Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ömer Uğur Gençcan

ISBN: 9786050518542

1.275,00 TL 1.500,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ömer Uğur Gençcan
Baskı Tarihi 2024/04
Baskı Sayısı 13
Boyut 17x25
Cilt Sert kapak
Sayfa Sayısı 993

Ömer Uğur Gençcan        




İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ YERİNE ..............................................................................................V

İÇİNDEKİLER ................................................................................................ XI

KAYNAKÇA ............................................................................................LXXIII

KISALTMALAR ................................................................................... LXXVII

GİRİŞ ...................................................................................................................1

BİRİNCİ KISIM

GENEL HÜKÜMLER

§ 1. BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ...........................................5

I. TANIMI ...............................................................................................5

II. HUKUKİ NİTELİĞİ............................................................................5

A. BOŞANMA DAVASI AÇMA HAKKI .........................................6

1. Bozucu Yenilik Doğuran Hak...................................................6

2. Dava Yolu İle Kullanılabilir .....................................................6

B. BOŞANMA KARARI....................................................................6

1. Bozucu Yenilik Doğuran Karar ................................................6

2. Kesin Biçimde Geleceğe Etkili .................................................6

3. Mutlak Etkili.............................................................................7

III. KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER..................................................7

A. BİREYCİ GÖRÜŞ..........................................................................8

B. TOPLUMCU GÖRÜŞ....................................................................9

IV. DÜZENLENME BİÇİMLERİ .............................................................9

A. BOŞANMAYI REDDEDEN SİSTEM ........................................10

XII İçindekiler

B. BOŞANMAYI KABUL EDEN SİSTEMLER............................. 11

1. Serbest Boşanma Sistemi........................................................ 11

2. Mahkeme Kararıyla Boşanma Sistemi ................................... 16

3. İdari İşlemle Boşanma Sistemi ............................................... 17

a. Konsolosluk Memurluğunda............................................. 17

b. Noterlerde ......................................................................... 17

c. Belediye Başkanlıklarında ................................................ 17

d. Nüfus Müdürlüklerinde..................................................... 17

e. Valiliklerde ....................................................................... 18

V. UNSURLARI .................................................................................... 18

A. GEÇERLİ BİR EVLİLİK BULUNMALIDIR............................. 18

1. Genel Olarak........................................................................... 19

a. Yurt İçinde Yapılan Evlilik............................................... 19

b. Yurt Dışında Yapılan Evlilik ............................................ 21

2. Farklılıkları Olanlar ................................................................ 24

a. Farklı Dinde Olanlar ......................................................... 24

b. Farklı Mezhepte Olanlar ................................................... 24

c. Farklı Irkta Olanlar ........................................................... 25

d. Farklı Dilde Olanlar .......................................................... 25

e. Farklı Renkte Olanlar........................................................ 25

3. Aynı Cinsten Olanlar.............................................................. 26

4. Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar .................................................. 26

5. Çocuk Yaşta Evlenenler ......................................................... 28

6. Hayat Ortaklığı Olanlar .......................................................... 28

a. Kayıtsız Hayat Ortaklığı ................................................... 29

aa. Özellikleri.................................................................... 29

aaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan

Kurulur................................................................. 30

İçindekiler XIII

bbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur..........................30

ccc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir ...30

ddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır.............................30

eee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan

Sona Erer..............................................................30

bb. Çeşitleri........................................................................31

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat

Ortaklığı ...............................................................31

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat

Ortaklığı ...............................................................31

b. Kayıtlı Hayat Ortaklığı......................................................31

aa. Özellikleri ....................................................................32

aaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur ............32

bbb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve

Yükümlülükler Doğurur.......................................32

ccc. Boşanma Söz konusu Değildir .............................32

bb. Çeşitleri........................................................................33

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı ....33

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat

Ortaklığı ...............................................................33

7. Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler ...........................34

8. Muvazaalı Evlenenler .............................................................37

9. Common Law Evlilikleri Olanlar ...........................................38

10. Homoparental Aile Olanlar.....................................................38

11. Tek Ebeveynli Aile Olanlar ....................................................39

12. Eş Cinsel Evlilikleri Olanlar ...................................................39

13. Dini Nikahlı İlişki Olanlar ......................................................40

B. EŞLER HAYATTA BULUNMALIDIR......................................40

C. KANUNDA DÜZENLENEN HALLER BULUNMALIDIR ......41

D. MAHKEME KARARI BULUNMALIDIR..................................41

XIV İçindekiler

VI. DAYANDIĞI İLKELER................................................................... 44

A. İRADE İLKESİ............................................................................ 45

B. KUSUR İLKESİ........................................................................... 45

1. Kusur İlkesi Mutlak Değildir.................................................. 46

2. Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye

Kullanılması Olarak Yorumlanamaz ...................................... 46

3. Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır ........................ 47

4. Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine

Aykırı Davranılamaz .............................................................. 48

a. Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur

Olarak Yüklenemez .......................................................... 48

b. Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate

Alınamaz........................................................................... 51

aa. Dayanılmayan Tanıklar ............................................... 51

bb. Dayanılmayan Dosyalar .............................................. 52

5. Kusur Belirlemesinde Tanık Beyanları Takdiri Bir Delildir .. 52

a. Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz.......................... 53

aa. Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları ...................... 53

bb. Soyut Tanık Beyanları................................................. 54

cc. Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları ............................... 55

aaa. Üçüncü Kişilerden Aktarım ................................. 55

bbb. Taraflardan Aktarım............................................. 56

dd. Duyuma Dayalı Tanık Beyanları................................. 57

ee. Yer ve Zaman İçermeyen Tanık Beyanları.................. 57

ff. Kendi Düşünce ve Gözlemlerine Dayalı Tanık

Beyanları ..................................................................... 58

b. Tarafların Tanık Olarak Beyanları Esas Alınamaz ........... 58

c. Vekil Olan Avukat Tanık Olarak Dinlenebilir.................. 59

6. Diğer Tarafın Az da Olsa Kusurlu Olması Gerekir ................ 60

a. Tam Kusurlu Eşin Boşanma Davası Kabul Edilemez....... 60

İçindekiler XV

b. Ağır Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir.......................62

c. Eşit Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir........................62

d. Az Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir .........................63

e. Kusursuz Eş Boşanma Davası Açabilir.............................63

7. İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez ................63

8. Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur

Belirlenemez ...........................................................................66

9. Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir.....................67

10. Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak Dikkate

Alınır.......................................................................................67

11. Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Kusur

Olarak Yüklenemez ................................................................68

12. Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen

Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez .......................................69

13. Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna

Karine Teşkil Etmez ...............................................................69

14. Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak

Yüklenemez ............................................................................70

15. Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur

Olarak Yüklenemez ................................................................70

16. Evlenmeden Önceki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez............71

17. Davadan Sonraki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez.................71

18. Fevren Söylenen Sözler Kusur Kabul Edilemez .....................73

19. Fiziksel Şiddette Beyan ve İz Karine Olarak Kusura

Esas Alınır ..............................................................................73

20. Etkileyen Dava Sonuçları Beklenmeden Kusur

Belirlenemez ...........................................................................74

21. Tepki Niteliğindeki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez ........74

22. Hukuka Aykırı Elde Edilen Delillere Dayalı Vakıalar

Kusur Olarak Yüklenemez (HMK m. 189 f. II)......................75

23. Ceza Mahkemesinin Mahkumiyet Kararı Hukuk

Hâkimini Bağlar......................................................................76

XVI İçindekiler

24. Boşanma Sonrası Aile Mahkemesi Hâkiminin

Müdahalesi İstenemez (TMK m. 195).................................... 76

25. Kimin Daha Fazla Kusurlu Olduğunu Belirlemede

Önceden Bir Ölçü Konulamaz................................................ 76

C. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI İLKESİ ......................... 77

D. ELVERİŞSİZLİK İLKESİ ........................................................... 78

E. EYLEMLİ AYRILIK İLKESİ ..................................................... 79

VII. TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER............ 79

VIII. ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİ DEĞİLDİR............................... 81

§ 2. BOŞANMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI ....................................... 87

I. GENEL OLARAK............................................................................. 87

II. MEVZUAT KAYNAKLARI ............................................................ 87

A. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER .......................................... 88

B. ANAYASA .................................................................................. 89

1. Kanun Önünde Eşitlik (TCA m. 10)....................................... 89

2. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı

(TCA m. 17 f. I)...................................................................... 89

3. Bilim ve Sanat Hürriyeti (TCA m. 27 f. I).............................. 90

4. Hak Arama Hürriyeti (TCA m. 36 f. I)................................... 91

5. Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları (TCA m. 41)............... 92

6. Eğitim ve Öğrenim Hakkı (TCA m. 42 f. I) ........................... 92

7. Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı (TCA m. 50 f. II).......... 93

C. KANUNLAR ............................................................................... 93

1. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve

Yargılama Usûllerine Dair Kanun .......................................... 93

2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ........................................... 94

3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu............................. 95

4. 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve

Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve

Yetkileri Hakkında Kanun...................................................... 96

İçindekiler XVII

5. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku

Hakkında Kanun .....................................................................96

D. TÜZÜKLER.................................................................................96

E. YÖNETMELİKLER (HMK m. 449) ...........................................97

1. Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile

Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri

Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik......................97

2. Elektronik Tebligat Yönetmeliği ............................................97

II. İÇTİHAT KAYNAKLARI ................................................................97

A. BİLİMSEL İÇTİHAT (İLMÎ İÇTİHAT/ BİLİMSEL

GÖRÜŞLER/ DOKTRİN/ ÖĞRETİ) (TMK m. 1 f. II)................98

B. YARGISAL İÇTİHAT (KAZAÎ İÇTİHAT/YARGITAY

KARARLARI) (TMK m. 1 f. II)..................................................98

§ 3. BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA ..................................99

I. GENEL OLARAK .............................................................................99

A. SINIRLI SAYIDA DÜZENLENMİŞTİR ..................................100

B. EMREDİCİ NİTELİKTE DÜZENLENMİŞTİR........................100

II. SINIFLANDIRMA ..........................................................................101

A. KONULARINA GÖRE..............................................................102

1. Özel Boşanma Sebepleri .......................................................102

a. Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür..........................................102

b. Belli Sebepler Öngörülmüştür.........................................103

2. Genel Boşanma Sebepleri .....................................................104

a. Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir...................................105

b. Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır ................................105

c. Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir...........................................105

B. ETKİLERİNE GÖRE.................................................................106

1. Mutlak Boşanma Sebepleri ...................................................106

2. Nisbî Boşanma Sebepleri......................................................108

XVIII İçindekiler

İKİNCİ KISIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

BİRİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KAVRAMI

& 4. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI (TMK m. 166, f. I)............... 109

I. GENEL OLARAK........................................................................... 109

II. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

KOŞULLARI................................................................................... 111

A. BİRLİĞİN ORTAK HAYATI SÜRDÜRMELERİ

KENDİLERİNDEN BEKLENMEYECEK DERECEDE

TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMASI .................................... 112

B. BİRLİĞİN SARSILMASINA KARŞI TARAFIN

KUSURLU DAVRANIŞININ SEBEBİYET VERMESİ .......... 116

III. BİRLİĞİN SARSILMASINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER ......... 116

A. VAKIA FAKTÖRÜ ................................................................... 118

1. Vakıanın Özellikleri ............................................................. 118

2. Vakıanın Oluş Biçimi ........................................................... 119

B. STATÜ FAKTÖRÜ ................................................................... 119

1. Kültürel Durumları ............................................................... 120

2. Sosyal Durumları.................................................................. 120

3. Eğitim Durumları.................................................................. 121

4. Ekonomik Durumları............................................................ 121

C. İLİŞKİ FAKTÖRÜ .................................................................... 122

1. Birbirleriyle Olan İlişkileri ................................................... 122

2. Çocuklarıyla Olan İlişkileri .................................................. 122

D. DIŞ ETKİ FAKTÖRÜ ............................................................... 123

1. Yaşadıkları Çevrenin Özellikleri .......................................... 123

İçindekiler XIX

2. Toplumun Değer Yargıları....................................................123

III. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

KARARI VERİLMESİNE ENGEL HALLER ................................124

A. BOŞANMA DAVASININ BULUNMAMASI ENGELDİR .....124

B. TANIMA VE TENFİZ DAVASININ

SONUÇLANMAMASI ENGELDİR .........................................125

IV. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

KARARI VERİLMESİNE ENGEL OLMAYAN HALLER...........125

A. FİİLEN BİRLİKTE OLMAMA ENGEL DEĞİLDİR ...............126

B. DÜĞÜN YAPILMAMIŞ OLMASI ENGEL DEĞİLDİR .........126

C. BİRLİKTE YAŞAMAMIŞ OLMA ENGEL DEĞİLDİR ..........126

D. EVLENME AMAÇ VE SAİKİ ENGEL DEĞİLDİR ................126

E. SADECE YABANCI MAHKEMEDE BOŞANMIŞ

OLMA ENGEL DEĞİLDİR ......................................................127

F. DAVANIN ISLAH EDİLEREK DÖNÜŞMÜŞ OLMASI

ENGEL DEĞİLDİR ...................................................................127

V. BİRLİĞİN SARSILMASINI BELİRLEYEN DAVALAR .............128

A. CEZA DAVASININ ETKİSİ.....................................................128

1. Ceza Mahkemesinin Maddi Olayı Tespit Eden Kararı .........128

2. Ceza Mahkemesinin Maddi Olayı Tespit Etmeyen

Kararı ....................................................................................131

