İş Kazası Sayılan Hâller ve İş Kazasının Bildirilmesi

İÇİNDEKİLER

İçindekiler

Önsöz  7

Kısaltmalar  13

Giriş  17

Birinci Bölüm

İŞ KAZASI KAVRAMI

I. ÜLKEMİZDE İŞ KAZASI KAVRAMININ GELİŞİMİ  21

A. Genel Olarak  21

B. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi  22

C. Türkiye Cumhuriyeti Dönemi  22

II. İŞ KAZASI KAVRAMINA İLİŞKİN YÜRÜRLÜKTEKİ KANUNLAR  25

A. Genel Olarak  25

B. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu  26

C. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu  28

D. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu  30

İkinci Bölüm

5510 SAYILI KANUN’A GÖRE İŞ KAZASININ UNSURLARI

I. GENEL OLARAK  33

II. KAZAYA UĞRAYANIN SİGORTALI OLMASI  34

A. Genel Olarak  34

B. Sigortalı Sayılanlar  34

1. Genel Olarak  34

2. Sigortalının ya da İşyerinin Tescil Edilmemiş Olmasının Etkisinin Olmaması  37

3. İşverenin Prim Ödeme Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesinin Etkisinin Olmaması  39

C. Sigortalı Sayılmayanlar  40

D. Olayın Oluş Tarihinin Sigortalı Sayılmaya Etkisi  41

III. UĞRANILAN KAZA SONUCU BEDENSEL YA DA RUHSAL BİR ZARAR OLUŞMASI  42

A. Genel Olarak  42

B. Sigortalının Bedensel Bir Zarar Görmesi  44

1. Bedensel Zararın Kapsamı  44

2. Bedensel Zararın Ortaya Çıkması  50

C. Sigortalının Ruhsal Bir Zarar Görmesi  51

1. Ruhsal Zarar ve Manevi Zarar  51

2. Ruhsal Zararın Kapsamı  53

a. Genel Olarak  53

b. Bir Olay Sonucu Doğrudan Doğruya Ortaya Çıkan Ruhsal Zararlar  53

c. Bedensel Zarar Dolayısıyla Oluşan Ruhsal Zararlar  57

d. Malvarlığı Zararı Dolayısıyla Oluşan Ruhsal Zararlar  59

e. Ruhsal Zarar Dolayısıyla Oluşan Bedensel Zararlar veya Ölüm  60

3. Ruhsal Zararın Ortaya Çıkması  61

IV. KAZA İLE SİGORTALININ UĞRADIĞI ZARAR ARASINDA NEDENSELLİK BAĞININ OLMASI  62

V. KAZANIN KANUN’DA SAYILAN HÂLLERDEN BİRİNDE MEYDANA GELMESİ  65

A. Genel Olarak  65

B. Kazanın Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Olması  66

1. Genel Olarak  66

2. İşyeri Kavramı  67

a. Genel Olarak  67

b. 4857 sayılı Kanun’a göre İşyeri  67

c. 5510 sayılı Kanun’a göre İşyeri  67

3. Sigortalının İşyerinde Kaza Geçirmesi  69

C. Kazanın İşveren Tarafından Yürütülmekte Olan Bir İş ya da Sigortalının Kendi Yürütmekte Olduğu İş Nedeniyle Olması  71

1. İşveren Tarafından Yürütülmekte Olan Bir İş Nedeniyle Gerçekleşen Kaza  72

2. Kendi Adına ve Bağımsız Çalışan Sigortalının Yürütmekte Olduğu İş Nedeniyle Gerçekleşen Kaza  73

D. Kazanın Sigortalının İşveren Tarafından Başka Bir Yere Gönderilmesi Nedeniyle Asıl İşini Yapmaksızın Geçen Zamanlarda Olması  75

E. Kazanın Emziren Kadın Sigortalının Süt İzni Sırasında Olması  77

F. Kazanın Sigortalının İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşe Gidiş Gelişi Sırasında Olması  80

Üçüncü Bölüm

ÖZELLİK ARZ EDEN İŞ KAZASI DURUMLARI

I. GENEL OLARAK  85

II. SONRADAN, İSTEYEREK VEYA İÇTEN GELEN BİR ETKENLE OLUŞAN İŞ KAZALARI  86

A. Genel Olarak  86

B. Zararın Sonradan Ortaya Çıktığı İş Kazaları  86

C. Sigortalının Kendi Ağır Kusuru Nedeni İle Oluşan İş Kazaları  91

D. İçten Gelen Bir Etkenle Oluşan İş Kazaları  94

1. Genel Olarak  94

2. Kalp Krizi  95

3. Akciğer Ödemi  98

4. Beyin Kanaması  98

III. SİGORTALININ MÜCBİR SEBEP HÂLİNDE KAZAYA UĞRAMASI  99

IV. SİGORTALININ ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN AĞIR KUSURU İLE ZARARA UĞRAMASI  100

V. SİGORTALININ YURT DIŞINDA KAZAYA UĞRAMASI  101

VI. SİGORTALININ ALT İŞVERENİN İŞÇİSİYKEN KAZAYA UĞRAMASI  104

VII. GEÇİCİ (ÖDÜNÇ) İŞ İLİŞKİSİNDEKİ İŞÇİNİN KAZAYA UĞRAMASI  105

VIII. YENİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ VE BUNLARA BAĞLI OLUŞABİLECEK İŞ KAZALARI  107

A. Genel Olarak  107

B. Uzaktan Çalışma Sisteminde Oluşabilecek İş Kazaları  107

C. İnsansız Çalışma Sisteminde Oluşabilecek İş Kazaları  111

D. Uzaktan ve İnsansız Çalışma Sistemlerinde Oluşabilecek Kazaların İş Kazası Sayılması  114

Dördüncü Bölüm

İŞ KAZASININ BİLDİRİLMESİ VE TESPİTİ

I. İŞ KAZASININ BİLDİRİLMESİ  117

A. Genel Olarak  117

B. Bildirimin Yapılacağı Yerler Ve Kişiler  118

1. Sosyal Güvenlik Kurumu  118

2. Yetkili Kolluk Kuvvetleri  119

3. Özel İstihdam Bürosu  120

4. İşveren  121

C. Bildirimin Şekli  122

1. Genel Olarak  122

2. Elektronik Bildirim  123

3. Yazılı Bildirim  124

a. Genel Olarak  124

b. Postayla Bildirim  124

c. Doğrudan Kuruma Bildirim  125

D. Bildirim Yapmaya Yetkili ve Yükümlü Kişiler  125

1. Genel Olarak  125

2. İşveren ve Diğer Kişiler  126

3. Sigortalının Kendisi  127

4. Sağlık Hizmeti Sunucuları  128

5. Sigortalının Geride Kalan Hak Sahipleri  130

6. Geçici İşveren  130

7. Ölüm Belgesi Vermek Üzere Yetkilendirilen Kişiler  131

E. Bildirimin Süresi  133

F. Bildirimin Zamanında Yapılmaması  138

1. Genel Olarak  138

2. Bildirimin Zamanında Yapılmamasının Sonuçları  140

a. Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Ödenmemesi ya da Geri Alınması  140

b. Kurum Tarafından Yapılan ve İleride Yapılacak Olan Sosyal Sigorta Yardımlarının Tahsili  142

c. İdari Para Cezası  145

G. Gerçeğe Uygun Olmayan Bildirim Yapılması  148

H. Sigortalının Geçirdiği İş Kazasının Sosyal Güvenlik Kurumuna Bildirilmesini İstememesi  151

II. İŞ KAZASININ TESPİTİ  153

A. Genel Olarak  153

B. Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Yapılan Tespit  155

C. Yargı Tarafından Yapılan Tespit  157

1. Genel Olarak  157

2. Görevli Mahkeme  158

3. İspat Yöntemi  159

4. Zamanaşımı  160

Sonuç  163

Kaynakça  173

Kavramlar Dizini  183