Yargıtay İçtihatları ve BAM Kararları Işığında Fazla Çalışma Ücreti

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Özgül Özkan ÜRÜN - Tuncay DERİN
ISBN: 9786257277464
656,10 TL 729,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Özgül Özkan ÜRÜN, Tuncay DERİN
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 805

Bu kitabı iş davalarının tarafları arasında en çok uyuşmazlığa neden olan fazla çalışma ücretinin her yönü ile açıklanması amacıyla kaleme aldık. Fazla çalışma alacağının Yargıtay içtihatları ve Bölge Adliye Mahkemeleri kararları ışığında incelenmesinin uygulayıcılara faydalı olacağı fikrinden hareket ettik.

20.07.2016 tarihinde faaliyete başlayan Bölge Adliye Mahkemeleri 20.07.2020 tarihi itibariyle 4. yılını tamamladı. Bugüne kadar Bölge Adliye Mahkemesi Kararlarının herhangi bir çalışmaya konu olmadığı düşüncesiyle bu kitapla konuyla ilgili kararlarına yer verilmesini hedefledik. Tabii ki her zaman olduğu gibi olmazsa olmaz Yargıtay içtihatları eşliğinde Bölge Adliye Mahkemesi kararlarını inceledik. Yargıtay İş Dairelerinin işçilik alacağı davalarında ilke kararları ve içtihatları, uyuşmazlıkların çözümünde dinamik ve yol gösterici niteliği nedeniyle herkes tarafından tartışmasız başvurulan bir kaynaktır.

Çalışmada fazla çalışma ücreti ana ekseninde konu alt başlıklara ayrılarak uyuşmazlıklar ve benimsenen çözüm yolları aktarılmaya çalışılmıştır. Değerlendirme yönünden mümkün olan en son tarihli içtihat ve kararlara yer vermeye çalıştık. Ancak içtihat/kararın içeriği açısından uygulamada temel yol gösterici içeriğe sahip olduğu durumda daha eski kararlara da yer verilme ihtiyacı duyulmuştur. Hafta tatili ve UBGT ücreti, fazla çalışma ücreti ile birçok ortak çözüm yolunun benimsenmiş olması nedeniyle fazla çalışma kısmına atıfla tekrara düşmeyecek şekilde incelenmeye çalışılmıştır.

Çalışmada özellikli çalışmalar olarak nitelendirilen (yurtdışı çalışması, satış primi/bahşiş/yüzde usulü/parça başı ile çalışmalar, gece çalışması, tır şoförlerinin çalışmaları) vs.) çalışma usulleri münhasıran ele alınmış ve her bir çalışma şekli hesaplamalar ve örnek bilirkişi raporları ile somutlaştırılmaya çalışılmıştır.

İş Hukukunda 01.01.2018 tarihinden itibaren zorunlu arabuluculuk müessesine geçilmesi nedeniyle bu başlık altında uygulamada ilk anda karşılaşılan sorunlar Yargıtay içtihatları ve BAM kararları ışığında incelenmiştir.

 Basın İş Kanununda Anayasa Mahkemesinin iki iptal kararı ile meydana gelen değişiklik sonucu konunun uygulanmasına ilişkin gerçekten önemli nitelikteki Yargıtay içtihatlarına yer verilmiştir.

Bu çalışmanın yapılabilmesi için içtihatların yaratılmasında emeği geçen Yargıtay İş Dairelerinde görev yapmış ve halen yapmakta olan tüm başkan ve üyelere sonsuz teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Zira bu içtihatlar uyuşmazlıkların adaletli ve hakkaniyetli çözümünde hepimize yol gösterici olmaktadır.

Bölge Adliye Mahkemeleri İş Dairelerinde görev yapmış ve halen yapmakta olan tüm başkan ve üyelere de teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Çünkü Bölge Adliye Mahkemelerinin iş yükü en ağır dairelerinde uyuşmazlıkları en iyi şekilde çözümlemek için büyük bir özveri içinde çalıştıkları herkes tarafından bilinmektedir. Aynı teşekkürü uyuşmazlık konusunun oldukça fazla olduğu dava dosyalarında gerçeği aydınlatmak ve adaleti tesis etmek için gece gündüz çalışmalarından dolayı ilk derece mahkemelerinde görev yapan İş Mahkemesi Hakimlerine de sunuyoruz.

