| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Veysel Candan CANOĞLU |
| Baskı Tarihi | 2022/01 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 471 |
Kolektif sorumluluğun hâkim olduğu ilkel dönemlerden günümüze kadar geçen süreçte, ceza hukukundaki sorumluluk anlayışında köklü değişimler yaşanmıştır. Merkezi otoritenin güçlenerek cezalandırma yetkisini tekeline alması, şahsi intikam usulünün terk edilmesi, toplum yerine bireyi esas alan liberal düşüncenin benimsenmesi ve suçlulukla mücadelede yeni yöntemlerin bulunması gibi birtakım gelişmelere bağlı olarak ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi, modern ceza hukukunun temel ilkelerinden biri hâline gelmiştir.
Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesine göre kişi, yalnızca kendi işlediği fiilden dolayı sorumlu tutulabilmektedir. Bunun dışında her ne sebeple olursa olsun, üçüncü kişinin işlemiş olduğu fiil nedeniyle kişinin cezai sorumluluğuna gidilmesi mümkün değildir.
Çalışmamızın birinci bölümünde, ceza hukukundaki sorumluluk türleri, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin kapsamı, sonuçları, ceza hukukundaki bazı kavramlardan farkı ve tarihi gelişimi incelenmektedir.
İkinci bölümde konu, uluslararası ceza hukuku bağlamında ele alınmaktadır. Bu kapsamda ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin uluslararası hukukta ortaya çıkışı ve gelişimi açıklandıktan sonra, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesiyle ilgili evrensel ve bölgesel nitelikteki uluslararası belge ve yargı kararları irdelenmektedir.
Üçüncü bölümde ise Türk Ceza Hukukundaki bazı kanun maddeleri üzerinde durulmaktadır. Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi açısından uygulamada sıklıkla görülen ve tartışmalı nitelik taşıdığını düşündüğümüz çeşitli hükümler sistematik bir şekilde değerlendirilmektedir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................................................................................................. 7
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................................................... 9
KISALTMALAR ..............................................................................................................................................15
GİRİŞ........................................................................................................................................... 17
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA SORUMLULUK TÜRLERİ,
CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİN KAPSAMI,
SONUÇLARI, CEZA HUKUKUNDAKİ BAZI KAVRAMLARDAN FARKI
VE TARİHİ GELİŞİMİ
I. CEZA HUKUKUNDA SORUMLULUK TÜRLERİ ........................................................................21
A. Genel Olarak .................................................................................................................................21
B. Kolektif Sorumluluk..................................................................................................................22
C. Başkasının Fiilinden Sorumluluk........................................................................................29
D. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi...............................................................................32
E. Objektif Sorumluluk..................................................................................................................47
F. Kusur Sorumluluğu ...................................................................................................................54
G. Kişilik Yönünden Sorumluluk ..............................................................................................60
II. CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİN KAPSAMI..........................................64
A. Konu Bakımından ......................................................................................................................64
B. Kişi Bakımından..........................................................................................................................76
1. Gerçek Kişiler Yönünden ...............................................................................................76
2. Tüzel Kişiler Yönünden ..................................................................................................77
III. CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİN SONUÇLARI.....................................89
A. Genel Olarak .................................................................................................................................89
B. Cezai Sorumluluğun Başkasına Devredilememesi .....................................................90
C. Yaptırımın Başkasına Devredilememesi .........................................................................93
D. Yaptırımın Rücu Edilememesi .............................................................................................96
E. Yaptırımın Ölümle Sona Ermesi..........................................................................................99
F. Yaptırımın Diğer Kişiler Üzerindeki Olumsuz Etkisi ve Bu Etkinin
Sınırlandırılması......................................................................................................................104
10 İçindekiler
IV. CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİN CEZA HUKUKUNDAKİ
BAZI KAVRAMLARDAN FARKI................................................................................................... 113
A. Ceza Kanunlarının Yer Yönünden Uygulama Alanı Bakımından
Şahsilik İlkesiyle Karşılaştırılması .................................................................................. 113
B. Cezanın Bireyselleştirilmesiyle Karşılaştırılması .................................................... 118
C. Şahsi Cezasızlık ya da İndirim Sebepleri ve Cezayı Kaldıran ya da
Azaltan Şahsi Sebeplerle Karşılaştırılması.................................................................. 124
V. CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİN TARİHİ GELİŞİMİ ...................... 130
A. Genel Olarak .............................................................................................................................. 130
B. Kıta Avrupası Hukukundaki Tarihi Gelişimine İlişkin Bazı Örnekler............. 135
1. Roma Hukuku .................................................................................................................. 135
2. İtalyan Hukuku................................................................................................................ 139
3. Alman Hukuku................................................................................................................. 141
4. Fransız Hukuku............................................................................................................... 142
