| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Sezin Öztoprak |
| Baskı Tarihi | 2023/02 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 280 |
Hak arama özgürlüğü, insanın adalete ulaşma çabasının en önemli aracıdır. Bu özgürlük doğrultusunda, hiç kimse dava açmaya zorlanamayacağı
gibi, açmış olduğu davayı yürütmeye de zorlanamayacaktır. Davadan feragat
de davacının açmış olduğu davayı tek taraflı iradesiyle sona erdirme potansiyeli ile hak arama özgürlüğünün bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bununla birlikte, sakatlanmış bir irade sonucu davadan feragat edilmiş olması ise bu kez hak arama özgürlüğünün ihlal edilmiş olması anlamına gelecektir. Bu durum, idari yargılama hukuku açısından düşünüldüğünde, bir başka
ifade ile idare karşısında oldukça güçsüz olan bireyin davadan feragati açısından düşünüldüğünde, daha anlamlı hale gelmektedir. Bu çalışmayı yapmaya iten ana sebep de hak arama özgürlüğü ile davadan feragat ve özellikle
idari yargılama hukukunda davadan feragat arasındaki yakın ilişki olmuştur.
Bu alanda yapılmış lisansüstü tez çalışmaları ve yayımlanmış makaleler
bulunmakla birlikte, konunun biraz daha yakından ve mümkün olabilen tüm
yönleriyle incelenerek konuya daha yakından mercek tutulmak istenmesi, bu
çalışmayı yapmaya iten bir başka sebep olmuştur.
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR...............................................................................11
GİRİŞ...............................................................................................13
§ KAVRAMSAL ÇERÇEVE
I. DAVADAN FERAGAT HAKKINDA KANUNİ
DÜZENLEME................................................................................... 17
II. MADDİ HUKUKTA VE USUL HUKUKUNDA
FERAGAT......................................................................................... 24
A. MADDİ HUKUKTA FERAGAT.............................................. 25
1. Genel Olarak ...................................................................... 25
2. İdarenin İşlemleri ile Asıl Haktan Feragat
Edilmesini Yasaklayan ya da Asıl Haktan Feragat
Edilmesini Öngören Hükümler Getirilebilir mi?................ 29
B. USUL HUKUKUNDA FERAGAT........................................... 31
1. Davadan Feragat................................................................. 31
a. Dava............................................................................ 33
aa. Dava Kavramı ve İdari Davaların Hukuk
Davalarından Ayrılan Yönleri..............................33
bb. Davadan Feragat İçin Açılmış Bir Dava Olması
Gerekliliği.............................................................37
b. Talep Sonucu.............................................................. 38
c. Davadan Feragatin Anayasal ve Kanuni
Temelleri..................................................................... 40
aa. Hak Arama Özgürlüğü .........................................41
bb. Tasarruf İlkesi.......................................................43
cc. Hukuki Dinlenilme Hakkı ....................................47
dd. Usul Ekonomisi İlkesi ..........................................48
d. Davadan Feragatin Hukuki Niteliği............................ 49
2. Kanun Yoluna Başvurma Hakkından Feragat.................... 55
3. Yargılama Sırasındaki Diğer Taleplerden Feragat............. 59
III. FERAGAT EDİLEMEYECEK HAKLAR/DAVALAR
(VAR MIDIR?).................................................................................. 61
6
BİRİNCİ BÖLÜM
DAVADAN FERAGAT YETKİSİ VE DAVADAN FERAGATİN ŞEKLİ
I. DAVADAN FERAGAT YETKİSİ ................................................... 67
A. DAVACI.................................................................................... 67
1. Davacı Özel Hukuk Kişisi.................................................. 70
2. Davacı İdare ....................................................................... 72
B. DAVACI VEKİLİ...................................................................... 79
C. KANUNİ TEMSİLCİ ................................................................ 81
D. MİRASÇILAR........................................................................... 84
II. DAVADAN FERAGATİN ŞEKLİ................................................... 86
A. DAVADAN FERAGATİN DİLEKÇEYLE YA DA
YARGILAMA SIRASINDA SÖZLÜ OLARAK
YAPILMASI.............................................................................. 87
1. Davadan Feragatin Davanın Görüldüğü
Mahkemeye Yapılması Gerekliliği .................................... 87
2. Mahkeme Dışında Yapılan Davadan Feragat ve
Esas Haktan Feragat........................................................... 93
3. Kanunda Yer Alan Haktan Yararlanmak Amacıyla
Açılmış Olan Davadan Vazgeçme/Feragat Şartının
Yerine Getirilmesi Davadan Feragat Olarak
Değerlendirilebilir mi? ...................................................... 95
a. Danıştay’ın Kanunda Yer Alan Haktan
Yararlanmak Amacıyla Açılmış Olan
Davadan Vazgeçme/Feragat Şartının Yerine
Getirilmesini Davadan Feragat Olarak
Değerlendirmediği Uyuşmazlıklar ............................ 96
aa. Kanun Gereği Vazgeçmenin Davadan Feragat ile
Aynı Hukuki Sonucu Doğurmadığı Gerekçesi ile
Yapılan Değerlendirme .......................................96
bb. Kanunda Yer Alan Vazgeçme/Feragat Şartının Hak
Arama Özgürlüğünü Sınırlandırıcı Etki Yarattığı
Gerekçesi ile Yapılan Değerlendirme .................97
cc. Danıştay’ın Kanunda Yer Alan Vazgeçme/Feragat
Şartının Davadan Feragat Anlamına Gelmediğini
Dolaylı Olarak Kabul Ettiği Değerlendirme ......100
7
b. Danıştay’ın Kanunda Yer Alan Haktan
Yararlanmak Amacıyla Açılmış Olan
Davadan Feragat Şartının Yerine
Getirilmesini Davadan Feragat Olarak
Değerlendirdiği Uyuşmazlıklar ............................... 105
c. Danıştay’ın Kanunda Yer Alan Haktan
Yararlanmak Amacıyla Açılmış Olan
Davadan Vazgeçme Şartının Yerine
Getirilmesini Davadan Feragat Olarak
Değerlendirip Değerlendirmediği Net Olarak
Anlaşılamayan Uyuşmazlıklar ................................. 106
4. Kanunda Yer Alan Hükümler Doğrultusunda
Davacı Tarafça Yerine Getirilen/Getirilmeyen
Eylemler Davadan Feragat Olarak
Değerlendirilebilir mi? .................................................... 109
5. 5233 Sayılı Kanun’a Göre İmzalanan Sulhname
Davadan Feragat Olarak Değerlendirilebilir mi? ............ 111
6. İdarenin İşlemleri ile Davadan Feragat Hükmü
Getirilebilir mi? ............................................................... 113
B. DAVADAN FERAGATİN HÜKÜM İFADE
ETMESİNİN KARŞI TARAFIN VE MAHKEMENİN
MUVAFAKATİNE BAĞLI OLMAMASI ............................ 115
C. DAVADAN FERAGAT İRADESİNİN AÇIK VE NET
OLARAK ANLAŞILMASI GEREKLİLİĞİ .......................... 116
1. Dilekçede Vazgeçme/Takipsiz Bırakma/Davanın
Takibinden Vazgeçme Gibi İfadelere Yer
Verilmesi Davadan Feragat Anlamına Gelmez ............... 117
2. Davacının Davayı Geri Alma Talebi Davadan
Feragat Olarak Değerlendirilemez .................................. 121
3. Davadan Feragatin Açıkça Beyan Edilmesi
Gerekmektedir ve Davadan Zımnen Feragat Kabul
Edilmemektedir ............................................................... 123
4. Davacının Davadan Feragat Niyeti Olup Olmadığı
Araştırılmalıdır ................................................................ 125
D. DAVADAN FERAGATİN KAYITSIZ VE ŞARTSIZ
OLMASI GEREKLİLİĞİ ....................................................... 126
8
İKİNCİ BÖLÜM
DANIŞTAY UYGULAMASINDA DAVADAN
FERAGATİN ZAMANI VE KABULÜ
I. GENEL OLARAK .......................................................................... 129
II. BÜTÜN İDARİ DAVALARDA VE YARGILAMANIN
HER AŞAMASINDA DAVADAN FERAGATİN
MÜMKÜN OLDUĞUNA YÖNELİK DANIŞTAY
UYGULAMASI ............................................................................. 131
A. BAŞKA BİR GEREKÇEYE YER VERMEKSİZİN
DOĞRUDAN MÜLGA HUMK-HMK HÜKÜMLERİ
UYGULANARAK DAVADAN FERAGAT
DOĞRULTUSUNDA KARAR VERİLEN
UYUŞMAZLIKLAR .............................................................. 131
B. MÜLGA HUMK-HMK HÜKÜMLERİ DIŞINDAKİ
GEREKÇELERLE DAVADAN FERAGAT
DOĞRULTUSUNDA KARAR VERİLEN
UYUŞMAZLIKLAR .............................................................. 138
1. Davadan Feragatin Hak Arama Özgürlüğünün
Sonucu Olması ................................................................ 140
2. Taraflar Arasındaki Uyuşmazlığın Davacının Tek
Taraflı İrade Beyanı ile Sona Ermesi .............................. 144
3. İptal Davasının Kamu Adına Açılan Bir Dava
Olmaması ........................................................................ 145
III. BÜTÜN İDARİ DAVALARDA VE YARGILAMANIN
HER AŞAMASINDA DAVADAN FERAGATİN
MÜMKÜN OLMADIĞINA YÖNELİK DANIŞTAY
UYGULAMASI ............................................................................. 151
A. İPTAL DAVALARINDA DAVADAN FERAGAT .............. 151
1. Danıştay’ın İptal Davalarında Davadan Feragate
İlişkin Yaklaşımının Fikri Temelleri ............................... 151
2. Danıştay’ın İptal Davalarında Davadan Feragatin
Kabul Edilip Edilmeyeceğine İlişkin
Değerlendirme Ölçütleri .................................................. 153
a. Bireysel Yarar-Kamu Yararı Ölçütü......................... 156
b. Düzenleyici İşlemlere Karşı Açılan İptal
Davalarında Davadan Feragat ................................. 168
c. Yürütmenin Durdurulması Kararının ve/veya
İptal Kararının Ardından Davadan Feragat ............. 172
9
B. TAM YARGI DAVALARINDA DAVADAN
FERAGAT .............................................................................. 178
C. KANUN YOLU AŞAMASINDA DAVADAN
FERAGAT .............................................................................. 182
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DAVADAN FERAGATİN SONUÇLARI
I. DAVADAN FERAGAT SONUCUNDA MAHKEMENİN
VERDİĞİ KARARLAR ................................................................. 187
A. DAVADAN FERAGAT SONUCUNDA VERİLMESİ
GEREKEN KARAR: KARAR VERİLMESİNE YER
OLMADIĞI KARARI ............................................................ 187
B. İLK İNCELEME AŞAMASINDA DAVADAN
FERAGAT SONUCUNDA MAHKEMENİN
VERECEĞİ/VERMESİ GEREKEN KARAR ........................ 190
1. Görevsiz/Yetkisiz Mahkemede Davadan Feragat
Sonucunda ....................................................................... 191
2. Davanın Yanlış Hasma Yöneltilmiş Olması
Durumunda Davadan Feragat Sonucunda ....................... 195
C. HÜKMÜN VERİLMESİNDEN SONRA DAVADAN
FERAGAT SONUCUNDA VERİLMESİ GEREKEN
KARAR .................................................................................. 196
1. İdari Yargılama Hukukunda Hüküm ve Hükmün
Kesinleşmesi .................................................................... 196
2. 7251 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişikliğe İlişkin
Genel Bilgiler .................................................................. 198
3. Hükmün Verilmesinden Sonra ve Dosya Hükmü
Veren Mahkemede İken Davadan Feragat
Sonucunda: Ek Karar ...................................................... 200
4. Dosyanın Temyiz İncelemesine Gönderilmesinden
Sonra Davadan Feragat Sonucunda: Ek Karar
Verilmek Üzere Gönderme Kararı .................................. 202
D. DAVADAN FERAGAT SEBEBİYLE KARAR
VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA DAİR
KARARA KARŞI KANUN YOLUNA BAŞVURU ............. 208
II. DAVADAN FERAGATİN KESİN HÜKÜM GİBİ SONUÇ
DOĞURMASI ................................................................................ 215
10
A. MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM-ŞEKLİ
ANLAMDA KESİN HÜKÜM AYRIMI ................................ 215
B. KESİN HÜKMÜN HUKUKİ SONUÇLARI ......................... 220
1. Davadan Feragatin Diğer Davalara Etkisi ....................... 221
2. Davadan Feragatin İhbar Edilene/Müdahile Etkisi ......... 226
3. Davadan Feragatten Rücu Edilememesi .......................... 232
4. İrade Bozukluğu Hallerinin Davadan Feragate
Etkisi ............................................................................... 235
III. DAVADAN FERAGAT HALİNDE YARGILAMA
GİDERLERİ ................................................................................... 241
A. GENEL OLARAK .................................................................. 241
B. HARÇLAR ............................................................................. 242
C. VEKÂLET ÜCRETİ ............................................................... 243
D. DANIŞTAY’IN FARKLI BAZI DURUMLARDA
YARGILAMA GİDERLERİNE YAKLAŞIMI ..................... 246
1. Birden Fazla Davacının Bulunduğu Davalarda
Davacılardan Birinin Davadan Feragat Etmesi
Durumunda ...................................................................... 246
2. Davacının Cevap Verme Süresi İçinde Davadan
Feragat Etmesi Durumunda ............................................. 247
3. Adli Yardımdan Yararlanan Davacının Davadan
Feragat Etmesi Durumunda ............................................. 248
SONUÇ ........................................................................................251
KAYNAKLAR ...............................................................................257
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