ÖNSÖZ ........................................................................................................................ VII

İÇİNDEKİLER................................................................................................................. IX

AYRINTILI İÇİNDEKİLER .............................................................................................. XIX

I. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ....................................................................................1

A. ÜCRET UNSURU................................................................................................. 1

1. Ücret ve İspatı.............................................................................................. 1

a. Yargıtay Kararları.................................................................................... 2

b. BAM Kararları......................................................................................... 7

2. Ödenmesi .................................................................................................. 10

a. Yargıtay Kararları.................................................................................. 11

b. BAM Kararları....................................................................................... 16

3. Faizi............................................................................................................ 16

a. Genel olarak......................................................................................... 16

b. Basın -İş Kanunu 14/2. madde “Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme”

Kuralı Anayasa Mahkemesi Kararıyla İptal Edilmiştir........................... 17

c. Kararlar ................................................................................................ 18

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 18

(2) BAM Kararları ................................................................................ 18

d Yasal Faiz Hesaplama Yöntemi Aşağıda Bir Örnekle Tablo

Halinde Açıklanmıştır. .......................................................................... 19

4. Ücretin Ekleri ............................................................................................. 19

a. İkramiye ............................................................................................... 19

(1) Yargıtay Kararı ............................................................................... 20

(2) BAM Kararı .................................................................................... 22

b. Prim...................................................................................................... 22

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 23

(2) BAM Kararları ................................................................................ 24

c. Jestiyon ................................................................................................ 27

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 28

(2) BAM Kararları ................................................................................ 30


X İçindekiler

d. İlave Tediye...........................................................................................31

(1) Yargıtay Kararları............................................................................32

(2) BAM Kararları.................................................................................33

e. Bahşiş....................................................................................................35

(1) Yargıtay Kararları............................................................................35

(2) BAM Kararları.................................................................................37

f. Yol Ücreti ve Yemek Ücreti ...................................................................39

(1) Yargıtay Kararları............................................................................39

(2) BAM Kararları.................................................................................40

g. İş Göremezlik Ödeneği..........................................................................41

(1) Yargıtay Kararları............................................................................41

(2) BAM Kararları.................................................................................42

5. Ücretin Eki Olmayanlar...............................................................................44

a. Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ..................................................................44

(1) Yargıtay Kararları............................................................................44

(2) BAM Kararları.................................................................................47

b. Transfer Ücreti......................................................................................48

(1) Yargıtay Kararları............................................................................49

(2) BAM Kararları.................................................................................50

6. Ücretin Netleştirilmesi ...............................................................................50

a. Yargıtay Kararları ..................................................................................50

b. BAM Kararı............................................................................................51

c. Örnek Hesaplama Tablosu....................................................................52

B. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ...................................................................................52

1. Genel Olarak...............................................................................................52

2. İşçinin Onay Zorunluluğu............................................................................54

a. Yargıtay Kararları ..................................................................................55

b. BAM Kararları .......................................................................................57

3. İspatı...........................................................................................................57

a. Ücret bordoları .....................................................................................57

(1) Yargıtay Kararları............................................................................58

(2) BAM Kararları.................................................................................62

b. İşyeri Giriş Çıkış (Puantaj) Kayıtlar ........................................................66

(1) Yargıtay Kararları............................................................................66

(2) BAM Kararları.................................................................................70


İçindekiler XI

c. Kamu Kurumlarına Ait Resmi Kayıtlar ve Puantaj Kayıtları .................. 72

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 72

(2) BAM Kararları ................................................................................ 74

d. Tanık Beyanları..................................................................................... 75

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 75

(2) BAM Kararları ................................................................................ 77

(d1) Tanıklarla birlikte çalışma ..................................................... 79

(i) Yargıtay Kararları............................................................ 79

(ii) BAM Kararları................................................................. 81

(d2) Husumetli tanıklar ................................................................ 83

(i) Yargıtay Kararları............................................................ 84

(ii) BAM Kararları................................................................. 84

(d3) Davacının tanık sıfatıyla verdiği beyanlarının etkisi .............. 88

(i) Yargıtay Kararları............................................................ 88

(ii) BAM Kararları................................................................. 89

4. Özellik Arz Eden Bazı Çalışmalar ................................................................ 90

a. Üst Düzey Yetkili .................................................................................. 90

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 90

(2) BAM Kararları ................................................................................ 93

b. Tıbbi Mümessil (Temsilci)..................................................................... 95

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 95

(2) BAM Kararları ................................................................................ 96

c. Satış Temsilcisi ..................................................................................... 96

(1) Yargıtay Kararları........................................................................... 97

(2) BAM Kararları ................................................................................ 99

d. Konut Kapıcısı..................................................................................... 100

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 103

(2) BAM Kararları .............................................................................. 108

e. Tır Şoförleri ........................................................................................ 111

(1) Uluslarası Tır Şoförleri ................................................................. 111

(i) Yargıtay Kararları ................................................................ 111

(ii) BAM Kararları...................................................................... 115

(2) Ulusal Düzeyde Çalışanlar ........................................................... 120

(i) Yargıtay Kararları ................................................................ 120

(ii) BAM Kararları...................................................................... 125


XII İçindekiler

f. Radyoloji ve Radyom Çalışanları.........................................................127

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................128

(2) BAM Kararları...............................................................................130

g. Home Office Çalışma ..........................................................................140

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................140

(2) BAM Kararları...............................................................................141

h. Servis Şoförleri....................................................................................143

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................143

(2) BAM Kararları...............................................................................145

ı. Vardiyalı Çalışma.................................................................................148

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................149

(2) BAM Kararları...............................................................................152

k. Yurtdışı Çalışma ..................................................................................155

l. Sağlık Kuralları Yönünden Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya

Daha Az Çalışılması Gereken İşler.......................................................171

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................171

(2) BAM Kararları...............................................................................177

m. Eczane Çalışanları ...............................................................................181

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................181

(2) BAM Kararları...............................................................................184

5. Hesaplanması ...........................................................................................187

a. Fazla Mesai Hesaplama Yöntemi ........................................................187

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................188

(2) BAM Kararları...............................................................................198

b. Fazla Mesainin Ücrete Dahil Olması ...................................................201

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................202

(2) BAM Kararları...............................................................................206

c. Ara Dinlenme Süreleri.........................................................................213

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................214

(2) BAM Kararları...............................................................................218

d. Yolda Geçen Süreler ...........................................................................225

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................225

(2) BAM Kararları...............................................................................226

e. Prim/Bahşiş Ödenmesi .......................................................................230


İçindekiler XIII

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 230

(2) Prim Uygulaması ile İlgili BAM Kararları...................................... 231

(3) Bahşiş Uygulaması ile İlgili BAM Kararları ................................... 232

f. Çalışılmayan Dönemlerde Hesaplama Yapılmaması .......................... 234

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 234

(2) BAM Kararları .............................................................................. 235

g. İşçinin İşyerinde İş Görmeye Hazır Halde Beklemesi (4857 sayılı

Yasa 66-c)........................................................................................... 237

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 237

(2) BAM Kararları .............................................................................. 242

h. Gece Çalışması ................................................................................... 247

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 249

(2) BAM Kararları .............................................................................. 257

ı. Denkleştirme/ Serbest Zaman Kullandırılması................................... 261

(1) Denkleştirme ............................................................................... 261

(i) Yargıtay Kararları ................................................................ 261

(ii) BAM Kararları...................................................................... 265

(2) Serbest Zaman............................................................................. 269

(i) Yargıtay Kararları ................................................................ 269

(ii) BAM Kararları...................................................................... 278

k. Taleple Bağlılık İlkesi .......................................................................... 285

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 285

(2) BAM Kararları .............................................................................. 289

l. Zamanaşımı........................................................................................ 292

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 294

(2) BAM Kararları .............................................................................. 305

m. 7036 sayılı Yasaya Göre Zamanaşımı ................................................. 311

n. Hakkaniyet İndirimi............................................................................ 313

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 314

(2) BAM Kararları .............................................................................. 316

o. Hakkaniyet İndirimi Nedeniyle Aleyhe Yargılama Giderine

Hükmedilmemesi ............................................................................... 322

(1) Yargıtay Kararları......................................................................... 322

(2) BAM Kararları .............................................................................. 326


XIV İçindekiler

p. Netleştirilmesi.....................................................................................329

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................330

(2) BAM Kararları...............................................................................330

6. Faizi ..........................................................................................................331

a. Yargıtay Kararları ................................................................................333

b. BAM Kararları .....................................................................................337

7. İbraname ..................................................................................................341

a. Yargıtay Kararları ................................................................................342

b. BAM Kararları .....................................................................................350

8. Ödeme, Takas, Mahsup ve Muacceliyet...................................................357

a. Ödeme ................................................................................................357

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................357

(2) BAM Kararları...............................................................................360

b. Takas...................................................................................................363

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................365

(2) BAM Kararları...............................................................................373

c. Mahsup ........................................................................................376

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................377

(2) BAM Kararları...............................................................................386

d. Muacceliyet /Temerrüt.......................................................................390

(1) Yargıtay Kararları..........................................................................391

(2) BAM Kararları...............................................................................397

9. Basın İş Kanunu Yönünden; Ücret/Faizi, Fazla Mesai/Faizi, .....................405

a. Genel Olarak .......................................................................................405

b. Gazeteci kavramı ................................................................................405

c. Ücretin Vaktinde Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla

Ödeneceğine İlişkin Kanunun 14/2. Hükmü Anayasa Mahkemesi

Tarafından İptal Edilmiştir ..................................................................407

d. Fazla mesai, Hafta Tatili, UBGT Ücretlerinin Gününde

Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin

Kanunun Dayanak Ek 1/8. fıkrası Anayasa Mahkemesi Kararıyla

İptal Edilmiştir.....................................................................................408

e. Fazla Çalışma Ücretlerinin Gününde Verilmemesi Halinde, Her

Geçen Gün İçin % 5 Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Hükmün

Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Kararının Uygulanması

Hakkında Yargıtay İçtihatları...............................................................409

f. BAM Kararları .....................................................................................427


İçindekiler XV

10. Deniz İş Kanunu Yönünden Fazla Mesai .................................................. 431

a. Genel Olarak ...................................................................................... 431

b. Yargıtay Kararları................................................................................ 432

C. FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA .......................................................................... 448

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 448

2. BAM Kararları .......................................................................................... 455

D. TELAFİ ÇALIŞMASI.......................................................................................... 461

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 461

2. BAM Kararları .......................................................................................... 462

II. HAFTA TATİLİ ÜCRETİ.................................................................................... 465

A. GENEL OLARAK.............................................................................................. 465

B. İSPATI ............................................................................................................ 467

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 467

2. BAM Kararları .......................................................................................... 474

C. HESAPLANMASI............................................................................................. 476

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 477

2. BAM Kararı............................................................................................... 480

D. ZORLAYICI SEBEP OLMADAN ÇALIŞILMIŞ SAYILMA....................................... 480

E. ZORLAYICI SEBEP BULUNMASI HALİ.............................................................. 480

F. FAİZ................................................................................................................ 480

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 481

2. BAM Kararları .......................................................................................... 482

G. TANIKLARLA BİRLİKTE ÇALIŞMA .................................................................... 483

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 483

2. BAM Kararları .......................................................................................... 485

H. HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI...................................................................... 487

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 487

2. BAM Kararları .......................................................................................... 489

I. TANIK BEYANLARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİNİN GİDERİLMESİ............................. 490

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 490

2. BAM Kararları .......................................................................................... 490

J. ZAMANAŞIMI................................................................................................. 491

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 491

2. BAM Kararları .......................................................................................... 496


XVI İçindekiler

K. HAKKANİYET İNDİRİMİ ...................................................................................496

1. Yargıtay Kararları......................................................................................496

2. BAM Kararı ...............................................................................................498

L. TALEPLE BAĞLILIK KURALI..............................................................................498

1. Yargıtay Kararları......................................................................................498

2. BAM Kararları ...........................................................................................499

M. DENKLEŞTİRME ..............................................................................................500

Yargıtay Kararı................................................................................................500

N. NETLEŞTİRİLMESİ ...........................................................................................500

1. Yargıtay Kararları......................................................................................500

2. BAM Kararları ...........................................................................................502

O. HAFTA TATİLİ ÜCRETİNİN NETLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN HESAP TABLOSU ......504

P. BASIN İŞ KANUNA GÖRE HAFTA TATİLİ..........................................................504

1. Basın İş Kanunu Hafta Tatiline İşletilen Faize İlişkin Yargıtay Kararları.....505

2. Anayasa Mahkemesi Kararı İle İptal Edilen 5953 Sayılı Kanun’un Ek

1. maddesinin 8. Fıkrasının 2. Cümlesi Uyarınca Hafta Tatili Ücreti

%5 Fazlasına İlişkin Yargıtay Kararı...........................................................505