3. Ceza Davasında Aynı Olay Sebebiyle Verilen Kararı ..........131

B. HUKUK DAVASININ ETKİSİ.................................................132

VI. BİRLİĞİN SARSILMASINI İSPAT ARAÇLARI ..........................132

A. BELGELER (HMK m. 199).......................................................133

1. Resmi Evrak..........................................................................133

a. Soruşturma Evrakı...........................................................133

b. Resmi Tutanaklar ............................................................133

c. Tanıma Kaydı..................................................................134

d. Kesinleşmiş Mahkeme Kararı .........................................134

XX İçindekiler

2. Fotoğraflar ............................................................................ 134

3. İletişim Belgeleri .................................................................. 135

a. Mektup............................................................................ 136

b. Bilgisayar Kaydı ............................................................. 136

c. Telefon Kaydı ................................................................. 136

d. Ses Kaydı ........................................................................ 137

e. Kamera Kaydı ................................................................. 137

f. Sosyal Medya Paylaşımları............................................. 138

4. Otel Kayıtları........................................................................ 138

5. Hamilelik Testi ..................................................................... 138

B. TANIK ANLATIMLARI (HMK m. 240-265) .......................... 139

C. İSPAT ARACI SAYILMAYANLAR........................................ 139

1. İkrar (HMK m. 188) ............................................................. 140

a. Kural Olarak (TMK m. 184 f. III)................................... 140

b. İstisna Olarak (TMK m. 166 f. III, IV) ........................... 141

2. Yemin (HMK m. 225-239)................................................... 144

a. Boşanma Davasında Yemin............................................ 144

b. Boşanmanın Eki Olmayan Davada Yemin ..................... 145

& 5. DAVALININ DAVAYA ENGEL OLMA/ İTİRAZ HAKKI

(TMK m. 166, f. II)................................................................................. 147

I. İTİRAZ, HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI

NİTELİĞİNDE OLMAMALIDIR .................................................. 148

A. İTİRAZIN HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI

SAYILAN DAVRANIŞLAR..................................................... 152

1. Birlikte Yaşamaktan Kaçınanın İtirazı ................................. 152

2. Birlik Görevlerini Yerine Getirmeyenin İtirazı .................... 152

3. Hakaret Edenin İtirazı........................................................... 153

a. Tepki Olarak Hakaret Kusur Sayılamaz ......................... 153

b. Tepki Dışı Bir Kere Hakaret Eden Kusurlu Sayılır......... 154

İçindekiler XXI

4. Tepki Dışı Sürekli Hakaret Eden Kusurlu Sayılır.................156

5. Birden Fazla Şikayet Edenin İtirazı ......................................156

6. Uzun Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya Mahkum

Olanın İtirazı.........................................................................157

7. Mesaj Gönderenin İtirazı ......................................................158

8. Eşinin Ana ve Babasını Eve Almayanın İtirazı.....................158

9. Eşine Sürekli Sevmediğini Söyleyenin İtirazı.......................159

10. Cinsel Yaşamlarını Dışarıda Anlatanın İtirazı ......................159

11. Temizlik Kurallarına Uymayanın İtirazı...............................160

12. Kendisi Boşanma Davası Açanın İtirazı ...............................160

13. Eşini Aşağılayanın İtirazı......................................................160

14. Eşiyle Kavga Edenin İtirazı ..................................................161

B. İTİRAZIN HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI

SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR............................................167

1. Evlilik Birliğini Kurtarmak İsteyenin İtirazı.........................168

2. Yabancı Mahkemede Boşanma Kararı Almış Olanın

İtirazı.....................................................................................168

3. Hakkı Olduğu Halde Boşanma Dava Açmayanın İtirazı ......169

4. Çelişkili Davranış İçinde Olmayanın İtirazı .........................169

5. Kayın Hısımlarınca Fiziksel Şiddete Uğrayanın İtirazı ........169

6. Yurtdışında Boşanma Davası Açanın İtirazı.........................170

7. Diğer Davranışlarda Bulunanın İtirazı..................................170

B. EVLİLİK BİRLİĞİNİN DEVAMINDA DAVALI VE

ÇOCUKLAR BAKIMINDAN KORUNMAYA DEĞER

BİR YARAR KALMAMALIDIR..............................................171

XXII İçindekiler

İKİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA OLAYLARIN ETKİSİ

& 6. OLAYLARIN BOŞANMA KONUSU OLUŞTURMAMASI............. 173

I. İSTEK DIŞI OLGULARIN BULUNMASI .................................... 174

A. İRADİ OLMAYAN DAVRANIŞLARDA BULUNMAK ........ 174

1. İradi Olma Olgusu Araştırma Yapılmalıdır .......................... 174

2. İradi İse Hükme Esas Alınabilir ........................................... 175

3. İradi Değilse Hükme Esas Alınamaz.................................... 177

B. ÇOCUĞUN ÖLÜMÜNE SEBEP OLMAK............................... 179

C. CİNSEL SALDIRIYA UĞRAMAK.......................................... 179

D. YAŞ FARKI BULUNMAK....................................................... 180

II. FİİLİ AYRILIĞIN BULUNMASI .................................................. 180

A. SALT FİİLİ AYRILIK BULUNMASI ...................................... 181

B. UZUN SÜREN AYRILIĞIN BULUNMASI ............................ 182

III. SAĞLIK SORUNLARININ BULUNMASI ................................... 182

A. HASTALIKLI OLMAK ............................................................ 183

1. Tedavi Edilebilir Akıl Hastası Olmak .................................. 183

2. Bulaşıcı Olmayan Hastalıklı Olmak ..................................... 184

3. Tedavi Edilebilir Hastalıklı Olmak....................................... 184

a. Epilepsi (Sara) Hastalığı ................................................. 185

b. Ağız Kokusu ................................................................... 185

c. Vücut Kokusu ................................................................. 186

d. Yatağını Islatmak (İdrar Kaçırmak) ................................ 187

e. Sedef Hastalığı................................................................ 187

f. MS Hastalığı ................................................................... 188

g. Balık Derisi Hastalığı...................................................... 188

h. Göz Hastalığı .................................................................. 189

İçindekiler XXIII

4. Tedavi Edilemez Hastalıklı Olmak .......................................189

B. ÖZEL GEREKSİNİMLİ OLMAK .............................................190

C. BEDENSEL FARKLILIĞI OLMAK.........................................191

D. BEDENSEL ENGELLİ OLMAK ..............................................191

1. Görme Engelli Olmak ...........................................................191

2. İşitme Engelli Olmak ............................................................192

3. Konuşma Engelli Olmak.......................................................192

4. Fiziksel Engelli Olmak .........................................................193

E. ÇOCUĞU OLMAMAK .............................................................193

IV. YASAL HAKLARIN KULLANILMASI........................................194

A. ŞİKAYET HAKKINI KULLANMAK ......................................194

1. Cumhuriyet Savcılığına Şikayet Etmek ................................196

2. Karakola Şikayet Etmek .......................................................197

3. Nafaka Borcu İçin Şikayet Etmek.........................................197

B. KORUMA TEDBİRİ İSTEMEK ...............................................198

C. GAİPLİK KARARI ALMAK ....................................................198

D. DAVA HAKKINI KULLANMAK............................................199

E. DANIŞIKLI OLARAK EVLENMEK .......................................199

V. TEPKİ NİTELİĞİNDE DAVRANIŞLARDA

BULUNULMASI.............................................................................200

A. TEPKİ KAVRAMI.....................................................................200

1. Tepki Olaydan Hemen Sonra Gerçekleşmelidir....................200

2. Tepki Sınırı Aşılmamış Olmalıdır.........................................200

3. Tepki Tek Olay Olmalıdır.....................................................201

B. TEPKİSEL DAVRANIŞLAR ....................................................202

1. İntihar Girişimi .....................................................................202

2. İlgisizliğe Tepki ....................................................................202

3. Evliliği Koruma Amaçlı Tepki .............................................203

XXIV İçindekiler

4. Beddua.................................................................................. 203

VI. YÜKÜMLÜLÜK DIŞI İSTEKLERİN KARŞILANMAMASI....... 204

A. SULH GİRİŞİMİNİ REDDETMEK.......................................... 204

B. VAADİ YERİNE GETİRMEMEK............................................ 204

C. DÜĞÜN YAPMAMIŞ OLMAK ............................................... 205

VII. FARKLILIKLARIN BULUNMASI................................................ 205

A. DİL FARKLILIĞININ BULUNMASI ...................................... 205

B. KÜLTÜR FARKLILIĞININ BULUNMASI............................. 206

C. IRK FARKLILIĞININ BULUNMASI...................................... 206

D. RENK FARKLILIĞININ BULUNMASI.................................. 207

E. SİYASİ DÜŞÜNCE FARKLILIĞININ BULUNMASI ............ 207

F. FELSEFİ İNANÇ FARKLILIĞININ BULUNMASI................ 207

G. DİN FARKLILIĞININ BULUNMASI...................................... 207

H. MEZHEP FARKLILIĞININ BULUNMASI............................. 208

VIII. İNSANİ GÖREVLERİN YAPILMASI........................................... 208

A. CENAZE TÖRENİNE KATILMAK......................................... 208

B. TUTUKLU EŞİ ZİYARET ETMEK ......................................... 208

C. ÇOCUKLAR İÇİN BERABER OLMAK.................................. 209

& 7. OLAYLARIN AF NİTELİĞİNDE OLMASI ...................................... 211

I. GENEL OLARAK........................................................................... 211

A. KAYITSIZ ŞARTSIZ BİR İRADE BEYANI MEVCUT

OLMALIDIR ............................................................................. 212

B. AFFI GÖSTERİR FİİLİ TUTUM VE DAVRANIŞ

GERÇEKLEŞMELİDİR ............................................................ 212

1. Affa Yönelik Davranışlar ..................................................... 212

a. Eve Dönmesini İstiyorum Beyanı ................................... 213

b. Cezasını Çekmekte Olan Eşini Cezaevinde Sık Sık

Ziyaret Etmek ................................................................. 213

2. Affa Yönelik Olmayan Davranışlar...................................... 213

İçindekiler XXV

a. Birlikte Bankaya İşlem Yaptırmaya Gitme .....................214

b. Eşin Ağır Kusurlu Davranışlarına Sessiz Kalma.............214

c. Fiili Ayrılık Sırasında Barışma Önerisi Sunma...............215

d. Hava Muhalefeti Nedeniyle Aynı Evde Kalma...............216

e. Aynı Evde Ayrı Odalarda Kalma ....................................217

f. Nerede Olduğunu Öğrenmek Amacıyla Aramak ............217

g. Terk İhtarını Tebellüğ Etmiş Olmak ...............................218

C. AF OLGUSU SOMUT DELİLLERLE

KANITLANMALIDIR ..............................................................223

1. Affa Yönelik İddia Bulunmalıdır..........................................224

2. Bilinmeyen Bir Olayın Affedilmesi Mümkün Değildir ........224

3. Deliller Af Olgunu Göstermeye Yeterli Olmalıdır ...............224

II. BARIŞMIŞ OLMAK .......................................................................226

A. BARIŞMA GİRİŞİMİNDE BULUNMAK ................................226

1. Davacı Tarafından.................................................................227

2. Eşlerin Yakınları Tarafından.................................................229

B. BARIŞMAYI GERÇEKLEŞTİRMEK ......................................230

1. Davadan Önce.......................................................................230

2. Davadan Sonra......................................................................231

3. Karardan Sonra .....................................................................232

C. BARIŞMA SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR.........................233

1. Çocukları Ziyaret İçin Bir Araya Gelmek.............................233

2. Çocukların Özel Günleri İçin Bir Araya Gelmek..................234

3. Zorunluluk Sebebiyle Bir Arada Kalmak .............................234

III. AF İRADESİNİ GÖSTERMEK ......................................................236

A. FERAGATLE ÖNCEKİ OLAYLARI AFFETMEK..................236

1. Feragat Öncesi Vakıalar Taraflara Kusur Olarak

Yüklenemez ..........................................................................236

XXVI İçindekiler

2. Feragat Sonrası Vakıalar Taraflara Kusur Olarak

Yüklenebilir.......................................................................... 238

B. İHTARLA ÖNCEKİ OLAYLARI AFFETMEK....................... 240

1. İhtar Şekli ............................................................................. 240

a. Mahkeme Aracılığı İle .................................................... 240

b. Noter Aracılığı İle........................................................... 241

