Şike ve Teşvik Primi Suçları

Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Şike ve Teşvik Primi Suçları

Doç. Dr. Yusuf YAŞAR

2020/01 1. Baskı, 356 Sayfa

ISBN 978-975-02-2649-6

Sportif etkinliklerin müsabaka veya yarış ya da maç suretiyle icra edildiği alanlarda, sporun amacına ve ruhuna uygun, doğal seyrine göre olması gereken bir sonucun hukuk dışı yollarla etkilenmesinin önlenmesini gerçekleştirme düşüncesiyle hazırlanan, "6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun" bu alandaki boşluğu doldurmuştur.

Eserde, 14.04.2011 tarihinde yürürlüğe giren, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun'un 11'inci maddesinde düzenlenen "şike ve teşvik primi" suçları, öğretideki yaklaşımlar, Yargıtay' güncel uygulamalar ve karşılaştırmalı hukukta yer alan düzenlemeler birlikte ortaya konulmuş ve detaylı biçimde incelemiştir.

Kitapta şike ve teşvik primi suçları, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun'da, 6259 sayılı Kanun'la çeşitli değişiklikler ve eklemelerle, 6222 sayılı Kanun'un en son haline göre değerlendirilmiştir.

Eserde şike ve teşvik primi suçları TCK'nın esas aldığı suç teorisi kapsamında incelenerek, konuya ilişkin öğretideki görüşler de dikkate alınarak bir kısım teorik açıklamalarda bulunulmuştur.

Şike ve teşvik primi suçları bakımından, özellikle "Şike Davası" adıyla bilinen davaya ilişkin, verilen Mahkeme ve Yargıtay kararları da kitapta detaylı biçimde ortaya konmuş ve değerlendirilmiştir.

Konu Başlıkları

	Şike ve Teşvik Primi Kavramlarının Tanımlanması, Sınıflandırılması ve Tarihçesi
	Şike ve Teşvik Priminin Yasaklanması ve Kontrol Altına Alınmasına Yönelik Sözleşmeler
	Karşılaştırmalı Hukukta Şike ve Teşvik Primi Suçları
	6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun'a Göre Şike ve Teşvik Primi Suçları

İçindekiler

Önsöz  5

Kısaltmalar  13

Giriş  15

Birinci Bölüm

ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ KAVRAMLARININ TANIMLANMASI, SINIFLANDIRILMASI VE TARİHÇESİ

I. SPORTİF ETKİNLİKLERDE BİR YOLSUZLUK TÜRÜ OLARAK ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ  19

1. Tanım  19

A. Şike  19

B. Teşvik Primi  22

2. Şike ve Teşvik Primi Arasındaki Fark  23

II. SPORDA YOLSUZLUĞUN SINIFLANDIRILMASI  24

III. TARİHSEL SÜREÇTE ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ  25

1. Antik Olimpiyatlarda Şike  26

A. Teselya’lı Eupolus Vakası  28

B. Siraküza’lı Gelo Vakası  28

C. Sparta’lı Lichas Vakası  29

D. Siraküza’lı Dionysius Vakası  29

E. Efes ve Girit’li Sotades Vakası  30

F. Hellanodikai İsimli Yargıçlar Vakası  30

G. Atina’lı Callippus Vakası  30

H. Eudelus ve Rodos’lu Philostratus Vakası  31

I. Elis’li Polyctor’un ve Smyrna’lı Sosande’nin Babalarının Para Cezası Ödemesi Vakası  31

2. Yakın Zamanlarda Meydana Gelen Şike Olayları  31

A. İspanya  32

B. Yunanistan  33

C. Polonya  33

D. İtalya  33

E. Finlandiya  34

F. Hırvatistan  35

G. Brezilya  35

İkinci Bölüm

ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİNİN YASAKLANMASI VE KONTROL ALTINA ALINMASINA YÖNELİK SÖZLEŞMELER

I. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER  38

1. Yolsuzluğa Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (UNCAC)  38

2. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (UNTOC)  39

3. Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi  39

II. TÜRKİYE’NİN TARAF OLDUĞU ANTLAŞMALARIN İÇ HUKUKUMUZDAKİ YERİ  41

Üçüncü Bölüm

KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇLARI

I. CEZA KANUNLARINDA, SPORTİF ETKİNLİKLER KAPSAMINDA YA DA SPORTİF ETKİNLİKLERE YÖNELİK İŞLENEN ŞİKE FİİLLERİNİ BAĞIMSIZ SUÇ OLARAK DÜZENLEYEN ÜLKELER  44

1. Bulgaristan  44

2. İspanya  48

3. Rusya  51

II. ÖZEL NİTELİKTEKİ SPOR KANUNLARINDA VEYA YOLSUZLUKLA MÜCADELE KANUNLARINDA, SPORTİF ETKİNLİKLER KAPSAMINDA YA DA SPORTİF ETKİNLİKLERE YÖNELİK İŞLENEN ŞİKE FİİLLERİNİ SUÇ OLARAK DÜZENLEYEN ÜLKELER  54

1. Yunanistan  54

2. Polonya  56

3. Kıbrıs (Güney Kıbrıs)  59

4. İtalya  61

5. Malezya  63

6. Japonya  65

7. Güney Afrika  68

III. SPORTİF ETKİNLİKLER KAPSAMINDA YA DA SPORTİF ETKİNLİKLERE YÖNELİK İŞLENEN ŞİKE FİİLLERİ BAKIMINDAN CEZA KANUNLARINDA YER ALAN RÜŞVET SUÇU VEYA DOLANDIRICILIK SUÇU HÜKÜMLERİNİ UYGULAYAN ÜLKELER  69

1. Arjantin  69

2. Kanada  70

3. Çin Halk Cumhuriyeti  71

4. Belçika  72

5. Finlandiya  73

6. Fransa  75

7. Avusturya  78

8. Almanya  79

IV. SPORTİF ETKİNLİKLER KAPSAMINDA YA DA SPORTİF ETKİNLİKLERE YÖNELİK İŞLENEN ŞİKE DÂHİL YOLSUZLUK FİİLLERİNİN BAHİS OYUNLARIYLA BAĞLANTILI İŞLENMESİNİ AYRI BİR KANUNLA SUÇ OLARAK DÜZENLEYEN ÜLKE: İNGİLTERE  85

Dördüncü Bölüm

6222 SAYILI SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN’A GÖRE ŞİKE VE

TEŞVİK PRİMİ SUÇLARI

I. ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇLARININ NEDENLERİ  89

II. 6222 SAYILI SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN’DAKİ DÜZENLEME VE ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇLARI  94

1. Genel Bilgiler  94

2. Şike ve Teşvik Primi Suçlarının, Türk Ceza Kanunu’nda veya Özel Ceza Kanunlarında Düzenlenmiş Benzer Suç Tipleriyle Karşılaştırılması  97

A. Rüşvet Suçu (TCK. m.252)  97

a. Kanuni Düzenleme  97

b. Suçun Maddi Unsurları  100

aa. Fiil  100

bb. Fail  101

cc. Mağdur  102

dd. Konu  103

ee. Nitelikli Unsurlar  103

c. Suçun Manevi Unsurları  103

d. Etkin Pişmanlık  104

e. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri  105

f. Rüşvet Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları arasındaki Benzer Yönler  105

g. Rüşvet Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları arasındaki Farklı Yönler  107

B. İcbar Suretiyle İrtikap Suçu (TCK.m.250/1)  109

a. Kanuni Düzenleme  109

b. Suçun Unsurları  110

aa. Fiil  110

bb. Fail  111

cc. Mağdur  112

dd. Konu  112

ee. Nitelikli Unsurlar  112

c. Suçun Manevi Unsurları  113

d. İrtikap Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları arasındaki Benzer Yönler  113

e. İrtikap Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasındaki Farklı Yönler  114

C. Dolandırıcılık Suçu  116

a. Kanuni Düzenleme  116

b. Suçun Maddi Unsurları  116

aa. Fiil  116

bb. Netice  119

cc. Fail  119

dd. Mağdur  120

ee. Konu  121

ff. Nitelikli Unsurlar  122

c. Suçun Manevi Unsurları  123

d. Şahsî Cezasızlık Sebebi veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsî Sebep  124

f. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri  125

g. Dolandırıcılık Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasındaki İlişki ve Karşılaştırmalı Hukuk Bağlamında Değerlendirme  126

h. Dolandırıcılık Suçu İle Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasında Benzer Yönler  131

ı. Dolandırıcılık Suçu İle Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasında Farklı Yönler  131

D. Piyasa Dolandırıcılığı Suçu (Sermaye Piyasası Kanunu m. 107)  134

a. Kanuni Düzenleme  134

b. Suçun Maddi Unsurları  135

aa. Fiil  135

bb. Fail  136

cc. Mağdur  136

dd. Konu  137

c. Suçun Manevi Unsurları  137

d. Etkin Pişmanlık  137

e. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri  138

f. Yazılı Başvuru ve Özel Soruşturma Usulleri  138

g. Görevli ve Yetkili Mahkeme  138

h. Piyasa Dolandırıcılığı Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasındaki Benzer Yönler  139

ı. Piyasa Dolandırıcılığı Suçu ile Şike ve Teşvik Primi Suçları Arasındaki Farklı Yönler  139

3. Şike Suçuyla Korunan Hukuki Yarar  141

4. Şike Suçunun Yapısı  149

5. Şike Suçunun Unsurları  154

A. Tipiklik Unsuru  154

B. Maddi Unsur  157

a. Fiil  157

aa. Kazanç veya Sair Menfaat Temin Etmek  158

bb. Kazanç veya Sair Menfaati Kabul Etmek  159

cc. Şike Anlaşması Yapmak  162

dd. Şike Anlaşmasını Bilerek Katkıda Bulunmak  167

b. Netice  171

c. Fail  172

aa. Kazanç veya Sair Menfaat Temin Eden Fail  174

bb. Kazanç veya Sair Menfaati Kabul Eden Fail  176

cc. Şike Anlaşması Yapan Fail  177

dd. Şike anlaşmasının Varlığını Bilerek Spor Müsabakasının Anlaşma Doğrultusunda Sonuçlanmasına Katkıda Bulunan Fail  178

d. Mağdur  179

e. Suçun Konusu  181

f. Suçun Nitelikli Unsurları  189

aa. Şike Suçunun Daha Fazla Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri  190

bb. Şike Suçunun Daha Az Cezayı Gerektiren Nitelikli Hali, “Teşvik Primi”  206

C. Manevi Unsur  215

6. Suçun Özel Görünüş Şekilleri  220

A. Teşebbüs  220

B. İştirak  225

C. İçtima  229

7. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebep Olarak Etkin Pişmanlık  233

8. Soruşturma ve Kovuşturma Usulü  235

A. Yer Bakımından Yetkili Mahkeme  236

B. Görevli Mahkeme  237

9. Yaptırım  238

10. Şike Suçuyla İlgili Yargıtay Kararları  247

A. Şike Davasının Başlangıç Süreci  247

B. Şike Davası İddianamesi  249

C. 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Yapılan Değişiklikler  255

D. Şike Davası Yargılama Süreci ve Mahkeme Kararı  256

E. Şike Davası Temyiz Süreci  269

F. Şike Davası Temyiz Sürecindeki Onama / Bozma Kararlarından Sonraki Süreç  317

G. Şike Davasında Yargılamanın Yenilenmesi Talebine İlişkin Süreç  318

H. Şike Davasında Bozmadan ve Yargılamanın Yenilenmesinin Kabulü Kararından Sonraki Süreç  319

I. Şike Davasında İkinci Temyiz Süreci  326

İ.“ Kumpas Davası”  326

III. ŞİKE SUÇU BAKIMINDAN CMK 135’İNCİ MADDENİN UYGULANMASI  327

1. Telekomünikasyon Yoluyla İletişimin Denetlenmesi Koruma Tedbiri  328

A. Genel Olarak  328

B. Kavramlar  330

C. Tedbirin Şartları  331

a. Katalog Suçlardan Birinin Mevcut Olması  332

b. Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı  335

c. Başka Türlü Delil Elde Etme Olanağının Bulunmaması  335

D. Tedbire Karar Verecek Merci  337

E. Tedbirin Süresi  337

F. Tedbirin Uygulanması  338

2. Tesadüfen Elde Edilen Deliller  338

Sonuç  341

Kaynaklar  345

Kavramlar Dizini  353