R. DENİZ İŞ KANUNUNA GÖRE HAFTA TATİLİ VE ÜCRETİ ...................................505

Yargıtay Kararları............................................................................................506

III. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ......................................................509

A. GENEL OLARAK...............................................................................................509

B. İSPATI .............................................................................................................510

1. Yargıtay Kararları......................................................................................510

2. BAM Kararları ...........................................................................................514

C. HESAPLANMASI..............................................................................................517

1. Yargıtay Kararları......................................................................................518

2. BAM Kararları ...........................................................................................522

D. FAİZİ ...............................................................................................................523

1. Yargıtay Kararları......................................................................................524

2. BAM Kararları ...........................................................................................525

E. TANIKLARLA BİRLİKTE ÇALIŞMA .....................................................................526

1. Yargıtay Kararları......................................................................................526

2. BAM Kararları ...........................................................................................528

F. HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI ......................................................................529

1. Yargıtay Kararları......................................................................................529

2. BAM Kararları ...........................................................................................530


İçindekiler XVII

G. TANIK BEYANLARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİ ........................................................ 532

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 532

2. BAM Kararları .......................................................................................... 533

H. ZAMANAŞIMI................................................................................................. 533

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 533

2. BAM Kararları .......................................................................................... 536

I. HAKKANİYET İNDİRİMİ................................................................................... 537

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 537

2. BAM Kararları .......................................................................................... 538

J. TALEPLE BAĞLILIK KURALI ............................................................................. 539

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 539

2. BAM Kararları .......................................................................................... 541

K. NETLEŞTİRİLMESİ........................................................................................... 542

1. Yargıtay Kararları ..................................................................................... 542

2. BAM Kararı............................................................................................... 542

L. BASIN-İŞ KANUNUNA GÖRE UBGT ÜCRETİ.................................................... 543

M. DENİZ İŞ KANUNUNA GÖRE UBGT ÜCRETİ.................................................... 544

IV. ARABULUCUYA BAŞVURU DAVA ŞARTI ......................................................... 545

A. GENEL OLARAK.............................................................................................. 545

B. YARGITAY KARARLARI ................................................................................... 547

C. BAM KARARLARI............................................................................................ 561

V. EKLER........................................................................................................... 581

A. ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI ......................................................................... 581

 DAVALI TANIK BEYANI İLE DESTEKLENEN HUSUMETLİ TANIK

BEYANLARI, FAZLA MESAİ, UBGT............................................................. 581

 7036 SAYILI YASA UYARINCA ZORUNLU ARABULUCULUKTA GEÇEN

SÜREDE ZAMANAŞIMININ DURMASI....................................................... 586

 AKARYAKIT TANKER ŞOFÖRÜ .................................................................. 593

 BELLİ BİR KOTAYA BAĞLI SATIŞ PRİMİ ÖDENMESİ HALİNDE FAZLA

MESAİ HESABI.......................................................................................... 606

 GARSON................................................................................................... 616

 GÜVENLİK GÖREVLİSİ (Puantaj Kayıtlarına Göre Fazla Mesai, UBGT

Hesabı)..................................................................................................... 631

 GÜVENLİK GÖREVLİSİ .............................................................................. 664

 KONUT KAPICISI....................................................................................... 702


XVIII İçindekiler

 KONUT KAPICISI........................................................................................710

 MADEN MÜHENDİSİ.................................................................................720

 MAKİNECİ .................................................................................................727

 MANAV REYONU ÇALIŞANI ......................................................................731

 MEVSİME GÖRE DEĞİŞEN ÇALIŞMA .........................................................739

 OTOMOTİV BOYA USTASI .........................................................................743

 SERVİS ŞOFÖRÜ ........................................................................................750

 SERVİS ŞOFÖRÜ ........................................................................................757

 SİLİNDİR OPERATÖRÜ...............................................................................764

 TEMİZLİK GÖREVLİSİ ...............................................................................771

 YURT DIŞI ÇALIŞMA (Gerçek Ücrete Göre Fazla Çalışma Hesabı) ............776

 YURTDIŞI ÇALIŞMA (Net ücretin brüte çevrilmesi) ..................................784

 YURTDIŞI ÇALIŞMA ...................................................................................788

KAVRAM İNDEKSİ...............................................................................................795

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.