Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda

Yaşlılık Sigortası

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Hasan KAYIRGAN
ISBN: 9789750267420
423,00 TL 470,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Hasan KAYIRGAN
Baskı Tarihi 2021/03
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 360

Tarih boyunca insanlar yarından emin olma endişesi içerisinde yaşamışlar ve bu endişeyi bertaraf edebilmek için çeşitli arayışlar içerisinde olmuşlardır. İnsanoğlu yaşadığı süre boyunca birtakım tehlikelerle karşılaşmıştır. Bu tür tehlikeler de bireylerin gelirlerini ve dolayısıyla hayatlarını olumsuz yönde etkilemiştir.

Bu dönemde gelişen yardımlaşma ve dayanışma olgusu da tek başına yeterli olamamıştır. Bu nedenle devletin söz konusu tedbirleri alma yükümü gündeme gelmiş ve sosyal güvenliğin kurumsallaşması ihtiyacı doğmuştur.

Yaşlıların da söz konusu sistemde yardıma muhtaç olduğu dikkate alındığında devlet tarafından sosyal güvenlik hakkının bu kişilere sağlanması gerektiği açıktır. Dile getirilen nedenlerle kanun koyucu çeşitli yasal düzenlemeler ile yaşlılara asgari bir yaşam seviyesini sağlamayı amaç edinmiştir.

Çalışmada da Türk sosyal güvenlik hukukunda yaşlılık sigortasının nasıl algılandığı ve sağlanan yardımlar inceleme konusu yapılmıştır.

Konu Başlıkları
Yaşlılık Sigortası Kavramı
Yaşlılık Sigortasından Faydalanma Koşulları
Yaşlılık Sigortasından Sağlanan Haklar
Emeklilik İşlemleri Hakkında Güncel Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları
İçindekiler
Önsöz  7
Tablolar Listesi  17
Kısaltmalar  19
GİRİŞ  21
BİRİNCİ BÖLÜM
SOSYAL RİSK OLARAK YAŞLILIK KAVRAMI VE
YAŞLILIK SİGORTASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. YAŞLILIK KAVRAMI  25
A. Sosyal Yönden Yaşlılık  25
B. Tıbbi Yönden Yaşlılık (Biyolojik Yaşlılık)  27
C. Hukuki Yönden Yaşlılık (Kronolojik Yaşlılık)  28
II. SOSYAL RİSK OLARAK YAŞLILIK  34
III. YAŞLILIK SİGORTASININ ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ  39
A. Yaşlılık Sigortasının Ortaya Çıkışı  39
B. Dünyada Yaşlılık Sigortasına İlişkin Gelişmeler  39
1. Sanayi Devrimi Öncesi  39
2. Sanayi Devrimi Sonrası  41
C. Ülkemizdeki Gelişmeler  44
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem  45
a. Tanzimat Öncesi Dönem  45
b. Tanzimat Sonrası Dönem  50
c. Birinci TBMM Dönemi  52
2. Cumhuriyet Sonrası Dönemi  52
a. Cumhuriyetin İlanından 1961 Anayasasına Kadar Olan Dönem (1923–1961 Dönemi)  52
b. 1961 Anayasası Sonrası  53
IV. YAŞLILIK SİGORTASININ ULUSLARARASI DAYANAKLARI  54
A. Genel Olarak  54
B. Birleşmiş Milletler Normları  54
C. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararları  56
1. UÇÖ Sözleşmeleri  58
a. Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler  58
aa. Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Hakkında 102 Sayılı Sözleşme  58
bb. Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit İşlem Yapılmasına İlişkin 118 sayılı Sözleşme  60
cc. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi  61
b. Türkiye’nin Taraf Olmadığı Uluslararası Sözleşmeler  61
aa. Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Yardımlarına İlişkin 128 Sayılı Sözleşme  61
bb. Sosyal Güvenlik Haklarının Korunmasına İlişkin 157 Sayılı Sözleşme  61
2. Tavsiye Kararları  62
a. 43 Sayılı Karar  62
b. 131 Sayılı Karar  62
c. 167 Sayılı Karar  62
d. 202 Sayılı Karar  62
D. Avrupa Birliği Düzenlemeleri  63
1. Genel Olarak  63
2. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı  64
3. AB Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri  65
a. Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi  65
b. Göçmen İşçilerin Sosyal Güvenliği Konusundaki Sözleşme  66
c. Çalışanların Sosyal Temel Hakları Topluluk Şartı  66
4. AB Direktifleri  67
a. AB 79/7 sayılı Sosyal Güvenlik Alanında Kadınlara ve Erkeklere Eşit Muamele Prensibinin Kademeli Olarak Yürürlüğü Hakkındaki Direktif  67
b. 86/613 sayılı Tarım da Dahil Bağımsız Çalışan Kadınlara ve Erkeklere Eşit Muamele Prensibinin Uygulanması Hakkındaki Direktif  68
c. İstihdam ve Çalışma Koşullarında Kadınlara ve Erkeklere Eşit Davranma ve Eşit Fırsatlar Verme İlkesinin Uygulanmasına İlişkin 2006/54 Sayılı Direktif  68
5. AB Tüzükleri  69
a. 1408/71 sayılı Topluluk İçinde Yer Değiştiren Ücretli ve Ücretsiz Çalışanlar ile Ailelerine Uygulanan Sosyal Güvenlik Rejimlerine İlişkin Tüzük  69
b. 883/2004 sayılı Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Koordinasyonu Tüzüğü  70
E. İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri  73
1. İngiltere ile Yapılan İkili Sözleşme  74
2. Almanya ile Yapılan İkili Sözleşme  74
3. Fransa ile Yapılan İkili Sözleşme  76
İKİNCİ BÖLÜM
YAŞLILIK SİGORTASINDAN FAYDALANMA KOŞULLARI
I. GENEL OLARAK  81
II. MADDİ KOŞULLAR  83
A. Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Olmak  83
1. Uzun Vadeli Sigorta Kavramı  83
2. Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Olanlar  83
a. 4. Maddeye Tabi Olanlar  84
aa. 4/1–a Kapsamında Sigortalı Sayılanlar  84
bb. 4/1–b Kapsamında Sigortalı Sayılanlar  85
cc. 4/1–c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar  86
b. 5510 sayılı Kanunda 4. Madde Dışında Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Tutulanlar  88
c. Özelleştirme Sonucu Çalışmaya Devam Edenler  90
d. İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmayan Ülkelerde Çalışan Türk İşçileri  90
e. 01.10.2008 Tarihinden Sonra İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar  91
B. Belirli Bir Yaşı Tamamlamak  92
1. Yaş Kavramı  95
a. Sigortalının Doğum Tarihinin Belli Olması Halinde Yaşın Hesaplanması  95
b. Sigortalının Doğum Yılı Belirli Olmasına Rağmen Ay ve Gününün Belli Olmaması Halinde Yaşın Hesaplanması  95
c. Yaş Düzeltme Davasının Yaş Koşuluna Etkisi  96
2. 30.04.2008 Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar İçin Yaş Koşulları  101
3. 08.09.1999–30.04.2008 Tarihleri Arasında Sigortalı Olanlar İçin Yaş Şartları  103
a. 506 Sayılı SSK’na Tabi Olanlar  104
b. 2925 Sayılı Tarım SSK’na Tabi Olanlar  104
c. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanunu’na Tabi Olanlar  104
d. 5434 Sayılı ESK’na Tabi Olanlar  105
4. 08.09.1999 Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar İçin Yaş Koşulları  105
a. 506 sayılı Kanuna Tabi Olanlar  105
b. 2925 sayılı Kanuna Tabi Olanlar  110
c. 1479 Sayılı Kanuna Tabi Olanlar  111
d. 5434 sayılı ESK’na Tabi Olanlar  114
5. Yaş Koşulu Bakımından Korunanlar  116
a. Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlayamayan İleri Yaştakiler  116
