Teoride ve Uygulamada Emlak Vergisi

Servet vergileri içinde tasniflenen ve kamu idareleri için önemli bir gelir aracı olarak görülen emlak vergisi, köklü geçmişine ve tüm dünyada pratik olarak uygulanmasına rağmen; hem vergi miktarı, hem de değerleme yöntemi bakımından ülkeler arasında görece farklılıklar içermektedir. Bu konuda genel kabul görmüş bir norm veya standart olmadığı gibi, diğer vergilerden farklı olarak emlak vergisi, Avrupa Birliği'nin uyumlaştırma direktifleri kapsamında da değildir. O nedenle mülkiyet hakkının hem nesnesine hem de öznesine yönelik müdahalenin meşru temellerine dair arayışlarda, emlak vergisi dinamik bir tartışma potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışmada emlak vergisi, teori ve uygulama boyutuyla ele alınarak yapısal ve hukuksal nitelikleriyle, karşılaştırmalı hukuk verileri ışığında, bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmektedir. Çalışmanın amacı, emlak ve değerli konut vergisinin mevcut hukuksal sorunlarını saptayarak ve bu alanda reform yapmış bazı ülke deneyimlerinden yararlanarak, yeni bir vergi tasarımı için kavramsal çerçeve oluşturmaktır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

§1. GİRİŞ
I. Kavram
1. Üst Kavram: Emlak Vergisi
2. Alt Kavramlar
II. Terim
III. Emlak Vergisinin Benzer Vergilerden Ayırt Edilmesi
1. Taşınmaz Devir Vergisinden Ayırt Edilmesi
2. Değerli Konut Vergisinden Ayırt Edilmesi
3. Taşınmazlar Üzerinden Alınan Diğer Vergilerden Ayırt Edilmesi
IV. Konunun Sınırlandırılması ve Plan

BİRİNCİ BÖLÜM
TARİHÇE VE ÇEŞİTLİ HUKUK SİSTEMLERİNE TOPLU BAKIŞ
§2. TARİHÇE
I. Dünya Genelinde: Antik Çağdan Günümüze
II. Türkiye Özelinde: Osmanlıdan Günümüze
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem
2. Cumhuriyet Sonrası Dönem
§3. ÇEŞİTLİ HUKUK SİSTEMLERİNE TOPLU BAKIŞ
I. Kıta Avrupası Hukuku
1. İtalya
2. Portekiz
3. Yunanistan
4. İsveç
5. Finlandiya
II. Anglo-Sakson Hukuku
1. Birleşik Krallık
2. Kanada

İKİNCİ BÖLÜM
YAPISAL VE HUKUKSAL NİTELİKLERİYLE EMLAK VERGİSİ
§4. EMLAK VERGİSİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ
I. Servet Vergisi Olması
II. Yerinden Yönetim Vergisi Olması
III. Dolaysız Vergi Olması
IV. Objektif Vergi Olması
V. Görülebilir Vergi Olması
VI. Esnek Vergi Olmaması
§5. EMLAK VERGİSİNİN KURUCU UNSURLARI
I. Verginin Konusu: Vergiye Tabi Taşınmazlar
II. Verginin Yükümlüsü: Verginin Öznesi
III. Vergi Matrahı: Vergiye Esas Değer
1. Değerleme Ölçütleri: Matrah Belirleme Esasları
2. Değerleme Yöntemi
IV. Vergi Oranı
1. Vergi Oranını Belirleme Yetkisi
2. Vergi Oranı Türleri
V. Vergi Kolaylıkları
VI. Verginin Tahsili

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EMLAK VERGİSİ SİSTEMİNDE VERGİ REFORMU: REFORM PARAMETRELERİ VE YAKLAŞIMLARI
§6. EMLAK VERGİSİ REFORMUNUN AMAÇLARI
I. Vergi Sistemindeki Eşitsizlikleri Gidermek
II. Ekonomik Verimliliği Artırmak
III. Vergi Sistemini Basitleştirmek
IV. İdari Zayıflıkları Gidermek
§7. EMLAK VERGİSİ REFORMUNA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR
I. Değerleme Odaklı (Valuation-Led) Yaklaşım
II. Tahsil Odaklı (Collection-Led) Yaklaşım
§8. EMLAK VERGİSİNDE REFORM PARAMETRELERİ
I. Tasarım Parametreleri
1. Vergi Matrahını Belirleme
2. Vergi Oranını Belirleme
II. Uygulama Parametreleri
1. İdari Seçenekleri Değerlendirmek
2. Geçiş Dönemindeki Sorunları Azaltmak
§9. REFORM SÜRECİNDE İKİ ÜLKE: ALMANYA VE FRANSA
I. Alman Emlak Vergisi Sistemi
1. Reform Öncesi Mevcut Sistem
2. Reformu Tetikleyen Süreç: Alman Anayasa Mahkemesi Kararı
3. Reform Evresi Yapısal Dönüşüm: Yeni Sistem
II. Fransız Emlak Vergisi Sistemi
1. Reform Öncesi Mevcut Sistem
2. Reformu Tetikleyen Süreç: E. Macron'un Seçim Vaadi
3. Reform Evresi Yapısal Dönüşüm: Yeni Sistem

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE EMLAK VERGİSİ: MEVCUT DURUM VE YENİ BİR TASARIM İÇİN ÖNERİLER
§10. TEORİDE VE UYGULAMADA EMLAK VERGİSİ
I. Emlak Vergisinin Kurucu Unsurları
1. Bina Vergisi
2. Arazi Vergisi
II. Vergilendirme İşlemleri
1. Yükümlülüğün Başlaması ve Sona Ermesi
2. Verginin Tarhı ve Tahakkuku
3. Verginin Tahsili
III. Vergi Güvenlik Önlemleri
§11. HAK VE İLKE SARMALINDA EMLAK VERGİSİ: SORUNLAR/SAPTAMALAR
I. Mülkiyet Hakkı v. Emlak Vergisi
1. Kamulaştırma Sürecinde Cezalı Emlak Vergisi Tarhı
2. Tasarrufu Kısıtlanan Taşınmazlar Üzerindeki Emlak Vergisi
II. Mahkemeye Erişim Hakkı v. Emlak Vergisi
1. Takdir Komisyonu Kararlarına Karşı Dava Açılması
2. Davanın Konusuz Kalması Sorunu: EVK Geçici 23. Madde
III. Vergide Yasallık İlkesi v. Emlak Vergisi
1. Cumhurbaşkanına Tanınan Yetkiler
2. Hazine ve Maliye Bakanlığına Tanınan Yetkiler
3. Yerel Yönetimlere Tanınan Yetkiler
IV. Vergide Eşitlik İlkesi v. Emlak Vergisi
1. Vergi Matrahından Kaynaklı Eşitsizlikler
2. Vergi Oranından Kaynaklı Eşitsizlikler
3. Vergi Kolaylıklarından Kaynaklı Eşitsizlikler
§12. YENİ BİR EMLAK VERGİSİ TASARIMI
I. Tasarım Parametreleri
1. Vergi Matrahı
2. Vergi Oranı
3. Vergi Kolaylıkları
II. Uygulama Parametreleri
1. İdari ve Teknik Alt Yapıyı Oluşturma
2. Geçiş Dönemindeki Sorunları Azaltma

BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE DEĞERLİ KONUT VERGİSİ: MEVCUT DURUM VE YENİ BİR TASARIM İÇİN ÖNERİLER
§13. TEORİDE VE UYGULAMADA DEĞERLİ KONUT VERGİSİ
I. Değerli Konut Vergisinin Kurucu Unsurları
1. Vergiyi Doğuran Olay
2. Verginin Konusu
3. Verginin Yükümlüsü
4. Verginin Matrahı
5. Verginin Oranı
6. Vergi Kolaylıkları
II. Vergilendirme İşlemleri
1. Yükümlülüğün Başlaması ve Sona Ermesi
2. Verginin Tarhı ve Tahakkuku
3. Verginin Tahsili
III. Vergi Güvenlik Önlemleri
§14. HAK VE İLKE SARMALINDA DEĞERLİ KONUT VERGİSİ: SORUNLAR/SAPTAMALAR
1. Mülkiyet Hakkı v. Değerli Konut Vergisi
2. Vergide Yasallık İlkesi v. Değerli Konut Vergisi
3. Vergide Eşitlik İlkesi v. Değerli Konut Vergisi
§15. YENİ BİR DEĞERLİ TAŞINMAZ VERGİSİ TASARIMI
I. Tasarım Parametreleri
1. Verginin Konusu
2. Verginin Matrahı
3. Verginin Oranı
II. Uygulama Parametreleri
§ 16. SONUÇ

KAYNAKÇA