| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Merve Ayşegül KULULAR İBRAHİM |
| Baskı Tarihi | 2021/05 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 328 |
Bu çalışmada planlı eskitme kavramı hukuki açıdan ele alın[1]maktadır. Planlı eskitme diğer bilimlerde 20. yüzyıl başından beri incelenmekle birlikte hukuki olarak yeterince irdelenmemiştir. Farklı ülke mevzuatları araştırıldığında henüz yalnızca Fransız Tüketici Kanunu’nda yer alan planlı eskitme, ürün ikamesini artırma amacıyla ürün ömrünü kısaltan her türlü teknik olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada planlı eskitmenin hukuki niteliği ve türleri ele alınmış, planlı eskitme haksız rekabet, tüketici ve bilişim hukuku kapsamında analiz edilmiştir. Planlı eskitmeye etki eden uluslararası ve ulusal mevzuatın yanında rekabeti veya tüketicileri korumakla yükümlü kurumların planlı eskitme karşısında aldıkları kararlar detaylı şekilde tartışılmıştır. Mevcut düzenlemelerde ekonomik ayıp, tüketicinin bilgilendirilmemesi, ürün garantisi gibi temel olgular altında planlı eskitme uygulamaları ayrı ayrı ele alındığında bu kurumların doğrudan planlı eskitmeye etki etmeyip planlı eskitme yöntemlerine etki ettiği sonucuna varılmıştır. Bu şekilde planlı eskitmenin uygulanmamasına odaklanmak yerine planlı eskitmenin nasıl yapıldığına odaklanan yaptırımların etkili olmayacağı anlaşılmışmıştır. Nitekim bu durum planlı eskitme stratejisi uygulayan şirketlerin yöntemlerini değiştirerek planlı eskitme uygulamalarına devam etmelerine neden olmaktadır. Sonuçta serbest piyasa ekonomisine, rakip şirketlere, tüketicilere, insan sağlığı ve çevreye zarar veren planlı eskitme uygulamalarının önlenmesi için etkili yeni kurallar oluşturulması gerekmektedir. Yeni düzenlemeler yapılana kadar mevcut mevzuat planlı eskitmeyi kapsayacak şekilde geniş yorumlanmalıdır.
ÖZET ......................................................................................................................... 5
ABSTRACT................................................................................................................. 7
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 9
KISALTMALAR......................................................................................................... 13
GİRİŞ ...............................................................................................................15
BÖLÜM 1
PLANLI ESKİTME KAVRAMI, TÜRLERİ VE YÖNTEMLERİ
I. PLANLI ESKİTMENİN TANIMLANMASI .......................................................21
A. Planlı Eskitme Kavramı............................................................................. 21
B. Literatürde Planlı Eskitmenin İlk Kullanımı .............................................. 26
C. Planlı Eskitme Kavramına Muhtelif Hukuk Düzenlerinde Getirilen
Tanımlar................................................................................................... 28
1. Fransa Tüketici Kanunu..................................................................... 29
2. Avrupa Parlamentosu Önergesi ....................................................... 34
II. PLANLI ESKİTME TÜRLERİ..........................................................................35
A. İşlevsel (Teknolojik) Eskitme.................................................................... 35
B. Müdahil Eskitme...................................................................................... 36
C. Psikolojik (Estetik) Eskitme ...................................................................... 38
D. Tüketici Kaynaklı Eskitme ........................................................................ 43
E. Sosyal Eskitme ......................................................................................... 45
F. Ekonomik Eskitme ................................................................................... 46
III. PLANLI ESKİTME YÖNTEMLERİ ..................................................................47
A. Süre.......................................................................................................... 47
B. Dayanıklılık............................................................................................... 49
C. Kullanım Ömrünün Belirlenmesi.............................................................. 50
D. Ürün Tasarımı .......................................................................................... 52
10 İçindekiler
IV. PLANLI ESKİTMENİN ETKİLİ OLDUĞU SEKTÖR VE PİYASALAR ..................... 54
A. Sektörler.................................................................................................. 54
B. Oligopol ve Monopol Piyasalar................................................................ 56
BÖLÜM 2
PLANLI ESKİTMENİN REKABET HUKUKU VE
HAKSIZ REKABET HUKUKU BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
I. REKABET HUKUKU KAPSAMINDA PLANLI ESKİTME ................................... 65
A. Zorunlu Unsur Doktrini ve Hakim Durumun Kötüye Kullanılması
Yasağı Bağlamında Planlı Eskitme............................................................ 65
1. Genel Olarak ..................................................................................... 65
2. Zorunlu Unsur Doktrini..................................................................... 67
3. Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Yasağı .................................... 70
B. Uyumlu Eylem Bağlamında Planlı Eskitme .............................................. 81
1. Uyumlu Eylem için Gereken Şartlar .................................................. 82
2. Uyumlu Eylem Karinesi..................................................................... 85
3. Zamanaşımı....................................................................................... 90
II. HAKSIZ REKABET HUKUKU KAPSAMINDA PLANLI ESKİTME........................ 92
A. Planlı Eskitmenin Haksız Rekabet Oluşturması........................................ 92
1. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar Dolayısıyla Planlı
Eskitmenin Haksız Rekabet Oluşturması:Avusturya T-Mobile
Örneği ............................................................................................... 93
2. Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar Kapsamında Planlı Eskitmenin
Haksız Rekabet Oluşturması ........................................................... 103
a) Türk Hukuku’nda...................................................................... 103