2. İhtarın Sonuçları ................................................................... 242

a. İhtar Öncesi Olaylara Dayanılamaz ................................ 242

b. İhtar Sonrası Olaylara Dayanılabilir ............................... 244

c. İhtar Diğer Boşanma Davası İçin de Sonuç Doğurur...... 244

C. BEYANDA BULUNMAK ........................................................ 245

1. Duruşmada Beyanda Bulunmak ........................................... 245

a. Görülen Davada Beyanda Bulunmak.............................. 245

b. Başka Davada Beyanda Bulunmak................................... 246

2. Dilekçede Beyanda Bulunmak ............................................. 246

3. Başka Bir Davada Beyanda Bulunmak................................. 247

4. Cumhuriyet Savcılığında Beyanda Bulunmak...................... 247

5. Mesajla Beyanda Bulunmak................................................. 248

D. CİNSEL İLİŞKİ KURARAK ÖNCEKİ OLAYLARI

AFFETMEK............................................................................... 249

IV. HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMAK ................................................... 249

A. BİRLİKTE OLMAK.................................................................. 250

1. Birlikte Tatile Gitmek........................................................... 250

2. Birlikte Pikniğe Gitmek........................................................ 251

3. Birlikte Kutsal Topraklara Gitmek ....................................... 252

a. Birlikte Hacca Gitmek .................................................... 252

b. Birlikte Umreye Gitmek ................................................. 252

4. Asker İzninde Bir Araya Gelmek ......................................... 253

5. Doğumdan Sonra Birlikte Yaşamak ..................................... 253

İçindekiler XXVII

6. Eşiyle Cinsel İlişki Kurmak ..................................................253

7. Otelde Bir Araya Gelmek .....................................................254

B. BİRLİKTELİK İRADESİ GÖSTERMEK .................................255

1. Baba Evinden Alıp Getirmek................................................255

2. Tüp Bebek Tedavisine Başlamak..........................................256

3. Düğün Hazırlıklarını Sürdürmek ..........................................257

4. Kararı Geç Tebliğe Çıkarmak...............................................257

C. HUKUKİ SÜRECİ SONLANDIRMAK....................................258

1. Açtığı Boşanma Davasını Açılmamış Hale Getirmek...........258

2. Ceza Davasından Barışma Amaçlı Vazgeçmek ....................259

D. KARŞILIKSIZ KAZANDIRMADA BULUNMAK..................260

1. Hediye Vermek .....................................................................260

2. Bağış Yapmak.......................................................................260

3. Taşınır Almak .......................................................................261

4. Taşınmaz Almak/Kiralamak .................................................261

V. BİRLİĞİ OLAYLARA RAĞMEN SÜRDÜRMEK ........................261

A. AYNI ŞEHİRDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK..........262

1. Aynı Evde Oturma Kural Olarak Af Sayılır .........................262

a. Olaylardan Sonra.............................................................264

b. Davadan Sonra ................................................................266

2. Aynı Evde Oturma Her Zaman Af Sayılmaz ........................267

3. Aynı Evde Oturma Makul Süre İse Af Sayılmaz..................267

4. Aynı Evde Zorunlu Oturma Af Sayılmaz .............................268

5. Aynı Evde Oturma İstemi Af Sayılır ....................................269

6. Başka Semtte Aynı Evde Oturma Af Sayılır.........................269

B. BAŞKA ŞEHİRDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK ......270

C. BAŞKA ÜLKEDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK .......271

VI. AF SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR ...........................................273

XXVIII İçindekiler

A. İYİNİYETLİ GİRİŞİMDE BULUNMAK................................. 274

1. Yeni Başlangıç Yapalım Beyanı........................................... 274

2. Kendisini Götürmek İçin Gelmemesi Üzerine

Yurtdışında Olan Eşinin Yanına Gitmek.............................. 275

B. İYİNİYETLİ BEYANDA BULUNMAK .................................. 276

1. Eşimi Seviyorum Beyanı ...................................................... 276

2. Eve Dönmesi İçin Çaba Gösterdim Beyanı .......................... 277

3. Sulhe Teşvik Sırasında Beyan .............................................. 277

C. BARIŞMA MÜZAKERESİNDE BULUNMAK....................... 278

1. Eşlerin Müzakere Yapması................................................... 278

2. Üçüncü Kişilerin Müzakere Yapması................................... 280

D. BARIŞMA AMAÇLI OLMADAN CEZA DAVASINDAN

VAZGEÇMEK........................................................................... 281

1. Vazgeçme Cezadan Kurtarmaya Yönelik İse ....................... 281

2. Vazgeçme Savunma Amaçlı İse ........................................... 283

3. Vazgeçme Üçüncü Kişiden Gelmiş İse ................................ 284

& 8. OLAYLARIN ZAMANININ ETKİSİ.................................................. 285

I. EVLİLİĞİN BAŞLANGICINA GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ ..... 285

A. EVLİLİK ÖNCESİ OLAYLAR................................................. 286

1. Nikahsız Yaşanan Dönemdeki Olaylar Boşanma

Konusu Olamaz .................................................................... 286

2. Nişanlılık Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu Olamaz ... 288

3. Butlan Davasına Konu Olabilir ............................................ 288

B. EVLİLİK SONRASI OLAYLAR.............................................. 288

II. BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNE GÖRE

OLAYLARIN ETKİSİ .................................................................... 289

A. BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNDEN

ÖNCEKİ OLAYLAR................................................................. 289

B. BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNDEN

SONRAKİ OLAYLAR.............................................................. 289

İçindekiler XXIX

1. Mevcut Boşanma Davasında Hükme Esas Alınamaz ...........290

2. Yeni Bir Boşanma Davasının Konusu Olabilir.....................296

III. İLERİ SÜRÜLMESİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ .................296

A. ÜZERİNDEN UZUN SÜRE GEÇMİŞ OLAYLAR ..................297

B. SONRASINDA EVLİLİK BİRLİĞİNİN

SÜRDÜRÜLDÜĞÜ OLAYLAR ...............................................297

C. REDDEDİLEN DAVA ÖNCESİ OLAYLAR ...........................298

D. VARLIĞI BOŞANMA KESİNLEŞTİKTEN SONRA

ÖĞRENİLEN OLAYLAR .........................................................299

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEPLERİ

(TMK. m. 166 f. I)

& 9. DUYGUSAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN

SARSILMASI .........................................................................................310

I. KÜÇÜLTÜCÜ DAVRANMAK......................................................312

A. ALAY ETMEK ..........................................................................312

1. Kilosuyla Alay Etmek...........................................................312

2. Organlarıyla Alay Etmek ......................................................314

3. Görüntüsüyle Alay Etmek.....................................................314

4. Dini Duygularıyla Alay Etmek .............................................315

5. Giyim Tarzıyla Alay Etmek..................................................315

6. Mesleğiyle Alay Etmek.........................................................315

B. AŞAĞILAMAK .........................................................................316

1. Ekonomik Aşağılama............................................................316

2. Fiziksel Aşağılama................................................................318

a. Yürümeyi Aşağılama.......................................................318

b. Konuşmayı Aşağılama ....................................................319

XXX İçindekiler

c. Duymayı Aşağılama........................................................ 319

d. Görmeyi Aşağılama ........................................................ 319

e. Organ Eksikliğini Aşağılama .......................................... 320

3. Cinsel Aşağılama.................................................................. 320

4. Duygusal Aşağılama............................................................. 321

a. Yaşını Aşağılamak.......................................................... 322

b. Niteliğini Aşağılamak ..................................................... 323

c. Tahsilini Aşağılamak ...................................................... 325

d. Ailesini Aşağılamak........................................................ 326

e. Sağlığını Aşağılamak ...................................................... 326

5. Sosyal Aşağılama ................................................................. 326

C. KÜÇÜK DÜŞÜRMEK .............................................................. 327

D. TÜKÜRMEK ............................................................................. 328

E. KÜÇÜMSEMEK ....................................................................... 329

F. BAŞKALARIYLA KIYASLAMAK ......................................... 330

1. Diğer Erkek ve Kadınlarla Kıyaslamak ................................ 330

2. Eski Eşiyle Kıyaslamak ........................................................ 331

3. Üvey Çocuklarıyla Kıyaslamak............................................ 331

G. SIRLARI AÇIKLAMAK........................................................... 332

1. Aile Sırlarını Açıklamak....................................................... 332

2. Yatak Odası Sırlarını Açıklamak.......................................... 333

3. Evlilik Sırlarını Açıklamak................................................... 334

H. DEDİKODU ÇIKARMAK ........................................................ 335

1. Başkasıyla İlişki Dedikodusu ............................................... 335

2. Başkasıyla Yakaladım Dedikodusu ...................................... 337

3. Kız (Bakire) Olmadığı Dedikodusu...................................... 337

I. İFTİRA ETMEK ........................................................................ 338

İ. BEĞENMEMEK........................................................................ 338

İçindekiler XXXI

1. Eşin Kendisini Beğenmemek................................................339

2. Eşin Yaptıklarını Beğenmemek ............................................339

J. HIRSIZLIK YAPMAK ..............................................................340

K. KENDİSİNE YAKIŞTIRAMADIĞINI SÖYLEMEK...............341

L. İHTİYACI OLMADAN YARDIM TOPLAMAK.....................341

II. SUÇLAYACI DAVRANMAK........................................................342

A. ÇOCUĞUN KENDİSİNDEN OLMADIĞI İLE

SUÇLAMAK..............................................................................342

B. HIRSIZLIKLA SUÇLAMAK....................................................343

C. KIZ (BAKİRE) ÇIKMADI DİYE SUÇLAMAK.......................344

D. KÖTÜ YOLDA OLMAKLA SUÇLAMAK..............................345

E. SADAKATSİZLİKLE SUÇLAMAK ........................................346

F. SAPIK İLİŞKİYLE SUÇLAMAK.............................................346

G. İKTİDARSIZLIKLA SUÇLAMAK ..........................................347

H. BAŞKALARIYLA İLGİLENMEKLE SUÇLAMAK ...............347

I. GÜVEN SARSICI DAVRANIŞLA SUÇLAMAK....................347

İ. ALDATMAKLA SUÇLAMAK.................................................348

J. HAKSIZ SUÇLAMALARDA/İHBARDA/ŞİKAYETTE

BULUNMAK.............................................................................348

III. HAKARET EDİCİ DAVRANMAK................................................350

A. GENEL OLARAK .....................................................................350

1. Hakaret Vakıasına Dayanılmış Olmalıdır .............................350

a. Süresinde Dayanılmalıdır................................................350

b. Davadan Önce Gerçekleşmelidir.....................................351

c. Affedilmiş/Hoşgörülmüş Olmamalıdır............................352

2. Yakın Olan Tanıklarla İspat Edilebilir..................................352

a. Akraba Olan Tanıklarla İspat Edilebilir ..........................352

b. Ortak Çocukların Tanıklığıyla İspat Edilebilir................353

3. Ayrıntılı Belirleme Yapılmalıdır...........................................353

XXXII İçindekiler

a. Hakaret Sözleri Tutanağa Geçirilmelidir ........................ 354

b. Hakaret Sözlerinin Hangi Ortamda Söylendiği

Belirlenmelidir ................................................................ 354

aa. İletişim Araçlarıyla Hakaret ...................................... 354

bb. Yokluğunda Hakaret ................................................. 355

c. Hakaret Sözlerinin Hangi Tarihte Söylendiği

Belirlenmelidir ................................................................ 356

B. GERÇEKLEŞME HALLERİ..................................................... 356

1. Eşine Hakaret Etmek ............................................................ 357

2. Çocuklarına Hakaret Etmek.................................................. 358

a. Ortak Çocuğa Hakaret Etmek ......................................... 358

b. Üvey Çocuğa Hakaret Etmek.......................................... 358

3. Ailesine Hakaret Etmek........................................................ 359

4. Karşılıklı Hakaret Etmek ...................................................... 361

5. Hakarete Sessiz/Seyirci Kalmak........................................... 361

IV. SEVGİSİZ DAVRANMAK ............................................................ 362

A. EŞİNE SEVGİSİZLİK ............................................................... 363

1. Eşini Sevmediğini Söylemek................................................ 363

2. Eşinden Sıkıldığını Söylemek .............................................. 364

3. Eşinden Soğuduğunu Söylemek ........................................... 364

4. Eşini İstemediğini Söylemek ................................................ 365

5. Eşine Isınamadığını Söylemek ............................................. 366

6. Eşinden İğrendiğini Söylemek.............................................. 366

7. Eşinden Bıktığını Söylemek ................................................. 367

8. Eşinden Nefret Ettiğini Söylemek ........................................ 367

9. Eşini Süründüreceğini Söylemek.......................................... 368

10. Eşini Değil Başkasını Sevdiğini Söylemek .......................... 368

B. EVLİLİĞİNE SEVGİSİZLİK .................................................... 369

1. Zorla Evlendirildiğini Söylemek .......................................... 369

İçindekiler XXXIII

2. Başkası ile Evleneceğini Söylemek ......................................370

3. Evliliği İstemediğini Söylemek.............................................371

4. Evlendiğine Pişman Olduğunu Söylemek.............................371

V. BASKICI DAVRANMAK ..............................................................372

A. AŞIRI KISKANÇLIK GÖSTERMEK .......................................372

B. BAŞKALARIYLA GÖRÜŞTÜRMEMEK................................373

1. Çocukları İle Görüştürmemek...............................................374

2. Aile İle Görüştürmemek .......................................................374

a. Fiilen Engelleyerek Görüştürmemek...............................374

b. Teknik Olarak Engelleyerek Görüştürmemek.................375

c. Baskı Yoluyla Engelleyerek Görüştürmemek .................376

3. Komşu İle Görüştürmemek...................................................377

4. Yakınlarıyla Görüştürmemek................................................377

5. Kimseyle Görüştürmemek ....................................................377

6. Telefon İle Görüştürmemek..................................................378

C. TEHDİT ETMEK.......................................................................378

1. Eşini Tehdit Etmek ...............................................................378

2. Çocuklarını Tehdit Etmek.....................................................379

