Diplomasi Hukukunda Haberleşme Serbestisi

ÖNSÖZ ........................................................................................................... 7

GİRİŞ ............................................................................................................ 13

I. BÖLÜM

HABERLEŞME VE DİPLOMASİYE DÂİR GENEL DEĞERLENDİRMELER

I. HABERLEŞME, ULUSLARARASI HUKUK VE DİPLOMASİ ...................................................................................... 23

1. Genel Olarak Haberleşme Kavramı ............................................ 23

2. Bireysel Haberleşme ................................................................... 24

3. Devletler Arasındaki Haberleşme ............................................... 29

4. Haberleşme ve Diplomasi İlişkisinin Değerlendirilmesi ............ 31

II. DİPLOMASİ VE DİPLOMATİK AYRICALIK VE BAĞIŞIKLIKLARIN TARİHİ .......................................................... 38

III. DİPLOMASİ HUKUKUNDA HABERLEŞME SERBESTİSİNİN TARİHİ ................................................................ 49

IV. DİPLOMASİ HUKUKUNDA AYRICALIK VE BAĞIŞIKLIKLARIN HUKUKÎ DAYANAĞI OLARAK GÖRÜLEN TEORİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ...................... 56

1. Teorilere İlişkin Genel Açıklamalar ........................................... 56

2. Ülke Dışılık Teorisi .................................................................... 59

3. Temsil Teorisi ............................................................................. 69

4. İşlevsellik Teorisi ....................................................................... 72

5. Diplomatik Ayrıcalık ve Bağışıklıkların Açıklanmasında Doktrinde İleri Sürülen Düşünceler ............................................ 74

6. Uluslararası Hukuk Düzleminde Diplomatik Ayrıcalık ve Bağışıklıkların Dayanağı ............................................................ 76

10 İçindekiler

II. BÖLÜM

DİPLOMASİ HUKUKUNDA HABERLEŞME SERBESTİSİ ÖZELİNDE DEĞERLENDİRMELER

I. DİPLOMATİK HABERLEŞME SERBESTİSİNİN GENEL ÇERÇEVESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ..................................... 81

1. Genel Olarak Haberleşme Serbestisinin Nüvesi ve Hukukî Statüsü ........................................................................................ 81

2. “Her Türlü Resmî Amaç” İbaresinin Değerlendirilmesi ............ 89

3. İlk İki Fıkrayla İlgili Değişiklik Tekliflerinin Değerlendirilmesi ....................................................................... 91

II. HABERLEŞME SERBESTİSİ KAPSAMINDA KİMLERLE HABERLEŞİLECEĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ...................... 93

1. Genel Olarak Haberleşmenin Yapılacağı Birimler ve Kişiler ......................................................................................... 93

2. Sözleşmelerin Haberleşme Serbestisini Düzenleyen Maddelerinde Yer Alan Kişi ve Birimler ................................... 94

A. Merkezle Haberleşilmesi .............................................................. 94

B. Kabûl Eden Devletin Ülkesinde Bulunan Gönderen Devlet Konsolosluklarıyla Haberleşilmesi ................................... 95

C. Gönderen Devletin Üçüncü Devletlerin Ülkelerindeki Misyon ve Konsolosluklarıyla Haberleşmesi ............................... 98

D. Gönderen Devletin Özel Misyonlarıyla Haberleşmesi ............... 100

3. Sözleşmelerin Diğer Maddelerinde Açıkça veya Zımnen Belirtilen Birim veya Kişilerle Haberleşilmesi ......................... 100

4. Düzenleme Olmamasına Karşı Haberleşilebilecek Birim ve Kişiler ....................................................................................... 103

A. Uluslararası Hukuk Komisyonunun Yorumu Çerçevesinde Haberleşilebilecek Birim ve Kişiler ..................... 104

a. Gönderen Devletin Kendi Vatandaşlarıyla Haberleşmesi ...................................................................... 104

b. Diğer Hükûmetlerin Misyon ve Konsolosluklarıyla Haberleşilmesi .................................................................... 106

c. Uluslararası Örgütlerle Haberleşilmesi .............................. 106

B. Hiçbir Metin ve Düzenlemede Yer Almayan Birim ve Kişilerle Haberleşilmesi ............................................................. 109

İçindekiler 11

III. DİPLOMATİK HABERLEŞME SERBESTİSİNDE DİL UNSURU ......................................................................................... 112

1. Genel Olarak Dil Unsuru .......................................................... 112

2. Dil Konusundaki Temel Terim ve Kavramların Tanımlanması ........................................................................... 114

3. Diplomasi Hukuku Çerçevesinde Dilin Kullanılması: Lingua Franca’nın Tarihçesi ..................................................... 119

4. Diplomatik Temsilcilerin Yabancı Dil Bilmesi Gerekliliğinin Değerlendirilmesi .............................................. 123

5. Diplomasi Hukuku Çerçevesinde Dil Uygulamalarının Değerlendirilmesi ..................................................................... 128

IV. DİPLOMASİ HUKUKUNDA HABERLEŞME SERBESTİSİ KAPSAMINDA HABERLEŞME ARAÇLARININ İNCELENMESİ ............................................................................... 132

1. Haberleşme Araçlarının Genel Olarak Değerlendirilmesi ........ 132

2. Haklarında Düzenlemeye Gidilmemiş Haberleşme Araçları.... 134

A. Mektup ........................................................................................ 135

B. Telefon ........................................................................................ 140

C. Telgraf ........................................................................................ 144

D. Teleks ve Faks ............................................................................ 145

E. Internet, Elektronik Posta ve Sosyal Medya ............................... 146

F. Drone .......................................................................................... 147

3. Hakkında Düzenleme Yapılmış Haberleşme Araçlarının Değerlendirilmesi ..................................................................... 148

A. Genel Olarak Düzenlemeler Üzerine .......................................... 148

B. Radyo Vericisi ............................................................................ 149

C. Diplomatik Çanta ........................................................................ 156

a. Diplomatik Çantanın Genel Olarak Ele Alınması .............. 156

b. Diplomatik Çanta Terimi ................................................... 160

c. Diplomatik Çanta ve Diplomatik Kurye Tanımları ............ 160

aa. Diplomatik Çanta ....................................................... 160

bb. Diplomatik Kurye ...................................................... 166

12 İçindekiler

d. Diplomatik Çantanın Hukukî Statüsü................................. 172

V. DİPLOMASİ HUKUKUNDA HABERLEŞME SERBESTİSİNİN KAPSAMI VE HABERLEŞME YÖNTEMLERİNİN İNCELENMESİ ............................................. 178

1. Diplomatik Haberleşme Yöntemlerinin Genel Olarak Ele Alınması ................................................................................... 178

2. Nota .......................................................................................... 181

3. Gayrı Resmî (veya İmzasız) Nota ............................................ 183

4. Memorandum ........................................................................... 183

5. Muhtıra ..................................................................................... 184

6. Ültimatom ................................................................................. 184

7. Bout de Papier .......................................................................... 185

8. Non-Paper ................................................................................. 186

9. Son Tahlil ................................................................................. 186

VI. DİPLOMASİ HUKUKUNDA HABERLEŞME SERBESTİSİNİN İHLÂLİ VE BUNA KARŞI MUHTEMEL TAVIRLAR/ÖNLEMLER ............................................................... 187

1. Haberleşme Serbestisine İlişkin İhlâllerin Genel Olarak Değerlendirilmesi ..................................................................... 187

2. Kabûl Eden Devlet Yönlü İhlâller ............................................ 189

A. Kabûl Eden Devletin İradî İhlâlleri ............................................ 189

B. Kabûl Eden Devletin İradesi Dışında Gerçekleşen İhlâlleri ....................................................................................... 198

3. Gönderen Devlet Yönlü İhlâller ............................................... 199

A. Gönderen Devletin İradî İhlâlleri Üzerine .................................. 199

B. Gönderen Devletin İradesi Dışında Ortaya Çıkan İhlâller ........................................................................................ 206

SONUÇ ...................................................................................................... 211

BİBLİYOGRAFYA ................................................................................... 215