b) Belçika Hukuku’nda.................................................................. 106
3. Planlı Eskitmenin Müşterinin Karar Verme Özgürlüğünü
Özellikle Saldırgan Satış Yöntemleri ile Sınırlayarak Haksız
Rekabet Oluşturması: İtalyan Rekabet Kurumu (AGCM)
Kararları .......................................................................................... 108
4. Planlı Eskitmenin; Mallar, İş ürünleri veya Faaliyetler Hakkında
Gerçek Dışı yahut Yanıltıcı Açıklamalarda Bulunularak Haksız
Rekabet Oluşturması ...................................................................... 122
5. İşçilerin İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Ederek Haksız
Rekabet Oluşmasının Önlenmesine Yönelik Rekabet Yasağı
Kapsamında Planlı Eskitme: EarthWeb, Inc. v. Schlack Davası............ 128
İçindekiler 11
B. PLANLI ESKİTMENİN HAKSIZ REKABET OLUŞTURMASI
DURUMUNDA AÇILABİLECEK DAVALAR................................................. 132
C. PLANLI ESKITMEDEN KAYNAKLI HAKSIZ REKABET DAVASINDA
TARAFLAR .............................................................................................. 136
D. PLANLI ESKİTMENİN HAKSIZ REKABET OLUŞTURMASI
DURUMUNDA ZAMANAŞIMI ................................................................. 140
BÖLÜM 3
PLANLI ESKİTMENİN TÜKETİCİ HUKUKU
BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
I. PLANLI ESKİTMENİN TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
KAPSAMINDA İNCELENMESİ ...................................................................143
A. Genel Olarak .......................................................................................... 143
B. Planlı Eskitme Uygulamalarının Ayıp Oluşturması................................. 145
C. Ayıp Türleri, Seçimlik Hakların Nitelikleri ve Ayıptan Doğan
Sorumluluğun Şartları............................................................................ 161
D. Ayıptan Kaynaklı Seçimlik Hakların Kullanılmasında Orantısızlık
Durumu.................................................................................................. 165
E. Planlı Eskitmenin Ayıp Olarak Nitelenmesi Durumunda Zamanaşımı...... 168
F. İkinci El Satışlarda Zamanaşımı.............................................................. 172
G. Ayıplı Maldan Satıcının Tazminat Sorumluluğu ..................................... 174
H. Ayıp Nedeniyle Üreticinin Tabi Olduğu Sorumluluk Türü ...................... 176
II. PLANLI ESKİTMENİN MUHTELİF DÜZENLEMELERDE İNCELENMESİ............180
A. 2000/53/EC Sayılı Hurdaya Ayrılan Araç Direktifi.................................. 180
B. 85/374/EEC Sayılı Ayıplı Ürünlerden Dolayı Sorumluluğa İlişkin
Üye Ülkelerin İdari Ve Hukuki Düzenlemelerinin Uyumlaştırılması
Direktifi .................................................................................................. 186
C. 1999/44/EC Sayılı Tüketim Mallarının Satışı ve İlgili Garantiler
Direktifi .................................................................................................. 190
D. Viyana Satım Sözleşmesi........................................................................ 195
E. Kanada Geneli Elektronik Ürün Yönetim İlkeleri ................................... 199
F. Hakkın Tükenmesi İlkesi: Impression Products, Inc. V. Lexmark
International, Inc. Kararı........................................................................ 210
III. PLANLI ESKİTMENİN ÜRETİCİ SORUMLULUĞUNA YÖNELİK
DÜZENLEMELERDE İNCELENMESİ............................................................215
A. Yeniden Üretim...................................................................................... 216
B. Yenileme ................................................................................................ 218
12 İçindekiler
C. Tamir Edilebilirlik ve Bilgilendirme ........................................................ 220
1. Belçika Örneği................................................................................. 223
2. Arjantin Örneği ............................................................................... 224
3. Fransa Örneği ................................................................................. 225
D. Tüketicilerin Bilgi Edinme Hakkı ............................................................ 226
E. Yaşam Süresi Etiketi .............................................................................. 233
F. Garanti Hukuku ..................................................................................... 237
1. Genel Olarak ................................................................................... 237
2. Arjantin Örneği ............................................................................... 242
G. Katma Değer Vergisinin Düşürülmesi.................................................... 244
BÖLÜM 4
PLANLI ESKİTMENİN MUHTELİF HUKUK
ALANLARINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ÇEVRE HUKUKU KAPSAMINDA PLANLI ESKİTME ..................................... 247
A. Çevrenin Korunması İçin Planlı Eskitme Karşısındaki AB Direktifleri ..... 247
B. Elektronik Atıklar................................................................................... 253
C. Öngörülebilecek Tedbirler..................................................................... 259
1. Genel Olarak ................................................................................... 259
2. Tehlikeli Atık Depolama Alanları..................................................... 265
3. Geri Dönüşüm................................................................................. 267
4. Sürdürülebilir Tüketim.................................................................... 268
II. BİLİŞİM HUKUKU KAPSAMINDA PLANLI ESKİTME.................................... 273
A. Planlı Eskitmenin Ağ Tarafsızlığına Etkisi............................................... 276
B. Endüstri 4.0 ve Planlı Eskitme ............................................................... 282
C. Sosyal Medyada Planlı Eskitme ............................................................. 285
D. Soyut Olguların Eşya Kapsamında Değerlendirilmesi Sorunu................ 287
SONUÇ ..........................................................................................................289
KAYNAKÇA ....................................................................................................293
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
