Ceza Hukukunda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Unsurlarında Hata

Ceza Hukuku Monografileri
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Dr. Öğr. Üyesi Hasan İBA
ISBN: 9789750285202
459,00 TL 510,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Dr. Öğr. Üyesi Hasan İBA
Baskı Tarihi 2023/05
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 400
Modern ceza hukuku anlayışında haksızlık ve haksızlık dolayısıyla sorumluluk, insanoğlunun alternatifler arasından özgürce seçimler yapabilen ve seçimlerine göre hareket edebilen bir varlık olduğu postulatına dayanır (geleneksel öznelcilik), insanoğlunun doğasına ilişkin bu kabul, haksızlık ve haksızlıktan kaynaklanan cezai sorumluluğun özünü oluşturur. Fail, sınırlı dahi olsa özgür iradesi ile ceza normuna uygun davranma imkânına sahipse (kontrol koşulu) ve davranışının normun buyruğuna aykırılık teşkil ettiğini biliyorsa ya da bilebilecek durumdaysa (epistemik koşul) cezayı hak eder. Hata kavramı, epistemik koşul bağlamında seçim özgürlüğü ile ilgili olduğu için haksızlığı ve haksızlıktan kaynaklanan ceza sorumluluğunu etkilemektedir.
Bu eserde, "hukuka uygunluk nedenlerinin maddi unsurlarında hata" konusu detaylı bir şekilde incelenmiştir. Birinci bölümde, hukuka uygunluk nedenlerinin yapısı ve suç genel teorisi içerisindeki yeri; ikinci bölümde, hata kavramı ve hukuka uygunluk nedenlerinde maddi unsur hatasının koşulları; üçüncü bölümde ise hukuka uygunluk nedenlerinde maddi unsur hatasının cezalandırılabilir fiilin hangi unsurunu etkilediği sorunu ele alınmıştır.

.
Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Genel Teorisi
.
Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrım
.
Hata Kavramı
.
Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Hatanın Türleri
.
Maddi Unsurlar–Normatif Unsurlar Ayrımı
Ön Söz ve Teşekkür 
7
Kısaltmalar 
15
Giriş 
17
Birinci Bölüm
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN GENEL ESASLARI
I. GENEL OLARAK HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 
21
II. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN SUÇ GENEL TEORİSİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 
26
A. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Suçlaştırmayla (Criminalization) Korunmak İstenen Hukuki Değer Arasındaki İlişki 
26
1. Genel Olarak 
26
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı Halinde Suçlaştırmayla Korunmak İstenen Hukuki Değerin ihlal Edilip Edilmediği Sorunu 
27
a. Özgüleştirici Görüş 
28
b. Genelleyici Görüş 
30
B. Haksızlık ve Hukuka Uygunluk Nedenleri Arasındaki İlişki 
32
1. Kavramsal İlişki 
32
2. Yapısal İlişki 
40
C. Tipiklik ve Hukuka Uygunluk Nedenleri Arasındaki İlişki 
50
1. Tipiklik 
50
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Suç Tipinin Negatif Nitelikli Unsurları Olup Olmadığı Sorunu 
51
a. Tipikliğin Negatif Unsurları Teorisi 
51
b. Tipikliği Haksızlığın Karinesi/Belirtisi Olarak Kabul Eden Görüş 
52
aa. Genel Olarak 
52
bb. Suç Tipinde Yer Verilmekle Birlikte Normalde Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru ile İlgili Olan İfadelerin Hukuki Niteliği 
58
(1) İlgili İfadelerin Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Gereksiz Tekrarı Olduğunu İleri Süren Görüş 
61
(2) İlgili İfadelerin Haksızlık Bilincini Kastın Kapsamına Dâhil Ettiğini İleri Süren Görüş 
61
(3) İlgili İfadeleri Suç Tipinin Gramerine Göre Niteleyen Görüş 
65
(4) Değerlendirme ve Kanaat 
65
D. Genel Olarak Kusur Kavramı ve Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusur Arasındaki İlişki 
69
1. Kusur Kavramı 
69
2. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusur Arasındaki İlişki 
74
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İLE KUSURU ETKİLEYEN NEDENLER ARASINDAKİ AYRIM 
77
A. Genel Olarak 
77
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımın Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Unsurlarında Hata Konusu Bakımından Önemi 
78
C. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasında Ayrım Yapmanın Gerekli Olup Olmadığı Konusundaki Görüşler 
81
1. Kanunda Ayrıma Yer Verilmemesi Gerektiğini İleri Süren Görüş 
81
2. Kanunda Ayrıma Yer Verilmesi Gerektiğini İleri Süren Görüş 
83
3. 5237 Sayılı TCK’nın Esas Aldığı Yaklaşım 
84
D. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımın Hukuki Sonuçları 
87
1. Ayrımın Temel Sonucu: Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Fiilin Haksız, Kusuru Engelleyen Nedenlerde ise Failin Kusurlu Olmaması 
87
2. Temel Sonuca Bağlı Alt Sonuçlar 
87
a. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Fiili Herkes Bakımından Meşrulaştırması, Kusuru Etkileyen Nedenlerin ise Yalnızca İlgilisi Hakkında Sonuç Doğurması 
87
b. Hukuka Uygun Olan Fiile Karşı Konulamaması (Bağdaşmazlık Tezi) 
90
c. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Fiille, Kusuru Etkileyen Nedenlerin ise Faille İlişkili Olması 
93
E. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Kusuru Etkileyen Nedenler Arasındaki Ayrımda İleri Sürülen Ölçütler 
97
1. Genel Olarak 
97
2. Yapısal Eşdeğerlik Tezi 
99
3. Maddi Eşdeğerlik Tezi 
101
a. Çift Etki Teorisi 
103
b. Değerlerin Karşılaştırılması Teorisi 
108
c. Değerlendirme ve Kanaat 
113
İkinci Bölüm
HATA KAVRAMI VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE
MADDİ UNSUR HATASI
I. HATA KAVRAMI 
121
A. Hatanın Tanımı 
121
B. Hatanın Unsurları 
125
1. Sujenin Dış Âleme Ait Objektif Gerçeklik Hakkında Bir İnanışının Olması 
125
a. Objektif Gerçeklik 
125
b. İnanış 
132
2. İnanışın Yanlış Olması 
134
C. Hata ile Benzer ve İlişkili Kavramlar 
138
1. Hata ve Bilmeme 
138
2. Hata ve Şüphe 
141
3. Hata ve Taksir 
142
4. Hata ve Kast 
145
II. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE BİLMEME VE HATANIN GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 
147
A. Somut Olayda Objektif Olarak Var Olan Hukuka Uygunluk Nedenini Failin Bilmemesi 
147
B. Failin Somut Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Unsurlarının Gerçekleştiğine İnanması 
151
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Maddi Unsur Hatası 
151
2. İzin Hatası 
152
C. Özel Durumlar 
160
1. Sınırın Aşılması 
160
2. Sapma ve Şahısta Hata 
164
3. Çifte Hata 
169
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE MADDİ UNSUR HATASININ KOŞULLARI 
171
A. Davranışın Ceza Normu Bakımından Tipik Olması 
171
B. Hatanın Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Olgusal/Maddi Unsurlarına İlişkin Olması 
172
1. Genel Olarak Olgusal Gerçeklik–Normatif Gerçeklik Ayrımı 
172
2. Olgusal Gerçeklik–Normatif Gerçeklik Ayrımının Hata Kurumuna Yansıyışı 
175
3. Olgusal Gerçeklikte Hata–Normatif Gerçeklikte Hata Ayrımına İlişkin Yaklaşımlar 
176
a. Geleneksel Yaklaşım 
176
b. Sınırlı Geleneksel Yaklaşım (765 Sayılı TCK Döneminde Hâkim Olan Yaklaşım) 
177
c. Liberal Yaklaşım 
180
d. Sınırlı Liberal Yaklaşım (5237 Sayılı TCK’da Kabul Edilen Yaklaşım) 
180
4. Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasında Ayrım Yapılmasının Gerekli Olup Olmadığına İlişkin Görüşler 
182
a. Ayrımı Reddeden Görüş 
182
aa. Ontolojik Gerekçe 
182
bb. Normatif Gerekçe 
184
b. Ayrımı Gerekli Gören Görüş 
185
aa. Ontolojik Gerekçe 
185
bb. Normatif Gerekçe 
185
5. Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasındaki Ayrımda İleri Sürülen Ölçütler 
188
a. Ontolojik Yaklaşım 
188
aa. Geleneksel Ölçüt 
188
bb. Uzman Olmayan Kişilerin Paralel Muhakemesi Ölçütü 
189
b. Sonuçcu Yaklaşım 
191
6. Değerlendirme ve Kanaat 
192
IV. MAKUL KİŞİ ÖLÇÜTÜ VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN MADDİ UNSURLARINDA KAÇINILMAZ HATA 
198
A. Genel Olarak 
198
B. Makul Kişi Ölçütü 
201
1. Objektif Ölçüt 
202
2. Sübjektif Ölçüt 
204
3. Değerlendirme ve Kanaat 
205
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Unsurlarında Kaçınılmaz Hata 
207
1. İz Sürme Teorisi 
208
2. İsnadiyet Teorisi 
210
3. Değerlendirme ve Kanaat 
212
Üçüncü Bölüm
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE MADDİ UNSUR HATASININ CEZALANDIRILABİLİR FİİLİN HANGİ UNSURUNU ETKİLEDİĞİ SORUNU
I. GENEL OLARAK 
221
II. ESKİ 765 SAYILI TCK VE YÜRÜRLÜKTEKİ 5237 SAYILI TCK DÖNEMİNDEKİ DURUM 
224
1. Kanundaki Durum 
224
2. Öğretideki Durum 
227
1. Kanundaki Durum 
229
2. Öğretideki Durum 
229
3. İçtihadi Durum 
235
III. TEORİK ÇERÇEVE 
244
A. Saf Sübjektif Teori 
244
1. Genel Olarak 
244
2. Teorik Esası 
247
3. Yöneltilen Eleştiriler 
253
B. Tipikliğin Negatif Unsurları Teorisi 
254
1. Genel Olarak 
254
2. Teorik Esası 
256
3. Yöneltilen Eleştiriler 
262
C. Sınırlı Kusur Teorisi 
264
1. Genel Olarak 
264
2. Teorik Esası 
267
3. Yöneltilen Eleştiriler 
275
D. Hukuki Sonuçlarıyla Sınırlı Kusur Teorisi 
277
1. Genel Olarak 
277
2. Teorik Esası 
279
3. Yöneltilen Eleştiriler 
284
E. Kast Teorisi 
285
1. Genel Olarak 
285
2. Teorik Esası 
287
3. Yöneltilen Eleştiriler 
291
F. Katı Kusur Teorisi 
292
1. Genel Olarak 
292
2. Teorik Esası 
294
3. Yöneltilen Eleştiriler 
296
IV. DEĞERLENDİRME VE KANAAT 
298
A. “Olan” ve “Olması Gereken” Bakımından Katı Kusur Teorisinin Üstünlüğü 
304
1. Katı Kusur Teorisinin Kanundaki Düzenlemelerle Uyumlu Olması 
304
a. TCK m. 21’in Değerlendirilmesi 
304
b. TCK m. 22’nin Değerlendirilmesi 
305
c. TCK m. 30’un Değerlendirilmesi 
306
d. TCK m. 27’nin Değerlendirilmesi 
312
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Objektif Nitelikte Olması 
318
3. Katı Kusur Teorisinin Bağdaşmazlık Tezi ile Uyumlu Olması 
326
4. Katı Kusur Teorisinin Tipik Olmadığı için Haksız Olmayan Fille, Tipik Olmakla Birlikte Hukuka Uygun Olduğu için Haksız Olmayan Fiil Arasındaki Değer Farkını Yansıtması 
330
5. Katı Kusur Teorisinin Davranış Normlarının Mantığı ile Uyumlu Olması 
337
6. Katı Kusur Teorisinin İzin Normları ile Ceza Normları Arasındaki İlişkinin Mantığı ile Uyumlu Olması 
340
7. Katı Kusur Teorisinin Uygulamada Daha İşlevsel Olması 
343
8. Katı Kusur Teorisinin Cezalandırma Boşlukları Yaratmaması 
344
B. Katı Kusur Teorisine Yöneltilen Eleştirilerin Yanıtlanması 
350
1. Katı Kusur Teorisinin Adil Olmayan Sonuçlara Yol Açtığı Eleştirisinin Yanıtı 
350
2. Katı Kusur Teorisinin Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sübjektif Unsur Sorunu Bakımından Problemli Olduğu Eleştirisinin Yanıtı 
352
3. Katı Kusur Teorisinin Olgusal Gerçeklik ile Normatif Gerçeklik Arasındaki Ontolojik Farklılığı Dikkate Almadığı Eleştirisinin Yanıtı 
353
4. Tipikliğin Uyarı Fonksiyonuna İlişkin Olarak Katı Kusur Teorisine Yöneltilen Eleştirinin Yanıtı 
355
Sonuç 
357
Kaynakça 
371
Kavram Dizini 
399

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.