İki Faktörlü Uluslararası Tam Hizmet Faktoringi ve Türkiye Uygulamalarındaki Farklılıklar

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ragıp Yüce UYANIK
ISBN: 9786050505672
212,50 TL 250,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ragıp Yüce UYANIK
Baskı Tarihi 2020/04
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

İki Faktörlü Uluslararası Tam Hizmet Faktoringi ve Türkiye Uygulamalarındaki Farklılıklar

Ragıp Yüce UYANIK

2020/04 1. Baskı, 203 Sayfa

ISBN 978-605-05-0567-2

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ7

TEŞEKKÜR9

KISALTMALAR17

GİRİŞ19

  i. Çalışmanın Amacı21

 ii. Çalışmanın Yöntemi21

iii. Çalışmanın Kapsamı22

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK FAKTORİNG

1.1FAKTORİNG KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ23 

1.1.1Faktoring Kavramı23

1.1.2.Faktoringin Tarihsel Gelişimi23

1.1.2.1Koloni Türü Faktoring – I Dönem26

1.1.2.2Eski Tür Faktoring - II. Dönem 27

1.1.2.3 Modern Faktoring - III. Dönem28

1.1.2.4 Modern Faktoringin Gereği Faktoring Zincirleri29 

1.1.3 Faktoring İşleminin Genel Akışı32

1.1.3.1Tek Faktorlü Sistem 32

1.1.3.2İki Faktorlü Sistem32

1.2 FAKTORİNG TANIMLARI33

1.2.1UNIDROIT’nın Faktoring Tanımı 34

1.2.2  FCI’ın Faktoring Tanımı35

1.2.3Türkiye’de Faktoring Tanımı36

1.3 FAKTORİNG İŞLEMİNİN TARAFLARI37

1.3.1 Tedarikçi38

1.3.2 Borçlu. 38

1.3.3 Faktor39

1.3.4Muhabir Faktor39

1.4 FAKTORİNG İŞLEMİ İLE SAĞLANAN FONKSİYONLAR39

1.4.1 Hizmete (İş Görme) Yönelik Fonksiyonlar39

1.4.1.1Alacak Kayıtlarının Tutulması40

1.4.1.2Alacakların Tahsilatının Takibi40 

1.4.2Şüpheli Alacaklara Karşı Koruma (Teminat) Fonksiyonu41

1.4.3Finansman Fonksiyonu41 

1.4.4Faktoringin Sağladığı Avantajlar 42

1.4.4.1Faktoringin Satıcıya Sağladığı Avantajlar 42

1.4.4.2Faktoringin Alıcıya Sağladığı Avantajlar 43

1.4.4.3Faktoringin Ekonomiye Sağladığı Avantajlar43

1.5 FAKTORİNG SÖZLEŞMESİ44

1.5.1 Faktoring Sözleşmesinin Tanımı44

1.5.2  Faktoring Sözleşmesinin Temeli : Temlik44

1.5.2.1Amaçlarına Göre Temlik Çeşitleri45 

1.5.2.1.1İfa Amacıyla Temlik45

1.5.2.1.2Tahsil Amacıyla Temlik45 

1.5.2.1.3Teminat Amacıyla Temlik45 

1.5.2.1.4Bağışlama Amacıyla Temlik46 

1.5.2.2Faktoring ve Temlik46 

1.5.3 Faktoring Sözleşmesinin Unsurları47 

1.5.3.1Hizmet (İş Görme) Unsuru47 

1.5.3.2 Teminat Unsuru47

1.5.3.3 Vekalet Unsuru47

1.5.3.4 Ödünç / Satış Unsuru48

1.5.4TBK Kapsamında Faktoring Sözleşmesi49 

1.6 FAKTORİNG TÜRLERİ49

1.6.1 Bildirimli / İhbarlı Faktoring (Notification / Disclosed 

Factoring) Çeşitleri 50

1.6.1.1Rücusuz Faktoring (Without Recourse Factoring)51 

1.6.1.2Rüculu Faktoring (Recourse Factoring) 51

1.6.1.3Acente Faktoringi/ Self Servis Faktoring

(Agency / Bulk Factoring) 52

1.6.1.4 Vade faktoringi (Maturity Factoring) 52

1.6.2İhbarsız / Bildirimsiz Faktoring 

(Non Notification/ Undisclosed Factoring) 53

1.6.3Fatura Iskontosu (Invoice Discounting)53 

1.6.4Tam Hizmet Faktoringi (Full Service Factoring)53

1.6.5Yurtiçi Faktoring (Domestic Factoring)54 

1.6.6Uluslararası Faktoring (International Factoring)54

1.6.6.1İhracat Faktoringi (Export Factoring)54 

1.6.6.2İthalat Faktoringi (Import Factoring)54 

1.6.7Direkt Faktoring (Direct Factoring)54 

1.6.8İki Faktorlü Sistem 

(Two Factor System / Four Corner Factoring) 55

1.7  FAKTORİNGİN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ55 

İKİNCİ BÖLÜM

İKİ FAKTORLÜ ULUSLARARASI TAM HİZMET FAKTORİNGİ

2.1 İKİ FAKTORLÜ ULUSLARARASI TAM HİZMET FAKTORİNGİNİN İŞLEYİŞİ59 

2.2 FAKTORLERARASI ANLAŞMA (IFA - INTERFACTOR AGREEMENT) 63

2.3 GRIF – Uluslararası Faktoring Genel KURALLARİ64 

2.3.1Uluslararası Faktoring Kurallarının Tarihsel Gelişimi64 

2.3.2 Genel Olarak GRIF65 

2.3.3GRIF’in Temel Yapısı66

2.3.4GRIF’in Kısımları67 

2.3.4.1Genel Hükümler68

2.3.4.2Alacakların Temliki73 

2.3.4.3Kredi Riski76

2.3.4.4Alacakların Tahsili82

2.3.4.5Fonların Transferi83

2.3.4.6İhtilaflar86

2.3.4.7Garanti ve Taahhütler89

2.3.4.8Çeşitli Konular 91

2.4 FCI’IN HUKUKİ ALTYAPISINA DAİR DİĞER DOKÜMANLAR92 

2.4.1FCI Tüzüğü (The Constitution of FCI)92 

2.4.2FCIreverse Genel Kuralları 

(The General Rules for FCIreverse)93 

2.4.3FCI Tahkim Kuralları (FCI Rules of Arbitration)93 

2.4.4Edifactoring.com Kuralları (edifactoring.com Rules)93 

2.4.5GRIF’e Ek Sözleşmeler93 

2.4.5.1Sipariş Yönetimi Ek Sözleşmesi (Supplemental 93Agreement for Purchase Order Management)94 

2.4.5.2RESCUE Ek Sözleşmesi

(Supplemental Agreement for RESCUE)94 

2.4.5.3İslami Uluslararası Faktoring Ek Sözleşmesi (Supplemental Agreement for Islamic International Factoring94 

2.4.5.4Bildirimsiz Uluslararası Faktoring Ek Sözleşmesi (Supplemental Agreement for Non- Notification Cross Border Factoring)94 

2.4.6Hukuk Sirkülerleri94

2.4.7Soru ve Yanıtlar95 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ULUSLARARASI FAKTORİNGİN

TÜRKİYE UYGULAMASI İLE İLGİLİ FARKLILIKLAR

3.1 ULUSLARARASI FAKTORİNG UYGULAMASINDAKİ FARKLILIKLARIN NEDENLERİ 97

3.2 TEMLİKİN NİTELİĞİ İLE İLGİLİ FARKLILIKLAR99

3.2.1 Faktoring işlemi sırasında yapılan temlik ile alacağın 

mülkiyeti ilişkisi99 

3.2.2Alacak ile ilgili temlik yasağının GRIF’e göre geçerliliği 

hususu102

3.2.3Temlikin teminat ya da tahsil amaçlı oluşu ile ilgili hususlar107

3.2.4Temlik aldığı alacağı mülkiyetine geçirmeyen faktorün, 

bu alacağı ithalat faktorüne temlik edebilip edemeyeceği 

hususu109 

3.3 FAKTORİNGİN TANIMI İLE İLGİLİ FARKLILIKLAR111

3.3.1 Faktorden ön ödeme alan satıcının faktore borçlu sayılıp 

sayılmadığı hususu111 

3.3.2Faktoring garantisinin niteliği ile ilgili hususlar112

3.3.3Faktoring garantisinin devreye girme zamanı ile 

ilgili hususlar115 

3.3.4Uluslararası faktoringde onayın kapsamı ile ilgili hususlar116 

3.4 MUHASEBE KAYITLARI İLE İLGİLİ FARKLILIKLAR118 

3.4.1Faktorün satıcıdan temlik yoluyla devralmış olduğu alacakların bilançoya alınıp alınmayacağı hususu118 

