İdarenin Kültür Alanındaki Faaliyetlerinin Hukuki Rejimi

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ ................................................................................................................ 7

KISALTMALAR LİSTESİ ................................................................................ 13

GİRİŞ ................................................................................................................. 15

BİRİNCİ BÖLÜM

I. KÜLTÜRÜN KAVRAMSAL BOYUTU VE DEVLET İLE İLİŞKİSİ ...... 19

A. KÜLTÜR KAVRAMI ..................................................................... 20

1. Farklı Kültür Tanımları ...................................................... 22

2. Kültür ve Medeniyet ............................................................ 29

3. Kültürün Mevzuattaki Görünümleri ................................... 33

a) Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları ve Kültür ............... 33

b) Kanuni Düzenlemelere Konu Olması Açısından Kültür ........................................................................... 40

4. Kamu Hukuku Yaklaşımı ile Ele Alınabilmesi Açısından Kullanılan “Kültür” Kavramının Kapsam ve Anlamı ............................................................................ 46

B. KÜLTÜR ALANINDA DEVLETİN VARLIĞINA VE GEREKLİLİĞİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR ...................................... 48

1. Devletin Alandaki Varlığının Finansman Bakımından Değerlendirilmesi ............................................................... 49

2. Kültür/Sanatın Kendine Özgü Niteliği ve Devlet Desteği ................................................................................ 55

C. KÜLTÜRÜN ULUSLARARASI BOYUTLARI ..................................... 59

1. Küreselleşme Olgusu Bağlamında Kültür .......................... 62

2. Ulusal Kültürlerin Sonu mu? .............................................. 67

D. DEVLET VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA KÜLTÜRÜN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ .............................................................. 71

1. Bir Hak Kategorisi Olarak Kültür ...................................... 72

a) Kültürel Hakların Ortaya Çıkışı ................................... 74

b) Kültürel Hakların Değişen İçeriği................................ 79

c) Kültürel Haklar ve Çokkültürlülük .............................. 86

2. Yumuşak Gücün Konusu Olarak Kültür ............................. 93

3. Kültürel İktidar Meselesi/Bir İktidar Aracı Olarak Kültür ................................................................................ 101

a) Kültürel İktidarın Çeşitli Anlamları ........................... 102

b) Kültürel İktidarın Siyasi Boyutu ................................ 105

c) Kültürel İktidara Eleştirel Bir Yaklaşım .................... 108

İKİNCİ BÖLÜM

II. KÜLTÜR VE İDARE HUKUKU İLİŞKİSİ ............................................. 113

A. KÜLTÜREL KAMU HİZMETLERİ ................................................. 114

1. Kültürel Kamu Hizmetlerinde Ortak ve Genel İhtiyaç ve Kamu Yararı ................................................................. 117

2. Kültürel Kamu Hizmetlerinin Özellikleri.......................... 125

3. Kültürel Kamu Hizmetlerinin Çeşitli Görünümleri .......... 131

a) Merkezi İdarenin Yerine Getirdiği Kültürel Kamu Hizmetleri .................................................................. 131

(1) Müzecilik Faaliyetleri ......................................... 131

(2) Kütüphanecilik Faaliyetleri................................. 137

b) Kamu Kurumlarının Yerine Getirdiği Kültürel Kamu Hizmetleri ....................................................... 141

(1) Devlet Tiyatroları ve Faaliyetleri ........................ 141

(2) Devlet Opera ve Balesi ve Faaliyetleri ............... 147

(3) Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve Faaliyetleri .......................................................... 150

B. KÜLTÜR VE KOLLUK FAALİYETLERİ ......................................... 157

1. Kültür Alanındaki Kolluk Faaliyetinin Çeşitli Görünümleri ..................................................................... 158

a) Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması................. 158

b) Telif Haklarına İlişkin Kolluk Faaliyetleri ................ 166

c) Sinema Alanına İlişkin Kolluk Faaliyeti ................... 170

d) Radyo – Televizyon Alanına İlişkin Kolluk Faaliyeti ..................................................................... 177

2. Kültür Alanındaki Kolluk Faaliyetinin Kendine Özgü İlkeleri ve/veya Sınırlandırma Sebepleri .......................... 185

a) Genel Ahlaka Uygunluk ............................................ 185

b) Ailenin, Gençlerin ve Küçüklerin Korunması ........... 197

c) Toplumun Milli ve Manevi Değerlerine Aykırı Olmama...................................................................... 204

3. Bir Kolluk Konusu Olarak Görüldüğü Durumlarda Kültür: Ayrılıkçı Kültürel Faaliyetler Örneği/Ayrılıkçı Faaliyetlerin Kültürü Kullanması..................................... 206

C. KÜLTÜR ALANI VE ÖZENDİRME VE DESTEKLEME FAALİYETLERİ .......................................................................... 211

1. Kültür Alanı Özelinde Faaliyetin Konusu ve Yöntemleri ......................................................................... 212

2. Faaliyetin Kültür Alanı Bakımından Gösterdiği Özellikler .......................................................................... 218

3. Faaliyetin Tabi Olduğu İlkelerin Kültür Alanındaki Görünümü ......................................................................... 220

D. KÜLTÜR VE REGÜLASYON FAALİYETLERİ ................................. 222

1. Kültür Alanındaki Kurumlara Verilen Regülasyon Benzeri Görev ve Yetkiler ................................................. 224

2. RTÜK’ün Regülasyon Faaliyetleri ................................... 232

E. ÖNGÖRME, PLANLAMA VE ALTERNATİF BELİRLEME FAALİYETİ YERİNE: KÜLTÜR POLİTİKALARI ............................. 244

1. Kavramsal Çerçeve ........................................................... 245

2. Türkiye’de Kültür Politikaları .......................................... 251

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

III. İDARİ TEŞKİLATTAKİ YERİ VE YETKİLİSİ AÇISINDAN KÜLTÜR................................................................................................... 259

A. MERKEZİ İDARE VE KÜLTÜR ..................................................... 260

1. Kültür Teşkilatının Zikzaklı Tarihi ................................... 260 2. Kültür ve Turizm Bakanlığının Güncel Yapısı .................. 265

3. Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu ................................. 267

B. KAMU KURUMLARI VE KÜLTÜR ................................................ 270

C. YEREL YÖNETİMLER VE KÜLTÜR .............................................. 273

1. Yerel Yönetimlerin Kültüre İlişkin Görevleri ................... 276

2. Hemşehri Hukuku ve Kent Konseyleri .............................. 281

3. Merkezi İdare ile Olan İlişkisi .......................................... 286

D. KÜLTÜR ALANINDA ATİPİK YAPILANMALAR ............................ 294

1. Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Bölge Kurulları ........................................................................... 295

2. Kamu Kesiminde Yer Alan Özel Tüzel Kişiler .................. 298

a) Belediye İktisadi Teşebbüsleri (BİT) ......................... 298

b) Kamu Kesiminde Yer Alan Vakıflar ......................... 301

3. Alan Yönetimi ve Alan Başkanlıkları ................................ 310

4. Yaratıcı Kültür Endüstrileri Kuluçka Merkezleri ............. 316

SONUÇLAR ..................................................................................................... 319

KAYNAKLAR .................................................................................................. 327