Eşitlik İlkesi ve İş Hukukunda

İşverenin Eşit Davranma Borcu

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Zülal ÖZAÇMAK
ISBN: 9786258038842
194,40 TL 216,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Zülal ÖZAÇMAK
Baskı Tarihi 2022/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 144

Adalet ve hakkaniyet anlayışı toplumların tarihteki gelişimleri ile birlikte insanlar arasında doğuştan bir eşitliğin var olduğu olgusunu doğurmuştur. Bu anlayış eşitlik olgusunun geliştirilmesine ve zamanla dünya devletlerinin bu olguyu benimseyerek eşitlik ilkesini hukuk sistemlerine entegre etmesine neden olmuştur. Ayrımcı yaklaşımlar zamanla toplumlar tarafından reddedilmiş, insanların dil, etnik köken, inandığı değerler, cinsiyet ve cinsel yönelim başta olmak üzere birtakım farklılıkları nedeniyle ayrı bir muameleye maruz kalmaları yasaklanmıştır. Bu çalışmanın ilk bölümünde, tüm insanların sadece insan olduğu için doğuştan sahip olduğu haklar bakımından uygulanacak ayrımcılık yasağının sağlanması ve eşitlik ilkesinin tarihsel gelişimi ile uluslararası hukukta korunması maksadıyla yapılan uluslararası hukuk kaynaklarındaki genel düzenlemelere ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Ayrımcılığın engellenmesi maksadıyla, hukukumuzda da eşitlik ilkesi kapsamında Anayasal ve yasal düzenlemeler mevcuttur. Çalışmanın ikinci bölümünde mevzuat ve içtihatlar bazında, Türk iş hukukunda eşitlik ilkesinin normatif dayanaklarına değinilmiştir. Eşitlik ilkesinin iş hukukuna bir yansıması olarak işverenin eşit davranma borcunun ülkemiz hukukundaki yeri, yasal dayanakları, kapsamı, koşulları ve sınırları ile iş akdinin kurulması devamı ve akdin feshi süreçlerinde ilkenin uygulanış biçimleri değerlendirilmiştir. Son olarak, eşit davranma borcuna aykırılığın ispatlanması ve aykırılık halinde başvurulacak hukuki yollar ile uygulanacak hukuki, idari ve cezai yaptırımlar kapsamlı olarak incelenmiştir.

İÇİNDEKİLER


ÖZET..................................................................................................................................................... 5

TEŞEKKÜR......................................................................................................................................... 7

İÇİNDEKİLER.................................................................................................................................... 9

KISALTMALAR.............................................................................................................................. 13


BÖLÜM 1

EŞİTLİK KAVRAMI


I. EŞİTLİK ANLAYIŞININ TARİHSEL GELİŞİMİ.......................................................... 15

II. ADALET HAKKANİYET VE EŞİTLİK ........................................................................... 18

III. ULUSLARARASIHUKUK VE KAYNAKLARINDA EŞİTLİK.................................. 19

A. Birleşmiş Milletler Belgeleri................................................................................. 19

1. BM Antlaşması ..................................................................................................................19

2. BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi.......................................20

3. BM Her Türlü Irk Ayrımının Tasfiye Edilmesine Dair Uluslararası

Sözleşme..............................................................................................................................20

4. BM Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi

(CEDAW) .............................................................................................................................21

5. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi .............................................................................22

6. Engelli Bireylerin Haklarına ilişkin Sözleşme .....................................................23

B. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri ........................................ 24

1. 100 Sayılı Eşit İş İçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret

Eşitliği Hakkında Sözleşme .........................................................................................24

2. 111 Sayılı İş ve Meslek Bakımından Ayrım Hakkında Sözleşme .................25

3. 158 Sayılı Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi

Hakkındaki Sözleşme.....................................................................................................26

C. Avrupa Birliği ve Avrupa Konsey Belgeleri ................................................... 26

1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi .............................................................................27

2. Roma Anlaşması...............................................................................................................29

3. Avrupa Sosyal Şartı (Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi)................................29

4. AB Temel Haklar Şartı ...................................................................................................30

IV. ULUSAL HUKUK VE KAYNAKLARDA EŞİTLİK....................................................... 31


10 İçindekiler


BÖLÜM 2


İŞ HUKUKU BAKIMINDAN EŞİTLİK İLKESİ

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA EŞİTLİK İLKESİNİN NİTELİĞİ VE NORMATİF

DAYANAKLARI.................................................................................................................... 37

A. Anayasal Dayanak ..................................................................................................... 37

B. Yasal Dayanak ............................................................................................................. 40

1. 4857 Sayılı İş Kanunu ................................................................................................... 40

2. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ................................. 43

3. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu............................................ 44

4. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu .................................................................................. 47

5. 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun................................................................. 47

II. TÜRK İŞ HUKUKU’NDA EŞİT DAVRANMA BORCUNUN UYGULANMA

KOŞULLARI........................................................................................................................... 48

A. Aynı İşyerinin İşçileri Olma (İşyerinde Birlik) ............................................. 49

B. İşyerinde Bir İşçi Topluluğunun Varlığı .......................................................... 50

C. Hukuken Kolektif Nitelikte Bir Uygulama Olması....................................... 51

D. Aynı Zaman Dilimi İçinde Yer Alma .................................................................. 52

E. İş Sözleşmesi ile Çalışmak ..................................................................................... 54

III. TÜRK İŞ HUKUKUNDA EŞİT DAVRANMA BORCUNUN

UYGULANMASI.................................................................................................................... 55

A. İş İlişkisinin Kurulması Aşamasında Eşit Davranma Borcu ................... 55

B. İş İlişkisinin Devamı Süresince Eşit Davranma Borcu .............................. 59

1. Genel olarak ...................................................................................................................... 59

2. İşverenin Yönetim Hakkı Bağlamında Eşit Davranma Borcu....................... 62

3. Ücretler Bakımından Eşit Davranma Borcu ........................................................ 65

C. İş Akdinin Feshinde Eşit Davranma Borcu..................................................... 69

1. Genel Olarak...................................................................................................................... 69

2. Süreli Fesih Hakkının Kullanılması Bakımından Eşit Davranma Borcu......... 74

a) İş Güvencesi Kapsamında Olan İşçiler Bakımından................................ 74

b) İş Güvencesi Kapsamında Olmayan İşçiler Bakımından ....................... 80

3. Haklı Nedenle Derhal Fesihte Eşit Davranma Borcu ....................................... 81

4. Feshin Bazı Özel Hallerinde Eşit Davranma Borcu........................................... 84

IV. İŞ İLİŞKİSİNDE EŞİT DAVRANMA BORCUNUN TÜRLERİ ................................. 86

A. Üçlü İş İlişkilerinde Eşit Davranma Borcu...................................................... 86

1. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde ......................................................................... 86

2. Geçici İş ilişkisinde......................................................................................................... 87


İçindekiler 11

B. İşçinin Mesleki Durumu Bakımından İşverenin Eşit Davranma

Borcu............................................................................................................................... 90

1. Tam ve Kısmi Süreli Çalışan İşçiler..........................................................................90

2. Belirli Süreli Sözleşme ile Çalışan İşçiler...............................................................92

C. İşçinin Kişisel Durumu Yönünden İşverenin Eşit Davranma

Borcu............................................................................................................................... 94


BÖLÜM 3


EŞİT DAVRANMA BORCUNA AYKIRILIĞIN

İSPATI VE SONUÇLARI


I. EŞİT DAVRANMA BORCUNA AYKIRILIK HALİNDE İSPAT YÜKÜ.................. 97

A. Genel Olarak ................................................................................................................ 97

B. Sendikal Nedenler İle Eşit Davranma Borcuna Aykırılık

İddialarında İspat Yükü........................................................................................101

C. Cinsiyete Dayalı Nedenlere Dayalı Eşit Davranma Borcuna

Aykırılıkta İspat Yükü............................................................................................104

II. EŞİT DAVRANMA BORCUNA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI ................................105

A. Eşit Davranma Borcunun İhlali Halinde Başvurulacak Hukuki

Yollar.............................................................................................................................106

1. Ayrımcılık Tazminatı...................................................................................................106

2. Sendikal Tazminat........................................................................................................112

3. İşçinin İş Görmekten Kaçınması.............................................................................116

4. İşçinin İş Akdini Haklı Nedenle Feshi ..................................................................117

5. Saldırının Önlenmesi Davası....................................................................................119

6. Mahrum Bırakılan Hakların Tazmini ve Maddi-Manevi Tazminat ..........119

B. Cezai Yaptırımlar.....................................................................................................124

C. İdari Yaptırımlar......................................................................................................125


BÖLÜM 4


SONUÇ .........................................................................................................................129

KAYNAKÇA ................................................................................................................137

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.