3.4.2İthalat Faktoring İşlemlerinin muhasebeleştirmesi124 

3.5 SÖZLEŞMENİN HUKUKİ ALYAPISI İLE İLGİLİ 

FARKLILIKLAR125 

3.5.1Faktoring sözleşmesi ile doğmuş ve doğacak tüm alacakların 

toptan ya da ayrı ayrı temliki hususu126

3.5.2Uluslararası faktoring kurallarına göre ithalat faktorünün 

alacak   bedelini ödeme taahhüdünün ne zaman ortadan 

kalktığı hususu129 

3.5.3Onaylı olmayan alacaklarla ilgili ithalat faktorünün 

yükümlülükleri132 

3.5.4Türkiye’de faktoring yoluyla alacak satın alınıp alınamayacağı hususu133 

3.5.5Borçlunun haklı defi, itiraz veya karşı talebi ile alacakların 

geri temlik edilebilmesi ihtimalinin tam hizmet faktöring

işleminin alacak satışı olmasını engelleyip engellemediği 

hususu136 

3.6 GELİŞEN BİR ALAN OLARAK İSLAMİ ULUSLARARASI FAKTORİNG138 

SONUÇ141 

KAYNAKÇA147

EK 1: ULUSLARARASI FAKTORİNG GENEL KURALLARI (GRIF)155 

EK 2: FAKTORİNG SÖZLÜĞÜ177

TABLO LİSTESİ

TABLO 1:FAKTORİNG ÇEŞİTLERİ50

TABLO 2: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ VE BEŞ DİĞER ÜLKE TEMSİLCİLERİNİN TEMLİK YASAĞI KONUSUNDAKİ YANITLARI105 



Her şey 1989 Ağustos’unda sevgili dostum Halil’in telefonda yetkili olarak terfi ettiğimi ve faktoring departmanına Pazarlama Yetkilisi unvanıyla tayin olduğumu söylemesi ile başladı. Yeniliğe tepki veren herkes gibi ben de o anda hoşnut kalmamıştım. Üç ay sonra ilk müşterini kazandırdığımda aldığım haz bugünlere gelmemi sağladı.

1997 yılında, biraz da mevzuat merakımdan olsa gerek hem bir genel müdür hem de Faktoring Derneği’nin Eğitim Komitesi Başkanı olarak uluslararası faktoring konusunda Türkiye’deki faktoringcilerin eğitmeni idim. Derneğin yayınladığı ilk Faktoring El Kitabının da uluslararası faktoring bölümünün yazarı oldum.

Çalışma arkadaşlarıma onlarca kez vermiş olduğum “KOD” (zamanın uluslararası faktoring kuralları) eğitimini kitaba dönüştürmeye karar verdim ve ilk kitabım “Faktoring Kuralları” böyle doğdu. Faktoring Derneği tarafından 2002’de yayınlanan ve FCI dokümanları dışında kaynakçası olmayan bu kitabımın dünyada uluslararası faktoring kuralları üzerine yazılan tek kitap olduğunu daha sonra öğrendim. GRIF (yeni kurallar) üzerine yazdığım ve tamamlanmakta olan İngilizce kitabım önümüzdeki aylarda yayınlanıncaya kadar da tek olmaya devam edecek.

Yeni Kurallar üzerine de bu kez İngilizce yazmaya başladıktan sonra, FCI tarafından Hukuk Komitesi’ne davet edildim. 2003 yılından itibaren komitenin hukuk derecesi olmayan tek üyesi oldum. Mevzuata meraklı bir satışçı ve yönetici olmak beni dünyanın bu konudaki en bilgilileri ile bir araya getirmişti. Öyle bir hale gelmiştik ki, FCI çevresi satış ve yönetim ile ilgili bir konu olsa beni “hukukçu”, hukuk ile ilgili bir konu olsa da uygulamacı olarak kabul ediyordu. Her ikisini de eğitim verecek kadar bildiğimi anlatmak kolay olmuyordu.

2008 yılına geldiğimizde Türkiye’de uluslararası faktoringin farklı uygulanmaya başlandığını fark ettim. Bunu yüksek sesle dile getirdiğimde buna neden olan hukukçu ve yöneticilerin tepkisi ile karşılaştım. Kimse işin özünü anlamaya çalışmıyor, kısıtlı bilgi ile faktoring ve krediciliği paralel hale getirmeye çalışıyorlardı, hatta getirmişlerdi. Faktoring piyasada hiç olmaması gerektiği gibi tanınmaktaydı.

Her ne kadar o dönemde 25 yıllık deneyim ile “alaylı” olarak dünyanın en büyük faktoring organizasyonu benim faktoring ile ilgili hukuki kimliğime güvenmekte ve kurallara yönelik dünyadaki tüm seminerleri bana verdirmekte ise de resmen Hukukçu bir kimliğim olması gerektiğine karar verdim.

Özyeğin Üniversitesi Özel Hukuk Yüksek Lisans programına kayıt oldum. Derslerimdeki ödevlerimden dört adedi bilimsel yayınım oldu. Elbette yüksek lisans tezim, sıradanlıktan öte, rayından çıkan bir uygulamayı tekrar yoluna sokacak kadar başarılı ve ikna edici olmalıydı.

Elinizdeki bu kitap Türkiye’nin, herhangi bir şirketle ilgisi olmasa da şu an bir şekilde aktif en eski faktoringcisinin, uluslararası faktoringin nimetlerinin anlaşılması, piyasada yanlış anlaşılmasına neden olan uygulamaların gözden geçirilmesi ve Türkiye’nin ihracatının önemli derece artırılması dahil tüm bu nimetlerden daha iyi yararlanılmasına yönelik hukuki bir analiz ve bir çeşit yakarıştır. Tabi okursanız…

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.