Türk Sosyal Güvenlik Hukuku

2006 yılından itibaren Türk sosyal güvenlik sisteminde önemli arayışlar içine girildiği ve ülkemizde sosyal güvenlik reform çalışmalarına başlanıldığı görülmektedir. Bu anlamda, 5502 sayılı Yasa'yla sosyal güvenlik kuruluşları, tek çatı (Sosyal Güvenlik Kurumu) altında birleştirilmiş ve 5510 sayılı Yasa'yla da genel sağlık sigortası oluşturulup, norm ve standart birliğinin sağlanmasına çalışılmıştır. Bunun gibi, 1999 yılında kabul edilen 4447 sayılı Yasa'yla, işsizlik sigortası kurulmuştur. Buna göre, taraf olunan 102 sayılı Sosyal Güvenliğin Asgari Normlarına İlişkin Uluslararası Çalışma Sözleşmesi'nin düzenlediği dokuz mesleki riske karşı, ülkemizde belli bir güvencenin sağlandığı söylenmelidir. Ancak, aile yardımları konusundaki ulusal güvencenin düşük kaldığı, gözden uzak tutulmamalıdır. Bunun gibi, sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler alanında, hukuken yeknesaklığın sağlandığı da görülmemektedir. Bu çalışmada, Türk sosyal güvenlik hukukunun genel esasları, toplu bir bakış içerisinde yer almaktadır. Yasal düzenlemelerin ötesinde, yargı kararlarına ve öğreti görüşlerine yer verilmiş; ancak, bunların ayrıntılı biçimde irdelenmesine çalışılmamıştır. Çünkü, başlıca amaç, okuyucuya Türk sosyal güvenlik hukuku hakkında genel bir bakış açısını kazandırmaya çalışmak olmuştur. Nitekim, çalışmanın son bölümünde Türk sosyal güvenlik sisteminin genel bir değerlendirmesi yapılmak suretiyle, daha önceki bilgi ve bulgular ışığında, sosyal güvenlik hakkının ülkemizde ne ölçüde gelişmiş olduğu belirtilmeye çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

Birinci Bölüm
Giriş

§1. Sosyal Güvenlik Kavramı
I. Genel Olarak
II. Sosyal Güvenlik Kavramının Hukuken Önem Kazanması
III. Sosyal Güvenlik Hukukunun Kapsamı
IV. Sosyal Güvenlik Hukukunun Türk Hukuk Sistemindeki Yeri
Kaynakça

§2. Türkiye'de Sosyal Güvenliğin Gelişimi
I. Genel Olarak
II. Osmanlı Devleti Dönemi
III. Cumhuriyet Dönemi
Kaynakça

§3. Türk Sosyal Güvenlik Hukukunun Kaynakları
I. Genel Olarak
II. Ulusal Kaynaklar
III. Uluslararası Kaynaklar
Kaynakça

İkinci Bölüm
Sosyal Sigorta Örgütlenmesi

§4. Sosyal Sigortalarda İdari Yapı ve Denetim
I. Genel Olarak
II. Yapısal Örgütlenme
III. Sosyal Güvenlik Kurumu
IV. Türkiye İş Kurumu
V. Sosyal Sigorta Denetimi
VI. Sosyal Güvenlik Kurum Yapılarının Hukuki Niteliği
Kaynakça

§5. Sosyal Güvenliğin Mali Yapısı ve Finansmanı
I. Genel Olarak
II. Finansman Kaynakları
III. Primler
IV. Prim Belgelerinin Verilmesi
V. Primlerin Ödenmesi
VI. Prim Gün Sayılarının Hesaplanması
VII. Prim Borçlarının Ertelenmesi
VIII. Prim Borçlarının Taksitlendirilmesi (Yeniden Yapılandırma)
IX. Prim Teşvikleri
X. Prim Alacaklarında Zamanaşımı Süresi
XI. Yersiz Alınmış Primlerin İadesi
Kaynakça

Üçüncü Bölüm
Sosyal Sigorta Kavramı

§6. Sosyal Sigorta Tipleri
I. Genel Olarak
II. Zorunlu Sigorta
III. İsteğe Bağlı Sigorta
Kaynakça

§7. Sosyal Sigorta İlişkisi
I. Genel Olarak
II. Sosyal Sigorta İlişkisinin Kurulması
III. Kurulan Sigorta İlişkisinin Bildirilmesi
IV. Sosyal Sigorta İlişkisinde Çokluk
V. Sosyal Sigorta İlişkisini Etkileyen Durumlar
VI. Sosyal Sigorta İlişkisinin Sona Ermesi
Kaynakça

§8. Sosyal Sigortaların Kapsamı
I. Genel Olarak
II. Tam Olarak Sigortalı Sayılanlar
III. Kısmen Sigortalı Sayılanlar
IV. Sigortalı Sayılmayanlar
V. Sigortalının Aile Bireyleri
Kaynakça

Dördüncü Bölüm
Sosyal Sigorta Yükümlülükleri

§9. İşverenin Yükümleri
I. Genel Olarak
II. İşyerini Bildirme Yükümü
III. Sigortalıları Bildirme Yükümü
IV. Prim Ödeme Yükümü
V. Sağlık Raporu Olmaksızın Sigortalı Çalıştırmama Yükümü
VI. Belgeleri Muhafaza ve Sunma Yükümü
VII. Sigortalıyı Koruma Yükümü
VIII. Kaza ve Hastalık Hallerini Kuruma Bildirme Yükümü
IX. Kaza Sonrası Sağlık Hizmeti Sunma Yükümü
X. İşyeri Denetimini Kolaylaştırma Yükümü
Kaynakça

§10. Sigortalının Yükümleri
I. Genel Olarak
II. Çalışmasını Kuruma Bildirme Yükümü
III. Primlerinin Kesilmesine Katlanma Yükümü
IV. Sigorta Olaylarına Neden Olmama Yükümü
V. Sigorta Olaylarının Olumsuz Sonuçlarını Ortadan Kaldırma Yükümü
Kaynakça

§11. Kişilerin Yükümleri
I. Genel Olarak
II. Kamu ve Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Yükümleri
III. Üçüncü Kişilerin Yükümleri
Kaynakça

§12. Kurumun Yükümleri
I. Genel Olarak
II. Sigorta Denetimini Yapma Yükümü
III. Sigorta Alacaklarını Takip Yükümü
IV. Resen Belge Düzenleme Yükümü
V. Asgari İşçiliği Tespit Yükümü
VI. Sır Saklama Yükümü
VII. Bilgilendirme Yükümü
VIII. Yaptırım Uygulama Yükümü
Kaynakça

Beşinci Bölüm
Sosyal Sigorta Kolları

§13. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası
I. Genel Olarak
II. İş Kazası Kavramı
III. Meslek Hastalığı Kavramı
IV. Sigortalıya Yapılacak Parasal Yardımlar
V. Sigortalının Hak Sahiplerine Sağlanan Yardımlar
VI. İşverenin Kurum Karşısındaki Sorumluluğu
VII. Üçüncü Kişilerin Kurum Karşısındaki Sorumluluğu
Kaynakça

§14. Hastalık Sigortası
I. Genel Olarak
II. Geçici İşgöremezlik Ödeneğinin Ödenmesi
III. Hastalanan Sigortalı Nedeniyle İşverenin Sorumluluğu
IV. Hastalanan Sigortalı Nedeniyle Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu
Kaynakça

§15. Analık Sigortası
I. Genel Olarak
II. Analık Sigortası Yardımları
III. Kurumun Analık Sigortasında Rücu Hakkı
IV. Yarım Çalışma Ödeneği
Kaynakça

§16. Malullük Sigortası
I. Genel Olarak
II. Malullük Aylığı
III. Devlet Memurları İçin Özel Malullük Durumları
IV. Malullük Aylığı Alanlara Sağlanan Diğer Bazı Yardımlar
V. Malullük Sigortasında Üçüncü Kişinin Sorumluluğu
VI. Önceki Dönemde Malullük Aylığına Hak Kazananların Durumu
Kaynakça

§17. Yaşlılık Sigortası
I. Genel Olarak
II. Yaşlılık Aylığının Bağlanması
III. Özel Emeklilik Rejimleri
IV. Yaşlılık Aylığı Alacak Sigortalının İşten Ayrılması
V. Yaşlılık Aylığı Almak İsteyen Sigortalının Kuruma Başvurması
VI. Yaşlılık Aylığının Hesaplanması
VII. Bazı Kamu Görevlilerinin Emekli Aylıkları
VIII. Yaşlılık Aylığının Ödenmesi
IX. Çalışan Emeklilerin Durumu
X. Toptan Ödeme Yapılması
XI. Emeklilere Sağlanan Diğer Yardımlar
XII. Tarım İşçilerinin Yaşlılık Aylığı
XIII. Emeklilikte Yaş Şartını Etkileyen Durumlar
Kaynakça

§18. Ölüm Sigortası
I. Genel Olarak
II. Ölüm Sigortası Yardımlarından Yararlanacak Olanlar
III. Ölüm Aylığının Koşulları
IV. Ölüm Aylığına Esas Alınacak Aylık Miktarı
V. Ölüm Aylığının Hak Sahipleri Arasında Paylaştırılması
VI. Hak Sahiplerinin Kuruma Başvurması
VII. Ölüm Aylığının Ödenmesi
VIII. Ölüm Aylığının Kesilmesi
IX. Ölüm Aylığının Diğer Aylık ve Gelirlerle Birleşmesi
X. Avans Ödenmesi ve Haciz Yasağı
XI. Bayram İkramiyesi
XII. Diğer Ölüm Sigortası Yardımları
XIII. Kurumun Ölüm Aylığını Üçüncü Kişilere Rücu Hakkı
Kaynakça

§19. İşsizlik Sigortası
I. Genel Olarak
II. Sosyal Güvenlik Kapsamında İşsizlik
III. İşsizlik Sigortasının Özellikleri
IV. İşsizlik Sigortasının Kapsamı
V. İşsizlik Sigortasının Yürütülmesi ve Finansmanı
VI. İşsizlik Sigortası Yardımları
VII. Bağımsız Çalışanların İşsizlik Sigortası
Kaynakça

§20. SSGSSK Öncesinin Memur Yardımları
I. Genel Olarak
II. Emekli Sandığı Kanunu'ndan Kaynaklanan Yardımlar
III. Devlet Memurları Kanunu'ndan Kaynaklanan Yardımlar
Kaynakça

Altıncı Bölüm
Genel Sağlık Sigortası

§21. Genel Sağlık Sigortasının Kapsamı
I. Genel Olarak
II. Genel Sağlık Sigortası Sistemine Geçiş Süreci
III. Kişiler İtibarıyla Genel Sağlık Sigortasının Kapsamı
IV. Genel Sağlık Sigortalısı Sayılmayanlar
V. Genel Sağlık Sigortalısının Tescili
Kaynakça

§22. Genel Sağlık Sigortasının Sağlık Hizmetleri
I. Genel Olarak
II. Sağlık Hizmetlerinin İçeriği
III. Yurt Dışında Tedavi
IV. Sağlıkla İlgili Diğer Yardımlar

§23. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma
I. Genel Olarak
II. Belli Oranda Prim Ödeme
III. Belli Tutarda Prim Ödenmesi
IV. Kimlik Bildirimi
V. Sağlık Yardımlarının Süresi
VI. Sağlık Hizmet Bedelleri
VII. Sağlık Hizmetlerinin Sunulması
VIII. Katılım Payı
IX. Hizmet Basamakları ve Sevk Zinciri
X. Sağlık Hizmetlerinin Sunumu
Kaynakça

Yedinci Bölüm
Tamamlayıcı Sosyal Güvenlik Kurumları

§24. Yardımlaşma Sandıkları
I. Genel Olarak
II. Ereğli Kömür İşçilerinin Sandığı
III. İlkokul Öğretmenlerinin Yardımlaşma Sandığı
IV. Emniyet Mensuplarının Sandığı
V. Munzam Sandıklar
VI. Ordu Yardımlaşma Kurumu
Kaynakça

§25. Bireysel Emeklilik Sistemi
I. Genel Olarak
II. Bireysel Emekliliğin Sosyal Güvenlik Sistemindeki Yeri
III. Bireysel Emeklilik Sisteminin Kurumsal Yapısı
IV. Bireysel Emeklilik Sistemine Katılma
V. Emeklilik Sözleşmesi
VI. Emekliliğe Hak Kazanma Koşulları
VII. Bireysel Emeklilik Sisteminin Sağladığı Yardımlar
Kaynakça

Sekizinci Bölüm
Primsiz Rejim

§26. Sosyal Yardımlar
I. Genel Olarak
II. Sosyal Yardımların Kapsamı
III. Sosyal Yardımlar Örgütlenmesi
IV. Türkiye'ye Hizmeti Geçmiş Vatandaşları Koruyucu Yardımlar
V. Muhtaç Durumdaki Kişileri Koruyucu Yardımlar
VI. Öğretmenliği Destekleyici Yardımlar
VII. Başarılı Sporcuları Destekleyici Yardımlar
Kaynakça

§27. Sosyal Hizmetler
I. Genel Olarak
II. Sosyal Hizmet Kavramının Anayasal Temeli
III. Sosyal Hizmetlere İlişkin Esaslar
IV. Sosyal Hizmetler Örgütlenmesi
V. Korunmaya, Bakıma ve Yardıma Muhtaç Olana Sağlanan Hizmetler
VI. Özel Eğitime Muhtaç Çocukların Korunmasına Yönelik Hizmetler
Kaynakça

Dokuzuncu Bölüm
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Genel Değerlendirmesi

§28. Türk Sosyal Güvenlik Sistemine Toplu Bakış
I. Genel Olarak
II. Sistemin Temel Özellikleri
III. Sistemin Aksayan Yanları
IV. Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Geleceği
V. Sonsöz

Kaynakça