3. Ailesini Tehdit Etmek ...........................................................379

D. UZAKLAŞTIRMAK..................................................................380

1. Başkası Yanına Bırakmak.....................................................380

a. Ailesi Yanına/Baba Evine Bırakmak...............................380

aa. Hamile İken ...............................................................382

bb. Doğum Sonrası ..........................................................382

cc. Gece Yarısı ................................................................382

dd. Bayram Bahanesi İle..................................................383

b. Akrabaları Yanına Bırakmak...........................................383

c. Üçüncü Kişilerin Yanına Bırakmak ................................383

XXXIV İçindekiler

2. Eve Almamak ....................................................................... 384

3. Kilit Değiştirmek .................................................................. 384

4. Evden Kovmak ..................................................................... 385

a. Eşini Kovmak ................................................................. 385

b. Çocuklarını Kovmak....................................................... 386

c. Eşinin Ailesini Kovmak.................................................. 387

5. Yurt Dışına Yanına Götürmemek......................................... 387

6. Eşyalarını Atmak .................................................................. 388

a. Kapı Önüne Atmak ......................................................... 388

b. Dışarı Atmak................................................................... 389

c. Başkası Yanına Atmak.................................................... 390

d. Çöpe Atmak .................................................................... 390

7. Aile Konutunu Ortak Karar Olmadan Taşımak.................... 391

E. EVLİLİK DÜZENİNDE BASKI YAPMAK............................. 391

1. Ev Bağışlamak İçin Baskı Yapmak ...................................... 392

2. Ailesinden Para İstemek İçin Baskı Yapmak ....................... 392

3. Doğum Yapması İçin Baskı Yapmak ................................... 392

4. Ailesi İle Birlikle Vakit Geçirmesi İçin Baskı Yapmak ....... 393

F. ÜVEY ÇOCUĞA KARŞI KÖTÜ DAVRANMAK................... 393

1. Üvey Çocuğu İstemediğini Söylemek .................................. 394

2. Üvey Çocuğa Bakmamak ..................................................... 395

3. Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Göstermemek ............................ 395

G. KORKUTMAK.......................................................................... 395

H. HÜRRİYETİNDEN YOKSUN BIRAKMAK ........................... 396

I. ÜZERİNE YÜRÜMEK ............................................................. 396

1. Eşinin Üzerine Yürümek ...................................................... 396

2. Ailesinin Üzerine Yürümek.................................................. 397

İ. YAŞANTISINI KISITLAMAK................................................. 397

İçindekiler XXXV

VI. İLGİSİZ DAVRANMAK ................................................................398

A. AİLEYLE İLGİLENMEMEK....................................................398

1. Çocuklara İlgisizlik Göstermek ............................................399

2. Eşe İlgisizlik Göstermek .......................................................399

a. Doğumunda İlgilenmemek ..............................................400

b. Arabasına Almamak........................................................401

c. Hamilelikte Yalnız Bırakmak..........................................401

d. Atandığı Yere Götürmemek ............................................402

e. İlgisiz Kalmak .................................................................402

f. Gece Hayatına Düşkün Olmak ........................................403

g. Ayrı Odalarda Yaşamak ..................................................403

B. HASTALIKLA İLGİLENMEMEK ...........................................404

1. Eşinin Hastalığı İle İlgilenmemek.........................................405

a. Hasta Eşi Yalnız Bırakmak .............................................405

b. Hasta Eşle Hastanede Yatarken İlgilenmemek................406

c. Hasta Eşin Tedavisiyle İlgilenmemek .............................407

d. Hasta Eşin Ameliyatıyla İlgilenmemek...........................408

e. Hasta Eşe İlkel Tedavi Yaptırmak...................................408

f. Hasta Eşin Bakımı İle İlgilenmemek...............................408

g. Hasta Eşe Sağlık Karnesi Çıkarmamak...........................409

h. Hasta Eşi Baba Evine Bırakmak .....................................409

2. Çocuğun Hastalığı İle İlgilenmemek ....................................410

C. MÜDAHALELERLE İLGİLENMEMEK .................................410

D. EVLE İLGİLENMEMEK ..........................................................412

1. Evi Sık Terk Etmek...............................................................412

2. Evi Uzun Sürelerle Terk Etmek ............................................413

3. Eve Bazı Geceler Gelmemek ................................................414

4. Eve Geç Saatlerde Gelmek ...................................................414

XXXVI İçindekiler

5. Eve Gelmemek ..................................................................... 414

E. TEDAVİYLE İLGİLENMEMEK.............................................. 415

1. Epilepsi (Sara) Tedavisinden Kaçınmak............................... 415

2. Ağız ve Vücut Kokusu Tedavisinden Kaçınmak.................. 415

3. Bulaşıcı Hastalık Tedavisinden Kaçınmak ........................... 416

4. Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak..................................... 416

5. Cinsel Soğukluk Tedavisinden Kaçınmak............................ 417

6. Diğer Sebeplerle Tedaviden Kaçınmak ................................ 417

F. TEMİZLİKLE İLGİLENMEMEK............................................. 418

1. Beden Temizliği İle İlgilenmemek ....................................... 418

2. Ev Temizliği İle İlgilenmemek............................................. 419

G. ÜZÜNTÜYLE İLGİLENMEMEK ............................................ 419

VII. DIŞLAYICI DAVRANMAK .......................................................... 420

A. GEBELİĞİ SONLANDIRMA/KÜRTAJ KONUSUNDA

DIŞLAMA ................................................................................. 420

1. Gebeliği Baskı Sonucu Sonlandırmak .................................. 420

2. Gebeliği Kusurlu Davranışla Sonlandırmak ......................... 421

B. EVLİLİĞİN GEREKLERİ KONUSUNDA DIŞLAMA ........... 422

1. Eşine Evliliğin Kendisine Göre Olmadığını Söylemek ........ 422

2. Eşinin Fotoğrafını Yırtmak................................................... 422

3. Eşini Başkalarının Yanında Konuşturmamak....................... 423

4. Eşine Karşı Olumsuz Davranış İçine Girmek....................... 423

5. Eşine Karşı Kayıtsız Kalmak................................................ 423

6. Eşinin Sebebiyeti Olmadan İntihara Kalkışmak................... 424

7. Eşine Karşı Görevlerini Aksatacak Derecede

Kahvehaneye Gitmek ........................................................... 425

8. Eşine Çocuğu Göstermemek ................................................ 426

9. Eşinin Bakıma Muhtaç Ana Babasını İstememek ................ 426

İçindekiler XXXVII

10. Eşinin İsteğine Rağmen Tüp Bebek Tedavisinden

Kaçınmak..............................................................................426

11. Eşine Zaman Ayırmamak .....................................................427

12. Eşinden Hamileliğini Gizlemek ............................................427

13. Eşinin Bağımsız Konut İsteğine Duyarsız Kalmak...............428

14. Eşinden Habersiz Eşyaları Satmak .......................................428

15. Eşiyle Sebep Yaratıp Küsmek...............................................429

16. Eşini Sürekli Azarlamak .......................................................429

VIII. DUYGUSAL GÜVENİ SARSICI DAVRANMAK ........................430

A. EŞİNDEN HABERSİZ GEBELİĞİ SONLANDIRMAK ..........431

B. EŞİNİ HAMİLE OLDUĞUNA İNANDIRMAK.......................431

C. BAŞKASIYLA DUYGUSAL GÜVENİ SARSMAK................432

1. Başkasının Resmini/Fotoğrafını Saklamak ...........................432

a. Eski Eşinin Resmini/Fotoğrafını Saklamak.....................432

b. Eski Nişanlısının Resmini/Fotoğrafını Saklamak............432

2. Başkasıyla İstenilmediği Halde Çalışmak.............................433

3. Başkasıyla Duygusal İlişki Kurmak......................................433

4. Başkasını Nişanlısı Olarak Tanıtmak....................................434

5. Başkasını Unutamadığını Açıklamak....................................434

D. GİTTİĞİ YER HAKKINDA YANLIŞ BİLGİ VERMEK .........435

E. EVLİLİK ÖNCESİ ARKADAŞLIKLARINI YAZDIĞI

DEFTERİ SAKLAMAK ............................................................435

IX. BİRLİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNE AYKIRI DAVRANMAK.......436

A. BİRLİĞİN MUTLULUĞUNU SAĞLAMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m 185 f. II) AYKIRI

DAVRANMAK..........................................................................437

B. ÇOCUKLARA ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE

(TMK m. 185 f. II)) AYKIRI DAVRANMAK ..........................438

1. Çocuklar Arasında Ayırım Yapmak .....................................438

XXXVIII İçindekiler

2. Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Olan Ortak Çocuğu

Annesinden Koparmak ......................................................... 439

3. Uzun Süre Çocuklarını Aramamak....................................... 439

C. BİRLİKTE YAŞAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE

(TMK m. 185 f. III)) AYKIRI DAVRANMAK ........................ 439

1. Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak............................................ 440

2. Başka Şehirde Yaşayıp Yanına Almak İçin Çaba

Göstermemek........................................................................ 441

3. Boşanma Davasının Reddinden Sonra Arayıp

Sormamak............................................................................. 442

4. Kovarak Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak ............................. 442

5. Habersiz Tayin Olarak Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak....... 443

6. Tayin İstemeyerek Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak ............. 443

7. Eşinin Tayin Olduğu Yere Sebepsiz Yere Gitmeyerek

Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak............................................ 444

8. Başka Ev Kiralayarak Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak ........ 444

9. Eşini Yanıltarak Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak ................. 445

D. YARDIM YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m. 185 f. III)

AYKIRI DAVRANMAK .......................................................... 445

E. BİRLİĞİN GİDERLERİNE KATILMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRI DAVRANMAK..................... 446

X. ZARAR VERİCİ DAVRANMAK .................................................. 446

A. EŞYAYA ZARAR VERMEK ................................................... 447

1. Ev Eşyasına Zarar Vermek ................................................... 447

2. Giyim Eşyasına Zarar Vermek ............................................. 448

a. Giyim Eşyasını Kesmek.................................................. 449

b. Giyim Eşyasını Yakmak ................................................. 449

3. Üniformaya Zarar Vermek ................................................... 450

B. İŞYERİNE ZARAR VERMEK ................................................. 450

C. ARACA ZARAR VERMEK ..................................................... 451

İçindekiler XXXIX

D. KONUTA ZARAR VERMEK...................................................451

1. Malzemeye Zarar Vermek ....................................................452

2. Yangın Çıkarmak..................................................................452

E. AKÇALI DEĞERE ZARAR VERMEK ....................................453

& 10. EKONOMİK ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN

SARSILMASI .........................................................................................455

I. BORÇLANMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET ................456

A. BORÇLARINI ÖDEMEMEK....................................................456

1. Çevreye Borçlanıp Ödememek .............................................456

2. Kira Bedelini Ödememek .....................................................457

3. Haciz Gelmesine Sebebiyet Vermek.....................................457

4. Takip Yapılmasına Sebebiyet Vermek..................................458

5. Alacaklıların Rahatsız Etmesine Sebebiyet Vermek.............459

B. BORÇLANMAK........................................................................460

1. Aşırı/Hesapsız Borçlanmak ..................................................460

2. Aile Düzenini Bozacak Derecede Borçlanmak.....................461

3. Eşinden Habersiz Borç Almak..............................................461

4. Aşırı Derecede Şans Oyunu Oynamak..................................462

5. Aşırı Derecede At Yarışı Oynamak ......................................462

C. BORÇLANDIRMAK.................................................................462

1. Eşini Ekonomik Gücünün Üstünde Borçlandırmak ..............463

2. Eşini Borçlanmaya Zorlamak................................................463

II. ÇALIŞMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET........................463

A. ÇALIŞMAMAK.........................................................................464

B. ZORLA ÇALIŞTIRMAK...........................................................465

C. ÇALIŞTIRMAMAK ..................................................................466

D. İŞTEN ÇIKARILMASINI SAĞLAMAK..................................467

E. UYGUNSUZ İŞTE ÇALIŞMAK...............................................467

XL İçindekiler

III. KONUT KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET ........................... 467

A. BAĞIMSIZ KONUT SAĞLAMAMAK.................................... 467

B. ORTAK KONUT SAĞLAMAMAK ......................................... 468

C. KONUTU EŞYALARI TAŞIYIP BOŞALTMAK .................... 469

D. KONUTUN ABONELİKLERİNİ İPTAL ETTİRMEK ............ 470

1. Elektrik Aboneliğini İptal Ettirmek ...................................... 470

2. Su Aboneliğini İptal Ettirmek............................................... 470

3. Doğalgaz Aboneliğini İptal Ettirmek.................................... 470

E. KONUTTA AİLESİYLE OTURMAYA ZORLAMAK............ 471

F. KONUTUN İNTİFA HAKKINI VERMEK .............................. 472

G. KONUTUN KİRASINI ÖDEMEMEK...................................... 472

H. KONUTTAN AYRILMAK ZORUNDA KALMAK ................ 472

IV. BİRLİK GÖREVLERİNDE EKONOMİK ŞİDDET....................... 473

A. EŞİNE HARÇLIK VERMEMEK.............................................. 473

B. EVE BAKMAMAK................................................................... 474

C. EVİN EŞYALARINI SATMAK ............................................... 476

V. BİRLİĞİN YÖNETİMİ KONUSUNDA EKONOMİK

ŞİDDET ........................................................................................... 476

A. EŞİN AŞIRI TASARRUFLU DAVRANMASI ........................ 477

B. EŞİNİN GÖRÜŞÜNÜ ALMADAN TAŞINMAZINI

DEVRETMEK ........................................................................... 478

C. EŞİNİN GÖRÜŞÜNÜ ALMADAN TAŞINMAZINI

SATMAK................................................................................... 478

D. EŞİNDEN MAL TALEBİNDE BULUNMAK.......................... 479

E. EŞİNİN GELİRİNE EL KOYMAK........................................... 479

VI. GÜVEN KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET ........................... 480

A. EŞİNDEN HABERSİZ KREDİ KARTINI KULLANMAK ..... 480

B. EŞİNDEN HABERSİZ PARASINI ALMAK ........................... 481

C. EŞİNDEN HABERSİZ KUMAR OYNAMAK......................... 481

İçindekiler XLI

D. EŞİNDEN HABERSİZ ZİYNETLERİNİ ALMAK...................482

E. EŞİNDEN MAL KAÇIRMAK İÇİN MUVAZAALI

BORÇLANMAK........................................................................483

& 11. CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI ..........485

I. CİNSEL İLİŞKİ KURMAMA SORUNLARI BULUNMAK .........486

A. CİNSEL İLİŞKİ HİÇ KURMAMAK.........................................487

1. Evlilik Süresi Değerlendirilmelidir.......................................488

a. Birliktelik Kısa Süre Olmuşsa.........................................488

b. Birliktelik Uzun Süre Olmuşsa........................................489

2. İlişki Kurulamadığı Anlaşılmalıdır .......................................490

3. İlişki Kuramama Sebebi Belirlenmelidir ..............................491

a. Kadın Tedaviden Kaçınıyorsa .........................................492

b. Erkek Tedaviden Kaçınıyorsa .........................................493

c. Her İki Taraf Tedaviden Kaçınıyorsa..............................493

4. Davayı İlişki Kuramayan Açmamış Olmalıdır......................494

5. Cinsel Organlar Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirecek Yapıda

Olmalıdır...............................................................................494

6. Psikolojik Sebep Etkili Değildir ...........................................495

7. Eşlerin Cinsel İlişki Kurmalarına Yönelik Engelleri

Yoksa Erkeğin Kusurlu Olduğu Kabul Edilmelidir ..............496

B. CİNSEL İLİŞKİDEN KAÇINMAK...........................................497

1. Kadın İlişkiden Kaçınıyorsa .................................................498

2. Erkek İlişkiden Kaçınıyorsa..................................................499

II. CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINDA SORUNLARI

BULUNMAK...................................................................................500

A. İSTENMEYEN ŞEKİLDE İLİŞKİ KURMAK..........................500

B. İSTEK DIŞI CİNSEL İLİŞKİ KURMAK..................................501

C. ZORLA CİNSEL İLİŞKİ KURMAK.........................................503

D. PENİL PROTEZ TAKTIRMAK................................................503

XLII İçindekiler

E. DOĞAL OLMAYAN CİNSEL DAVRANIŞLARDA

BULUNMAK............................................................................. 505

1. Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkide Bulunmak .......... 505

2. Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiye Zorlamak ........... 505

3. Doğal Olmayan Yollardan Kızlık Bozmak........................... 506

F. YATAĞINI AYIRMAK ............................................................ 507

III. CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK ....................................... 508

A. CİNSEL YETERSİZLİĞİ AÇIKLAMAK................................. 508

B. CİNSEL YAŞAMI AÇIKLAMAK............................................ 509

C. CİNSEL SUÇLAMADA BULUNMAK.................................... 510

D. EŞİNİ SATACAĞINI SÖYLEMEK.......................................... 511

IV. CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK ........................................ 511

A. CİNSEL TACİZDE BULUNMAK............................................ 512

B. CİNSEL TACİZE SESSİZ KALMAK ...................................... 513

C. CİNSEL SADAKATSİZLİĞE ZEMİN HAZIRLAMAK ......... 514

D. CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ GÖRÜNTÜ

SEYRETMEYE NEDEN OLMAK ........................................... 514

E. CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ GÖRÜNTÜ

GÖNDERMEK .......................................................................... 514

F. CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ İNTERNET

SİTELERİYLE İLGİLENMEK ................................................. 515

1. Uygunsuz İnternet Sitesine Girmek...................................... 515

2. Uygunsuz İnternet Sitesine Üye Olmak ............................... 515

G. CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ SÖZLER SÖYLEMEK ...... 516

H. CİNSEL İLİŞKİ TEKLİFİNDE BULUNMAK ......................... 516

V. CİNSEL GÜVENİ SARSMAK....................................................... 517

A. BAŞKASIYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI

DAVRANIŞTA BULUNMAK.................................................. 517

1. Başkasıyla Sık Sık Görüşmek............................................... 517

a. Tanıdık Biriyle Sık Sık Görüşmek.................................. 518

İçindekiler XLIII

b. Tanımadık Biriyle Sık Sık Görüşmek .............................518

2. Başkasıyla Elele Görülmek...................................................518

3. Başkasıyla İstenmediği Halde Aykırı Davranmak ................519

a. İstenmediği Halde Arkadaşlık Etmek..............................519

b. İstenmediği Halde Seyahat Etmek ..................................519

4. Başkasıyla Değişik Mekanlarda Görülmek...........................520

5. Başkasıyla İlişki Söylentisine/Dedikoduya Sebebiyet

Vermek .................................................................................521

6. Başkasıyla Kendisine Önerildiği İçin Görüşmeye

Gitmek ..................................................................................522

7. Başkasıyla Nişan Yapmak ....................................................523

B. AÇIKLAMAYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI

DAVRANIŞTA BULUNMAK ..................................................523

1. Evlilik Öncesi İlişkiye Girdiğini Açıklamak.........................523

2. Irzına Geçilmek İstendiğini Açıklamak ................................524

3. Başkasıyla Evlendiğini Açıklamak .......................................524

4. Televizyon Kanalında “Eşimden Ayrıldım” Şeklinde

Açıklamak.............................................................................525

5. İnternette Kendini Bekar Olarak Açıklamak.........................525

6. Gittiği Yeri Açıklayamamak.................................................526

7. Sadakatsiz Davranışa Gireceğini İma Etmek........................527

C. İLETİŞİM ARAÇLARIYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI

DAVRANIŞTA BULUNMAK ..................................................527

1. Olağan Dışı Telefon Görüşmesi Yapmak .............................527

2. Olağan Dışı Fotoğraf Çekilmek ............................................529

3. Olağan Dışı Mektuplaşmak...................................................530

4. Olağan Dışı Telefon Edinmek...............................................530

5. Olağan Dışı Mesajlaşmak .....................................................531

a. Cep Telefonuyla Mesajlaşmak ........................................531

b. İnternet Ortamında Mesajlaşmak ....................................532

XLIV İçindekiler

VI. CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANMAK........................... 533

A. BAŞKASIYLA YAŞAMAK ..................................................... 533

B. EVE BAŞKASINI ALMAK ...................................................... 535

C. EVLİLİK DIŞI ÇOCUĞU OLMAK.......................................... 535

D. İLİŞKİSİNİ ANLATMAK......................................................... 535

E. SADAKATSİZLİĞİNİ AÇIKLAMAK ..................................... 536

F. BAŞKASIYLA CİNSEL İLİŞKİ KURMAK ............................ 536

G. EŞİNİ PAZARLAMAYA KALKIŞMAK ................................. 537

H. EŞİNİN YATAK ODASI GÖRÜNTÜLERİNİ

BAŞKALARINA GÖSTERMEK.............................................. 537

I. EVDE ÇOCUKLARIN ÖNÜNDE ÇIPLAK DOLAŞMAK ..... 538

& 12. FİZİKSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI...... 539

I. DOĞRUDAN FİZİKSEL ŞİDDET ................................................. 540

A. DÖVMEK .................................................................................. 540

1. Eşini Dövmek ....................................................................... 542

a. Koruma Kararı Delil Olabilir.......................................... 542

b. Akraba Olan Tanıkla İspat Mümkündür ......................... 543

c. Dövme Dava Öncesi Gerçekleşmelidir........................... 543

d. Özürlü Eşi Dövme Boşanma Sebebidir........................... 544

e. Dövme Sonrası Barışılmamış Olmalıdır ......................... 544

f. Belirtiler Görülmüşse “Eşim Dövdü” Beyanı

Yeterlidir......................................................................... 544

g. Karakol Kayıtları Yeterlidir............................................ 545

h. Beraat Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz ...................... 545

2. Çocuklarını Dövmek ............................................................ 546

a. Ortak Çocuğu.................................................................. 546

b. Üvey Çocuğu .................................................................. 547

3. Ailesini Dövmek................................................................... 548

4. Karşılıklı Dövmek ................................................................ 549

İçindekiler XLV

B. DÖVÜLMEK .............................................................................550

1. Eşi Tarafından Dövülmek .....................................................550

2. Çocukları Tarafından Dövülmek ..........................................551

3. Ailesi Tarafından Dövülmek.................................................551

4. Dövülmeye Sessiz Kalmak ...................................................552

C. YARALAMAK ..........................................................................554

1. Kesici Aletle Yaralamak .......................................................554

2. Tırnakla Yaralamak ..............................................................554

3. Kaynar Suyla Yaralamak ......................................................555

D. FIRLATMAK.............................................................................555

E. ISIRMAK ...................................................................................557

F. İTMEK .......................................................................................557

G. CİSİMLE VURMAK .................................................................558

H. TEKMELEMEK.........................................................................559

I. SAÇINI ÇEKMEK.....................................................................559

İ. TIRMALAMAK.........................................................................560

J. KOPARMAK .............................................................................560

K. ÜZERİNE YÜRÜMEK..............................................................560

L. KAYNAR SU DÖKMEK ..........................................................561

II. DOLAYLI FİZİKSEL ŞİDDET.......................................................561

A. KİLİTLEMEK............................................................................561

1. Ev İçine Kilitli Bırakmak......................................................561

2. Ev İçinde Belirli Yere Kilitli Bırakmak ................................562

3. Çocukları Kilitli Bırakmak ...................................................563

B. ZORLAMA İÇEREN DAVRANIŞTA BULUNMAK ..............563

C. KAVGAYA KATILMAK..........................................................564

D. ŞİDDETE KALKIŞMAK...........................................................564

XLVI İçindekiler

& 13. SOSYAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI......... 565

I. GİYİM KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.................................... 566

A. GİYİM KONUSUNDA BASKIDA BULUNMAK................... 566

1. Eşine Örtünmesi İçin Baskıda Bulunmak............................. 566

2. Eşine Çarşaf Giymesi İçin Baskıda Bulunmak..................... 567

3. Eşine Kendi İsteği Doğrultusunda Giyinmesi İçin

Baskıda Bulunmak................................................................ 567

4. Eşine Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmesi İçin

Baskıda Bulunmak................................................................ 567

B. GİYİM KONUSUNDA AYKIRI DAVRANMAK ................... 568

1. Eşinin Olağan Giyimine Karışmak....................................... 568

2. Eşinin Giyimine Ailesinin Müdahalesine Seyirci

Kalmak ................................................................................. 569

3. Eşinin Rızası Dışında Çağdaş Kıyafetlere Aykırı

Giyinmek .............................................................................. 569

II. YEME İÇME KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET ......................... 570

A. SÜREKLİ İÇKİ KULLANMAK ............................................... 571

1. Salt İçki Kullanma Boşanma Sebebi Değildir ...................... 571

a. Normal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir .................... 571

b. Sosyal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir...................... 572

2. Sürekli İçki Kullanma Boşanma Sebebidir........................... 573

a. Tek Başına Sürekli İçki Kullanma .................................. 574

b. Arkadaşlarla Sürekli İçki Kullanma................................ 575

3. Aşırı İçki Kullanma Boşanma Sebebidir .............................. 575

B. ÇEVREYE RAHATSIZLIK VERECEK ŞEKİLDE İÇKİ

KULLANMAK.......................................................................... 576

C. ÇOCUĞUNU ÖZENDİRECEK ŞEKİLDE İÇKİ

KULLANMAK.......................................................................... 576

D. UYUŞTURUCU KULLANMAK.............................................. 577

III. ALIŞKANLIKLAR KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET................ 577

İçindekiler XLVII

A. AYKIRI HOBİLERE SAHİP OLMAK .....................................577

B. HOBİLERE AŞIRI DÜŞKÜN OLMAK....................................578

C. TIBBİ TEDAVİDEN KAÇINMAK...........................................578

IV. GELENEKLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET ......................579

A. EŞE YÖNELİK OLANLAR ......................................................580

1. Düğün Töreni Aşamasında Sorunlar Çıkarmak ....................580

2. İçki İçmeye Zorlamak ...........................................................581

