Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiillere Karşı Korunması

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Burcu G.ÖZCAN BÜYÜKTANIR

ISBN: 9786050504088

255,00 TL 300,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Burcu G.ÖZCAN BÜYÜKTANIR
Baskı Tarihi 2019/03
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

ME337
Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiillere Karşı Korunması
Dr. Öğr. Üyesi Burcu G.ÖZCAN BÜYÜKTANIR 
2019/03 1. Baskı, 300 Sayfa
ISBN 978-605-05-0408-8

ÖNSÖZ/TEŞEKKÜR

Yaptığım işlerin benim için anlamı, yaşamımdaki iz düşümleridir. Bugün mesleğini severek yapan birisi olarak bu meslekle birlikte çocuklarımla da uzun zaman geçirmeye ve onların büyümelerini kaçırmamaya çalıştım. Mesleğimle anneliğimin kesişme noktası da bu çalışma oldu. Şunu da söylemem gerekir ki, çalışmamda benimle birlikte yorulan eşimin yeri ayrı ve doldurulamaz. Akademik yaşamımın her anında beni destekleyen ve yaşamımın her noktasında yanımda olan, yaşamı anlamlı ve keyifli kılan eşime ayrıca teşekkür etmek isterim. Annem ve babam ise her zaman güçlerini, desteklerini hissettiğim; varlıkları benim için kaçınılmaz olan, gücüme güç katan değerlerimdir. Onlara da teşekkür etmeden geçemem.

Ayrıca çalışma sürecindeki yakın destek ve ilgileri için kürsü hocamlarım Sayın Prof. Dr. Erkan Küçükgüngör ile Sayın Doç. Dr. Ferhat Canbolat’a da teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmamda özellikle İsviçre ve Almanya’dan yabancı kaynaklara ulaşmamda yardımcı olan  Arş. Gör. Dila Okyar ve Arş. Gör. Günhan Koşar’a, ayrıca Arş. Gör. İmge Hazal Kaya’ya ve Arş. Gör. İlkay Ekici’ye de teşekkür ederim.

Akademinin farklı alanlarından olan arkadaşlarım Doç. Dr. Aysu Kes Erkul, Doç. Dr. Pelin Varol İyidoğan ve Dr. Öğr. Üyesi Ahu Sumbas Yavaşoğlu’na ve diğer can arkadaşlarıma da (Ana-D) teşekkür etmeden geçemeyeceğim.

Yoğun çalışma tempolarında kitabın basımıyla yakından ilgilenen sayın Muharrem Başer ve Nilüfer Erdoğan’a teşekkür ederim.

 

 

 

Dr. Öğr. Üyesi Burcu G. ÖZCAN BÜYÜKTANIR

İzmir-Ankara

2018/2019

İÇİNDEKİLER

Önsöz/Teşekkür7

Kısaltmalar15

GİRİŞ17

BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİLİK HAKKININ ÖZNESİ OLARAK “ÇOCUK”

I.Medeni Hukuk Bağlamında Çocuk21

A.Çocuk Kavramı21

B.Medeni Hukukta Çocuklara İlişkin Düzenlemeler23

C.Anasaya’da ve Uluslararası Metinlerde  Çocuklara İlişkin Düzenlemeler27

1.1982 Anayasası’nda Genel Olarak Çocuk Haklarına İlişkin Düzenlemeler27

2.Uluslararası Alanda Çocuk Haklarına İlişkin
Düzenlemeler28

II.Medeni  Hukukta Çocuğun Kişilik Hakkına
 Sahip Olması31

A.Kavram Olarak Çocuğun Kişiliği31

B.Çocuğun Kişiliğinin Başlangıcı33

C.Çocuğun Kişilik Hakkı35

1.Kavram Olarak Kişilik Hakkı35

2.Çocuğun Kişilik Hakkı37

D.Çocuğun Hak Ehliyeti38

E.Çocuğun Fiil Ehliyeti40

1.Çocuğun Fiil Ehliyeti ve Koşulları41

a.Çocuğun Fiil Ehliyeti41

b.Çocuğun Fiil Ehliyetinin Koşulları42

aa.Erginlik42

bb.Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma43

aaa.Ayırt Etme Gücü Kavramı44

bbb. Çocuğun Ayırt Etme Gücüne Sahip Olması46

cc.Kısıtlı Olmama48

2.Çocuğun Fiil Ehliyetinin Belirlenmesi48

a.Ayırt Etme Gücü Olan Çocuğun  Fiil Ehliyeti48

b.Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Çocuğun
Fiil Ehliyeti50

F.Çocuğun Temsili53

III.Çocuğun Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarını
 Kullanılması55

ıv.Çocuğun Haklarını Kullanmasında Yararının
 Korunması Gereği: Çocuğun Yararı İlkesi60

İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİLİK HAKKI

I.Çocuğun Kişilik Hakkının Konusu Olarak
 Kişilik Değerleri65

II.Kişilik Hakkının Konusu Olarak Çocuğun
 Maddi Kişilik Değerleri67

A.Çocuğun Yaşam, Sağlık ve Beden Bütünlüğü Değerleri67

B.Çocuğun Bedensel Bütünlük İhlali Açısından Özellik Gösteren Konular72

1.Tedavi Sözleşmesi Kapsamında Çocuğa Tıbbi Müdahalede Bulunulması72

a.Çocuğun Tedavi Sözleşmesi Yapması72

b.Çocuğun Tıbbi Müdahaleye Rızası74

2.Çocuğun Bilmeme Hakkı: Tıbbi Müdahalede Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğünün Bir Sınırı Olarak Çocuğun Bilmeme Hakkını Kullanması79

3.Çocuklarda Organ ve Doku Nakli84

4.Çocuklarda Klinik İlaç Araştırmaları85

III.Kişilik Hakkının Konusu Olarak Çocuğun
 Manevi Kişilik Değerleri93

A.Çocuğun Özgürlüklerinin ve Ehliyetlerinin Korunması Gereği93

B.Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı93

1.Genel Olarak Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı93

2.Çocuğun Ana ile Soybağının Kurulması96

a.Doğum Yapan Kadının Ana Olduğu Düzenlemesi96

b.Üremeye Yardımcı Tedavi Yöntemleriyle Ana ile Soybağının Kurulması98

aa. Genel Olarak98

bb.  Tüpte Yapay Döllenmede Ana ile Soybağının Kurulması100

cc.  Babanın Ölümünden Sonra Embriyonun Ana Rahmine Yerleştirilmesi ve Hukuki Sorunlar101

c.Genetik Anayla Soybağı İlişkisi ve Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı102

d.Taşıyıcı Annelik ve Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı104

3.Çocuğun Baba ile Soybağının Kurulması ve Kökenini Öğrenme Hakkı106

a.Babalık Karinesi106

b.Soybağının Reddi Davasında Çocuğun Kökenini
Öğrenme Hakkı109

aa. Genel Olarak Soybağının Reddi Davası ve
Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı109

bb. Üçüncü Kişinin Sperminin Kullanılmasıyla Gebe Kalmada Çocuğun Babasını Öğrenme Hakkı111

c.Tanıma Yoluyla Soybağının Kurulması ve Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı114

d.Babalık Davası Yoluyla Soybağının Kurulması ve Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı117

e.Sonradan Evlenme ile Soybağının Kurulması120

4.Evlat Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması ve
Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı121

C.Çocuğun Ana Babası ve Yakınları İle Kişisel İlişki
Kurma Hakkı133

1.Genel Olarak Kişisel İlişki Kurma Hakkı133

2.Çocuğun Ana Baba ile Kişisel İlişkisinin Kurulması136

3.Çocuğun Üçüncü Kişilerle Kişisel İlişkisinin Kurulması137

D.Çocuğun Kendisi ile İlgili Kararlara Katılma ve Görüş Bildirme Hakkı141

IV.Kişilik Hakkının Konusu Olarak Çocuğun
 Sosyal Kişilik Değerleri142

A.Çocuğun Onur ve Saygınlığı143

B.Çocuğun Özel Alanı146

1.Çocuğun Özel Alanının ve Sır Alanının Korunması Gereği146

2.Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması153

3.Çocuğun Sırlarını Saklama Yükümlülüğü154

4.Çocuğun Özel Alanının ve Sır Alanının Korunması
Gereğinde Üçüncü Kişi Kavramı156

C.Çocuğun Resmi156

D.Çocuğun Adı160

1.Genel Olarak Ad Kavramı160

2.Çocuğun Adını Kazanması162

3.Çocuğun Adının Değiştirilmesi162

4.Evlat Edinmede Çocuğun (Küçüğün) Adının ve Soyadının Değiştirilmesi165

5.Çocuğun Adının Korunması166

6.Çocuğun Soyadını Kazanması167

E.Çocuğun Düşünsel Faaliyetleri ve Kişisel Gelişiminin
Sağlanması: Çocuğun Eğitimi173

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇOCUĞUN KİŞİLİK HAKKININ
HUKUKA AYKIRI FİİLLERE KARŞI KORUNMASI

I.Çocuğun Kişilik Hakkının Korunması177

A.Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuki İşlemle Kısıtlanmasına
Karşı Korunması177

1.Çocuğun Kişilik Hakkının TMK Madde 23’e Göre
Korunması177

2.Üçüncü Kişilerle TMK Madde 23’e Aykırı Olarak Yapılan Sözleşmelerin Hukuki Yaptırımları188

a. Genel Olarak188

b. Çocukla  İlgili Sözleşmenin 23. Maddeye Aykırılığı Halinde Sözleşmeye Uygulanacak Yaptırım190

aa.Çocuk Açısından Sonuçları190

bb.Yasal Temsilci Açısından Sonuçları191

c.Tazminat Hükümleri191

aa.Sözleşme ile Kişilik Hakkı Zedelenen Taraf
(Çocuk) Açısından191

bb.Sözleşmenin Karşı Tarafı Açısından192

cc.Velayet Sahibi Ana Babanın Çocuğa Karşı Sorumluluğu192

B.Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiillere Karşı Korunması192

1.Genel Olarak TMK Madde 24’e Göre Kişiliğin Korunması192

2.Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiille İhlal Edilmesinin Koşulları193

a.Kişilik Hakkına Sahip Olma193

b.Kişilik Değerinin Saldırıya Uğraması193

c.Kusur195

d.Hukuka Aykırılık195

aa.Saldırının Hukuka Aykırı Olması195

bb.Hukuka Uygunluk Nedenleri197

aaa.Kişilik Hakkı İhlal Edilen Küçüğün Rızası197

bbb.Üstün Nitelikte Bir Yararın Varlığı201

ccc.Haklı Savunma202

ddd.Zorunluluk Hali202

eee.Hakkını Kendi Gücüyle Koruma203

fff.Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması203

aaaa.Genel Olarak203

bbbb.Velayetten Doğan Yetkilerin Kullanılması Kanundan Doğan Yetkinin Kullanılması Sayılır mı?203

3.Basın, İnternet ve Sosyal Medya Yoluyla Çocuğun Kişilik Hakkının İhlal Edilmesi204

a.Basın Yoluyla Çocuğun Kişilik Hakkının İhlali204

b.İnternet ve Sosyal Medya Yoluyla Çocuğun Kişilik Hakkının İhlali210

II.Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar214

A.Genel Olarak214

B.Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar215

1.Saldırının Önlenmesi Davası215

2.Saldırının Durdurulması Davası217

3.Tespit Davası219

4.Kişilik Hakkı İhlalinde Düzeltme, Cevap, Yayım
ve Kınama Hakkının Kullanılması220

a.TMK Madde 25’e Göre Düzeltme ve Yayım Hakkının Kullanılması220

b.Basın Kanunu Madde 14’e Göre Düzeltme ve
Cevap Hakkının Kullanılması222

c.TBK Madde 58’e Göre Kınama Hakkının Kullanılması224

C.Tazminat Davası225

1.Maddi Tazminat Davası226

a.Genel Olarak226

b.Bedensel Bütünlük İhlali Dışındaki Durumlarda
Maddi Zararın Tazmini227

c.Bedensel Bütünlük İhlali Halinde Maddi
Zararın Tazmini227

d.Ölüm Halinde Maddi Zararın Giderilmesi231

e.Maddi Zararın İspatı233

f.Maddi Zararın Hesaplanması233

g.Bedensel Zarar Halinde Zararın Denkleştirilmesi
(TBK  Madde 55)237

h.Geçici Ödeme Tedbiri: TBK Madde 76 Uygulaması239

2.Manevi Tazminat Davası239

a.Bedensel Bütünlük İhlali Dışında Kalan Kişilik Hakkı İhlalinde Çocuğun Manevi Zararının Giderilmesi240

b.Bedensel Bütünlük İhlalinde Manevi Zararın Tazmini244

aa.Çocuğun Bedensel Bütünlük İhlalinde
Manevi Zararın Tazmini244

bb.Çocuğun Ağır Bedensel Bütünlük İhlali ya da Ölümü Halinde Yakınlarının Manevi Tazminat Talebi245

c.Manevi Tazminatın İspatı249

d.Manevi Tazminatın Hesaplanması249

D.Vekaletsiz İşgörme Hükümlerine Göre Kazanılan Paranın
İadesi251

E.Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Olarak İhlali Halinde
Açılacak Davalarda Çocuğun Davacı Olma Ehliyeti253

III.Çocuğun Kişiliğinin Genel Hükümlere Göre
 Korunması İle Velayet Hükümlerine Göre
 Korunmasının  Karşılaştırılması257

A.Genel Olarak Çocuğun Kişilik Hakkının Velayet İlişkisinde Korunması257

B. Velayetin Başlaması ve Sona Ermesi259

C.Velayetin Kapsamı ve Sınırı265

D.Çocuğun Kişilik Hakkının Velayet Sahibi Ana Babaya Karşı Korunması267

1.Çocuğun Kişiliğinin Korunması Gereği267

2.Genel Koruma Önlemleri: Çocuğun TMK madde 346’ya
Göre Korunması
268

3.Çocuğun TMK madde 347’ye göre Korunması: Çocuğun Yerleştirilmesi270

4.Velayetin Kaldırılması Yoluyla Koruma271

E.Kişiliği Koruyucu Hükümlerle  Koruma Tedbirlerinin Karşılaştırılması273

SONUÇ275

kaynakça281


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.