

Yönetmeliği hükümlerine göre bildirim ve beyanın

yapılması gereken yer ...............................................232

5.12.2.10. İstisna uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna

verilen yetki..............................................................233

5.12.2.10.1.Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kazançlar 233

5.12.2.10.2. ............Patent veya eşdeğer belge alma şartı 233

5.12.2.10.3.Kazancın istisnadan yararlanacak kısmının tespiti 234


5.12.3. Serbest bölgelerde uygulanan kurumlar vergisi istisnası...............236

5.12.3.1.Yasal düzenleme..........................................................236

5.12.3.2. Geçiş döneminde kurumlar vergisi istisnasının

kapsamı....................................................................239


İÇİNDEKİLER 19

5.12.3.3. İstisna kazanç tutarının tespiti ...................................239

5.12.3.4. Müşterek genel giderler ve amortismanların

dağıtımı....................................................................240

5.12.3.5. Vergi kesenlerin sorumluluğu.....................................240

5.12.3.5.1. Kar paylarının dağıtılması halinde vergi

kesintisi..................................................240

5.12.3.5.2. Mevduat faizi ve repo gelirinde vergi

kesintisi..................................................240

5.12.3.5.3. Muhtasar beyanname verilmesi................241

5.12.3.6. İstisna uygulamasında süre .......................................241

5.12.3.7. İmalat faaliyetlerine uygulanacak istisna.....................241

5.12.3.7.1. Genel olarak ...........................................241

5.12.3.7.2 İstisna kapsamındaki fason imalat .............242

5.12.3.8. Diğer hususlar ..........................................................242

5.12.3.8.1. Defter ve belge düzeni ............................242

5.12.3.8.2. Serbest bölgelerde gerçekleşen

birleşme ve devir hallerinde istisna

uygulaması.............................................243

5.12.3.8.3. Faaliyet ruhsatlarında belirtilen sürenin

uzatılması...............................................243

5.13. Yabancı fon kazançlarının ve bu fonların portföy yöneticiliğini yapan

şirketlerin vergisel durumu .....................................................................243

5.13.1. Yabancı fonların kazançlarına ilişkin düzenlemeler ve

uygulama.................................................................................243

5.13.1.1. Uygulamanın şartları .................................................244

5.13.1.1.1. Fon adına tesis edilen işlemlerin

portföy yöneticisi şirketin mutat

faaliyetleri arasında yer alması.................244

5.13.1.1.2. Yabancı fon ile portföy yöneticisi şirket

arasındaki ilişkinin bağımsız olarak

faaliyet gösteren kişilerdeki gibi olması.....244

5.13.1.1.3. Portföy yöneticiliği hizmeti karşılığı

alınacak bedelin emsale uygun olması

ve transfer fiyatlandırması raporu

verilmesi.................................................244

5.13.1.1.4. Portföy yöneticisi şirketin yabancı fon

üzerindeki hak sahipliği oranının

%20'yi aşmaması....................................245

5.13.2. Portföy yöneticisi şirketin yabancı fondan elde ettiği kazançlar.....245

5.13.3. Fonun katılımcı ve kurucuları arasında doğrudan veya dolaylı

olarak bulunan tam mükellef gerçek kişi veya kurumlara

ilişkin bildirim ...........................................................................245

5.14. Sınai mülkiyet haklarında istisna .............................................................245

5.14.1. Sınai mülkiyet haklarından elde edilen kazanç ve iratların

kapsamı...................................................................................246


20 İÇİNDEKİLER

5.14.2. İstisnadan yararlanacak olanlar..................................................246

5.14.3. İstisnadan yararlanma şartları....................................................246

5.14.3.3. İstisna uygulamasından yararlanacak kişilerden

olunması...................................................................247

5.14.3.3.1. İstisnadan yararlanacak kişilerin 551

sayılı KHK'da belirtilen nitelikleri taşıması......247

5.14.3.3.2. Patent veya faydalı model belgesi

üzerinde tekel niteliğinde özel bir

ruhsata sahip olunması............................247

5.14.3.4. Patent veya faydalı model belgesi için sağlanan

koruma süresinin aşılmamış olması.............................248

5.14.4. İstisna uygulaması ....................................................................248

5.14.4.1. 9/8/2016 tarihinden önce değerleme raporu

düzenlenmesi amacıyla başvuranların durumu.............251

5.14.4.2. İstisna kazancın tespiti ..............................................252

5.14.4.2.1. Buluşun üretim sürecinde kullanılması

halinde kazancın tespiti............................253

5.14.4.3. Kesinti uygulaması ....................................................254

5.14.5. Diğer hususlar ..........................................................................255

5.14.5.1. 1/1/2015 tarihinden önce tescil edilmiş patentli

veya faydalı model belgeli buluşların durumu..............255

5.14.5.2. Sınai mülkiyet hakkının devredilmesi, satılması

veya kiralanması işlemlerinin tescili ............................255

5.14.5.3. Araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile

yazılım faaliyetlerinin bir kısmının veya tamamının

yurt dışında gerçekleştirilmesi ....................................255

5.14.5.4. Patent veya faydalı model belgesinin geriye dönük

olarak hükümsüz sayılması.........................................256

5.14.5.5. İstisna uygulamalarında tercih ...................................256

5.15. Sat-kirala-geri al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna uygulaması........257

5.15.1. İstisnadan yararlanacak olanlar..................................................257

5.15.2. İstisna uygulamasına konu olacak iktisadi kıymetler ....................257

5.15.2.1. Taşınmazlar..............................................................257

5.15.2.2. Taşınırlar ..................................................................257

5.15.3. İstisnadan yararlanma şartları....................................................258

5.15.3.1. Taşınır veya taşınmazın kiralayanlara, geri kiralama

amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması

şartıyla satıldığı hususunun sözleşmede yer alması......258

5.15.3.2. Satış kazancının özel fon hesabında tutulması .............258

5.15.3.3. Fon hesabında tutulan kazancın işletmeden

çekilmemesi..............................................................258

5.15.4. İstisna uygulaması ....................................................................259

5.15.4.1. Varlıkların sat-kirala-geri al süreci tamamlanmadan

üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumu.................262


İÇİNDEKİLER 21

5.15.4.2. İstisna uygulamasında başlangıç tarihi .......................262

5.16. Kira sertifikası ihracı amacıyla her türlü varlık ve hakların satışından

doğan kazançlarda istisna uygulaması.....................................................263

5.16.1. İstisnadan yararlanacak olanlar .................................................263

5.16.2. İstisna uygulamasına konu olacak iktisadi kıymetler....................264

5.16.2.1. Varlıklar ...................................................................264

5.16.2.2. Haklar......................................................................264

5.16.3. İstisnadan yararlanma şartları ...................................................264

5.16.3.1. Varlık veya hakkın varlık kiralama şirketine, kira

sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme sonunda

geri alınması şartıyla satıldığı hususunun

sözleşmede yer alması ..............................................264

5.16.3.2. Satış kazancının özel fon hesabında tutulması.............264

5.16.3.3. Fon hesabında tutulan kazancın işletmeden

çekilmemesi .............................................................264

5.16.4. İstisna uygulaması....................................................................265

5.16.4.1. Varlık ve hakların varlık kiralama şirketleri tarafından

üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumu.................268

5.17. Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara isabet eden giderlerin

diğer kazançlardan indirilememesi ..........................................................269

II- TAM MÜKELLEFİYET ESASINDA VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ...........271

6. Safi Kurum Kazancı .................................................................................271

6.1. Türev ürünlerden elde edilen kurum kazançlarının tespiti..........................272

6.1.1. Forward işlemleri......................................................................272

6.1.2. Swap işlemleri ..........................................................................272

6.1.2.1. Para swapı ...............................................................272

6.1.2.2. Faiz swapı ................................................................274

6.1.3. Opsiyon sözleşmeleri ................................................................277

6.1.3.1. Opsiyon primi ...........................................................277

6.1.3.2. Opsiyon sözleşmesi...................................................277

6.1.4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası işlemleri ...................................279

6.1.5. Aracı kuruluş varantları .............................................................279

7. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı ...................................................279

7.1. Kontrol edilen yabancı kurum .................................................................281

7.2. Yurt dışı iştirakin kurum kazancının Türkiye'de kurumlar vergisine tabi

tutulabilmesine ilişkin şartlar...................................................................281

7.2.1. Yurt dışı iştirakin ilgili yıldaki toplam gayri safi hasılatının %25

veya fazlasının pasif nitelikli gelirlerden oluşması ........................281

7.2.2. Yurt dışı iştirakin taşıması gereken vergi yükü.............................282

7.2.3. Yurt dışı iştirakin asgari gayrisafi hasılat tutarı ............................282

7.3. Tam mükellef kurumların kurumlar vergisi matrahına dahil edilecek

kontrol edilen yabancı kurum kazancı......................................................282

7.4. İştirakin yurt dışında ödediği vergilerin mahsubu .....................................284


22 İÇİNDEKİLER

7.5. İştirakin kar paylarını dağıtması durumunda vergileme .............................284

7.6. Kontrol edilen yabancı kurum müessesesinin çifte vergilendirmeyi

önleme anlaşmaları karşısındaki durumu..................................................284

7.7. Kontrol edilen yabancı kurum kazancı müessesesinde yürürlük .................285

8. İndirilecek Giderler .................................................................................285

8.1. Menkul kıymet ihraç giderleri ..................................................................285

8.2. Kuruluş ve örgütlenme giderleri ..............................................................285

8.3. Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir,

bölünme, fesih ve tasfiye giderleri...........................................................286

8.4. Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortağın

kar payı.................................................................................................286

8.5. Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları ...........286

8.6. Sigorta ve reasürans şirketlerince ayrılan teknik karşılıklar ........................286

8.6.1. Muallak hasar ve tazminat karşılıkları .........................................286

8.6.2. Kazanılmamış prim karşılıkları ....................................................287

8.6.3. Hayat sigortalarında matematik karşılıklar...................................288

8.6.4. Dengeleme karşılığı ..................................................................289

8.6.5. Ayrılan sigorta teknik karşılıklarının ertesi bilanço döneminde

aynen kara nakledilmesi ............................................................289

8.7. Holding şirketlerin genel idare giderlerinin bağlı şirketlere dağıtımı ............289

9. Zarar Mahsubu ........................................................................................290

9.1. Geçmiş yıl zararları.................................................................................290

9.2. Devir ve bölünme durumunda zarar mahsubu..........................................290

9.2.1. Öz sermaye tutarı .....................................................................290

9.2.2. Devir ve bölünme halinde zarar mahsubu yapılabilmesinin

şartları .....................................................................................290

9.2.3. Devir ve bölünme halinde zarar mahsubunun sırası ve

mahsup edilemeyen zarar tutarları .............................................291

9.3. Yurt dışı zararların mahsubu ...................................................................291

9.3.1. Yurt dışı zararların tevsiki ..........................................................291

9.3.2. Denetim yaptırma zorunluluğu...................................................291

9.3.3. Yurt dışında zarar mahsubu.......................................................292

9.3.4. Geçmiş yıl faaliyet sonuçları.......................................................293

9.3.5. Faaliyet sonuçlarının genel sonuç hesaplarına intikal ettirilme

zamanı.....................................................................................293

10. Diğer İndirimler.......................................................................................293

10.1. Kapsam.................................................................................................293

10.2. Ar-Ge indirimi ........................................................................................293

10.3. Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar..........................................297

10.3.1. Sponsorluk harcamaları .............................................................298

10.3.2. Bağış ve yardımlar ....................................................................300

10.3.2.1. Kurum kazancının %5'i ile sınırlı bağış ve yardımlar .....300


İÇİNDEKİLER 23


10.3.2.2. Eğitim ve sağlık tesisleri ile dini tesislere ilişkin

bağış ve yardımlar ....................................................300

10.3.2.2.1. Kapsam..................................................301

10.3.2.2.2. Kapsama dahil olan bağış ve yardımlar.....301

10.3.2.2.3. Kapsam dışında kalan bağış ve

yardımlar................................................302

10.3.2.2.4. Bağış ve yardımın belgelendirilmesi ..........302

10.3.2.3. Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar .................303

10.3.2.4. Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar......................304

10.3.2.5. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay

Cemiyetine yapılan bağış veya yardımlar ....................304

10.3.2.6. Yükseköğretim kurumlarına yapılacak bağış ve

yardımlar..................................................................304

10.4. Girişim sermayesi fonu...........................................................................305

10.4.1. İndirim şartları..........................................................................305

10.4.2. İndirim tutarının hesaplanması ..................................................305

10.4.3. Fon tutarının vergilendirilmesi....................................................306

10.5. Türkiye'den yurtdışı mukimi kişi ve kurumlara verilen hizmetler ................306

10.5.1. İndirim kapsamındaki hizmetler .................................................307

10.5.2. İndirimden faydalanma şartları ..................................................307

10.5.2.1. İndirimden faydalanabilecek şirketlerin ana

sözleşmelerinde yazılı esas faaliyet konusu .................307

10.5.2.2. Hizmetin, Türkiye'den münhasıran yurt dışı mukimi

kişi ve/veya kurum için yapılmış olması ......................308

10.5.2.3. Faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum

adına düzenlenmesi ..................................................308

10.5.2.4. Türkiye'den verilen, mimarlık, mühendislik,

tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı

tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri

saklama, veri işleme ve veri analizi hizmetlerinden

yurt dışında yararlanılması.........................................308

10.5.2.5. İlgili bakanlığın izin ve denetimine tabi olarak

Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen

eğitim ve sağlık hizmetleri ile mesleki eğitim

hizmetlerinin yararlanıcısının yurt dışında olması .........309

10.5.3. Türkiye'den yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurumlara verilen

hizmetlerden elde edilen kazancın tespiti, kayıtlarda izlenmesi

ve beyanı.................................................................................309

10.5.3.1. İndirim tutarının tespiti..............................................309

10.5.3.2. Kazançların kayıtlarda izlenmesi.................................309

10.5.3.3. İlgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak

Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen eğitim

ve sağlık hizmetlerine ilişkin bildirim ve belgeler..........309

10.5.3.4. Esas faaliyet konusu dışındaki gelirler.........................310


24 İÇİNDEKİLER

10.6. Sermaye artırımında indirim....................................................................310

10.6.1. İndirimin kapsamı .....................................................................310

10.6.2. İndirimden yararlanacak olanlar.................................................312

10.6.3. İndirim uygulaması ...................................................................312

10.6.3.1. Sermaye artırımının tescili ve artırılan tutarın

şirketin banka hesabına yatırılması .............................312

10.6.3.1.1. Sermaye avanslarının durumu ..................314

10.6.3.2. Her bir hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanma............314

10.6.3.3. Kazanç yetersizliği nedeniyle indirim konusu

edilemeyen tutarın sonraki dönemlere devri................315

10.6.3.4. Sermaye azaltımı.......................................................315

10.6.4. İndirim uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki........316

10.6.4.1. İndirim oranları.........................................................316

10.6.4.2. İndirim uygulamasına ilişkin sınırlamalar.....................318

10.6.4.2.1. Gelirlerinin %25 veya fazlası şirket

faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon

ve personel istihdamı suretiyle

yürütülen ticarî, ziraî veya serbest

meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr

payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet

satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden

oluşan sermaye şirketleri için indirim

oranı %0 olarak uygulanacaktır................318

10.6.4.2.2. Aktif toplamının %50 veya daha fazlası

bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar

ve iştirak paylarından oluşan sermaye

şirketleri için indirilebilecek tutarın

hesaplanmasında indirim oranı %0

olarak uygulanacaktır. .............................318

10.6.4.2.3. Artırılan nakdi sermayenin başka

şirketlere sermaye olarak konulan

veya kredi olarak kullandırılan kısmına

tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere

indirilebilecek tutarın hesaplanmasında

indirim oranı %0 olarak

uygulanacaktır. .......................................318

10.6.4.2.4. Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye

şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına

tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere

indirilebilecek tutarın hesaplanmasında

indirim oranı %0 olarak

uygulanacaktır. .......................................319

10.6.4.2.5. 9/3/2015 tarihinden Kurumlar Vergisi

Kanununun 10 uncu maddesinin birinci

fıkrasının (ı) bendinin yürürlüğe girdiği

1/7/2015 tarihine kadar olan

dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş


İÇİNDEKİLER 25


olması halinde, azaltılan sermaye

tutarına tekabül eden miktarla sınırlı

olmak üzere indirilebilecek tutarın

hesaplanmasında indirim oranı %0

olarak uygulanacaktır. .............................319

10.6.5. Diğer hususlar..........................................................................319

10.6.5.1. İndirim tutarının hesaplanmasında TCMB

tarafından yararlanılan yıl için en son açıklanan

ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından

geçici vergi dönemlerinden sadece dördüncü geçici

vergilendirme dönemi itibarıyla bu indirimden

yararlanılması mümkün bulunmaktadır. ......................319

10.6.5.2. Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan

sermaye şirketleri, şartların sağlanması kaydıyla,

hesap dönemlerinin sona erdiği ay itibarıyla TCMB

tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz

oranını dikkate alarak indirimden

yararlanabileceklerdir. ...............................................319

10.6.5.3. İndirimden faydalanmak isteyen sermaye

şirketlerinin, taahhüt edilen sermaye artırımı

tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen

yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili

banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap

özetini kağıt ortamında veya elektronik ortamda

ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme

süresi içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı

oldukları vergi dairelerine ibraz etmeleri

gerekmektedir. .........................................................319

11. Kabul Edilmeyen İndirimler.....................................................................320

11.1. Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler ............................320

11.2. Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları

ve benzeri giderler.................................................................................320

11.3. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ..............320

11.4. Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler ..................320

11.5. Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları ile vergi

cezaları ve gecikme zamları....................................................................320

11.6. Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar.........320

11.7. Bazı taşıtlara ilişkin giderler ve amortismanlar..........................................320

11.8. Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının

suçlarından doğan tazminat giderleri.......................................................321

11.9. Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar .........................321

11.10. Bazı ürünlere ait ilan ve reklam giderleri..................................................321

11.11. Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü

ikramiyeleri ...........................................................................................322

11.12. Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler ..........................322

11.13. Finansman gider kısıtlaması....................................................................322


26 İÇİNDEKİLER

12. Örtülü Sermaye .......................................................................................322

12.1. Örtülü sermaye kavramı ve borç/öz sermaye oranı...................................322

12.1.1. Ortak .......................................................................................323

12.1.2. Ortakla ilişkili kişi ......................................................................323

12.1.3. Borcun doğrudan veya dolaylı olarak temin edilmesi....................326

12.1.4. Borcun işletmede kullanılması gereği..........................................327

12.1.5. Borcun öz sermayenin üç katını aşması ......................................327

12.1.6. Örtülü sermaye tutarı................................................................328

12.2. Örtülü sermaye sayılmayacak borçlanmalar .............................................329

12.2.1. Gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan

borçlanmalar ............................................................................329

12.2.2. Banka ve finans kurumlarından temin edilerek kullandırılan

borçlar .....................................................................................329

12.2.3. Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar ...................................329

12.2.4. Finansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri

ile ipotek finansman kuruluşlarının bankalardan yaptıkları

borçlanmalar ............................................................................329

12.3. Örtülü sermaye uygulamasında kur farkı gelirlerinin durumu.....................330

12.4. Örtülü sermaye üzerinden yapılan ödemeler veya hesaplanan

tutarların kar payı sayılması ve yapılacak düzeltme işlemleri......................330

12.4.1. Borç verenin tam mükellef kurum olması....................................330

12.4.2. Borç verenin dar mükellef kurum, gerçek kişi, vergiye tabi

olmayan veya vergiden muaf herhangi bir kişi olması..................331

12.5. Örtülü sermayenin hesaplanması ............................................................331

13. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ......................334

13.1. İlişkili kişi kavramı ve emsallere uygunluk ilkesi........................................335

13.2. Emsaline uygun fiyat veya bedelin tespitinde uygulanacak yöntemler........335

13.3. Transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan örtülü kazanç tutarlarının kar

payı sayılması ve yapılacak düzeltme işlemleri..........................................336

13.4. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında hazine

zararı ....................................................................................................336

14. Beyan Esası .............................................................................................337

14.1. Beyannamenin verilmesi.........................................................................337

14.2. Beyannamenin verilme zamanı................................................................338

14.3. Beyannamenin verileceği yer ..................................................................338

14.4. Beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ........................................................338

14.5. Kooperatif gelirlerinin sadece taşınmaz kira gelirlerinden ve mevduat

faizlerinden oluşması halinde beyan ........................................................338

15. Tam Mükellef Kurumlara Yapılan Ödemelerde Vergi Kesintisi................339

15.1. Vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar .................................................339

15.2. Vergi kesintisi oranına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki ....................340

15.3. Vergi kesintisine tabi tutulacak kazanç ve iratlar.......................................340


İÇİNDEKİLER 27

15.3.1. Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerine

ilişkin olarak yapılan hakediş ödemeleri......................................340

15.3.1.1. Konsorsiyum olarak yapılan işlere ilişkin

ödemelerin durumu Günümüzde belli büyüklükte

bir işi yapmak için bir araya gelen firmalar üç tür

ortaklık kurabilmektedirler: Adi ortaklık, iş ortaklığı

ve konsorsiyum. .......................................................340

15.3.2. Taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri.......342

15.3.2.1. Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması

karşılığında yapılan kira ödemeleri..............................342

15.3.2.2. Dernek veya vakıflara ait taşınmazların kiralanması

karşılığında yapılan kira ödemeleri..............................342

15.3.2.3. Diğer kurumlar vergisi mükelleflerine ait

taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira

ödemeleri.................................................................342

15.3.2.4. Devlete, özel idarelere, belediyelere ve köylere ait

taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira

ödemeleri.................................................................343


15.3.3. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut

İdaresi, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve

Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre

kurulan varlık kiralama şirketleri ve Özelleştirme İdaresince

çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri

tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler .....343

15.3.3.1. Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir

değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında

oluşan değer artışlarında vergi kesintisi ......................344

15.3.3.2. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu

Konut İdaresi, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin

Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan

varlık kiralama şirketleri ve Özelleştirme İdaresince

çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama

şirketleri tarafından ihraç edilen kira

sertifikalarından sağlanan gelirlerin kurumlar

vergisine tabi olmayan veya kurumlar vergisinden

muaf olanlar tarafından elde edilmesi halinde vergi

kesintisi uygulaması ................................................344

15.3.4. Mevduat faizleri........................................................................345

15.3.5. Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında

ödenen kar payları....................................................................345

15.3.6. Kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığında ödenen kar payları........345

15.3.7. Repo gelirleri............................................................................346

15.3.8. Şans oyunlarını düzenleyenler tarafından bunların bayilerine

veya aracılarına ödenen komisyon, prim ve benzeri ödemeler

üzerinden yapılacak vergi kesintisi .............................................346


28 İÇİNDEKİLER

15.3.9. Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan kâr paylarında vergi

kesintisi....................................................................................346

15.3.10. Fon ve yatırım ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden

yapılacak vergi kesintisi.............................................................347

15.3.10.1. Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının

istisna kazançları üzerinden yapılacak vergi

kesintisi....................................................................347

15.3.10.2 Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören

altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları

veya ortaklıklarının kazançları üzerinden yapılacak

vergi kesintisi............................................................347

15.3.10.3. Girişim sermayesi yatırım fonları veya

ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden

yapılacak vergi kesintisi .............................................347

15.3.10.4. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının

istisna kazançları üzerinden yapılacak vergi

kesintisi....................................................................348

15.3.10.5. Emeklilik yatırım fonlarının istisna kazançları

üzerinden yapılacak vergi kesintisi..............................348

15.3.10.6. Konut finansmanı fonları ve varlık finansmanı

fonlarının istisna kazançları üzerinden yapılacak

vergi kesintisi............................................................348


15.3.11. Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası

kapsamındaki ödemelerde vergi kesintisi ....................................348

15.3.11.1. Kesinti kapsamına alınan ödemeler.............................348

15.3.11.1.1. İnternet ortamında verilen reklam

hizmetlerine ilişkin ödemeler

üzerinden yapılacak vergi kesintisi .........349

15.4. Vergi kesintilerine ilişkin beyannamenin verilme yeri ve zamanı.................350

15.5. Diğer hususlar .......................................................................................350

15.6. Dağıtılan kar paylarında vergi kesintisi.....................................................351

15.6.1. Genel açıklama .........................................................................351

15.6.2. Vergi kesintisi oranı...................................................................352

15.6.3. Gelir Vergisi Kanununun geçici 62 nci maddesi uygulaması ..........352

15.6.4. Kar payı elde eden kişilerin hukuki statülerinin

belirlenememesi durumunda vergi kesintisi uygulaması ...............353

15.6.5. İstisna kazançların vergi kesintisi karşısındaki durumu.................355

15.6.6. Avans kar payı dağıtımı .............................................................356

15.6.7. Sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri

veya ortaklık payları .................................................................357

15.6.7.1. Yasal düzenleme ......................................................357

15.6.7.2. Şirketlerin kendi hisse senetlerini veya ortaklık

paylarını iktisap etmeleri ...........................................357

15.6.7.3. İktisap edilen hisse senetleri ve ortaklık paylarının

sermaye azaltımı yoluyla itfası ...................................358


İÇİNDEKİLER 29

15.6.7.4. İktisap edilen hisse senetleri ve ortaklık paylarının

iktisap bedelinin altında bir bedelle elden çıkarılması .....358

15.6.7.5. İktisap edilen hisse senetleri veya ortaklık

paylarının sermaye azaltımı yoluyla itfa edilmemesi

veya elden çıkarılmaması ..........................................358

15.6.7.6. İktisap edilen hisse senetleri veya ortaklık

paylarının iktisap bedelinin üzerinde bir bedelle

elden çıkarılması ......................................................359

15.6.7.7. Uygulama dönemi.....................................................359

16. Kurumlar Vergisinin Tarhı .......................................................................360

16.1. Vergilendirme dönemi............................................................................360

16.2. Tarhiyatı yapmaya yetkili vergi dairesi.....................................................360

16.3. Tarhiyatın muhatabı...............................................................................360

16.4. Tarhiyatın zamanı ..................................................................................360

17. Tasfiye.....................................................................................................360

17.1. Tasfiye dönemi......................................................................................360

17.1.1. Tasfiyenin zararla kapanması halinde düzeltme ..........................361

17.1.2. Tasfiyede zamanaşımı...............................................................361

17.2. Tasfiyeden vazgeçilmesi.........................................................................362

17.3. Tasfiye beyannameleri ...........................................................................362

17.4. Tasfiye karı ...........................................................................................363

17.5. Servet değeri.........................................................................................363

17.6. Tasfiye memurlarının sorumluluğu ..........................................................363

17.7. Tasfiye işlemlerinin incelenmesi ..............................................................364

17.8. Tasfiye edilerek ticaret sicilinde tüzel kişiliği sona eren kurumlar vergisi

mükellefleri hakkında yapılacak tarhiyatlar ..............................................364

18. Birleşme ..................................................................................................365

19. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi...........................................................365

19.1. Devir.....................................................................................................365

19.2. Bölünme ...............................................................................................366

19.2.1 Tam bölünme..............................................................................366

19.2.2. Kısmi bölünme..........................................................................366

19.2.2.1. Üretim ve hizmet işletmelerinin ayni sermaye

olarak konulması.......................................................366

19.2.2.1.1. Devredilen iktisadi kıymetlerle birlikte

bunlara ait borçların da devredilmesi

halinde devre konu net değerin sıfır

veya negatif olması durumu.....................368

19.2.2.1.2. Üretim ve hizmet işletmelerine bağlı

taşınmazların durumu..............................370

19.2.2.1.3. Üretim ve hizmet işletmelerinin belli

bir kısmının kısmi bölünmeye konu

edilmesi..................................................371


30 İÇİNDEKİLER

19.2.2.2. Bölünmenin gerçekleştiği tarihe kadar bölünen

varlıkların değerinde meydana gelecek

değişikliklerin durumu................................................371

19.2.2.3. İştirak hisselerinin ortaklara verilmesi.........................371

19.2.3. Bölünme işlemlerinde hisse devri ...............................................372

19.3. Devir ve bölünmeye ilişkin ortak hususlar ................................................372

19.3.1. Alınan hisse senetlerinin durumu................................................372

19.3.2. Amortisman uygulaması ............................................................373

19.3.3. Devir ve bölünmelerde elde edilen hisselerin iktisap tarihi............373

19.4. Hisse değişimi........................................................................................373

20. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi Hallerinde Vergilendirme..................374

20.1. Devir halinde vergilendirme ve beyan......................................................374

20.2. Tam bölünme halinde vergileme ve beyan...............................................375

20.3. Kısmi bölünme ve hisse değişimi hallerinde vergileme ..............................376

21. Verginin Ödenmesi ..................................................................................376

21.1. Ödeme süresi ........................................................................................376

21.2. Tasfiye ve birleşme işlemlerinde verginin ödenmesi..................................377

21.3. Devir ve tam bölünme işlemlerinde verginin ödenmesi..............................377

21.4. Muhtasar beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerin ödenmesi .....377

III- DAR MÜKELLEFİYET ESASINDA VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ...........378

22. Safi Kurum Kazancı .................................................................................378

22.1. Kurum kazancının tespiti.........................................................................378

22.2. Kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar ............................................378

22.2.1. Ticari kazançlar.........................................................................378

22.2.2. Zirai işletmelerden elde edilen kazançlar.....................................379

22.2.3. Serbest meslek kazançları..........................................................379

22.2.4. Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından

elde edilen iratlar......................................................................380

22.2.5. Türkiye'de elde edilen menkul sermaye iratları............................380

22.2.6. Türkiye'de elde edilen diğer kazanç ve iratlar..............................380

22.3. Dar mükellef kurum kazancının tespitinde ayrıca indirilemeyecek

giderler .................................................................................................381

22.4. Dar mükellefiyette örtülü sermaye uygulaması.........................................381

22.5. Dar mükellefiyette tasfiye ve kısmi bölünmeye ilişkin uygulama ................381

23. Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Kurum Kazancının Tespiti...................381

23.1. Yabancı ulaştırma kurumlarında hasılatın tespiti .......................................381

23.2. Yabancı ulaştırma kurumlarında kurum kazancının tespiti..........................382

24. Beyan Esası .............................................................................................382

25. Vergilendirme Dönemi ve Beyan .............................................................382

25.1. Vergilendirme dönemi ............................................................................382

25.2. Beyannamenin verileceği yer ..................................................................383


İÇİNDEKİLER 31

25.3. Beyannamenin verilme zamanı ...............................................................383

25.4. Beyannamenin şekil, içerik ve ekleri........................................................383

26. Özel Beyan Zamanı Tayin Olunan Gelirler ...............................................383

27. Beyannamenin Verilme Yeri ....................................................................384

28. Dar Mükellefiyette Tarhiyatın Muhatabı, Tarh Zamanı ve Tarh Yeri .......384

28.1. Tarhiyatın muhatabı...............................................................................384

28.2 Tarhiyatın zamanı ve yeri..........................................................................384

29. Ödeme Süresi ..........................................................................................384

30. Dar Mükellefiyette Vergi Kesintisi...........................................................385

30.1. Vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar .................................................385

30.2. Vergi kesintisi uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki...........385

30.3. Dar mükellef kurumlar tarafından Türkiye'de bulunan işyeri veya daimi

temsilci vasıtasıyla elde edilen kazanç ve iratlarda vergi kesintisi...............385

30.4. Vergi kesintisine tabi kazanç ve iratlar.....................................................387

30.4.1. Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile

uğraşan dar mükellef kurumlara yapılan hakediş ödemeleri .........387

30.4.2. Serbest meslek kazançları .........................................................388

30.4.3. Gayrimenkul sermaye iratları.....................................................388

30.4.4. Menkul sermaye iratları.............................................................388

30.4.5. Gayrimaddi hakların satış, devir ve temliki..................................390

30.4.6. Dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf dar

mükelleflere dağıtılan kar payları ...............................................390

30.4.7. Yurt dışı iştirak kazançları üzerinden dar mükellef kurumlara

dağıtılan kar payları ..................................................................390

30.4.8. Sergi ve panayır kazançları........................................................391

30.4.9. Yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların

menkul sermaye iradı sayılan kazançlarından ana merkeze

aktarılan tutarlar........................................................................391

30.4.10. Dar mükellef kurumlarca yapılan türev işlemlerde vergi

kesintisi ...................................................................................391

30.4.10.1. Forward işlemleri ......................................................391

30.4.10.2. Swap işlemleri ..........................................................391

30.4.10.2.1. Para swapı.............................................391

30.4.10.2.2. Faiz swapı .............................................392

30.4.10.3. Opsiyon sözleşmeleri ve opsiyon primi........................392

30.4.10.4. Vadeli işlem ve opsiyon borsası işlemleri.....................392

30.4.10.5. Aracı kuruluş varantları .............................................392

30.4.11. Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası

kapsamındaki ödemelerde vergi kesintisi....................................392

30.4.11.1. Kesinti kapsamına alınan ödemeler ............................393

30.4.11.1.1. İnternet ortamında verilen reklam

hizmetlerine ilişkin ödemeler

üzerinden yapılacak vergi kesintisi ..........393


32 İÇİNDEKİLER

30.5. Bakanlar Kurulunca belirlenecek ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette

bulunan kurumlara yapılacak her türlü ödemeler......................................394

30.5.1. Uygulama kapsamındaki ülkeler.................................................394

30.5.2. Vergi kesintisi kapsamındaki ödemeler .......................................395

30.5.3. Vergi kesintisi kapsamında olmayan ödemeler ............................395

30.6. Bu madde kapsamında yapılacak vergi kesintisine ilişkin beyannameye

dahil edilmesi zorunlu kazançlar ile beyannameye dahil edilmesi

ihtiyari olan kazançlar.............................................................................396

30.7. Diğer hususlar .......................................................................................396

31. Muhtasar Beyanname..............................................................................396

IV- ORTAK HÜKÜMLER VE GEÇİCİ MADDELER ..............................................397

32. Kurumlar Vergisi Oranı, Geçici Vergi ve İndirimli Kurumlar Vergisi........397

32.1. Kurumlar vergisi oranı ve geçici vergi .....................................................397

32.2. İndirimli kurumlar vergisi........................................................................397

32.2.1.Kapsam.......................................................................................398

32.2.2.İndirimli vergi oranından yararlanamayacaklar...............................398

32.2.3.İndirimli kurumlar vergisi uygulaması............................................398

32.2.4.İndirimli vergi uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen

yetki ........................................................................................400

32.2.5.Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarda

indirimli kurumlar vergisi uygulaması..........................................401

32.2.6. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın kapsamı ve indirimli

vergi oranı uygulamasında Öncelik sırası ....................................406

32.2.7. Kurumlar vergisi matrahının birden fazla yatırım teşvik belgesi

kapsamında elde edilen kazançtan düşük olması.........................407

32.2.8. Tevsi yatırımlardan doğan kazançlarda indirimli kurumlar

vergisi oranı uygulaması............................................................408

32.2.9.Kanunda belirtilen şartlara uyulmaması halinde yapılacak

işlemler ....................................................................................410

32.2.10.Teşvik belgeli yatırımların devri...................................................410

32.2.10.1 Yatırımın faaliyete geçmeden önce devredilmesi

durumu ....................................................................410

32.2.10.2. Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete

geçmesinden sonra devredilmesi durumu ...................410

32.2.11. Yatırıma katkı tutarında endeksleme...........................................411

32.3. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) birleşmelerinde

kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması........................................412

32.3.1. KOBİ tanımı..............................................................................412

32.3.2. KOBİ birleşmelerinde kurumlar vergisi oranının indirimli

uygulanmasının şartları .............................................................413

32.3.2.1. Birleşmenin, Kanunun 19 uncu maddesinin birinci

fıkrasında yer alan devir şartlarını taşıması..................413

32.3.2.2. Birleşen kurumların KOBİ niteliğinde olması ................413


İÇİNDEKİLER 33

32.3.2.3. Birleşen kurumların devir tarihi itibarıyla sanayi

sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle

iştigal eden kurumlardan olması.................................414

32.3.3. Kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması ..........................414

33. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu ...............................................415

33.1. Mahsup imkanı ......................................................................................415

33.2. Mahsup süresi .......................................................................................415

33.3. Mahsup edilebilecek yurt dışı vergilerin sınırı............................................415

33.6. Yurt dışında ödenen vergilerin geçici vergiden mahsubu...........................416

33.7. Yurt dışında ödenen vergilerin tevsiki......................................................416

34. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu..................................................417

34.1. Vergi mahsubu ......................................................................................417

34.2. Fonlar ve yatırım ortaklıkları bünyesinde kesilen verginin, söz konusu

kurumlardan kar payı alanlarca mahsubu ................................................418

34.3. Kontrol edilen yabancı kurum kazancı üzerinden kesilen vergilerin

mahsubu...............................................................................................418

34.4. Kesilen vergilerin geçici vergiden mahsubu..............................................418

34.5. Kesilen vergilerin beyanname üzerinden mahsubu ...................................418

34.6. Fonların ve yatırım ortaklıklarının gelirleri üzerinden ödenen vergilerin

mahsubu...............................................................................................419

34.7. Yurt dışında ödenen vergilerin, yurt içinde ödenen vergilerin ve geçici

verginin mahsup sırası ...........................................................................419

34.8. Değerleme işlemlerinden doğan kazanca isabet eden vergi

kesintilerinin mahsubu ...........................................................................420

35. Diğer Kanunlardaki Muafiyet, İstisna ve İndirimlerin Sınırı ...................420

36. Geçici Hükümler ......................................................................................420

37. Mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Uygulamasına İlişkin

Olarak Çıkarılan Genel Tebliğler..............................................................423

38. 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında

Düzenlenen Ürün Senetlerinde Kazanç İstisnası ....................................423

38.1. Kurumlar vergisi istisnası........................................................................423

38.2. Vergi kesintisi uygulaması ......................................................................423

39. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde (KOBİ) Birleşme İşlemleri ....423

39.1. Tanımlar ...............................................................................................423

39.1.1. KOBİ tanımı .............................................................................423

39.1.2. KOBİ'lerde birleşme tanımı........................................................424

39.2. Geçici 5 inci maddede düzenlenen teşvikler .............................................424

39.2.1. KOBİ birleşmelerinde kurumlar vergisi istisnası uygulaması .........424

39.2.2. KOBİ birleşmelerinde indirimli kurumlar vergisi uygulaması .........425

39.3. Teşviklerden yararlanılabilmesine ilişkin şartlar ........................................426

39.3.1. Birleşme kapsamında kıymetlerin devri.......................................426

39.3.2. Birleşme işleminden doğan kazançların sermayeye eklenmesi......426


34 İÇİNDEKİLER

39.3.3. Birleşen ve birleşilen kurumlar arasındaki külli halefiyet...............426

39.3.4. İstihdam şartı ...........................................................................426

39.3.5. Birleşilen kurumun daha sonraki tarihlerde birleşme, devir,

bölünme ve hisse değişimi işlemlerine tabi tutulmaması ..............427

39.4. Birleşme tarihi .......................................................................................427

39.5. Birleşme beyannamesinin verilme süresi..................................................427

39.6. Diğer hususlar .......................................................................................427

39.6.1. KOBİ birleşmelerinde zarar mahsubu..........................................427

39.6.2. Amortisman uygulamaları..........................................................428

39.6.3. Birleşilen kurumda devralınan varlıkların satışı nedeniyle

doğan zararlar ..........................................................................429

39.6.4. Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası karşısındaki

durumu....................................................................................429

39.6.5. Sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemlerin

durumu....................................................................................429

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA

ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI HAKKINDA

GENEL TEBLİĞ (SERİ NO: 1)


1- Yasal Düzenlemeler.................................................................................431

2- Kapsam....................................................................................................434

2.1- Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden ........................................................434

2.2- Gelir Vergisi Kanunu Yönünden...............................................................434

3- İlişkili Kişi................................................................................................435

3.1- Kurumlar Vergisi Kanunu'nun Uygulamasında İlişkili Kişi ...........................438

3.1.1- Kurumların Kendi Ortakları.........................................................438

3.1.3- Kurumun veya Ortaklarının İdaresi, Denetimi veya Sermayesi

Bakımından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bağlı Bulunduğu

ya da Nüfuzu Altında Bulundurduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar......440

4.1- Karşılaştırılabilirlik Analizi........................................................................447

4.2- Emsal Fiyat Aralığı..................................................................................450

5- Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan

Yöntemler................................................................................................450

5.1- Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ................................................................450

5.2- Maliyet Artı Yöntemi...............................................................................454

5.3- Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi...................................................................457

5.4- Kar Bölüşüm Yöntemi.............................................................................459

6- Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile Anlaşma Usulü...................465

6.1- Peşin fiyatlandırma anlaşmalarının kapsamına giren mükellefler ................467

6.2- Peşin fiyatlandırma anlaşmalarında izlenen süreçler..................................467

6.2.1- Ön görüşme .............................................................................467

6.2.2- Yazılı başvuru ve İdareye sunulacak bilgi ve belgeler...................467


İÇİNDEKİLER 35

6.2.3- Değerlendirme ve analiz............................................................468

6.2.4- Anlaşmanın kabulü veya reddi ...................................................468

6.3- Anlaşmanın süresi..................................................................................469

6.4- Anlaşmanın takibi ve yıllık rapor..............................................................469

6.5- Peşin fiyatlandırma anlaşmalarının yenilenmesi, revize edilmesi ve

iptali .....................................................................................................469

6.5.1- Anlaşmanın yenilenmesi............................................................469

6.5.2- Anlaşmanın revize edilmesi........................................................470

6.5.3- Anlaşmanın iptali ......................................................................470

6.6- Özellik arz eden hususlar........................................................................471

6.6.1- Peşin fiyatlandırma anlaşmaları ve vergi incelemesi.....................471

6.6.2- Peşin fiyatlandırma anlaşmasının geçmişe uygulanması...............471

9- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında

Düzeltme İşlemleri..................................................................................481

9.1- Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtan kurum

tarafından yapılacak düzeltme işlemleri ...................................................481

9.2- Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Tam Mükellef Kurum Olması.....................482

9.3- Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi,

Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kişi

Olması ..................................................................................................482

10- Gayri Maddi Haklar..................................................................................483

10.1- Gayri Maddi Hakların Tanımı...................................................................483

10.2- Gayri Maddi Haklarda Emsallere Uygunluk İlkesi ......................................484

11- Grup İçi Hizmetler...................................................................................485

11.1- Grup İçi Hizmetlerin Tanımı ve Kapsamı ..................................................485

11.2- Grup İçi Hizmetlerin Fiilen Sağlanıp Sağlanmadığının Tespiti.....................485

11.3- Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Belirlenmesi......................485

11.4- Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespitinde

Kullanılabilecek Yöntemler......................................................................486

KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÖRNEK UYGULAMA .............................495

KAYNAKÇA .....................................................................................................501

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar