Demokratik Siyasal Sistemde Parlamenter Denetim ve Türkiye Uygulaması

Siyasi iktidarın sınırlanması düşüncesi kuvvetler ayrılığı kuramıyla da gelişerek liberal-anayasal devleti ortaya çıkarmıştır. Çağdaş demokratik siyasal sistemler, devlet otoritesi kullanan kurumların ve kamu görevlilerinin şeffaf ve topluma hesap verebilir olmalarına dayanmaktadır. Bu bakımdan parlamentolar, tarihsel süreçte asıl olarak siyasi iktidarı kullananları denetleme ve sınırlama işleviyle meydana gelmiş ve halkı temsil eden organlar olarak siyasi iktidarın denetlenmesinde işleve sahip başlıca organlardandır. Çalışmanın ilk bölümünde Birleşik Krallık ve Fransa örnekleriyle parlamento kurumunun ortaya çıkışı ve işlevi incelenmiştir. Sonrasında yürütme kuvvetinin sorumluluğunun ve parlamenter denetim kavramının temelleri ile parlamenter denetim araçları karşılaştırmalı bir yöntemle ele alınmıştır. Ayrıca farklı siyasal sistemlerde (parlamenter, yarıbaşkanlık ve başkanlık) parlamenter denetim araçlarının görünüm biçimleri ve ayrıma konu olan siyasal sistemlerin parlamenter denetim açısından ayırt edici özellikleri öne çıkarılmıştır. İkinci bölümde ise parlamenter denetimin Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti anayasalarındaki hukuksal çerçevesi, denetim araçlarının gelişimi ve parlamentonun yürütme kuvvetini denetleme ve sınırlama konusundaki etkinliği somut gelişmeler ve birtakım veriler ile tartışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
1. ÇAĞDAŞ SİYASAL SİSTEMLERDE PARLAMENTONUN YERİ VE DENETİM İŞLEVİ
1.1. Parlamentonun Tarihsel Süreçte Bir Kuvvet Olarak Ortaya Çıkışı
1.1.1. Parlamento kavramının anlamlandırılması
1.1.2. Britanya'da parlamentonun doğuşu
1.1.3. Fransa'da parlamento kurumu
1.2. Kuvvetler Ayrılığı Kuramı ve Yasama
1.2.1. Kuvvetler ayrılığı kuramının anlamı ve uygulanışı
1.2.2. Demokratik siyasal sistemde yasama kuvveti
1.3. Parlamenter Denetim ve Görünüm Biçimleri
1.3.1. Yürütme kuvvetinin sorumluluğunun kökenleri
1.3.2. Hesap verebilirlik (sorumluluk) ve denetim kavramlarının anlam ve içeriği
1.4. Parlamenter Denetimin Hayata Geçirilmesi
1.4.1. Parlamenter denetim araçları
1.5. Farklı Siyasal Sistemlerde Parlamenter Denetim
1.5.1. Parlamenter demokrasiler
1.5.2. Parlamenter demokrasilerde parlamenter denetim
1.5.3. Yarı-başkanlık demokrasileri
1.5.4. Yarı-başkanlık demokrasilerinde parlamenter denetim
1.5.5. Başkanlık demokrasileri
1.5.6. Başkanlık demokrasilerinde parlamenter denetim

İKİNCİ BÖLÜM
2. OSMANLI-TÜRK ANAYASALARINDA PARLAMENTER DENETİM
2.1. 1876 Kanun-ı Esasisi'nde Parlamenter Denetim
2.1.1. 1876 Kanun-ı Esasisi ile öngörülen siyasal sistem
2.1.2. 1876 Kanun-ı Esasisi'nde parlamenter denetim
2.1.3. II. Meşrutiyet, 1909 değişiklikleri ve parlamenter denetim
2.2. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda Parlamenter Denetim
2.2.1. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'na kadar işleyen süreç
2.2.2. 1921 Teşkilat-ı Esasiyesi'nde öngörülen siyasal sistem
2.2.3. 1921 Teşkilat-ı Esasiyesi ve BMM'de parlamenter denetim
2.3. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda Parlamenter Denetim
2.3.1. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda siyasal sistem
2.3.2. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu döneminde parlamenter denetim
2.4. 1961 Anayasası'nda Parlamenter Denetim
2.4.1. 1961 Anayasası ile kurulan siyasal sistem
2.4.2. 1961 Anayasası uygulamasında parlamenter denetim
2.5. 1982 Anayasası'nda Parlamenter Denetim
2.5.1. 2017 Anayasa değişikliğine kadarki dönem bakımından
2.5.2. 1982 Anayasası'nda parlamenter denetimin konu ve araçları
2.5.3. 2017 Anayasa değişiklikleri kapsamında parlamenter denetim
SONUÇ

KAYNAKÇA