b. Erken Yaşlananlar  118
c. Sürekli Bakıma Muhtaç Derecede Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar  119
d. Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinde, Yeraltında Sürekli veya Dönüşümlü (Münavebeli) Olarak Çalışanlar  123
6. Kamu Görevlilerine Özgü Emeklilik Halleri  125
a. Yaş Haddinden Dolayı Emeklilik durumu  126
b. Kadrosuzluk Sebebiyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlileri  128
c. Ahlak veya Yetersizlik ya da Disiplin Nedeniyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlilerinin Yaşlılık Sigortasından Faydalanıp Faydalanamayacağı  128
aa. Asker Olanlar  128
bb. Diğer Kamu Görevlileri  129
7. Fiili Hizmet Süresi Zammı (Yıpranma Payı) Uygulaması  129
a. SSGSSK’ya göre Fiili Hizmet Süresi Zammı  129
b. 5434 sayılı ESK’ya göre Fiili Hizmet Süresi Zammı  138
c. 506 sayılı SSK’na Göre İtibari Hizmet Sürelerinin Yaş Haddine Etkisi  140
d. Fiili Hizmet Süresi Kapsamındaki Çalışmaların Bildirilmesi  143
8. Yaş Koşulundan Muaf Olanlar  144
a. Cumhurbaşkanı, Başbakan, TBMM Başkanı ve Dışarıdan Atanan Bakanlar ile TBMM Üyeleri  144
b. Belirli Derecede Malul Olmasına Karşılık Malullük Sigortasından Yararlanamayan Sigortalılar  145
C. Belirli Bir Süre Prim Ödemek  147
1. Genel Olarak  147
2. Prim Ödeme Gün Sayısının Belirlenmesinde Temel İlkeler  147
3. Prim Ödeme Yükümlüsü ve Prim Oranları  150
4. Prim Konusunda Devlet Teşviği  150
5. Prim Ödeme Gün Sayısından Muaf Olanlar  156
6. Kanunda Öngörülen Prim Ödeme Koşulu  156
a. 30.04.2008 Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu  156
b. 08.09.1999–30.04.2008 Tarihleri Arasında İlk Defa Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu  156
aa. 506 sayılı SSK’ya Tabi Olanlar  156
bb. 2925 Sayılı Tarım Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar  157
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar  157
dd. 5434 Sayılı ESK’ya Tabi Olanlar  157
c. 08.09.1999 Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu  157
aa. 506 Sayılı SSK’na Tabi Sigortalılar  157
bb. 2925 sayılı Kanuna Tabi Olanlar  159
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar  160
dd. 5434 Sayılı ESK’ya Tabi Olanlar  160
d. Prim Ödeme Süresi Bakımından Korunanlar  160
aa. İleri Yaştakiler  160
bb. Erken Yaşlananlar  161
cc. Sürekli Bakıma Muhtaç Derecede Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar  161
dd. Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinde, Yeraltında Münavebeli Olarak Çalışanlar  162
ee. Belirli Derecede Malul Olmasına Karşılık Malullük Aylığından Yararlanamayanlar  164
ff. Maluliyeti Dolayısıyla Vergi İndirim Belgesi Alanlarla Sigortalı Olduğu Tarihten Önce Malul Olduğuna Karar Verilenler  169
gg. Kamu Görevlilerine Özgü Haller  172
aaa. Kamu Görevlilerinin Yaş Haddinden Dolayı ya da Kadrosuzluk Nedeniyle İlişiklerinin kesilmesi  172
bbb. Ahlak veya Yetersizlik ya da Disiplin Nedeniyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlileri  173
7. Fiili Hizmet Süresi Zammı (Yıpranma Payı) Uygulaması  174
8. Hizmet Borçlanması  177
a. Yurt İçi Hizmet Borçlanması  178
aa. Borçlanma Hakkı Verilenler  179
bb. Yurt İçi Hizmet Borçlanmasından Faydalanmak İçin Gerekli Şartlar  181
cc. Doğum Borçlanması  183
dd. Askerlik Borçlanması  190
