Hizmet Kurusu ve Kamu Zararlarının Tespiti, Takibi, Tahsili

A. Kamu Zararı Niteliğinde Yersiz ve Fazla Ödeme................................. 53

1. Kasıt ................................................................................................ 53

2. Kusur ................................................................................................ 54

3. İhmal ................................................................................................ 57

B. Yersiz ve Fazla Ödemeye Neden Olan İş ve İşlemlerin

Değerlendirmesi ................................................................................... 58

1. Mahalli İdareler Tarafından İşletilen veya Kiralanan Tesislerden

Kaynaklanan Kamu Zararı................................................................ 59

2. Üniversiteler Tarafından İşletilen veya Kiralanan Sosyal

Tesislerden Kaynaklanan Kamu zararı............................................. 60

3. Üniversite Döner Sermaye İşletmeleri Tarafından Sunulan Mal ve

Hizmet Satışlarından Kaynaklanan Kamu zararı.............................. 62

4. İhale İşlemlerinden Kaynaklanan Kamu Zararları ........................... 64

5. Türk Ceza Kanununda İhaleye Fesat Karıştırma Suçu..................... 65

a. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 66

b. Suçun Maddi Unsuru................................................................... 66

xii İçindekiler

i. Fail............................................................................................ 66

ii. Mağdur.................................................................................... 67

c. Suçun Konusu.............................................................................. 67

d. Fiil/Netice ..................................................................................... 68

e. Suçun Manevi Unsuru .................................................................. 70

f. Suçun Özel Görünüşü.................................................................... 70

g. Soruşturma ve Kovuşturma .......................................................... 70

6. İhaleye Hakim Olan İlkeler .............................................................. 71

a. Saydamlık İlkesi ........................................................................... 71

b. Rekabet İlkesi ............................................................................... 72

c. Eşitlik İlkesi.................................................................................. 72

d. Güvenilirlik İlkesi......................................................................... 72

e. Gizlilik İlkesi ................................................................................ 73

f. Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi....................................... 73

7. Kamu İhale Kanununda Yasak fiil veya davranışlar ........................ 73

8. Kamu İhale Kanununda İsteklilerin ceza sorumluluğu .................... 74

9. Kamu İhale Kanununda Görevlilerin ceza sorumluluğu .................. 74

10. Türk Ceza Kanununda Edimin İfasına Fesat Karıştırma................ 75

11. Harcırah Ödemeleri ........................................................................ 76

a. Fazla Harcırah Ödemelerinin Kamu Zararı Olup Olmadığı........ 76

b. Yersiz ve Fazla Ödenen Harcırahın Geri Alınmasındaki

Mevzuat Dayanağı....................................................................... 80

12. Maaş – Ek ders – Nöbet Ücreti – Döner Sermaye Ek

Ödemeleri vb. Özlük Haklarına İlişkin Ödemeler.......................... 82

a. Hatalı Ödenen Maaş – Ek ders – Nöbet Ücreti – Döner

Sermaye Ek Ödemeleri vb. Özlük Haklarının Hukuki Niteliği..... 83

b. Yersiz ve Fazla Ödenen; Maaş, Ek ders, Nöbet Ücreti, Döner

Sermaye Ek Ödemesi vb. Kamu Zararı Olup Olmadığı................ 86

c. Yersiz ve Fazla Ödemelerin Geri Alınmasındaki Mevzuat

Dayanağı........................................................................................ 90

d. Yersiz ve Fazla Ödemelerin İlgilisinden Geri Alınması .............. 93

13. Taşınır Mal İşlemlerinde Kamu Zararı ........................................... 96

İçindekiler xiii

a. Taşınır Mal Yönetmeliği Uygulaması........................................... 96

b. Kamu Zararları Açısından Sorumluluk......................................... 98

c. Türk Ceza Kanunu Açısından Sorumluluk ................................ 100

d. Memurların Zararları Tazmin Mükellefiyeti .............................. 101

e. Zararın ve Miktarın Tespiti ......................................................... 101

f. Zararların Ödettirilme Şekli ........................................................ 102

C. Kamu Zararı Niteliğindeki Yersiz ve Fazla Ödeme İle Sebepsiz

Zenginleşme Kapsamındaki Yersiz ve Fazla Ödeme Ayrımı.............. 103

1. Hukuki Nitelikleri İtibariyle Ayrım ................................................ 103

2. Tahsilâtın Yapılacağı Kişi Açısından Ayrım ................................... 104

a. Kamu zararı niteliğindeki yersiz ve fazla ödemelerde tahsilat... 104

b. Sebepsiz zenginleşme niteliğinde olan yersiz ve fazla

ödemelerde tahsilat.................................................................... 106

