Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesiyle Karşılaştırmalı Olarak

Anayasal Hakların Hukuki Rejimi ve Yorumu

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Semih Batur KAYA
ISBN: 9789750271014
369,00 TL 410,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Semih Batur KAYA
Baskı Tarihi 2021/09
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 298

Anayasa, pozitif bir üst hukuk metni olarak "haklar şartı"nı içermektedir. Gelinen noktada, anayasacılık anlayışının değişi¬miyle birlikte anayasa, yalnızca devlet organlarının yetki ve etki haritasını belirlemenin ötesinde hakları gerçekleştirmeyi talep etmektedir. Bu yönüyle anayasa, artık sadece hakların güven¬ceye bağlanmasını yeterli bulmamakta, bunları genişletmeyi ve gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Bu aşamada ise, anaya¬sal haklara ilişkin yorum mefhumu devreye girmektedir. Yorum yoluyla "yaşayan haklar" gerçeği ortaya çıkmaktadır.

Gerçekten de, anayasal haklar yorum sayesinde evrimsel ve dinamik yapısını koruyabilmektedir. Bu yönüyle anayasal yorum, hakların genişlemesi ve gerçekleştirilmesi için anahtar görevini görmektedir. Bununla birlikte eserde yazar yargıcın anayasal hakları yorumlamak suretiyle bunları gerçekleştirmek doğrultusunda yaratıcı bir rol üstlenmesi gerektiği kanaatinde¬dir. Böyle olunca, yargıç yorum faaliyetinde bir "tarafsızlık" endişesi taşımamalıdır. Aksine yargıç, yorum yoluyla hak yaratarak ve bunu gerçekleştirerek "hak temelli" bir taraf seçmelidir. Çalışma, yorum mefhumu bağlamında anayasal hakların yorumunu bu doğrultuda ele almayı amaçlamaktadır.


Konu Başlıkları
Anayasal Hakların Gerçekleştirilmesi Doğrultusunda Yorum Mefhumuna Kuramsal Yaklaşımı
Yorum Kuramı Açısından Hakların Anlamı Üzerine Arkeolojik Bir Kazı
Anayasal Yorumun Yargısal Pratiği: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve 1982 Anayasası Işığında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi İçtihadı Üzerine Bir İnceleme
İçindekiler
Önsöz  5
Kısaltmalar  11
Giriş
I. KONU  13
II. YÖNTEM  15
Birinci Bölüm
ANAYASAL HAKLARIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ DOĞRULTUSUNDA YORUM MEFHUMUNA KURAMSAL YAKLAŞIM
I. ÖN SORUN: YORUM KURAMI  19
A. Yorumun Tanımı  19
B. Hukuk, Anayasa ve Hermeneutik  22
1. Genel Olarak Hermeneutik  22
2. Hukuk Hermeneutiği ve Anayasa  25
C. Hukukta Klasik Yorum Yöntemleri  29
II. ANAYASANIN YORUM KURAMI BAKIMINDAN FORMEL VE
MADDİ DEĞERİ  35
A. Ön Belirleme: Anayasaya Bir Yaklaşım Denemesi ve Yorum  35
B. Hukuk Dogmatiği Üzerinden Hukukun Teşhisi ve Bir Anayasa Dogmatiği Okuması  37
C. Anayasa Kavramı, Kültürü ve Yorum  40
D. Anayasanın Yorumlanması Yoluyla Hukukun Tesisi ve Teşhisi Sürecinde Yerine Getirilen İşlev  43
III. ANAYASAL YORUMUN NESNESİ OLARAK ANAYASA: ANAYASANIN YORUMU TAYİN EDEN NİTELİĞİ  45
A. Pozitif Üst Hukuk Metni Olarak Anayasanın Anlamı  46
B. Anayasanın Normatiflik Değeri  47
C. Anayasanın Yorumlanma İhtiyacı ve Yargıç  50
D. “Orijinal Metin” ya da “Yaşayan Belge”: Anayasa Yorumunun Çifte Kutbu  52
IV. ARA DEĞERLENDİRME: ANAYASAL YORUMUN KURUCU HEDEFİ  54
İkinci Bölüm
YORUM KURAMI AÇISINDAN HAKLARIN ANLAMI ÜZERİNE ARKEOLOJİK BİR KAZI
I. YORUMUN ULAŞMAK İSTEDİĞİ ANLAM: HAKLAR  57
A. Ön Belirleme: Yorumun Nesnesi Olarak Haklar  57
B. Yorum Yoluyla Hakların Üstünlüğünü Sağlamak  59
C. Çeşitli Kurmalar Bakımından Hakların Niteliği ve Yorumu  61
1. Hakların Liberal Kuramı  61
2. Hakların Kurumsal Kuramı  64
3. Hakların Değer Kuramı  66
4. Hakların Demokratik–İşlevsel Kuramı  68
5. Hakların Refah–Devlet Kuramı  69
D. Hakların Anlamı Üzerine Arkeolojik Bir Deneme  70
E. Hak ve Özgürlükler Yorumunun Yöntemsel Özgünlüğü ve Farklılaşması  73
1. Hak ve Özgürlüklerin Yorum Değeri  73
2. Hak Temelli Yargı  74
F. Özel Bir İnceleme: Hans Kelsen  77
G. Özel Bir İnceleme II: Ronald Dworkin’in Yorumlayıcı Hukuk Kuramı  84
1. Dworkin’in Hukuk Kuramının Temelleri  84
2. Dworkin’de Haklar ve Yorum  90
3. Yargıç Herkül  94
H. Ara Değerlendirme: Anayasa Yorumunun Heterarşik Özerkliği ve Hedefi  97
II. ANAYASANIN ÖZERK NİTELİĞİNİN YORUMA YANSIMASI: ANAYASA MAHKEMELERİNİN KULLANDIĞI ANAYASA HUKUKUNA ÖZGÜ YORUM YÖNTEMLERİ  99
A. Bütünsellik İlkesi  99
B. Pratik Uyuşum İlkesi  103
C. Fonksiyonel Doğruluk İlkesi  106
D. Anayasaya Uygun Yorum İlkesi  107
E. Dinamik Yorum İlkesi  109
F. Özerk Kavramlar Doktrini  111
III. KARŞILAŞTIRMALI ANAYASA HUKUKUNDA YORUM:
ABD VE ALMANYA ÖRNEKLERİ  115
A. ABD Örneği  115
1. ABD’de Anayasal Yoruma Giriş: Anayasal Denetim Tartışmaları  115
2. Anayasanın Yorumlanması  122
a. Erken Dönem Anayasa Yorumu  123
b. Anayasal Yorum Yöntemleri  125
B. Alman Federal Yüksek Mahkemesi Örneği  131
1. Anayasa Konsepti  133
2. Objektif Değerler Düzeni Olarak Anayasa  135
3. Negatif ve Pozitif Haklar  136
4. Hakların Yatay Etkileri  138
C. Ara Değerlendirme  141
Üçüncü Bölüm
ANAYASAL YORUMUN YARGISAL PRATİĞİ:
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE 1982 ANAYASASI IŞIĞINDA AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE ANAYASA MAHKEMESİ İÇTİHADI ÜZERİNE BİR İNCELEME
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN HAK EKSENLİ YORUMU GENİŞLETİCİ ETKİSİ  145
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin İç Hukuktaki Hukuki Gücü  146
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Yorumu  152
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Anayasal Yorum Değeri  164
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 1982 ANAYASASINDA HAK VE ÖZGÜRLÜKLER REJİMİ  169
A. Anayasanın 13. Maddesinin Karşılaştırmalı Olarak Analizi  171
1. Hakların Sınırlılığı Tezi  171
2. Anayasada Belirtilen Sınırlama ve Güvence Ölçütleri  173
a. Kanunla Sınırlama  174
b. Meşru Amaç–Sebebe Bağlılık  180
c. Demokratik Toplumda Gereklilik  185
d. Ölçülülük  193
e. Hakkın Özüne Dokunma Yasağı: “Sıcak Sütte Şeker Aramak”  199
f. Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluk  202
g. Laik Cumhuriyetin Gerekleri  204
B. Anayasanın 15. Maddesinin Karşılaştırmalı Olarak Analizi  208
1. Ön Sorun: Olağanüstü Hal  208
2. Olağanüstü Halde Hak ve Özgürlüklerin Rejimi  209
a. “Derogation” Kavramı  210
b. AİHS Madde 15’in Genel Uygulaması  212
aa. Savaş Hali– Kamusal Tehlike Koşulu  213
bb. Ölçülülük  216
cc. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Uygunluk  222
dd. Dokunulmaz Haklar  223
ee. Usule İlişkin Koşul  226
C. Hak ve Yetkinin Kötüye Kullanılması Yasağı  227
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Bakımından İnceleme  228
a. Demokrasi ve Sözleşme Geriliminde AİHM’in İçtihadi Dönüşümü  229
b. Kötüye Kullanma Yasağı ve Uygulamadaki Alan Değişimi  232
2. 1982 Anayasası Bakımından İnceleme  234
3. AİHS 17. Madde ile 18. Madde Arasındaki Etkileşim  236
D. Devletin Pozitif Yükümlülükleri ve Hakların Yatay Etkisi  244
1. Negatif ve Pozitif Yükümlülükler Ayrımı  246
2. Yatay Etki Kuramı (Drittwirkung): Üçüncü Taraf Etkisi  249
a. Dikey Doğrudan Etki  251
b. Doğrudan Yatay Etki  251
c. Dolaylı Yatay Etki  252
d. AİHM İçtihadında Yatay Etki  253
e. 1982 Anayasası Bakımından Yatay Etki  259
3. Devletin Hakları Gerçekleştirme Yükümlülüğü  261
a. AİHS Bakımından Gerçekleştirme Yükümlülüğü  262
a. 1982 Anayasası Bakımından Gerçekleştirme Yükümlülüğü  266
4. Ara Değerlendirme  268
Sonuç  271
Kaynakça  273
Kavramlar Dizini  297

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar