| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Sinem KIZILBUĞA |
| Baskı Tarihi | 2022/06 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 148 |
Günümüz ceza yargılaması ve hukuk sistemi, eski hukuk anlayışı ve düzenlemelere oranla cezalandırıcı adalet sisteminden onarıcı adalet sistemine doğru evrim geçirmektedir. Bu nedenle yeni yöntemler ve onarıcı adalet için araçlar üretilmeye ve diğer hukuk sistemlerinden uyarlama yapılmaya çalışılarak sistemin düzenlenmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Yalnızca failin ıslahına yönelmiş bakış açısının yeterli olmadığı anlaşılmış ve toplumdaki iyileşme ve kişilerin dikkate alınma arzusunun ihmalinin onarılması güç yaralar açtığı ortaya çıkmıştır. Mağdurun uğradığı zararın da dikkate alınması ve faile uygulanacak ceza ve uygulanış şeklinin de bu doğrultuda belirlenmesi hususu öne çıkmaya başlamıştır. Bu amaçla yıllar içinde hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk, etkin pişmanlık, ön ödeme, uzlaştırmacılık vb. yöntemler ortaya çıkmış ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu alandaki son ve en yeni gelişme kuşkusuz Seri Muhakeme Usulüdür.
Seri Muhakeme Usulü Adalet Bakanlığı'nın alternatif çözümler dairesi tarafından 'Kanunda açıkça düzenlenen suçlarla sınırlı olarak yine kanunla belirtilen koşullarda uygulanabilecek istisnai bir muhakeme yöntemi' olarak tanımlanmıştır.
Seri muhakeme usulünün Amerikan Hukukunda yer alan ve soruşturma aşamasında savcı ile şüpheli arasında yapılan görüşmelerin orijini olan ‘plea bargaining (ceza pazarlığı)’ sisteminden ilham alınarak geliştirildiği ve kökenin bu sistem olduğu söylenebilir. Bu tezin geri kalanında Amerikan hukukundaki ceza pazarlığı kurumu için doktrinde de kullanılan ve tarafımızca da kullanılması uygun görülen ‘ceza pazarlığı’ terimi kullanılacaktır.
Teknik olarak ülkemizde getirilen bu usulde, bir muhakeme yürütüldüğünden bahsedilemez. Muhakeme için gerekli olan aşamalar bu usulde yer almaz. Onun yerine hızlandırılmış bir yargılama yapıldığını ve yargılamanın hızlı olması sebebiyle de şüpheliye bazı indirim hakları tanındığı söylenebilir. Nitekim daha sonra inceleyeceğimiz maddenin gerekçesinde bu husus ‘Belirli önem derecesinin altındaki suçlarda muhakeme sürecinin formalitelerden arındırılmasını ve kısaltılmasını, işlenen suçlara kısa süre içinde etkili ve orantılı bir karşılık verilerek bozulan kamu düzeninin yeniden sağlanması amaçlanmıştır.’ şeklinde belirtilmiştir.
Her ne kadar bu usul hukukumuzda pazarlık adıyla yer almasa ve uygulamada henüz bir temel yerleştirilememiş olsa da ortaya çıkması ve benimsenmesinde en etkili model Amerikan modeli olan ceza pazarlığıdır. Bu modeli temel alan savcı-sanık pazarlığı ya da ceza pazarlığı, ceza hukuk sistemlerinde değişiklik yapan İtalya gibi Avrupa ülkelerinden Hindistan gibi Asya ülkelerine kadar pek çok ülke tarafından değerlendirilmiş ve bazı değişikliklerle uygulamaya sokulmuştur.2 Hukuk sistemimizde bu usulün düzenlenmesindeki sebeplerden birisi kanun gerekçesinde ceza muhakemesini hızlandırmak ve muhakeme sürecini kısaltmak olarak gösterilmiştir.3 Seri Muhakeme Usulünün düzenlenme gerekçesi de bir nevi sistemin hızlı işletilmek istenmesidir.
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 7
KISALTMALAR......................................................................................................... 11
GİRİŞ ....................................................................................................................... 13
BİRİNCİ BÖLÜM
SERİ MUHAKEME USULÜ
A. SERİ MUHAKEME USULÜ, CMK’DA VE HUKUKUMUZDAKİ YERİ ...................... 15
B. SERİ MUHAKEME USULÜNÜN GEREKÇESİ....................................................... 17
C. SERİ MUHAKEME USULÜ, UYGULAMASI VE UYGULANAN SUÇLAR................. 20
D. SERİ MUHAKEME USULÜ, UYGULANMA KOŞULLARI VE
UYGULANAMAYACAĞI HALLER ....................................................................... 26
1. Şüphelinin Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmasını Kabul Etmesi ........ 26
2. Şüphelinin Ayırt Etme Gücü ile İlgili Koşullar ............................................ 27
3. Adreste Bulunamama Durumu ................................................................. 28
4. Suçun İştirak Halinde İşlenmesi Durumu .................................................. 29
5. Suçun Katalog Suçlardan Biri Olması Gerekliliği ....................................... 30
a. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz (TCK madde 154, ikinci ve üçüncü
fıkra)................................................................................................... 30
b. Genel Güvenliğin Kasten Tehlikeye Sokulması (TCK madde
170) .................................................................................................... 32
c. Trafik güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK madde 179, ikinci ve
üçüncü fıkra) ...................................................................................... 33
d. Gürültüye Neden Olma (TCK madde 183).......................................... 34
e. Parada Sahtecilik (TCK madde 197/2-3)............................................. 34
f. Mühür Bozma (TCK madde 203) ........................................................ 34
g. Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan
(TCK madde 206)................................................................................ 35
h. Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama (TCK madde 228,
birinci fıkra) ........................................................................................ 35
8 İçindekiler
i. Başkasına Ait Kimlik veya Kimlik Bilgilerinin Kullanılması (TCK
madde 268)........................................................................................ 36
j. 10.7.1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile
Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13 üncü Maddesinin Birinci,
Üçüncü ve Beşinci Fıkraları ile 15 inci Maddesinin Birinci, İkinci
ve Üçüncü Fıkralarında Belirtilen Suçlar ............................................ 36
k. 31.8.1956 Tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 93 üncü
Maddesinin Birinci Fıkrasında Belirtilen Suç...................................... 36
l. 13/12/1968 tarihli ve 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri
Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2 nci Maddesinde
Belirtilen Suç ...................................................................................... 37
m. 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun Ek 2.
maddesinin Birinci Fıkrasının (1) Numaralı Bendinde Belirtilen Suç ....... 37
E. SERİ MUHAKEME USULÜ, UYGULANMA SÜRECİ VE SIRASI ............................ 37
1. Bilgilendirme Aşaması .............................................................................. 37
2. Teklif Aşaması........................................................................................... 40
3. Yaptırımın Belirlenmesi Aşaması .............................................................. 43
4. Talepname Düzenlenmesi Aşaması .......................................................... 53
5. Mahkeme Tarafından Hüküm Kurulması.................................................. 55
İKİNCİ BÖLÜM
AMERİKAN HUKUKUNDA CEZA PAZARLIĞI
A. AMERİKAN HUKUK SİSTEMİNDE CEZA PAZARLIĞI........................................... 57
1. Genel Olarak............................................................................................. 57
a. Hakimin Uygulamadaki rolü............................................................... 63
b. Savcının Uygulamadaki Rolü.............................................................. 68
c. Müdafinin Uygulamadaki Rolü .......................................................... 74
d. Mağdurun Uygulamadaki Rolü .......................................................... 80
B. AMERİKAN HUKUKU CEZA SİSTEMİNDE CEZA PAZARLIĞI
UYGULANABİLECEĞİ AŞAMALAR VE SUÇ TİPLERİ............................................ 81
C. HUKUKİ STATÜSÜ ............................................................................................ 82
İçindekiler 9
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SERİ MUHAKEME USULÜ VE CEZA PAZARLIĞI MUKAYESESİ
A. SERİ MUHAKEME USULÜ VE CEZA PAZARLIĞI ARASINDAKİ TEMEL
BENZERLİKLER VE FARKLAR ............................................................................. 85
1. Genel Olarak ............................................................................................. 85
2. İkrarın Önemi............................................................................................ 87
3. Usul Ekonomisi ......................................................................................... 90
4. Ceza İndirimi ............................................................................................. 93
B. SERİ MUHAKEME USULÜNDE VE CEZA PAZARLIĞI UYGULAMASINDA
AKTÖRLERİN ROLLERİ ...................................................................................... 93
1. Savcı.......................................................................................................... 94
2. Hakim........................................................................................................ 97
3. Müdafi ...................................................................................................... 98
4. Şüpheli / Sanık ........................................................................................ 100
5. Mağdur ................................................................................................... 100
C. MASUM KİŞİLERİN CEZALANDIRILMASI İHTİMALİ ......................................... 101
SONUÇ.................................................................................................................. 107
KAYNAKÇA............................................................................................................ 111
EKLER.................................................................................................................... 119
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
