İş Hukukunda Kıdem Kavramı

İş hukukunda kıdem kavramı, sonuçları bakımından çalışma hayatını etkileyen önemli kavramlardan biridir. İşçinin işyerindeki emeğine bağlı olarak kıdemi korunur hale gelmiş ve kıdemin ödüllendirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Hukuki kurumların birçoğu işçinin kıdemi esas alınarak düzenlenmiştir. Kıdem tazminatı hakkı, yıllık ücretli izin hakkı, iş güvencesinden yararlanma hakkı vb. düzenlemeler Kanun ile düzenlenen kıdeme bağlı haklar olduğu gibi toplu iş sözleşmesi, işyeri (iç) yönetmelikleri gibi iş hukukunun özel kaynaklarında da kıdem ile ilgili düzenlemelere rastlamak mümkündür. Hem hakkın doğumu hem de hakkın kapsamının genişlemesi, çoğu durumda kıdeme bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple kıdem süresinin içeriğinin doldurulması ve tespitinin doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu çalışma ile öğreti görüşleri ve Yargıtay uygulamaları ışığında kıdem süresinin Türk iş hukukuna etkileri ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

§1. GİRİŞ
I. Konunun Önemi
II. Konunun Sınırlandırılması
III. Konunun Sunumu

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL ESASLAR
§2. KIDEM KAVRAMI VE BENZER KAVRAMLAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI
I. Kıdem Kavramı
II. Mesleki Kıdem Kavramı
III. Kıdem Süresi-Hizmet Süresi Kavramları
IV. Kıdem Süresi-Bekleme Süresi Kavramları
V. Kıdem Süresi- Çalışma (İş) Süresi Kavramları
VI. Kıdem Koşulu-Koşul Kavramları
VII. Kıdemde Vadenin Tespiti
§3. KIDEM SÜRESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN NİSPİ EMREDİCİ YAPISI
I. Emredici Norm Kavramı
II. Kıdem Tazminatı Bakımından
III. İş Güvencesinden Yararlanmak İçin Gerekli Olan Kıdem Süresi Bakımından
IV. Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve İzin Sürelerini Belirleyen Kıdem Süresi Bakımından
V. Fesih Bildirim Süreleri Bakımından
§4. KIDEM SÜRESİNİN NİTELİĞİ
I. Takvim Yılı-İş Yılı Kavramları
II. Kıdem Tazminatı Bakımından
III. İş Güvencesi Bakımından
IV. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma ve İzin Süreleri Bakımından
§5. KIDEM SÜRESİNİN İSPATI
I. İspat Kavramı ve Kıdemin İspat Yükü
II. Kıdemin İspat Araçları: Deliller

İKİNCİ BÖLÜM
KIDEMİN İŞLEVLERİ
§6. KIDEME BAĞLI HAKLAR
I. Genel Olarak
II. Kanun ile Düzenlenen Kıdeme Bağlı Haklar
III. İş Hukukunun Özel Kaynaklarındaki Kıdem İle İlgili Düzenlemeler
§7. KIDEM SÜRESİNİN GÖRECELİĞİ
I. Genel Olarak
II. Objektif Kıdem
III. Subjektif Kıdem
IV. Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Kıdemin Bir Ölçüt Olarak Değerlendirilmesi
§8. EŞİT DAVRANMA İLKESİ BAKIMINDAN KIDEM ÖLÇÜTÜ
I. Eşit Davranma İlkesi
II. Kıdem Temelinde Farklı İşlemin Haklı Kılınması
III. İş Sözleşmesinin Kurulmasında Kıdem Ölçütü
IV. İş Sözleşmesi Devam Ederken Kıdem Ölçütü
V. İş Sözleşmesinin Sona Ermesinde Kıdem Ölçütü
VI. Sosyal Seçim Ölçütü Olarak Kıdem

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KIDEM SÜRESİNİN TESPİTİ
§9. KIDEM SÜRESİNİN BAŞLANGICI
I. İş Sözleşmesi İş İlişkisi Kavramları
II. Kıdem Süresinin Başlangıcının Tespiti
§10. KIDEME ESAS SÜRELERİN KAPSAMI
I. Çalışma Süresinden Sayılan Hallerin Kıdem Süresine Etkisi (İş K. m. 66)
II. İş Sözleşmesinin Askıda Olduğu Durumlar Bakımından Kıdem Süresinin Kapsamı
III. Özellik Arz Eden Diğer Sürelerin Kıdem Süresine Etkisi
§11. İŞ SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ BAKIMINDAN KIDEME ESAS SÜRELERİN KAPSAMI
I. Genel Olarak
II. Belirli Süreli Çalışan İşçinin Kıdemi
III. Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Kıdemi
IV. Çağrı Üzerine Çalışan İşçinin Kıdemi
V. Deneme Süresi ile Çalışan İşçinin Kıdemi
VI. Geçici İş İlişkisi ile Çalışan İşçinin Kıdemi
VII. Özel İstihdam Bürosu Aracılığıyla Çalışan İşçinin Kıdemi
VIII. Mevsimlik İşte Çalışan İşçinin Kıdemi
§12. KIDEM SÜRESİNİN SONU
I. Genel Olarak
II. İş Sözleşmesinin Derhal Feshi Halinde Kıdem Süresinin Sonu
III. İş Sözleşmesinin Fesih Bildirimi ile Sona Ermesi Halinde Kıdem Süresinin Sonu
IV. Bildirim Süresine Ait Ücretin Peşin Ödenerek Sözleşmenin Feshi Halinde Kıdemin Sonu
V. Feshin Geçersizliği ve İşe İadenin Kıdeme Bağlı Haklara Etkisi
VI. İş Sözleşmesinin Askıda Olduğu Dönemde İşverence Sözleşmenin Feshi Halinde Kıdem Süresinin Sonu
VII. Tarafların Anlaşması (İkale) ile İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Halinde Kıdem
VIII. Kıdemin Dolmasına Kısa Bir Süre Kala İşverence Yapılan Fesihler
IX. İş Sözleşmesinin Geçersizliği Halinde Kıdem Süresinin Sonu

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KIDEME ESAS SÜRELERİN BİRLEŞTİRİLMESİ
§13. İŞVERENİN AYNI VEYA DEĞİŞİK İŞYERLERİNDE ARALIKLI (FASILALI) VEYA DEVAMLI ÇALIŞMA HALİNDE KIDEM
I. Kanuni Düzenleme
II. Aynı İşverenin Değişik İşyerlerinde Devamlı Çalışma
III. Ayrı Ülkelerde Çalışma Halinde Kıdem
IV. Aynı İşverenin İşyerlerinde Aralıklı (Fasılalı) Çalışma
V. Feshe Rağmen Aralıksız Çalışma
§14. İŞVEREN DEĞİŞİKLİĞİNİN KIDEME ETKİSİ
I. İşyeri Devrinin Kıdeme Etkisi
II. İş Sözleşmesinin Devrinin Kıdeme Etkisi
III. İşverenin Ölümünün İşçinin Kıdemine Etkisi
IV. Değişik Kamu Kuruluşlarında Çalışma Halinde Kıdem
§15. AYNI GRUBA VEYA HOLDİNGE BAĞLI ŞİRKETLERDE ÇALIŞMA HALİNDE KIDEM
§16. STATÜ DEĞİŞİKLİĞİNİN KIDEM SÜRESİNE ETKİSİ
I. Genel Olarak
II. Memur/Sözleşmeli Personel Olarak Geçirilen Sürelerin Kıdem Süresine Etkisi
III. Çıraklıkta/Stajyerlikte Geçen Sürelerin Kıdem Süresine Etkisi
IV. Geçici Statüde Geçen Çalışmaların Kıdem Süresine Etkisi
§17. ASIL İŞVEREN-ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNDE KIDEM
I. Değişen Alt İşverenlerin Yanında Çalışan İşçinin Kıdemi
II. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde Kıdem
III. Alt İşveren İşçiliğinden Sürekli İşçiliğe Geçiş Halinde Kıdem
IV. Asıl İşverenin İşçisi İken Alt İşverenin İşçisi Olma Durumunda Kıdem
§ 18. SONUÇ

KAYNAKÇA