4. Çocuklarının Olmayışını Sorun Etmek .................................582

5. Çocuk Yapma İsteğine Karşı Çıkmak...................................582

6. Çocuğun Mezar Taşına Sadece Kendi Adını Yazdırmak......582

B. ÇOCUKLARA YÖNELİK OLANLAR.....................................583

1. Sünnet Konusunda Sosyal Şiddet .........................................583

a. Sünnet Törenine Katılmamak..........................................583

b. Sünneti Haber Vermemek ...............................................583

2. Çocuğun Düğününde Kavga Çıkarmak ................................584

C. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE YÖNELİK OLANLAR..........................584

1. Konuklarına İyi Konukseverlik Göstermemek .....................584

2. Misafir Gelmesini İstememek...............................................585

3. Taziye Ziyaretine Engel Çıkaracağını Söylemek..................585

V. DİN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.........................................586

A. YASA DIŞI DİNİ FAALİYETLERDE BULUNMAK..............587

1. Tarikat Kurmak.....................................................................587

2. Tarikata Üye Olmak..............................................................588

3. Tarikat Toplantılarına Katılmak............................................588

B. MUSKA, BÜYÜ VE FAL İŞLERİ İLE UĞRAŞMAK .............588

1. Muska İle Uğraşmak .............................................................589

2. Büyü İle Uğraşmak ...............................................................589

3. Fal İşleri İle Uğraşmak..........................................................590

XLVIII İçindekiler

C. HUKUKİ DÜZENE AYKIRI DİNSEL

DAVRANIŞLARDA BULUNMAK ......................................... 591

1. İmam Nikahlı Yaşamak ........................................................ 592

2. İmam Nikahlı Yaşamak İstediğini Açıklamak...................... 593

3. Dinsel Boşamada Bulunduğunu Söylemek........................... 593

4. Beddua Etmek ...................................................................... 595

D. KENDİ İNANÇ TEMELİNDE HAREKET ETMESİ

İÇİN BASKI YAPMAK ............................................................ 596

1. Namaz Kılması İçin Baskı.................................................... 597

2. Tarikata Girmesi İçin Baskı.................................................. 597

3. Kapanması İçin Baskı........................................................... 597

4. Yaşam Tarzı İçin Baskı ........................................................ 598

VI. FAALİYETLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET..................... 598

A. SOSYAL İLİŞKİLERİ KISITLAMAK ..................................... 599

B. SOSYAL PAYLAŞIM SİTELERİNDE KÜÇÜK

DÜŞÜRMEK ............................................................................. 599

C. TEK BAŞINA DAVRANMAK................................................. 599

1. Tatile Tek Başına Aldığı Kararlarla Çıkmak........................ 600

2. Ailenin Geleceğiyle İlgili Tek Başına Karar Almak............. 600

D. SEBEPSİZ YERE ŞİKAYET ETMEK...................................... 600

E. EĞİTİM GÖRMESİNİ ENGELLEMEK................................... 602

F. SOSYAL ORTAMLARDA YALNIZ BIRAKMAK................. 602

G. SÜREKLİ ARKADAŞLARINI GETİRMEK............................ 602

VII. GÜVEN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.................................. 603

A. KENDİSİNİ YANLIŞ TANITMAK.......................................... 603

B. BAŞKALARINA AİT ŞEYLERİ HABERSİZ ALMAK .......... 604

C. ÇOCUĞU HABERSİZ SÜNNET ETTİRMEK......................... 604

D. İMZASINI TAKLİT EDEREK SAHTECİLİK YAPMAK ....... 605

İçindekiler XLIX

& 14. GÖRSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI.........607

I. GENEL OLARAK ...........................................................................607

II. KAYITLARA DAYALI GÖRSEL ŞİDDET...................................608

A. TELEFON KAYITLARI............................................................608

1. Telefon Faturaları İspat Aracıdır...........................................608

2. Telefon Kayıtları İspat Aracıdır............................................609

a. Telefon Kaydı Yasal Yollarla Gerçekleşmelidir .............610

b. Telefon Kaydı Düzen Kurularak Yapılmamış

Olmalıdır .........................................................................610

c. Telefon Kaydındaki Kişi Hakkında Duraksama

Bulunmamalıdır...............................................................611

3. Boşanma Sebebi Oluşturacak Nitelikte Olmalıdır ................611

a. Telefonla Tehdit ..............................................................611

b. Telefonla Hakaret............................................................612

c. Telefonla Sarkıntılık........................................................612

d. Telefonla Güven Sarsıcı Davranış...................................612

e. Telefona Şifre Koymak ...................................................613

f. Telefon Görüşmesinde Aşırılık .......................................613

B. MESAJ KAYITLARI.................................................................614

1. Telefon Mesaj Kayıtları ........................................................614

2. Bilgisayar Mesaj Kayıtları ....................................................617

C. CD KAYITLARI........................................................................618

1. Yatak Odası CD Kayıtları.....................................................619

2. Mekan ve Eşya CD Kayıtları ................................................619

D. GÜNLÜK KAYITLARI.............................................................620

E. MEKTUP KAYITLARI.............................................................621

III. GÖRÜNTÜYE DAYALI GÖRSEL ŞİDDET .................................623

A. TELEVİZYON GÖRÜNTÜSÜ .................................................623

B. FOTOĞRAF GÖRÜNTÜSÜ .....................................................624

L İçindekiler

1. Fotoğraflar İbraz Edilmelidir................................................ 624

2. Fotoğraflar Montaj Olmamalıdır .......................................... 625

3. Fotoğrafların Çekildiği Tarih Belli Olmalıdır ...................... 626

4. Fotoğraflar Yırtılmamalıdır .................................................. 627

C. BEDEN GÖRÜNTÜSÜ............................................................. 627

D. İNTERNET GÖRÜNTÜSÜ....................................................... 628

1. Facebook .............................................................................. 628

2. Instagram .............................................................................. 629

3. Twitter .................................................................................. 630

4. Youtube ................................................................................ 630

5. Swarm................................................................................... 631

6. Periscope .............................................................................. 631

7. Snapchat ............................................................................... 631

8. Linkedin................................................................................ 631

ÜÇÜNCÜ KISIM

BOŞANMA DAVASININ KONUSU

& 15. DAVANIN BOŞANMAYA İLİŞKİN AÇILMASI

(TMK m. 170 f. I) ................................................................................... 634

I. BOŞANMAYA VEYA AYRILIĞA KARAR VERİLEBİLİR ....... 634

II. BİRLİKTE EŞYA DAVASI AÇILMASI........................................ 635

A. AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR ........................................ 643

B. BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR ............................................. 644

C. MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİ DEĞİLDİR..... 644

D. NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR ....................................................................... 645

1. Harç Tamamlanırsa .............................................................. 646

2. Harç Tamamlanmazsa .......................................................... 647

İçindekiler LI

E. BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMESİ

ÖNERİLİR .................................................................................647

F. DAVANIN KONUSUZ KALMASI ..........................................647

III. BİRLİKTE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASI

AÇILMASI ......................................................................................648

A. AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR.........................................648

B. MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİDİR ..................648

C. BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR..............................................649

D. NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR........................................................................650

1. Harç Tamamlanırsa...............................................................651

2. Harç Tamamlanmazsa...........................................................651

E. BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMELİDİR ...........652

F. BOŞANMA DAVASININ SONUCU BEKLENMELİDİR.......652

1. Mal Rejimi Sonlanırsa ..........................................................653

2. Mal Rejimi Sonlanmazsa ......................................................654

IV. BİRLİKTE KATILMA ALACAĞI DAVASI AÇILMASI .............654

A. AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR.........................................654

B. MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİDİR ..................654

C. BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR..............................................655

D. NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR........................................................................656

1. Harç Tamamlanırsa...............................................................656

2. Harç Tamamlanmazsa...........................................................656

E. BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMELİDİR ...........657

F. BOŞANMA DAVASININ SONUCU BEKLENMELİDİR.......657

1. Mal Rejimi Sonlanırsa ..........................................................657

2. Mal Rejimi Sonlanmazsa ......................................................658

V. BİRLİKTE AYRILIK YA DA BOŞANMA DAVASININ

AÇILMASI ......................................................................................658

LII İçindekiler

A. BOŞANMA DAVASI VARKEN AYRILIK DAVASI

AÇILMASI ................................................................................ 658

1. Ayrılık Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması.................. 658

2. Ayrılık Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması ................ 659

B. BOŞANMA DAVASI VARKEN KARŞI DAVA

OLARAK AYRILIK DAVASI AÇILMASI.............................. 660

C. AYRILIK DAVASI VARKEN BOŞANMA DAVASI

AÇILMASI ................................................................................ 660

1. Boşanma Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması .............. 660

2. Boşanma Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması............. 661

D. AYRILIK DAVASI VARKEN KARŞI DAVA OLARAK

BOŞANMA DAVASI AÇILMASI............................................ 662

VI. BİRLİKTE DİĞER DAVALARIN AÇILMASI ............................. 662

A. BAŞVURMA HARCI DAVA DİLEKÇESİNDEKİ

BÜTÜN İSTEKLERİ KAPSAR ................................................ 663

B. BOŞANMANIN EKİ OLMAYAN İSTEKLER AYRICA

HARCA TABİDİR..................................................................... 663

C. EKSİK HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR ....................................................................... 664

1. Eksik Harç Tamamlanmaz İse.............................................. 664

2. Eksik Harç Tamamlanırsa .................................................... 665

a. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında İse........... 665

aa. Tefrik Kararının Zorunlu Olmadığı Davalar ............. 665

bb. Tefrik Kararının Zorunlu Olduğu Davalar ................ 666

b. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında

Değilse ............................................................................ 666

D. DAVA DİLEKÇESİ DIŞINDA GERÇEKLEŞEN

İSTEKLER................................................................................. 666

1. Dava Olarak Nitelendirilemez .............................................. 666

2. Sonradan Alınan Nisbi Harç İsteği Davaya Dönüştürmez.... 666

3. Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmelidir ....... 667

İçindekiler LIII

4. Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Karar Verilmemelidir....667

VII. DAVANIN KONUSUZ KALMASI................................................668

A. TEMYİZ EDİLMEYEN DİĞER BOŞANMA KARARI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161-184) ...............668

B. KESİNLEŞEN BOŞANMA KARARI DAVAYI

KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161-184)................................669

C. KESİNLEŞEN EVLENMENİN İPTALİ DAVAYI

KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 145-160)................................671

D. EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ DAVAYI KONUSUZ

BIRAKIR (TMK m. 28 f. I) .......................................................671

1. Davacının Ölümü..................................................................671

a. Davacının Karardan Önce Ölümü ...................................671

b. Davacının Temyiz Aşamasında Ölümü...........................672

c. Davacının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü .............672

d. Davacı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi

(TMK m. 181 f. II) ..........................................................673

2. Davalının Ölümü...................................................................674

a. Davalının Karardan Önce Ölümü....................................675

b. Davalının Temyiz Aşamasında Ölümü ...........................675

c. Davalının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü ..............675

d. Davalı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi

(TMK m. 181 f. II) ..........................................................676

E. TANIMA-TENFİZ KARARI DAVAYI KONUSUZ

BIRAKIR....................................................................................676

1. Boşanma İstemi Konusuz Kalır ............................................676

2. Boşanmanın Eki İstemler İncelenir.......................................677

3. Bekletici Sorun Yapılmalıdır ................................................677

F. EVLİLİĞİN FESİH KARARIYLA SONLANMASI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 32 f. I, 131)...........678

1. Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir

(TMK m. 35).........................................................................680

LIV İçindekiler

2. Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz .......................... 681

3. Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir ..................... 681

4. Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır ................... 682

5. Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir............. 682

a. Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme

(TMK m. 145 b. 1).......................................................... 682

b. Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme

(TMK m. 131 f. 1) .......................................................... 683

G. EVLİLİĞİN ÖLÜM KARİNESİYLE SONLANMASI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 31, 44 f. I)............. 683

H. EVLİLİĞİN DE FACTO CİNSİYET DEĞİŞTİRMEYLE

SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR.................... 685

I. DAVANIN KONUSUZ KALMASININ SONUÇLARI ........... 685

1. Nüfus Kaydi İncelenmelidir ................................................. 685

2. Diğer Boşanma Davasinin Sonucu Araştırılmalıdır ............. 685

3. Karar Verilmeyerek Dava Konusuz Bırakılamaz ................. 686

4. Yargılama Gideri Aleyhine Karar Verilebilecek Olana

Yüklenir (HMK m. 331 f. I) ................................................. 686

5. Hüküm Verilemez ................................................................ 688

6. Davanın Konusu Kalmadığı Açıklanarak Davaya Son

Verilir ................................................................................... 688

7. Maddi Hataya Dayalı Temyiz ve Karar Düzeltme

Kararı Kaldırılabilir .............................................................. 689

8. Varsa Protokol Değerlendirilmelidir .................................... 690

9. Maddi Tazminat Talebinin Karara Bağlanmasına

Engel Değildir ...................................................................... 690

10. Manevi Tazminat Talebi İçin Görevsizlik Kararı

Verilmesi Gerekir ................................................................. 691

& 16. DAVANIN AYRILIĞA İLİŞKİN AÇILMASI

(TMK m. 170 f. II).................................................................................. 693

I. GENEL OLARAK........................................................................... 693

İçindekiler LV

A. BOŞANMA VE AYRILIK FARKLI KAVRAMLARDIR........693

B. EŞİN SEÇİMLİK HAKKI VARDIR .........................................693

C. DERDEST BOŞANMA DAVASI ENGEL DEĞİLDİR ...........694

D. TMK m. 166 f. III-IV HÜKMÜNDE UYGULANMAZ............694

II. AYRILIK KARARI VERİLMESİ (TMK m. 171) ..........................695

A. BOŞANMA SEBEPLERİ GERÇEKLEŞMELİDİR..................696

1. Boşanma Davası Elverişli Olmalıdır.....................................696

2. Boşanma Sebepleri Gerçekleşmişse Ayrılık Kararı

Verilebilir..............................................................................697

a. Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar İspatlanmış

Olmalıdır .........................................................................697

b. Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar Hoşgörü İle

Karşılanmamış Olmalıdır ................................................698

c. Boşanma Sebebi Yaratan Davalının Az Kusurlu

Olması (TMK m. 166 f. II) Yeterli Olabilir ....................699

3. Boşanma Sebepleri Gerçekleşmemişse Dava

Reddedilmelidir ....................................................................700

4. Boşanma Kararı Verilmemelidir...........................................701

B. ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULMASI

OLASILIĞI BULUNMALIDIR.................................................702

1. Olasılık Konusunda Dava Türü Dikkate Alınmalıdır ...........703

2. Olasılık Konusunda Delil Bulunmalıdır................................703

3. Olasılık Sebepleri Açıkça Gösterilmelidir ............................705

4. Olasılığı Ortadan Kaldıran Sebepler Bulunmamalıdır ..........706

a. Olaylardan Sonra Uzun Süren Ayrılık ............................706

b. Olayların Yoğunluğu.......................................................706

c. Olayların Ağırlığı ............................................................707

5. Olasılık Konusunda Gerekirse Uzman Görüşü

Alınmalıdır............................................................................710

C. AYRILIK SÜRESİ UYGUN ŞEKİLDE

BELİRLENMELİDİR ................................................................710

LVI İçindekiler

1. Sürenin Başlangıcı ve Sonu.................................................. 710

a. Sürenin Başlangıcı .......................................................... 711

b. Sürenin Sonu................................................................... 711

2. Sürenin Niteliği .................................................................... 711

a. Hesaplaşma Süresi .......................................................... 712

b. Düzeltme Süresi.............................................................. 712

c. Dinginlik Süresi .............................................................. 712

3. Sürenin Uzatılabilirliği ......................................................... 712

III. AYRILIK KARARININ SONUÇLARI.......................................... 713

A. KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN SONUÇLARI ........................... 713

1. Birlikte Yaşama Yükümlülüğü Sona Erer

(TMK m. 185 f. III) .............................................................. 713

2. Diğer Yükümlülükler Devam Eder

(TMK m. 185 f. II- III) ......................................................... 714

a. Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü

Devam Eder (TMK m. 185 f. II)..................................... 714

b. Çocuklara Özen Yükümlülüğü Devam Eder

(TMK m. 185 f. II).......................................................... 714

c. Sadık Kalma Yükümlülüğü Devam Eder

(TMK m. 185 f. III)......................................................... 715

d. Yardım Yükümlülüğü Devam Eder

(TMK m. 185 f. III)......................................................... 715

e. Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğü Devam

Eder (TMK m. 186 f. III) ................................................ 716

f. Meslek veya İş Seçiminde Özen Yükümlülüğü

Devam Eder (TMK m. 192)............................................ 716

3. Kadın, Kocasının Soyadını Kullanmaya Devam Eder.......... 716

4. Ayrılık Esnasında Eşlerden Biri Ölürse Diğeri Onun

Mirasçısı Olur....................................................................... 717

5. Ayrılık Süresi İçinde Doğan Çocuklar Evlilik İçi

Doğum Sayılır ...................................................................... 717

İçindekiler LVII

6. Evlilik Birliğinin Temsili Son Bulur (TMK m. 188 f. I).......717

7. Evlilik Statüsü Devam Eder..................................................718

1. Hâkim Sözleşmeyle Kabul Edilmiş Olan Mal Rejiminin

Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m. 180).....................718

2. Hâkim Velâyeti Eşlerden Birine Verebilir

(TMK m. 336 f. II)................................................................719

3. Hâkim Velâyetin Kaldırılmasına Karar Verebilir

(TMK m. 348).......................................................................720

4. Hâkim Kişisel İlişkileri Düzenler (TMK m. 182 f. I) ...........721

5. Velâyetin Kullanılması Kendisine Verilmeyen Eşin

Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılımı

Belirlenir (TMK m. 182 f. II)................................................721

C. TALEP İLE OLUŞAN SONUÇLAR.........................................721

1. Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Birinin Diğerine

Yapacağı Parasal Katkı Belirlenir (TMK m. 197 f. II) .........721

2. Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Konut ve Ev

Eşyasından Yararlanmaya İlişkin Önlemler Belirlenir

(TMK m. 197 f. II)................................................................722

3. Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Eşlerin Mallarının

Yönetimine İlişkin Önlemler Belirlenir

(TMK m. 197 f. II)................................................................722

4. Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Alınan Önlemlerin

Değiştirilmesi........................................................................723

III. AYRILIĞIN SONA ERMESİ..........................................................723

A. EŞLERİN BARIŞMASI SEBEBİYLE.......................................723

B. AYRILIK SÜRESİNİN DOLMASI SEBEBİYLE ....................724

IV. AYRILIK KARARINA DAYALI BOŞANMA DAVASI

(TMK m. 172) ..................................................................................724

A. KAVRAM ..................................................................................724

1. Ayrılık Kararına Dayalı Boşanma Davası.............................724

2. Ayrılıktan Sonra Bağımsız Açılan Boşanma Davası ............727

B. DAVA AÇMA HAKKI..............................................................727

LVIII İçindekiler

& 17. DAVANIN EVLENMENİN İPTALİNE İLİŞKİN AÇILMASI......... 729

I. SADECE EVLENMENİN İPTALİ İSTENEBİLİR ........................ 729

II. EVLENMENİN İPTALİ OLMAZSA BOŞANMA

İSTENEBİLİR ................................................................................. 732

DÖRDÜNCÜ KISIM

BOŞANMA DAVASININ EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ

& 18. BOŞANMA DAVASININ EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ

(TMK m. 181) ......................................................................................... 735

I. GENEL OLARAK........................................................................... 735

A. 4721 SAYILI KANUN İLE BAŞLAYAN DÖNEM................. 736

B. 22.4.2011-1.10.2011 ARASI DÖNEM ...................................... 737

C. 1.10.2011 SONRASI DÖNEM .................................................. 739

II. KOŞULLARI................................................................................... 739

A. BOŞANMA DAVASI SÜRDÜRÜLEBİLİR NİTELİKTE

OLMALIDIR ............................................................................. 740

1. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında ..................... 741

2. Anlaşmalı Boşanma Davasında ............................................ 741

3. Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma Davasında................... 742

B. EŞLERDEN BİRİ ÖLMÜŞ OLMALIDIR ................................ 742

1. Eş Karardan Önce Öldü İse .................................................. 743

2. Eş Karardan Sonra Kesinleşmeden Önce Öldü İse............... 743

a. Eşin Ölümü Temyiz Aşamasında Belirlenmişse............. 744

b. Eşin Ölümü Karar Düzeltme Aşamasında

Belirlenmişse .................................................................. 744

3. Eş Davadan Önce Öldü İse................................................... 744

4. Sağ Kalan Davacı Eşin Davadan Feragati Sonuç

Doğurmaz ............................................................................. 744

5. Eşlerden Herhangi Biri Ölmüş Olabilir ................................ 745

İçindekiler LIX

a. Davacı Eş Ölmüş Olabilir................................................745

b. Davalı Eş Ölmüş Olabilir ................................................746

C. HÜKMÜN BOŞANMA BÖLÜMÜ KESİNLEŞMEMİŞ

OLMALIDIR..............................................................................746

D. ÖLEN EŞİN MİRASÇILARI BELİRLENMELİDİR................746

1. Ölen Eşin Birinci Derece Mirasçıları....................................746

2. Ölen Eşin Altsoyu Yoksa......................................................747

3. Ölen Eşin Evlilik Dışı Çocuğu..............................................747

4. Ölen Eşin Evlatlığı ve Altsoyu..............................................747

5. Atanmış Mirasçılar ...............................................................748

6. Cenin.....................................................................................748

E. MİRASÇILAR DAVAYA DEVAM EDİYOR

OLMALIDIR..............................................................................749

1. Mirasçılar Davaya Devam Etmiyorlarsa...............................750

2. Mirasçılar Davaya Devam Ediyorlarsa .................................750

a. Davacı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa ......750

b. Davalı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa.......750

3. Boşanma Davası Daha Önce Usulsüz Açılmış İse................751

4. Mirasçı Olmayan Davaya Devam Edemez ...........................751

5. Mirasçılar Davaya Fer’i Hükümlerden Devam Edemez .......752

6. Mirasçılar Davayı Islah Edemez ...........................................753

F. ÖLEN EŞİN HERHANGİ BİR MİRASÇISI DAVAYI

SÜRDÜREBİLİR.......................................................................753

1. Mirasçı Küçük İse.................................................................753

2. Ergin Kişi Temsilci Atayabilecek Durumda Değilse............754

3. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa .............................754

4. Mirasçı Gaip İse....................................................................754

5. Vasiyet Alacaklısı Varsa.......................................................755

6. Mirasçılar Bilinmiyorsa ........................................................755

LX İçindekiler

7. Mirası Reddedenler Varsa .................................................... 756

8. Vesayet Altındaki Kişi Varsa ............................................... 756

9. Mirasçıya Yasal Danışman Atanmışsa ................................. 757

10. Mirasçı Mirastan Yoksun İse................................................ 757

G. SAĞ EŞİN KUSURU İSPATLANMIŞ OLMALIDIR.............. 758

1. Boşanmaya Sebebiyet Verecek Kusur Kanıtlanmalıdır........ 758

a. Yeterli Kusur Kanıtlanmışsa........................................... 759

b. Yeterli Kusur Kanıtlanmamışsa ...................................... 759

2. Mirasçılar Dava Malzemesini Değiştiremez......................... 759

a. Yeni Delil Gösteremez.................................................... 759

b. Yeni Vakıa Gösteremez .................................................. 760

3. Kusurun İspatlanması Bağımsız Bir Dava İle İstenilemez ... 761

4. Kusurun İspatlanması Tenfiz Davasında İstenilemez........... 762

H. HÜKÜM DOĞRU KURULMALIDIR...................................... 762

1. Boşanma Davası Hakkında “Karar Verilmesine Yer

Olmadığına” Karar Verilmelidir........................................... 762

2. Boşanma Davası Hakkında Ret Kararı Verilmemelidir........ 763

3. Boşanma Kararı Verilmemelidir........................................... 764

4. Hüküm Kusur Tespitine İlişkin Olmalıdır ............................ 764

a. Sağ Eşin Kusurlu Olduğunun Tespitine Karar

Verilebilir........................................................................ 764

b. Sağ Eşin Kusurlu Olmadığının Tespitine Karar

Verilebilir........................................................................ 765

5. Kusurlu Sağ Eşin Yasal Mirasçı Olamayacağının

Tespitine de Karar Verilebilir............................................... 765

6. İstem Yoksa Boşanmanın Fer’î Sonuçlarına İlişkin

Hüküm Kurulamaz ............................................................... 766

III. ÇOKEŞLİLİĞİN EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ ....................... 766

A. ESKİ HUKUKUN UYGULANDIĞI DURUM......................... 767

İçindekiler LXI

B. BUTLAN KARARINDAN ÖNCE ÇOKEŞLİLİĞİN

SONLANMASI..........................................................................767

1. Birinci Evliliğin Sonlanması.................................................768

a. İkinci Evlenmede Diğer Eş İyiniyetli İse

(TMK m. 147 f. III).........................................................768

b. İkinci Evlenmede Diğer Eş İyiniyetli Değilse.................769

2. İkinci Evliliğin Sonlanması...................................................769

3. Birinci ve İkinci Evliliğin Sonlanması..................................770

BEŞİNCİ KISIM

EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA

& 19. EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA.........................771

I. BENZERLİKLER............................................................................771

A. EVLİLİĞE SON VERMEK .......................................................771

B. HÂKİM KARARI İLE SONLANMA........................................772

C. BİTİRİCİ SAYIM ......................................................................772

II. FARKLAR.......................................................................................772

A. DAVA AÇMADA TERCİH OLANAĞI ...................................773

B. DAVA TÜRÜNDE TERCİH OLANAĞI ..................................773

1. Sadece İptal Davası Açılmışsa..............................................773

2. İptal Olmazsa Boşanma Davası Açılmışsa ...........................774

3. Sadece Boşanma Davası Açılmışsa ......................................774

LXII İçindekiler

ALTINCI KISIM

BOŞANMAYA İLİŞKİN NÜFUS İŞLEMLERİ

& 20. BOŞANMAYA İLİŞKİN NÜFUS İŞLEMLERİ

(NHK m. 27, 27/A, NHUY m. 27-29, TMK m. 161-166)...................... 775

I. GENEL OLARAK........................................................................... 775

A. İŞLENECEK KİŞİSEL BİLGİLER (NHK m. 7)....................... 777

B. BOŞANMA KÜTÜĞÜ (NHK m. 7/d)....................................... 778

C. YABANCI MUAMELESİNE TABİ

TUTULAMAYACAKLAR ....................................................... 779

D. YERSEL YAZIMDAN ÖNCE OLUŞAN SEBEPLERİN

VARLIĞI ................................................................................... 783

E. NÜFUS KAYDININ KAPATILMASI...................................... 783

F. YANLIŞ ŞERHİN KALDIRILMASI İSTENEBİLİR............... 787

G. BOŞANMADAKİ KUSUR AD DEĞİŞTİRMEYE SEBEP

OLUŞTURMAZ ........................................................................ 788

II. BOŞANMA KARARLARINDA BULUNMASI GEREKLİ

HUSUSLAR (NHK m. 27).............................................................. 789

III. BOŞANMA TARİHİ (NHUY m. 27).............................................. 789

A. TÜRK MAHKEMESİNDEN VERİLEN BOŞANMA

KARARI .................................................................................... 789

B. YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN

BOŞANMA KARARI ............................................................... 789

1. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilmesi........................................... 790

2. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine Tesciline

Karar Verilmesi .................................................................... 790

IV. BOŞANMA KARARLARININ BİLDİRİMİ VE TESCİLİ............ 790

A. BİLDİRİM SÜRESİ VE YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................ 790

B. BİLDİRİMİN TESCİLİ ............................................................. 791

İçindekiler LXIII

1. 20.01.1986 Tarihli Genelgeden Önce Kesinleşmiş

Mahkeme Kararları ...............................................................791

2. Boşanma Kararı Kesinleşmeden Eşlerden Birinin

Ölümü ...................................................................................791

V. BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ (NHUY m. 28) .....792

A. BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ.........................792

1. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmemişse

(TMK m. 173, f. I) ................................................................793

2. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmişse

(TMK m. 173, f. II)...............................................................794

B. DUL OLARAK EVLENİP BOŞANAN KADININ

SOYADI VE HANESİ ...............................................................794

1. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Aile

Mahkemesinden İsteyebilir...................................................794

2. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Yazılı

Olarak veya E-Başvuru İle Talep Edebilir ............................795

C. BOŞANDIĞI EŞİNİN SOYADINI KULLANMASINA

İZİN VERİLEN KADININ SOYADI VE HANESİ ..................795

1. Evlenmeden Önceki Soyadıyla Eşinin Soyadını

Birlikte Kullanmak İstemişse................................................795

2. Evlenmeden Önceki Soyadını Kullanmak İstemişse ............796

D. EVLENMEYLE TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAZANIP

BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ.........................796

E. BOŞANMA KARARINDA SOYADI BELİRTİLMEDEN

BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ.........................796

F. TANIMA/TENFİZ KARARI VERİLEREK BOŞANAN

KADININ SOYADI VE HANESİ .............................................796

G. YETKİLİ KURUMLAR TARAFINDAN AİLE

KÜTÜKLERİNE TESCİLİNE KARAR VERİLEREK

BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ.........................797

VI. BOŞANMA HALİNDE ÇOCUĞUN HANESİ...............................797

VII. BOŞANMANIN İPTALİ KARARLARI (NHUY m. 29)................798

LXIV İçindekiler

VIII. YABANCI DEVLET MAKAMLARINCA VERİLMİŞ

BOŞANMA KARARLARI (NHUY m. 60) .................................... 798

IX. ÇOK UYRUKLU VATANDAŞLARIMIZIN BOŞANMA

OLAYLARININ TESCİLİ .............................................................. 799

YEDİNCİ KISIM

KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI

& 21. KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI (MÖHUK m. 14) ................ 801

I. KAPSAMI ....................................................................................... 802

A. UYGULANACAĞI HALLER................................................... 802

1. Boşanma (TMK m. 161-184) ............................................... 802

2. Ayrılık (TMK m. 170-172)................................................... 805

3. Ölüm (TMK m. 28 f. I)......................................................... 806

4. Ölüm Karinesi (TMK m. 31, 44 f. I) .................................... 807

5. Fesih (TMK m. 32 f. I, 131) ................................................. 808

B. UYGULANMAYACAĞI HALLER ......................................... 809

1. Vatandaşlık........................................................................... 810

2. Geçersiz Evlilik .................................................................... 810

3. Geçici Tedbir Talepleri (MÖHUK m. 14, f. IV)................... 810

II. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 14) ........................................ 811

A. BASAMAKLI OLARAK DÜZENLENMİŞTİR....................... 811

1. Müşterek Bağlama Noktası .................................................. 811

a. Eşlerin Müşterek Millî Hukuku ...................................... 811

b. Müşterek Mutad Mesken Hukuku................................... 814

2. Türk Hukukunun Bağlama Noktası Oluşu............................ 815

B. DEĞİŞKEN OLARAK DÜZENLENMİŞTİR........................... 817

III. UYGULAMA ALANI..................................................................... 817

A. BOŞANMA VE AYRILIK SEBEPLERİ .................................. 818

İçindekiler LXV

1. Boşanmaya Sebebiyet Veren Vakıalar..................................818

2. Boşanmada Kusur .................................................................818

3. Boşanmada Çekilmezlik .......................................................818

B. BOŞANMA VE AYRILIĞIN HÜKÜMLERİ ...........................819

1. Yasal Bekleme Süresi (TMK m. 132)...................................819

2. Boşanan Kadının Soyadı (TMK m. 173) ..............................819

3. Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. I)......................................820

4. Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. II)...................................822

5. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175, MÖHUK m. 14 f. II) ....823

6. Velayet (TMK m. 336 f. III) .................................................824

7. Kişisel İlişki (TMK m. 182, f. I) ...........................................825

IV. UYGULAMA ALANI DIŞINDA KALANLAR.............................827

SEKİZİNCİ KISIM

YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA

KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ

& 22. YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA

KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ

(NHK m. 27/A) ........................................................................................829

I. BAŞVURU KONUSU KARARLAR ..............................................829

II. BAŞVURU YAPILACAK MERCİLER..........................................830

A. YURT DIŞINDA BAŞVURU....................................................830

B. YURT İÇİNDE BAŞVURU.......................................................831

1. Türkiye’de Yerleşim Yeri Varsa...........................................831

2. Türkiye’de Yerleşim Yeri Yoksa..........................................831

III. BAŞVURU USULÜ ........................................................................832

A. TARAFLARCA BAŞVURU .....................................................832

1. Bizzat Başvuru......................................................................832

2. Kanuni Temsilcileri Aracılığıyla Başvuru ............................833

LXVI İçindekiler

3. Vekilleri Aracılığıyla Başvuru.............................................. 833

4. Tek Başına Başvuru.............................................................. 833

a. Taraflardan Birinin Ölmüş Olması ................................. 833

b. Taraflardan Birinin Yabancı Olması............................... 834

B. HUKUKİ YARARI BULUNANLARIN BAŞVURUSU .......... 834

IV. BAŞVURUDA GEREKLİ BELGELER ......................................... 834

V. BAŞVURU İNCELEME KOMİSYONU........................................ 836

A. KOMİSYONUN TÜRKİYE’DE OLUŞTURULMASI............. 836

B. KOMİSYONUN DIŞ TEMSİLCİLİKLERDE

OLUŞTURULMASI .................................................................. 837

VI. KOMİSYONUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI...................... 837

VII. AİLE KÜTÜĞÜNE TESCİL........................................................... 839

VIII. TESCİLİ REDDEDİLEN KARARLARIN TANINMASI .............. 840

SEKİZİNCİ KISIM

UYGULANACAK İLKELER

& 23. TASARRUF İLKESİ ............................................................................. 843

I. GENEL OLARAK........................................................................... 843

II. TANIMI........................................................................................... 843

III. GÖRÜNÜMÜ.................................................................................. 843

A. KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR

VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I) ................................................ 844

1. İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir...................................... 844

2. İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir ............................ 845

3. İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir.......... 845

B. DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)........... 845

C. HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ

(HMK m. 24 f. II)....................................................................... 845

İçindekiler LXVII

D. DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER ......................845

1. Dava Sebebini Belirler..........................................................846

2. Dayanılacak Vakıaları Belirler..............................................846

E. DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF YETKİSİ

DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III)...........................................846

1. Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II) .........846

2. Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir

(HMK m. 123) ......................................................................847

F. DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA...................................847

IV. İSTİSNALARI .................................................................................847

A. YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR .......847

B. SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR ................847

& 24. TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ ...............................................849

I. GENEL OLARAK ...........................................................................849

II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI..................................................849

III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ.....................................850

A. TARAFLARCA GETİRİLİR .....................................................850

B. MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR...............................................851

1. Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I) .............851

2. Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II) ............852

3. Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I)...........................................852

& 25. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ............................................................853

I. GENEL OLARAK ...........................................................................853

II. İLKENİN UYGULANMASI...........................................................853

A. TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR

VEREMEZ .................................................................................853

B. TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR

VEREMEZ .................................................................................854

III. İLKENİN UYGULANMASI...........................................................854

A. KENDİLİĞİNDEN KARAR VEREMEZ..................................854

LXVIII İçindekiler

B. HER BİR TALEP HAKKINDA AYRI OLARAK

KARAR VERİLMELİDİR ........................................................ 854

& 26. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI ....................................................... 855

I. GENEL OLARAK........................................................................... 855

II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI

(HMK m. 27 f. II/a) ......................................................................... 855

A. DAVAYI BİLME HAKKI......................................................... 856

B. DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI .................................. 856

1. Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139)...... 856

2. Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I)....... 858

3. Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi

(HMK m. 147 f. I, 186 f. I)................................................... 859

1. Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı ...................................... 861

2. Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı ................................. 862

III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI

(HMK m. 27 f. II/b) ......................................................................... 862

A. AÇIKLAMA HAKKI ................................................................ 863

1. Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış.............................. 864

a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz ..................................... 864

b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz ..................................... 864

2. Hâkimin Göstereceği Davranış............................................. 865

a. Şefkatle Dinlemelidir ...................................................... 865

b. Sabırla Dinlemelidir........................................................ 865

c. Anlayışla Dinlemelidir.................................................... 865

B. İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b).......................................... 865

IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME

HAKKI (HMK m. 27 f. II/c)............................................................ 866

A. AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI.................. 866

B. KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI .................... 867

1. Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır ......................... 867

İçindekiler LXIX

2. Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır ............................868

3. Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar İle

Bağdaşmalıdır .......................................................................868

& 27. USUL EKONOMİSİ İLKESİ................................................................869

I. GENEL OLARAK ...........................................................................869

II. UNSURLARI...................................................................................869

A. BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE

YARGILAMA) (HMK m. 30) ...................................................870

B. ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE

YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) ...............870

C. UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA)

(TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I)..........................................871

III. YANSIMASI ...................................................................................871

A. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166) .................871

B. DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167) ............................872

C. DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ.................................872

D. ÖN SORUN İNCELEMESİ .......................................................872

E. USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI.....................................872

IV. DEĞERLENDİRİLMESİ.................................................................873

& 28. HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ....................................875

I. GENEL OLARAK ...........................................................................875

II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ ..............................................876

A. MADDİ AYDINLATMA...........................................................876

B. HUKUKİ AYDINLATMA ........................................................876

III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU.........................................877

A. BELİRSİZ HUSUSLAR.............................................................877

B. ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR...........................................................877

IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ ............................................877

A. AÇIKLAMA YAPTIRMA.........................................................877

B. SORU SORMA ..........................................................................878

LXX İçindekiler

C. DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME....................................... 878

D. TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME .......................................... 878

V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI ..................................... 878

A. SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ.............................. 879

B. SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ........................ 879

C. SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ............ 879

D. SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ........................... 879

& 29. HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ............. 881

I. GENEL OLARAK........................................................................... 881

II. TARAFLARCA DAVA MALZEMESİ GETİRİLİR

(HMK m. 25) ................................................................................... 881

III. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ

ZORUNLU DEĞİLDİR .................................................................. 881

A. DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP

GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR

(HMK m. 119 f. I/g)................................................................... 881

B. CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP

GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR

(HMK M. 129 F. I/F) ................................................................. 882

IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP

DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141).............................................. 883

V. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ

ETKİLEMEZ................................................................................... 883

A. YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ ..................... 883

B. EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ ........................ 883

C. BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ .......... 883

D. HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ ......................... 884

VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ

NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR ................................... 884

VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN

SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER.................................... 884

VIII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN

HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR................................... 885

İçindekiler LXXI

A. TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR ............885

B. YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU

KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2).......................885

& 30. TEKSİF İLKESİ.....................................................................................887

I. GENEL OLARAK ...........................................................................887

II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA

MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR ............................................888

A. DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I).................888

1. Kural Olarak .........................................................................889

2. Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse.........889

B. DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I).................889

1. Kural Olarak .........................................................................889

2. Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede

Verilmezse ............................................................................889

3. Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse.........889

III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI ..............................................890

A. ISLAH (HMK m. 141 f. II) ........................................................890

B. KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ

(HMK m. 141 f. II) .....................................................................890

C. ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95-101)...............................890

D. YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK

(HMK m. 145)............................................................................890

E. SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ

TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI

(HMK m. 145)............................................................................891

KAVRAM DİZİNİ ..........................................................................................893

ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ .....................................937

ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI” ....939

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar