Türk Anayasa Hukukunda

Silahlı Kuvvet Kullanma ve Savaş İlan Etme Yetkisi

-10%
Silahlı Kuvvet Kullanma ve Savaş İlan Etme Yetkisi
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Cem Ümit BEYOĞLU
ISBN: 9789750277597
598,50 TL 665,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Cem Ümit BEYOĞLU
Baskı Tarihi 2022/05
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 556

Türk Anayasa hukuku açısından devletin savaş ilanı ve silahlı kuvvet kullanma yetkisi, egemenliğin bir sembolü olması dolayısıyla oldukça önemli bir husustur. Zira tarihten günümüze kadar oluşan ülke sınırlarının büyük bir kısmı, savaşlar neticesinde şekillenmiştir. Buna karşın günümüzde silahlı kuvvet kullanarak toprak elde etmek, uluslararası hukukun temel kuralı olan kuvvet kullanma yasağı kapsamında meşru kabul edilmemektedir. Dolayısıyla gerek savaş gerekse savaşa varmayan kuvvet kullanma yolları olarak da adlandırılan çeşitli şekilde silahlı kuvvet kullanma fiilleri yasaklanmıştır. Buna karşın silahlı kuvvet kullanmanın son çare olarak kabul edilebildiği bazı sorunlar açısından istisnai durumların olması doğaldır.

Çalışma kapsamında ayrıntılı şekilde açıklandığı üzere, savaş ilanı ile silahlı kuvvet kullanma hususları ayrı durumlardır. Nitekim tarihte meydana gelen silahlı çatışmalardan da anlaşılabileceği üzere, savaş haline varmayan silahlı kuvvet kullanma yollarının söz konusu olduğu aşikârdır. 1982 Anayasası'nın konuya ilişkin hükümleri ışığında, silahlı kuvvet kullanma kavramının hem Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi hem de yabancı devlet silahlı kuvvetlerinin Türkiye'de bulunması durumlarını kapsadığını belirtmek gerekir. Savaşın egemenin bir hakkı olduğu dönemler geride kalmış ve günümüzde artık kuvvet kullanma yasağı, temel bir kural olarak kabul edilmiştir. Bu temel kural karşısında, özellikle devletlerin haksız bir saldırıya maruz kalmaları veya uluslararası barış ve güvenlik açısından önemli bir sorunun ortaya çıkması halinde silahlı kuvvet kullanma, son çare olarak gündeme gelebilmektedir.

Konu Başlıkları
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Yabancı Ülkelere Gönderilmesi
Yabancı Silahlı Kuvvetlerin Türkiye'de Bulunması
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin İzin Verme Yetkisi
Cumhurbaşkanı'nın Silahlı Kuvvet Kullanmaya Karar Verme Yetkisi
Silahlı Kuvvet Kullanma ve Savaş İlanı Yetkisinin Denetimi
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar Listesi  15
Giriş  21
Birinci Bölüm
SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ, KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ VE MİLLETLERARASI HUKUKUN MEŞRU SAYDIĞI HALLER
I. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR  29
A. Savaş  30
1. Savaş Kavramının Hukuki Niteliği  31
2. Kavramsal Açıdan Savaş  31
3. Savaş İlanı  34
4. Tarafsızlık Hukuku  37
B. Savaşa Varmayan Silahlı Kuvvet Kullanma Yolları  38
1. Silahlı Saldırı  39
2. Müdahale  40
a. Askeri Müdahale  43
aa. Askeri Müdahalenin Meşruiyeti Sorunu  43
aaa. Yurtdışındaki Vatandaşları Kurtarmak İçin Yapılan Askeri Müdahale  44
bbb. İç Çatışmalara Askeri Müdahale  44
ccc. Müdahale Edilen Devletin Rızasıyla Askeri Müdahale  47
ddd. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkı Doğrultusunda Askeri Müdahale  47
bb. Doğrudan Askeri Müdahale  48
cc. Dolaylı Askeri Müdahale  50
b. Askeri Nitelikte Olmayan Müdahale  52
3. Zararla Karşılık  53
4. Abluka  58
5. Ambargo  60
6. Self–Help ve Self–Preservation  61
7. İnsancıl Müdahale  62
C. Kuvvet Kullanma Tehdidi  67
D. Angajman Kuralları  70
E. Milli Güvenlik ve Milli Savunma  73
II. TÜRK HUKUK TARİHİNDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN ANAYASAL GELİŞİMİ  77
A. Eski Türk Devletleri  78
B. İslam Hukuku  79
C. Osmanlı Devleti  81
D. Türkiye Cumhuriyeti  85
1. 1921 Anayasası  86
2. 1924 Anayasası  89
3. 1961 Anayasası  90
4. 1982 Anayasası  93
a. 2017 Yılında Gerçekleştirilen Anayasa Değişikliği Öncesi Dönem  93
b. Yürürlükteki Anayasal Düzen  94
III. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ  96
A. Amerika Birleşik Devletleri  102
B. Fransa  107
C. Almanya  109
IV. MİLLETLERARASI HUKUKUN MEŞRU SAYDIĞI HALLER  112
A. Uluslararası Meşruiyet ve Yasallık  116
B. Uluslararası Meşruiyet ile Birleşmiş Milletler Antlaşması İlişkisi  120
C. Devletin Meşru Müdafaa Hakkı (Birleşmiş Milletler Antlaşması 51. Madde)  124
D. Birleşmiş Milletler Kararı  128
1. Silahlı Kuvvet Kullanma İçeren Tedbirler  128
2. Barış Harekatları  131
İkinci Bölüm
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME VE SAVAŞ İLAN ETME YETKİSİ
I. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME VE SAVAŞ İLAN ETME YETKİSİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ  135
II. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SAVAŞ HALİ İLAN ETME YETKİSİ  140
A. Savaş Hali İlanının Düzenlenmesi Sorunu  140
B. Savaş İlanı ile Savaş Hali İlanı Kavramlarının Karşılaştırılması  141
C. Savaş Hali İlanı Yetkisinin Münhasıran Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Ait Olması  144
D. Savaş Hali ile Olağanüstü Hal İlişkisi  147
E. Savaş Sebebiyle Seçimlerin Geriye Bırakılması  148
III. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME YETKİSİ  149
A. İzin Verme Yetkisinin Kapsamı  150
1. Silahlı Kuvvetlerin Yabancı Ülkelere Gönderilmesi  160
2. Yabancı Silahlı Kuvvetlerin Türkiye’de Bulunması  164
B. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İzin Verme Yetkisinin Denetimi Sorunu  165
1. Yargısal Denetim  166
2. Siyasi Denetim  170
IV. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ YETKİSİNİN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TARAFINDAN DENETLENMESİ  175
A. Birleşmiş Milletler Antlaşmasına Uygunluk Denetimi  178
1. Devletin Meşru Müdafaa Hakkına Uygunluk  178
a. Uluslararası Teamül Hukukunda Meşru Müdafaa Hakkı  179
aa. Gereklilik  181
bb. Aciliyet  183
cc. Orantılılık  185
aaa. İlk Saldırı ile Karşı–Saldırı Arasındaki Orantı  186
bbb. Terörle Mücadelede Orantılılık  189
ccc. İnsancıl Hukuk Kapsamında Orantılılık  191
b. Birleşmiş Milletler Antlaşmasında Meşru Müdafaa Hakkı  193
aa. Bireysel Meşru Müdafaa Hakkının Şartları  194
aaa. Silahlı Saldırı  195
bbb. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Bilgi Vermek  202
ccc. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Kararı Doğrultusunda Davranmak  204
bb. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkının Şartları  209
c. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarında Meşru Müdafaa Hakkı  212
2. Birleşmiş Milletler Kararlarına Uygunluk  213
B. Uluslararası İnsancıl Hukuka Uygunluk Denetimi  222
1. Uluslararası İnsancıl Hukuk Düzenlemeleri  227
a. Lahey Sözleşmeleri  228
b. Cenevre Sözleşmeleri  233
2. Uluslararası İnsancıl Teamül Hukuku  243
a. Gereksiz Acı ve Izdıraba Sebep Olmama İlkesi  251
b. Askeri Gereklilik İlkesi  256
c. Sivil–Askeri Hedefler Arasında Ayrım Gözetme İlkesi  259
Üçüncü Bölüm
YÜRÜTME ORGANININ SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE
SAVAŞ İLANI YETKİSİ
I. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN VERDİĞİ İZİN DOĞRULTUSUNDA SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ  271
A. Yürütme Organının Silahlı Kuvvet Kullanma Yetkisi  272
B. Savaş Hali İlanı Durumunda Yürütme Organının Yetkileri  274
1. Savaş İlanı ile Savaşın Yürütülmesine Yönelik Silahlı Faaliyetler  274
2. Olağanüstü Hal İlan Etme Yetkisi  278
a. Savaş Hali veya Savaşı Gerektirecek Bir Durumun Başgöstermesi  281
b. Seferberlik Hali  287
II. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN KULLANILMASI SÜRECİNDE YER ALAN YETKİLİ ORGANLAR  288
A. Cumhurbaşkanı  290
B. Milli Güvenlik Kurulu  294
1. Organik ve İşlevsel Açıdan Milli Güvenlik Kurulu  295
2. Milli Güvenlik Kurulu Nezdinde Somutlaşan Sivil–Asker Etkileşiminin Askeri Makamların Sivil Demokratik Denetimi İlkesi Açısından Değerlendirilmesi  297
C. Yüksek Askeri Şura  304
D. Bakanlıklar  306
E. Başkomutanlık  310
F. Türk Silahlı Kuvvetleri  312
1. Genelkurmay Başkanı  314
2. Kuvvet Komutanlıkları  319
G. Milli İstihbarat Teşkilatı  321
III. MİLLETLERARASI HUKUKUN GEREKTİRDİĞİ HALLERDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ  322
A. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller  323
1. Türkiye’nin Taraf Olduğu Milletlerarası Andlaşmalar Kavramı  323
2. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller Kavramı  325
3. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller ile Kuzey Atlantik Antlaşması İlişkisi  326
a. Kuzey Atlantik Antlaşması ile İlgili Genel Hususlar  327
b. Birleşmiş Milletler Antlaşması ile Kuzey Atlantik Antlaşması İlişkisi  329
c. Türk Hukukunda Kuzey Atlantik Antlaşması ile İlgili Hususlar ve Yetki Meselesi  331
d. Kuvvetler Statüsü Antlaşmaları  333
e. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarında Kuzey Atlantik Antlaşması  335
f. Yürütme Organı Uygulamasında Kuzey Atlantik Antlaşması  336
B. Milletlerarası Nezaket Kurallarının Gerektirdiği Haller  337
IV. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TATİLDE VEYA ARA VERMEDE İKEN CUMHURBAŞKANININ KUVVET KULLANMAYA KARAR VERME YETKİSİ  339
V. YÜRÜTME ORGANININ SİLAHLI KUVVET KULLANMA YETKİSİNİN YARGISAL DENETİMİ SORUNU  347
A. Hükümet Tasarrufları  348
1. Kavramsal Açıdan Hükümet Tasarrufları  348
2. Karşılaştırmalı Hukukta Hükümet Tasarrufları  353
3. Türk Hukukunda Hükümet Tasarrufları  357
B. Yürütme Organının Takdir Yetkisi  363
Dördüncü Bölüm
TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİNDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNE İLİŞKİN SOMUT ÖRNEKLER
I. SAVAŞ İLANI ÖRNEĞİ: ALMANYA VE JAPONYA’YA KARŞI SAVAŞ İLANI  366
II. YABANCI SİLAHLI KUVVETLERİN TÜRKİYE’DE BULUNMASI ÖRNEĞİ: AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ SİLAHLI KUVVETLERİNİN TÜRKİYE’DE BULUNMASI  369
III. TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN YABANCI ÜLKELERE GÖNDERİLMESİ  371
A. Uluslararası Barış ve Güvenliğin Korunması Amacıyla Gerçekleştirilen Askeri Harekatlar  371
1. Kore Savaşı’na Askeri Birlik Gönderme Kararı  371
2. Körfez Krizleri Sebebiyle Gerçekleştirilen Irak Müdahaleleri  376
a. I. Körfez Krizi  377
b. II. Körfez Krizi  385
3. Bosna–Hersek Müdahalesi  397
4. Kosova Müdahalesi  401
5. Arnavutluk’a Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Gönderilmesi  406
6. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti ile Askeri İlişkiler  407
7. Afganistan Müdahalesi  408
8. Katar ile Askeri İlişkiler  411
9. Filistin’e Türk Silahlı Kuvvetlerinin Gönderilmesi  412
10. Somali Müdahalesi  412
11. Lübnan Müdahalesi  415
12. Kongo Demokratik Cumhuriyeti Müdahalesi  417
13. Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti Müdahaleleri  417
14. Libya Müdahalesi  419
B. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkı Çerçevesinde Gerçekleştirilen Harekatlar  422
1. Kıbrıs Barış Harekatları  422
2. Azerbaycan ile Askeri İlişkiler  432
C. Terörle Mücadele Amaçlı Sınır Ötesi Harekatlar  434
1. Terörle Mücadele Kapsamında Uluslararası Terörizm  434
a. Kavramsal Olarak Uluslararası Terörizm  435
b. Uluslararası Terörizmle Mücadele Örneği: Amerika Birleşik Devletleri’nin 2001 Afganistan Müdahalesi  438
c. Uluslararası Terörizmle Mücadele Kapsamında Devletlerin Sorumluluğu  448
d. “İsteksizlik veya Acziyet” Doktrini  452
e. Uluslararası Terörizme Karşı Kuvvet Kullanma  456
f. Sınır Ötesi Harekatların Meşruiyeti  463
2. Irak’a Düzenlenen Harekatlar  472
a. 1983–2001 Yılları Arası Dönemde Gerçekleştirilen Sınır Ötesi Harekatlar  475
b. 2001–2010 Yılları Arası Dönemde Gerçekleştirilen Sınır Ötesi Harekatlar  482
c. Pençe Harekatları  488
3. Suriye’ye Düzenlenen Harekatlar  489
a. 1998 Yılında Kuvvet Kullanma Tehdidi Sorunu  489
b. Türkiye–Suriye İlişkileri Kapsamında Terörle Mücadele  492
c. Fırat Kalkanı Harekatı  495
d. Zeytin Dalı Harekatı  505
e. Barış Pınarı Harekatı  508
f. Bahar Kalkanı Harekatı  510
Sonuç  511
Kaynakça  527
Kavram Dizini  553

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.