D. Kamu Zararının Tespiti....................................................................... 109

E. Kamu Zararından Sorumlu Personelin Belirlenmesi.......................... 112

1. Üst Yöneticilerin Mali Sorumluğu ................................................. 113

2. Harcama Yetkililerinin Mali Sorumluğu ........................................ 114

3. Gerçekleştirme Görevlilerinin Mali Sorumluğu............................. 114

F. Kontrol, Denetim veya İnceleme Sonucunda Tespit Edilen Zararın

Değerlendirilmesi ............................................................................... 115

G. Kamu Zararının Sayıştay Tarafından Tespiti...................................... 118

H. Kamu Zararının Yargılama Suretiyle Tespiti ....................................... 119

I. Kamu Zararının Tebliği ....................................................................... 119

1. Tebligatın yapılması ....................................................................... 121

2. Tebligatın memur vasıtasıyla yapılması ......................................... 121

3. Elektronik tebligat ......................................................................... 121

4. Tebligat Esasları.............................................................................. 122

5. Davetiyenin ihtiva edeceği kayıtlar................................................ 122

6. Bilinen adreste tebligat................................................................... 122

7. Vekile ve kanuni mümessile tebligat .............................................. 123

8. Hükmi şahıslara ve ticarethanelere tebligat.................................... 123

9. Hükmi şahısların memur ve müstahdemlerine tebligat.................. 123

xiv İçindekiler

10. Askeri şahıslara tebligat................................................................ 124

11. Aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçiye tebligat.................. 124

12. Belli bir yerde veya evde meslek ve sanat icrası.......................... 124

13. Otel, hastane, fabrika ve mektep gibi yerlerde tebligat................ 124

14. Mevkuf ve mahkûmlara tebligat................................................... 125

15. Muhatabın muvakkaten başka yere gitmesi.................................. 125

16. Tebliğ imkânsızlığı ve tebellüğden imtina.................................... 125

17. Yaş ve ehliyet şartı........................................................................ 126

18. Tebliğ mazbatası........................................................................... 126

19. İmza edemeyecek durumda olmak ............................................... 127

20. Yabancı memlekette tebligat usulü ............................................... 127

21. Siyasî temsilcilik aracılığıyla yabancı ülkedeki Türk

vatandaşlarına tebligat.................................................................. 128

22. Türkiye’deki elçilik veya konsolosluklardan tevdi olunan

tebligat evrakı ............................................................................... 128

23. Yabancı memlekette Türk memurlarına ve askeri şahıslarına

tebligat .......................................................................................... 129

24. İlanen tebligat ............................................................................... 129

25. İlan şekli ....................................................................................... 129

26. İlanın ihtiva edeceği kayıtlar ........................................................ 130

27. İlanen tebligatta tebliğ tarihi......................................................... 130

28. Usulüne aykırı tebliğin hükmü ..................................................... 130

29. Resmi ve adli tatil günlerinde tebligat.......................................... 130

J. Kamu Zararının Takibi, Kamu Zararından Doğan Alacakların

Muhasebe Kayıtlarına Alınması, Kamu Zararından Doğan Alacağın

Güvence Altına Alınması.................................................................... 131

1. “Alacak Takip Dosyası ................................................................... 131

2. “Kamu Zararından Doğan Alacakların Muhasebe Kayıtlarına

Alınması ......................................................................................... 131

a. Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinde

Muhasebe İşlemleri ................................................................... 132

b. Mahalli İdarelerinde Muhasebe İşlemleri.................................. 136

İçindekiler xv

c. Döner Sermaye İşletmelerinde Muhasebe İşlemleri.................. 143

3. Kamu zararından doğan alacağın güvence altına alınması............. 144

4. Davaların açılması ......................................................................... 144

5. İhtiyati haciz kararı......................................................................... 145

6. İhtiyati hacizde teminat .................................................................. 145

7. İhtiyati haczin uygulanması............................................................ 145

K. Kamu Zararından Doğan Alacakların Tahsil Şekilleri......................... 147

1. Rızaen ve sulh yolu ile tahsilat....................................................... 147

2. Takas suretiyle tahsilat.................................................................... 148

3. İcra yoluyla tahsilat ........................................................................ 148

L. Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Taksitlendirme ........................ 149

M. Kamu Zararının Oluştuğu Tarih ve Faizin Başlangıç Tarihi ............... 150

1. Kamu zararının oluştuğu tarih ...................................................... 150

2. Kamu zararından doğan alacaklarda faizin başlangıç tarihi........... 151

N. Zamanaşımı ve Kamu Zararından Doğan Alacakların Silinmesi ....... 151

1. Kamu zararının tespiti ve tahsilinde zamanaşımı........................... 151

2. Zamanaşımını kesen ve durduran haller......................................... 152

3. Kamu zararından doğan alacakların silinmesi ............................... 152

III. BÖLÜM YARGI KARARLARI...............................................................................153

1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun

9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu

2547 Sayılı Yükseköğretim kanunu

2802 Sayılı Hakimler Ve Savcılar Kanunu,

2914 Sayı Yükseköğretim Personel Kanununu

3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu

4857 Sayılı İş Kanunu

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu

6085 Sayılı Sayıştay Kanunu

6098 Sayılı Borçlar Kanunu

7201 Sayılı Tebligat Kanunu

26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı KHK

27.6.1983-83/6510 BKK

Devlete Ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi Ve Miktarlarının

Tespiti, Takibi, Amirlerinin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında

Yönetmelik

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği

Taşınır Mal Yönetmeliği

Alt İşveren Yönetmeliği

710 Hizmet Kusuru ve Kamu Zararlarının Tespiti, Takibi ve Tahsili

1/2/1999 tarihli Hekimlik Meslek Etiği Kuralları

https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/

https://karararama.danistay.gov.tr/

https://kararlar.sayistay.gov.tr/dk/

https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/tkk/

https://sozluk.gov.tr

http://www.hukukrehberi.net/details.aspx?id=104

http://www.resmigazete.gov.tr

Yard. Doç. Dr. Ayça Akkayan, Yıldırım, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu

Düzenlemeleri Çerçevesinde Kusursuz Sorumluluğun Özel Bir Türü Olarak

Tehlike Sorumluluğu

Avcı Mustafa, “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Mali Sorumluluğu”,

Anadolu Barosu Dergisi, Sayı: 2012/1, ss. 105-140.

BAŞARAN Şakir, KOÇAK Aysun, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve

kontrol Kanunu S.163

AÇDOYURAN Burak, İdari İşlemin Yetki Unsuru ve Yetki Unsurundaki

Sakatlıklar, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1998

Bozdağ Ahmet, “İdarenin Hizmet Kusuru ve Danıştay’ın Uygulaması”,

Türk İdare Dergisi, Sayı: 468, Eylül 2010, ss. 33-48.

Gök Yaşar, Dış Denetim, Ekim, Kasım, Aralık 2010,

AKSU Suat, Açıklamalı Taşınır Mal Yönetmeliği, 2012 Ankara

http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_

gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5093b5a1bf47f3.84482515 , 02/11/2012

Yargıtay 3. HD, 1997/6737 Esas, 1997/10023 Karar, 20.10.1997 Tarihli

Kararı.

Yargıtay.13 HD. T.09.04.2002, E. 1376, K.3840

Yargıtay.4 HD. 07.03.1977, E.6297, K.2541

Yargıtay.4 HD. T.10.03.1975, E.1973/14053, K.3029.

Yargıtay.4 HD.T.10.03.1977, E.1976-3455, K.1977/2751.

Yargıtay.4. HD. T.27.04.1987, E.2594, K.3201

Yargıtay.4.HD. T.07.03.1977, E. 1976/6297, K.1977/2541. Kaynak; YKD.

1976 C.4, S.6, s.909.

Yargıtay.4.HD.T.11.12.1976, E.4260, K.1393; Y. 4 HD. T.16.05.1968 E.

4365, K.4310

Yargıtay 4.HD, Esas no: 2011/5994, Karar no: 2011/11502

Yargıtay.13.HD. T. 14.10.1974, E.2367, K.2492 YKD: 1976 C.II, S.1,

s.79-80.

Yargıtay.13.HD. T.25.04.2002, E.2002/2589, K.2002/4560.

Yargıtay.13 HD. T.06.11.2000 gün ve E.8590, K.9569 YKD. Nisan 2001

s.547.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2005/4-96 E, 2005/118 K, 18.10.2005 Tarihli

Kararı

YHGK T.16.12.1972 E.1971/4-137, K.105