D. İslam Hukukundaki Tarihi Gelişimi................................................................................ 145
E. Türk Hukukundaki Tarihi Gelişimi................................................................................. 154
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem........................................................................................ 154
a. İslamiyet Öncesi Dönem .................................................................................... 154
b. İslamiyet Sonrası Dönem................................................................................... 156
c. Tanzimat Sonrası Dönem .................................................................................. 158
2. Cumhuriyet Sonrası Dönem ...................................................................................... 160
a. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu........................................................................... 160
b. 1961 Anayasası ...................................................................................................... 162
c. 1982 Anayasası ...................................................................................................... 165
d. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu........................................................................ 167
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA
CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ
I. ULUSLARARASI HUKUKTA CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ
İLKESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ............................................................................... 171
A. Genel Olarak .............................................................................................................................. 171
B. Birinci Dünya Savaşı ve Sonrasındaki Gelişmeler ................................................... 180
1. Genel Olarak ..................................................................................................................... 180
2. Versay Antlaşması ......................................................................................................... 181
3. Sevr Antlaşması .............................................................................................................. 183
C. İkinci Dünya Savaşı ve Sonrasındaki Gelişmeler...................................................... 186
1. Genel Olarak ..................................................................................................................... 186
İçindekiler 11
2. Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi ..............................................188
3. Uzak Doğu Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi ............................................192
II. ULUSLARARASI BELGE VE YARGI KARARLARI .................................................................195
A. Genel Olarak ..............................................................................................................................195
B. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri.................................................................................196
C. Birleşmiş Milletler Tarafından Kurulan Ad Hoc Mahkemeler............................199
1. Genel Olarak .....................................................................................................................199
2. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi................................................202
3. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi .................................................................205
4. Sierra Leone Özel Mahkemesi ..................................................................................208
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi ...........................................................................................211
III. BÖLGESEL NİTELİKTEKİ ULUSLARARASI BELGE VE YARGI KARARLARI ............220
A. Genel Olarak ..............................................................................................................................220
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ....................................................................................221
1. Genel Olarak .....................................................................................................................221
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ..........................................................................223
a. Genel Olarak.............................................................................................................223
b. A. P., M. P. ve T. P./İsviçre Davası...................................................................226
c. Göktepe/Belçika Davası .....................................................................................229
d. Sud Fondi Ltd. Şti. ve Diğerleri/İtalya Davası ..........................................232
C. Amerika İnsan Hakları Sözleşmesi..................................................................................236
1. Genel Olarak .....................................................................................................................236
2. Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu ...................................................240
a. Genel Olarak.............................................................................................................240
b. Alan Garcia/Peru Raporu ..................................................................................245
3. Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi...................................................248
a. Genel Olarak.............................................................................................................248
b. Garcia Asto ve Ramirez Rojas/Peru Davası...............................................251
D. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi............................................................254
1. Genel Olarak .....................................................................................................................254
2. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Komisyonu ..................................................259
3. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi..................................................262
a. Genel Olarak.............................................................................................................262
b. Mohamed Abubakari/Tanzanya Davası .....................................................266
E. Olağanüstü Afrika Daireleri................................................................................................269
1. Genel Olarak .....................................................................................................................269
2. Hissene Habre Davası...................................................................................................275
12 İçindekiler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ AÇISINDAN
TÜRK HUKUKUNDAKİ BAZI KANUN MADDELERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK ................................................................................................................................ 281
II. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU M. 220/5’TE DÜZENLENEN ÖRGÜT
YÖNETİCİSİNİN CEZAİ SORUMLULUĞU................................................................................ 286
A. Genel Olarak .............................................................................................................................. 286
B. Organize Hâkimiyet Mekanizmalarına Dayalı Dolaylı Faillik Teorisi............. 290
C. Cezai Sorumluluğun Kapsamı ........................................................................................... 297
1. Genel Olarak ..................................................................................................................... 297
2. Örgüt Yöneticisinin Belirlenmesi............................................................................ 298
3. Suçun Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmiş Olması.............................. 303
D. Hükmün Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi Bakımından
Değerlendirilmesi ................................................................................................................... 306
III. 5187 SAYILI BASIN KANUNU M. 11’DE DÜZENLENEN İLGİLİ KİŞİLERİN
(SORUMLU MÜDÜR, YAYIN YÖNETMENİ, GENEL YAYIN YÖNETMENİ,
EDİTÖR, BASIN DANIŞMANI GİBİ SORUMLU MÜDÜRÜN BAĞLI OLDUĞU
YETKİLİ KİŞİ, YAYIMCI VE BASIMCININ) CEZAİ SORUMLULUĞU ............................. 322
A. Genel Olarak .............................................................................................................................. 322
B. Cezai Sorumluluğun Kapsamı ........................................................................................... 331
1. Genel Olarak ..................................................................................................................... 331
2. Eser Sahibinin Belli Olmaması ................................................................................. 335
3. Eser Sahibinin Eserin Yayımı Sırasında Ceza Ehliyetine Sahip
Bulunmaması ...................................................................................................................337
4. Eser Sahibinin Yurt Dışında Bulunması Nedeniyle Türkiye’de
Yargılanamaması............................................................................................................ 339
5. Verilecek Cezanın Eser Sahibinin Diğer Bir Suçtan Dolayı Kesin
Hükümle Mahkûm Olduğu Cezaya Etki Etmemesi ......................................... 340
C. Süreli Yayınlarda Cezai Sorumluluk............................................................................... 342
D. Süresiz Yayınlarda Cezai Sorumluluk............................................................................ 345
E. Hükmün Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi Bakımından
Değerlendirilmesi ................................................................................................................... 346
IV. 3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU’NDA YER ALAN
DÜZENLEMELER.............................................................................................................................. 355
A. Genel Olarak .............................................................................................................................. 355
B. M. 6/4’te Düzenlenen Yayın Sorumlusunun Cezai Sorumluluğu...................... 358
1. Genel Olarak ..................................................................................................................... 358
2. Cezai Sorumluluğun Kapsamı................................................................................... 359
İçindekiler 13
3. Hükmün Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi Bakımından
Değerlendirilmesi ..........................................................................................................361
C. M. 7/2’de Düzenlenen Yayın Sorumlusunun Cezai Sorumluluğu.....................366
D. M. 7/3’te Düzenlenen Yüzünü Kapatan Kişinin Cezai Sorumluluğu ...............370
1. Genel Olarak .....................................................................................................................370
2. Kanuna Aykırı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşünün Düzenlenmesi ............375
3. Cezai Sorumluluğun Kapsamı...................................................................................381
4. Hükmün Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi Bakımından
Değerlendirilmesi ..........................................................................................................385
V. 5941 SAYILI ÇEK KANUNU M. 5/3’TE DÜZENLENEN ÇEKHESABI SAHİBİ
GERÇEK KİŞİNİN CEZAİ SORUMLULUĞU..............................................................................391
A. Genel Olarak ..............................................................................................................................391
B. Cezai Sorumluluğun Kapsamı............................................................................................397
1. Genel Olarak .....................................................................................................................397
2. Çek Kanunu M. 5/1’e Göre Çekle İlgili Olarak Karşılıksızdır İşlemi
Yapılmasına Sebebiyet Verme..................................................................................402
3. Çek Kanunu M. 7/1’e Göre Tacirin Ticari İşletmesiyle İlgili İş ve
İşlemlerinde Tacir Olmayan Kişinin Çek Defterinin Kullanılması...........407
4. Çek Kanunu M. 7/6’ya Göre Hakkında Verilen Çek Düzenleme
Yasağı Kararına Rağmen Çek Düzenlenmesi.....................................................409
C. Hükmün Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi Bakımından
Değerlendirilmesi ...................................................................................................................412
SONUÇ ......................................................................................................................................419
KAYNAKÇA .............................................................................................................................441
KAVRAM DİZİNİ....................................................................................................................473
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