ee. Kamu Görevlilerinin Aylıksız İzin Süreleri  192
ff. Sigortalı Olmaksızın Doktora Öğrenimi veya Tıpta Uzmanlık İçin Yurt İçinde veya Yurt Dışında Geçirdikleri Normal Doktora veya Uzmanlık Öğrenim Süreleri  193
gg. Sigortalı Olmaksızın Avukatlık Stajını Yapanların Normal Staj Süreleri  193
hh. Tutukluluk veya Gözaltı Sürelerinin Borçlanılması  193
ii. Grev ve Lokavtta Geçen Süreler  198
jj. Hekimlerin Fahri Asistanlıkta Geçen Süreleri  198
kk. Seçime Girmek İçin İstifa Eden Kamu Görevlilerinin Açıkta Geçirdikleri Süreler  198
ll. Yabancı Ülkelerde Sigortalı Olmaksızın Eğitim İçin Geçirilen Süreler  199
mm. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan Sigortalılar  200
nn. Uzman ve Usta Öğretici Olarak Çalışan Sigortalıların Borçlanma İmkanı  200
oo. Fakülte ve Yüksek Okullarda Kendi Adına Okuduktan Sonra Türk Silahlı Kuvvetleri ya da Emniyet Genel Müdürlüğüne Geçenler  201
pp. 4/1–b Kapsamındaki Sigortalılar İçin Öngörülmüş Olan Vergi Borçlanması  202
rr. Emekli Sandığı Kanununda Yer Alan Borçlanma Hükümleri  204
b. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması  205
aa. Türk Vatandaşlarının Yurt Dışı Hizmet Borçlanması  205
bb. Borçlanabilecek Kişiler  206
cc. Borçlanılabilecek Süreler  208
dd. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması İçin Gerekli Koşullar  209
aaa. Türk Vatandaşlığı Koşulu  209
bbb. 18 Yaşın İkmal Edilmesi  214
ccc. Yurt Dışında Geçen Sürelerin Belgelendirilmesi  215
ddd. Geçerli Bir Sigortalılık İlişkisinin Bulunması  216
eee. Yurda Kesin Dönüş Koşulu  218
fff. Tahakkuk Ettirilen Borcun Ödenmesi  220
ff. Zorunlu Göçe Tabi Tutulanların Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapabilmeleri  226
D. Sigortalılık Süresini Tamamlamak  228
1. Genel Olarak  228
2. 506 sayılı SSK Dönemindeki İtibari Hizmet Sürelerinin Sigortalılık Süresine Etkisi  237
3. Yurt Dışı Hizmet Borçlanmasının Sigortalılık Süresine Etkisi  238
4. Maluliyeti Dolayısıyla Vergi İndirim Belgesi Alanlarla Sigortalı Olduğu Tarihten Önce Malul Olduğuna Karar Verilenler İçin Öngörülen Sigortalılık Süresi  244
5. Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi  246
a. SSGSSK’nın Yürürlük Tarihinden Önce (01/15.10.2008) Sigortalı Olanların Farklı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Çalışmış Olması  246
b. SSGSSK’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonra Sigortalı Olanların Farklı Zamanlarda Birden Fazla Sigortalılık Tipine Göre Çalışmalarının Bulunması  253
6. Sigortalılık Hallerinin Çakışması  253
a. 5510 sayılı Kanundan Önce  254
b. 5510 sayılı Kanundan Sonra  255
aa. 6111 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Öncesi  255
bb. 6111 sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik Sonrası  256
II. ŞEKLİ KOŞULLAR  261
A. İşten Ayrılmayı Gerektiren Durumlar  262
1. Genel Olarak  262
2. 4/1–a Sigortalıları İçin İşten Ayrılma  262
3. 4/1–c Sigortalıları İçin İşten Ayrılma Koşulu  262
B. İşten Ayrılmayı Gerektirmeyen Durumlar  263
C. Kuruma Başvurma  264
1. Başvurunun Kurum Tarafından Kabul Edilmesi  264
2. Başvurunun Kurum Tarafından Reddedilmesinin Ardından Kanunda Aranan Koşulların Yargılama Safhasında Gerçekleştirilmesi  265
D. Kurumun Hatalı Bildirimi Nedeniyle İşten Ayrılan Kişinin Zararının Tazmini  267
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAŞLILIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR
I. GENEL OLARAK  269
II. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI  270
A. Yaşlılık Aylığının Başlangıcı  270
B. Yaşlılık Aylığının Ödenememesi Sebebiyle Kurum Tarafından Avans Verilmesi  273
C. Aylıkların Hesaplanması  273
1. SSGSSK’ya Göre İlk Defa Sigortalı Olanların Aylıklarının Hesaplanması  273
2. 01.10.2008 Tarihinden Önce Sigortalı Olanların veya Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapanların Yaşlılık Aylıklarının Hesaplanması  275
a. Ortalama Aylık Kazancın Tespiti  276
b. Aylık Bağlama Oranı  277
c. Aylığın Hesabı  278
aa. Genel Olarak  278
bb. 506 Sayılı SSK’na Tabi Olanlar  282
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar  286
dd. 5434 sayılı ESK’ya Tabi Olanlar  290
3. Sandıkların Devri İtibariyle İştirakçi Olanların Aylıklarının Hesaplanması  291
4. 01.01.2000’den Önce Yaşlılık Aylığı Bağlananların Aylıklarının Yeniden Hesaplanması Suretiyle İntibak Zammı  292
5. Cumhurbaşkanının, TBMM Başkanı ile Başbakanın ve Milletvekillerinin Yaşlılık Aylığının Belirlenmesi  293
6. Maluliyetleri Dolayısıyla Kolaylaştırılmış Hükümlerden Yararlanan Sigortalıların Yaşlılık Aylıklarının Hesaplanması  295
7. İtibari Hizmet Süresinin Aylık ve Toptan Ödemelerin Hesabında Dikkate Alınması  296
8. Sandıktan Aylık Almakta İken 506 Sayılı SSK’ya Tabi Olarak Geçen Çalışmaların Aylığın Yeniden Hesabında Etkili Olup Olamayacağı  297
D. Aylıkların Ödenmesinin Durdurulması ve Kesilmesi  298
1. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapmak Suretiyle Yaşlılık Aylığı Alanların Aylıklarının Kesilmesi  301
2. Maluliyeti Sebebiyle Vergi İndiriminden Yararlananların Yaşlılık Aylığı Almakta İken Tekrar Çalışmaları Durumu  301
3. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma  301
E. Yersiz Ödenen Yaşlılık Aylıklarının İadesi  309
F. Yaşlılık Aylığının Korunması  315
G. Yaşlılık Aylığı ile Diğer Aylıkların ve Gelirlerin Birleşmesi  317
III. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN SONUÇLAR  319
A. Sosyal Sigortalar Hukuku Bakımından Sonuçları  319
1. Kamu Görevlilerine Verilen Emekli İkramiyesi  319
a. SSGSSK. Yürürlüğe Girmeden Önce Sigortalı Olan Kamu Görevlilerinin Emekli İkramiyesi  320
b. SSGSSK’nın 4/1–c Kapsamında İlk Defa Sigortalı Olanların Emekli İkramiyesi  324
2. Sağlık Hizmetleri  326
a. Koruyucu Sağlık Hizmetleri  327
b. Hastalık Halinde Sağlık Yardımı  327
c. Analık Halinde Sağlık Yardımları  327
d. Ağız ve Diş Tedavisi  329
e. Diğer Sağlık Yardımları  329
3. Bayram İkramiyesi  329
B. Diğer Hukuk Dalları Bakımından Sonuçları  330
1. Kıdem Tazminatı  330
a. Yaşlılık Sigortasından Faydalanabilmek İçin İş Sözleşmesini Fesheden İşçilerin Kıdem Tazminatı Hakları  330
b. Yaşlılık Sigortasından Faydalanabilmek İçin Yaş Şartını Tamamlayamayanların Kıdem Tazminatı Alabilmeleri  333
2. Kadrosuzluk Tazminatı  335
3. Emlak Vergisi Muafiyeti  336
IV. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMAMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN SONUÇLAR  337
A. Toptan Ödeme  337
B. İhya  340
SONUÇ  343
Kaynaklar  345
Kavram Dizini  359

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.