Viyana Satım Sözleşmesi'nde Satıcının Ayıptan Doğan Sorumluluğu

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ceren SAYIN
ISBN: 9786050511529
170,00 TL 200,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ceren SAYIN
Baskı Tarihi 2022/04
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 229

Viyana Satım Sözleşmesi'nde Satıcının Ayıptan Doğan Sorumluluğu

Ceren SAYIN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ.................................................................................................5

İÇİNDEKİLER ...................................................................................9

KISALTMALAR CETVELİ ...........................................................17

GİRİŞ .................................................................................................19

BİRİNCİ BÖLÜM

VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NİN TARİHÇESİ,

YAPISI VE UYGULAMA ALANI

§1. VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NİN TARİHÇESİ VE

YAPISI....................................................................................25

I. Tarihçesi............................................................................25

A. Genel Olarak................................................................25

B. Hazırlık Evresi.............................................................27

C. 1964 Tarihli Lahey Antlaşması ...................................28

D. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler

Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması ...................29

II. Hukuk Sistemlerine Göre Yapısı ......................................31

A. Anglosakson Hukuk Sistemi .......................................31

B. Kıt’a Avrupası Hukuk Sistemi ....................................35

C. Sistemler Arasındaki Farklar.......................................37

D. Viyana Satım Sözleşmesi’nin Temel Prensipleri ........39

§2. VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NİN UYGULAMA

ALANI ....................................................................................40

I. Zaman Bakımından Uygulama Alanı................................40

A. Viyana Satım Sözleşmesi’nden Önce Yapılmış

Viyana Satım Sözleşmesi Kapsamındaki

Sözleşmeler..................................................................41

10

B. Taraflar Açısından Viyana Satım Sözleşmesi’nin

Hüküm ve Sonuç Doğuracağı Tarih ............................42

C. Taraf Devletin Sözleşmeden Çekilme Bildirimlerinin

Geçerli Olacağı Tarih ..................................................44

II. Yer Bakımından Uygulama Alanı.....................................44

A. Genel Olarak................................................................44

B. Şartlar ..........................................................................46

1. Tarafların İş Yerlerinin Farklı Ülkelerde

Bulunması................................................................46

a. İş Yeri Kavramı....................................................49

b. Tarafların İş Yerlerinin Bulunduğu Ülkelerin

Âkit Devlet Olması ..............................................51

c. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının

Sözleşme’ye Taraf Bir Devlete Atıf Yapması .....53

III. Konu Bakımından Uygulama Alanı..................................56

A. Genel Olarak................................................................56

B. Mal Kavramı................................................................58

C. Satım Sözleşmesi Kavramı..........................................62

D. Sözleşme’nin 2’nci Maddesi Uyarınca Sözleşme’nin

Uygulanamayacağı Satım Sözleşmeleri ......................64

1. Satım Sözleşmesinin Niteliği ve Kuruluş Biçimi

İtibariyle Sözleşme Kapsamında Değerlendirilmeyen

Sözleşmeler..............................................................66

a. Tüketici Sözleşmeleri...........................................66

b. Açık Artırma Yoluyla Yapılan Satımlar..............68

c. Cebri İcra Yoluyla Yapılan Satımlar ...................69

2. Satım Konusu Mal Nedeniyle Sözleşme

Kapsamında Değerlendirilmeyen Sözleşmeler........70

a. Menkul Kıymet, Kambiyo Senedi ve Para

Satımı...................................................................70

b. Gemi, Tekne, Hava Yastıklı Taşıt ve Hava Taşıtı

Satımı...................................................................71

c. Elektrik Satımı .....................................................72

11

E. Sözleşme’nin 3’üncü Maddesi Uyarınca Viyana

Satım Sözleşmesi Kapsamında Değerlendirilen

Sözleşmeler..................................................................73

1. Mal İmal Etmeye veya Üretmeye İlişkin Kurulan

Sözleşmeler..............................................................73

2. Hizmet Sözleşmeleri................................................76

İKİNCİ BÖLÜM

SATIM SÖZLEŞMESİ, VİYANA SATIM

SÖZLEŞMESİ’NDE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK VE

ESASLI İHLAL KAVRAMI

§3. VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NDE SÖZLEŞMEYE

AYKIRILIK KAVRAMI........................................................79

I. Genel Olarak .....................................................................79

II. Malların Sözleşmeye Uygunluğu......................................80

III. Sözleşmeye Aykırılık ........................................................82

A. Sübjektif Ölçütler ........................................................83

1. Miktar Tutarsızlığı...................................................84

2. Kalite Tutarsızlığı ....................................................85

3. Tür Tutarsızlığı ........................................................86

4. Paketleme ve Muhafaza Tutarsızlığı .......................88

B. Objektif Ölçütler..........................................................89

1. Malların Mutat Kullanım Amacına Uygun

Olması......................................................................90

2. Alıcı Tarafından Malların Belirtilen Özel Kullanım

Amacına Uygun Olması ..........................................95

a. Amaç ile İlgili Bilgilendirme ...............................96

b. Satıcının Bilgisine ve Değerlendirmesine

Güvenme ..............................................................97

3. Malların Örnek veya Modele Uygun Olması ..........98

4. Malların Mutat Muhafazası veya Paketlenmesine

Uygun Olması........................................................101

12

C. Alıcının Malların Sözleşmeye Uygun Olmadığını

Bilmesi veya Bilmemesinin Mümkün Olmaması......102

D. İspat Yükü .................................................................104

§4. VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NDE ESASLI İHLAL

KAVRAMI............................................................................106

I. Esaslı İhlal Kavramı........................................................106

II. Esaslı İhlalin Gerçekleşmesi için Aranan Şartlar............108

A. Sözleşmenin İhlali .....................................................108

B. Önemli Ölçüde Gerçekleşmiş Menfaat Kaybı...........111

C. Önemli Menfaat Kaybının Öngörülmesi veya

Öngörülebilir Nitelikte Olması..................................113

III. Esaslı İhlalde İspat Yükü ................................................115

IV. Ayıplı İfa ile Esaslı İhlalin İlişkisi .................................116

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NDE AYIP KAVRAMI, İFA

ENGELLERİ ARASINDA AYIP, AYIPTAN DOĞAN

SORUMLULUĞUN ŞARTLARI VE HUKUKİ SONUÇLAR

§5. SATICININ AYIPTAN DOĞAN SORUMLULUĞU İÇİN

VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NDE ARANAN

ŞARTLAR ............................................................................123

I. Genel Olarak ...................................................................123

II. Maddi Şartlar...................................................................124

A. Satılanın Ayıplı Olması .............................................124

1. Türk Borçlar Kanunu’nda Ayıbın İfa Engelleri

İçerisindeki Yeri ....................................................126

2. Türk Borçlar Kanunu’nda Satıcının Ayıptan Doğan

Sorumluluğu ..........................................................127

3. Türk Borçlar Kanunu’nda Ayıp Türleri.................128

a. Maddi Ayıp ........................................................128

b. Hukuki Ayıp.......................................................129

13

c. Ekonomik Ayıp..................................................130

d. Önemli Ayıp ve Önemli Olmayan Ayıp ............130

e. Açık Ayıp ve Gizli Ayıp....................................131

B. Ayıbın Satılanın Alıcıya Geçmesinden Önce Mevcut

Olması........................................................................132

C. Alıcının Satılanı Satın Alırken Ayıptan Habersiz

Olması........................................................................134

III. Şeklî Şartlar.....................................................................136

A. Gözden Geçirme Külfeti............................................139

1. Genel Olarak..........................................................139

2. Gözden Geçirmenin Kapsamı ve Şekli..................140

3. Gözden Geçirmenin Zamanı..................................144

4. Gözden Geçirmenin Yeri.......................................145

5. Gözden Geçirmenin Maliyeti ................................147

6. İspat Yükü..............................................................147

B. Bildirim Külfeti .........................................................148

1. Bildirimin Kapsamı ...............................................150

2. Bildirimin Şekli .....................................................153

3. Bildirimin Zamanı .................................................154

4. Bildirim Süresine Uymamanın Sonuçları..............157

5. Zamanaşımı ile Bildirim Külfeti için Öngörülmüş

Süre Arasındaki İlişki ............................................159

6. İspat Yükü..............................................................160

§6. VİYANA SATIM SÖZLEŞMESİ’NDE ERKEN TESLİM

HÂLİNDE AYIP...................................................................161

I. Genel Olarak ...................................................................161

II. Şartları.............................................................................162

A. Erken Teslimin Alıcı Tarafından Kabul Edilmesi.....162

B. Malların Viyana Satım Sözleşmesi’nin 35, 41 ve

42’nci Maddelerine Göre Uygun Olmaması .............163

C. Ayıbın Sözleşmede Taraflarca Belirlenen Teslim

Anına Kadar Giderilmesi..........................................164

14

D. Satıcının Ayıbı Giderirken Alıcıyı Makul Olmayan

Bir Zahmet ve Masrafa Sokmaması ..........................165

III. Hukuki Sonuçları ............................................................167

A. Alıcının Viyana Satım Sözleşmesi’nin 45/1-a

Maddesinde Öngörülen Hukuki İmkânlara

Sözleşmede Kararlaştırılan Teslim Tarihine Kadar

Başvuramaması..........................................................167

B. Alıcının Tazminat Talep Etme Hakkı........................168

§7. AYIPTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN HUKUKİ

SONUÇLARI........................................................................169

I. Genel Olarak ...................................................................169

II. Satıcının Sorumsuzluğu ..................................................170

III. Viyana Satım Sözleşmesi Açısından Alıcının

Seçimlik Hakları..............................................................173

A. Genel Olarak..............................................................173

B. Aynen İfa Talebi........................................................175

1. Genel Olarak..........................................................175

2. Satılanın Ayıpsız Bir Benzerinin Teslimini Talep

Etme Hakkı ............................................................177

a. Genel Olarak ......................................................177

b. Şartları................................................................178

aa. Satıcının Sözleşmeye Uygun Mal Teslim

Etmemesi......................................................178

bb. İhlalin Esaslı Bir İhlal Teşkil Etmesi...........179

cc. Alıcının Satılanın Ayıpsız Bir Benzeri ile

Değiştirme Talebini Satıcıya Uygun Bir

Zamanda Yöneltmesi....................................180

c. İkame Mal Teslimi ve Misli Olmayan Malların

Satışı...................................................................182

d. Ayıplı Malların İadesi, İkame Malların

Gönderilmesine Ait Masraflar ve İfa Yeri.........183

3. Ücretsiz Onarım İsteme Hakkı ..............................185

a. Genel Olarak ......................................................185

15

b. Makul Olmayan Onarım Talebi.........................185

c. Ayıplı Malın Onarımını Talep Etmek İçin Makul

Süre ve Malın Onarımının Yapılacağı Yer........186

4. İspat Yükü..............................................................187

C. Satım Bedelinden İndirim İsteme Hakkı ....................188

1. Genel Olarak..........................................................188

2. Şartları....................................................................189

a. Satıcının Sözleşmeye Uygun Mal Teslim

Etmemesi............................................................189

b. Viyana Satım Sözleşmesi’nin 37 ve 48’inci

Maddeleri Kapsamında Satıcının

Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi .............190

3. Bedelden İndirim Talebinin Satıcıya Bildirimi .....191

4. Satım Bedelindeki İndiriminin Belirlenmesi.........192

5. İndirim Sonucunda Satıcının İade Borcu...............195

6. İspat Yükü..............................................................196

D. Sözleşmeden Dönme Hakkı ......................................197

1. Genel Olarak..........................................................197

2. Şartları....................................................................198

3. Sözleşmeden Dönme Talebinin Satıcıya

Bildirimi.................................................................200

a. Dönme Beyanının Satıcıya Bildirilmesi

Gerekliliği ..........................................................200

b. Dönme Beyanının Satıcıya Bildirim Zamanı.....201

4. İspat Yükü..............................................................202

5. Sözleşmeden Dönmenin Hukuki Sonuçları...........202

a. Sözleşmeden Dönme Hakkının Geçerli Bir

Şekilde Kullanılmasının Sonuçları ....................202

b. Sözleşmeden Dönme Hakkının Geçersiz Bir

Şekilde Kullanılmasının Sonuçları ....................203

E. Tazminat Hakkı ..........................................................204

1. Genel Olarak..........................................................204

2. Tazminatın Belirlenmesinde Genel Kural .............205

16

3. Tazminatın Belirlenmesinde Somut Yöntem.........208

4. Tazminatın Belirlenmesinde Soyut Yöntem..........209

SONUÇ.............................................................................................211

KAYNAKÇA ...................................................................................215

Aral, F. (2011). Türk Borçlar Hukukunda Kötü İfa. Yetkin Yayınları.

Aral, F. & Ayrancı, H. (2015). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na

Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. Yetkin Yayınları.

Arbek, Ö. (2005). Satım Konusu Ayıplı Malın Tamir Edilmesi. Yetkin

Yayınları.

Ayan, N. (2007). Taşınır Satımında Satıcının Kanundan Doğan Ayıba

Karşı Tekeffül Borcu. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1.

Ayhan, H. L. (2011). Birleşmiş Milletler Viyana Satım Sözleşmesi’ne

Göre Uluslararası Satım Sözleşmelerinde Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül

Borcu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(2).

Ayrancı, H. (2006). Ön Sözleşme. Yetkin Yayınları.

Atamer, Y. (2001). Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi. Beta Basım

Yayın.

Atamer, Y. M. (1995). Birleşmiş Milletler Satım Hukukunun Uluslararası Uygulama Alanı, İstanbul Barosu Dergisi, 69(10-12), 551-568.

(Atamer, Uluslararası Uygulama Alanı)

Atamer, Y. M. (2005). Uluslararası Satım Sözleşmelerine İlişkin

Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG) Uyarınca Satıcının Yükümlülükleri ve Sözleşmeye Aykırılığın Sonuçları. Beta Yayınları. (Kısaltılışı:

Atamer, Satıcının Yükümlülükleri)

Atamer, Y. M. (2013). Borçlunun CISG Madde 79 Uyarınca Tazminat Sorumluluğundan Kurtulması Halinde Alacaklının Diğer Taleplerinin Akıbeti Ne Olur?. Journal of Yaşar University, 8, 487-509. (Kısaltılışı: Atamer, Tazminat Sorumluluğu)

Basedow, J. (2005). Towards a Universal Doctrine of Breach of

Contract: The Impact of the CISG. International Review of Law and

Economics, 25(3), 487–500.

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.