Anonim Şirket Hukuki Sorumluluk Hükümlerinin Esas Sözleşmede Genişletilmesi

ÖNSÖZ ............................................................................................. 7

KISALTMALAR ............................................................................. 13

GİRİŞ .............................................................................................. 15

1. BÖLÜM GENEL HATLARIYLA ANONİM ŞİRKET ESAS SÖZLEŞMESİ VE HUKUKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİ

1. Esas Sözleşme ve Hukuki Niteliği ............................................. 19

2. Hukuki Sorumluluk Hükümleri ............................................... 23

2.1. Sorumluluğun Koşulları..................................................... 23

2.1.1. Zarar........................................................................ 23

2.1.2. Kanuna veya Esas Sözleşmeye Aykırılık .................. 25

2.1.3. İlliyet Bağı .............................................................. 26

2.1.4. Kusur ...................................................................... 27

2.2. Sorumluluk Sebepleri ........................................................ 28

2.2.1. Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması ...... 28

2.2.2. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi ......................................... 29

2.2.3. Değer Biçilmesinde Yolsuzluk ................................. 30

2.2.4. Halktan Para Toplamak ............................................ 30

2.3. Sorumlular Çevresi ............................................................ 31

2.3.1. Kurucular ................................................................ 31

2.3.2. Yönetim Kurulu Üyeleri .......................................... 32

2.3.3. Yöneticiler............................................................... 33

2.3.4. Tasfiye Memurları ................................................... 34

2.3.5. Denetçiler ................................................................ 35

2.3.6. Özel Sorumlular Çevresi .......................................... 35

2.4. Sorumluluğu Etkileyen Haller ........................................... 36

2.4.1. İbra .......................................................................... 37

2.4.3. Zamanaşımı ............................................................. 39

2.5. Sorumluluk Davası ............................................................ 40

2.BÖLÜM 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ

1. Emredici Hükümler İlkesi Kavramı ve İlkenin Amacı ............ 43

1.1. Emredici Hükümler İlkesinin TTK’da Düzenleniş Biçimi ............................................................................... 45

2. Emredici Hükümler İlkesinin Tamamlayıcı Hükümler ile İlişkisi ......................................................................................... 49

2.1. Emredici Hükümler İlkesinin Sözleşme Özgürlüğü Kapsamında Kanuna Karşı Hile Kurumuyla İlişkisi ........... 54

3. Emredici Hükümler İlkesine Aykırılığın Sonuçları .................. 58

3.1. Yokluk ............................................................................... 60

3.2. Butlan ................................................................................ 61

3.2.1. Pay Sahibinin Vazgeçilemez Nitelikteki Temel Haklarının Sınırlandırılması veya Ortadan Kaldırılması ............................................................. 62

3.2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Alma, İnceleme ve Denetleme Haklarının Sınırlandırılması ................... 63

3.2.3. Anonim Şirketin Temel Yapısına veya Sermayenin Korunmasına Yönelik Emredici Hükümlere Aykırılık ................................................ 64

3.2.4. TTK’da Açıkça Sayılmayan Butlan Sebepleri .......... 65

3.2.5. Butlan Davası .......................................................... 67

3.3. İptal Edilebilirlik ............................................................... 67

3.4. Askıda Hükümsüzlük ........................................................ 68

4. Emredici Hükümler İlkesi ve İlkenin Yerindeliğine Karşı Görüşümüz ................................................................................ 70

3.BÖLÜM ANONİM ŞİRKET HUKUKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNE GÖRE ESAS SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEBİLECEK DEĞİŞİKLİKLER BAĞLAMINDA MUHTELİF ÖRNEKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

1. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinde Sorumluluk Halleri ve Sorumluluk Hallerinin Kapsamının Genişletilebilme Durumu ...................................................................................... 79

1.1. Kusursuz Sorumluluk Öngörülebilme Durumu .................. 79

1.2. Yönetim Kurulu Üyeleri İçin Kusur Karinesi Öngörülebilme Durumu ..................................................... 81

1.3. Yönetim Kurulu Üyelerine Mesleki Sorumluluk Sigortası Yapma Zorunluluğu Öngörülebilme Durumu ...... 83

1.4. Şirket Yöneticilerine, Yönetim Kurulu Üyelerine Sır Saklama, Rekabet Yükümü Öngörülebilme Durumu .......... 85

1.5. Yönetim Kurulu Üyelerine İnsan Haklarına İlişkin Yükümlülükler Öngörülebilme Durumu ............................ 90

1.6. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinde Bağışlama ve Bağışlamadan Doğan Sorumluluğun Somutlaştırılması Durumu ............................................................................. 92

1.7. İbraya İlişkin Hükümler Öngörülebilme Durumu ............... 95

1.8. Denetçiler İçin Sözleşmesel Sorumluluk Öngörülebilme Durumu ..................................................... 97

2. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinde Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Mutlak Teselsül İlkesiyle Değişebilme Durumu ...................................................................................... 99

3. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinde Sorumluluk Davası Açma Hakkının Şirket Tüzel Kişiliği Adına Somut Hale Getirilebilme Durumu ............................................................. 103

4. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinde Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Öngörebilme Durumu ..................................... 107

4.1. Esas Sözleşmede Arabuluculuk Öngörülebilme Durumu ........................................................................... 107

4.2. Esas Sözleşmede Tahkim Öngörülebilme Durumu ........... 109

5. 7887 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Uyarınca Artırılan Anonim Şirket Esas Sermayesinin Esas Sözleşmede Somutlaştırılması Durumu ...................................................... 113

SONUÇ ......................................................................................... 117

KAYNAKÇA ................................................................................. 125

EKLER .......................................................................................... 135