Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirilmesi

Elinizde tuttuğunuz bu çalışma, “Avrupa Birliği Vize ve Taşıyıcı Yaptırımları Rejiminin Avrupa Birliği’ndeki Uluslararası Koruma Yükümlülüğü

Karşısında Değerlendirilmesi” başlığını taşıyan ve 21.06.2023 tarihinde jüri

önünde savunularak oybirliği ile başarılı bulunan yüksek lisans tezimin gözden geçirilmiş halidir. Bu vesile ile; tez yazım süresince desteklerini hiç esirgemeyen, akademik çalışmalarında gösterdiği disiplin ve titizliği kendime örnek aldığım sevgili danışmanım Prof. Dr. İlke Göçmen’e, bu süreçte âdeta bir

eş danışman gibi tezimle ilgilenen ve hiç bıkmadan her soruma yanıt veren

sevgili hocam Dr. Öğr. Neva Övünç Öztürk’e ve destekleri ile bu sürecin daha

kolay geçmesini sağlayan, tezimi büyük bir dikkatle okuyarak tavsiyelerde

bulunan sevgili hocam Doç. Dr. Kâzım Sedat Sirmen’e sonsuz teşekkür ederim.

Asistanları ile sık sık keyifli tartışmalar yapan ve bu süreçte de tez konum

üzerine benimle zihin açıcı sohbetlerde bulunan sevgili hocam Prof. Dr. Rifat

Erten başta olmak üzere, tez yazım sürecinde görevlendirme ile asistan olarak

çalıştığım Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki tüm hocalarıma ve

asistan arkadaşlarıma; bugünlere gelmemde büyük emeği olan lisans hayatımı

geçirdiğim Yeditepe Hukuk Fakültesi ailesine, özellikle beni akademiye yönlendiren Prof. Dr. Oktay Uygun ve uluslararası koruma hukukunu ilk kez kendisinden dinlediğim Prof. Dr. Nuray Ekşi’ye canı gönülden teşekkür ederim.

Lisans eğitimimin son senesinde bünyesinde staj yaptığım, mülteci haklarını kendisine dert edinen Yıldırım Hukuk Bürosu ailesine, bana mülteci hukuku pratiğini öğrettikleri ve bu konuda geniş bir perspektif kazandırarak ileriki hayatımın şekillenmesinde oynadıkları önemli rol için ve avukatlık yasal

stajını yanında yaptığım Av. Dr. Oğuzkan Güzel’e, kariyerimin henüz çok başındayken tavsiyeleri ve tecrübeleriyle gösterdiği yol için ne kadar teşekkür

etsem azdır.

8

Tez yazım süresince desteklerini her zaman hissettiğim, kıymetli görüş

ve önerileri ile çalışmaya katkı sağlayan sevgili dostlarım ve çok değerli meslektaşlarım Ar. Gör. Merve Sizer, Ar. Gör. Ahmet Ata, Ar. Gör. Alperen Erdoğan, Ar. Gör. Dilan Yıldırım, Ar. Gör. Müşerref Gülsüm Özdemir ve Av.

Bekir Bozdağ başta olmak üzere, yanımda olan tüm arkadaşlarıma içtenlikle

teşekkür ederim.

Bana akademi sevgisini kazandıran, entelektüel birikimine her zaman

hayran olduğum sevgili babam Ali Coşkun’a, her yorulduğumda sevgisi ve

desteği ile bana güç veren sevgili annem Mahinur Coşkun’a, varlıkları ile hayatımı renklendiren sevgili kardeşlerim Hüseyin Furkan Coşkun, Büşra Coşkun, Şule Rabia Coşkun, Meryem Sonay Coşkun’a ve tez çalışmasının başında dünyaya gelerek tezimle beraber büyüyen, tüm tatlılığı ile bu zorlu süreci kolaylaştıran biricik yeğenim Yâde Coşkun’a tüm kalbimle teşekkür ederim.

Yüksek lisans eğitimim süresince 2210-A Genel Yurt İçi Yüksek Lisans

Burs programı kapsamında destek aldığım ve halihazırda da doktora bursiyeri

olduğum Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na katkıları dolayısıyla teşekkür ederim.

Ve son olarak, değerli emekleri ile çalışmamın kitap haline getirilmesini

sağlayan sevgili Muharrem Başer ve tüm değerli Yetkin Yayıncılık çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım.

Ar. Gör. Başak İrem COŞKUN

 Ankara, 2023.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ.................................................................................................7

İÇİNDEKİLER ...................................................................................9

KISALTMALAR ..............................................................................15

GİRİŞ .................................................................................................19

KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE İNCELEME PLANI..........19

I. KONUNUN TAKDİMİ ..............................................................19

II. KONUNUN ÖNEMİ ..................................................................23

III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME

PLANI.........................................................................................24

BİRİNCİ BÖLÜM

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE ULUSLARARASI KORUMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE VE BİRLİK SINIR REJİMİNE

GENEL BAKIŞ

§1. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE ULUSLARARASI KORUMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ..............................29

I. Uluslararası Hukuk Ekseninde Uluslararası Koruma

Yükümlülüğünün Genel Görünümü............................................30

A. Uluslararası Koruma Kavramı ..................................30

B. Uluslararası Koruma Yükümlülüğünün Kişi

Bakımından Kapsamı................................................35

C. Uluslararası Koruma Yükümlülüğünün Konu

Bakımından Kapsamı................................................39

1. Geri Göndermeme İlkesi (The Principle

of Non-Refoulement).........................................40

10

a. İlgili Uluslararası Sözleşmelerdeki

Görünümü......................................................41

b. Uygulamadaki Karşılığı ................................44

2. Sığınma (Aramak için Ayrılma) Hakkı..............46

a. Ayrılma Hakkı...............................................49

b. Sığınma Arama Hakkı...................................52

D. Uluslararası Koruma Yükümlülüğünün Yer

Bakımından Kapsamı................................................56

1. Genel Olarak ......................................................56

2. İlgili Uluslararası Sözleşmelerdeki

Görünümü ..........................................................59

3. AİHM’nin “Sınır Ötesi Yetki” İçtihadı..............62

II. Avrupa Birliği’nde “Ek” Uluslararası Koruma

Yükümlülüğü ..............................................................................68

A. Avrupa Birliği Koruma Rejiminin

Kaynakları.................................................................69

1. Uluslararası Koruma Hukuku ve İnsan

Hakları Hukuku’nun Etkisi ................................69

2. Ortak Avrupa Sığınma Sistemi ..........................72

3. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı.....................76

B. Avrupa Birliği Koruma Rejiminin

Tamamlayıcı Etkisi ...................................................77

1. Kişi Bakımından Tamamlayıcı Etkisi................78

2. Konu Bakımından Tamamlayıcı Etkisi..............81

a. Sığınma Sağlanma Hakkı

Bakımından ...................................................81

b. Sığınma Prosedürlerine Etkili Erişim

Hakkı Bakımından.........................................84

3. Yer Bakımından Tamamlayıcı Etkisi.................85

11

III. Değerlendirme ve Sonuç.............................................................89

§2. BİRLİK SINIR REJİMİ VE ENTEGRE SINIR YÖNETİMİNİN

GENEL GÖRÜNÜMÜ.......................................................................90

I. Tarihi Gelişim: Sınır Kontrol Yetkisi Neden, Nasıl ve

Ne Ölçüde Birlik Düzeyine Taşınmıştır? ....................................91

A. Birinci Etap: İç Sınırların Kaldırılması

Gündemi....................................................................92

B. İkinci Etap: Schengen İş Birliği ve Uygulama

Sözleşmesi.................................................................95

C. Üçüncü Etap: Maastricht Antlaşması ve Üçlü

Sütun Sistemi ............................................................98

D. Dördüncü Etap: Amsterdam Antlaşması ve

Entegre Sınır Yönetimi’nin

Kavramsallaşması ...................................................100

1. Genel Olarak ....................................................100

2. Entegre Yönetim Sistemi’nin

Kavramsallaşması ............................................103

E. Beşinci Etap: Lizbon Antlaşması ve Entegre

Sınır Yönetimi’nin Ortak Rejim Haline

Getirilmesi...............................................................107

II. Güncel Yasal Çerçeve ...............................................................113

A. Schengen Uygulama Sözleşmesi.............................114

B. Schengen Sınır Kodu ..............................................115

III. Değerlendirme ve Sonuç...........................................................119

İKİNCİ BÖLÜM

ÜÇÜNCÜ ÜLKE TEDBİRLERİ VE BUNLARIN AVRUPA

BİRLİĞİ’NDEKİ ULUSLARARASI KORUMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE UYUMUNUN DEĞERLENDİRMESİ

§3. BİRLİK VİZE REJİMİ AÇISINDAN ..................................................124

I. Avrupa Birliği Vize Rejiminin Genel Görünümü..........................127

A. Vize Listeleri Tüzüğü ..................................................128

12

B. Vize Formatı Tüzüğü ...................................................130

C. VIS Tüzüğü..................................................................131

D. Avrupa Birliği Ortak Vize Tüzüğü ..............................133

1. Kapsamı ..............................................................134

2. Usul ve Esasları...................................................136

a. Birinci Aşama...............................................136

b. İkinci Aşama ................................................138

c. Üçüncü Aşama .............................................140

3. İnsani Vize (Humanitarian Visa)........................141

II. VİZE REJİMİNİN AVRUPA BİRLİĞİ’NDEKİ ULUSLARARASI KORUMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE UYUMUNUN DEĞERLENDİRMESİ .....................143

A. İkincil Mevzuat Açısından Değerlendirme..................144

1. Vize Listeleri Tüzüğü Bakımından .....................144

2. Vize Formatı Bakımından...................................147

3. VIS Tüzüğü Bakımından.....................................147

4. Vize Kodu Bakımından....................................149

a. Vize Başvurusunun Yetkili Mercide

Yapılması Bakımından................................150

b. Vize Başvurusunun Kabul

Edilebilirlik Değerlendirmesi

Bakımından .................................................151

c. Vize Başvurusunun Esastan

Değerlendirilmesi Bakımından ...................153

d. İnsani Vize Bakımından ..............................154

1. Takdir Hakkı Sorunu........................................155

2. Özel Prosedürlerden Yoksunluk Sorunu..........159

B. Bütüncül Olarak Değerlendirme ve Öneriler..........160

§4. BİRLİK TAŞIYICI YAPTIRIMLARI REJİMİ AÇISINDAN..........165

13

I. Avrupa Birliği Taşıyıcı Yaptırımları Rejiminin Genel

Görünümü .................................................................................170

A. Genel Sorumluluk ...................................................171

1. Uygulama Sözleşmesi’nin 26’ncı

Maddesi Çerçevesinde .....................................171

2. Tamamlayıcı Direktif Çerçevesinde ................172

B. Hava Yolu Özelinde Sorumluluk............................175

C. Deniz Yolu Özelinde Sorumluluk...........................178

D. Avrupa Birliği Göç İrtibat Görevlilerinin

Rejimdeki Etkisi......................................................181

II. Taşıyıcı Yaptırımları Rejiminin Avrupa Birliği’ndeki

Uluslararası Koruma Yükümlülüğüne Uyumunun

Değerlendirmesi........................................................................185

A. Rejimdeki Temel Sorunlar Açısından

Değerlendirme.........................................................185

1. Sığınmacıların Rejim Kapsamına Girip

Girmediği Sorunu.............................................185

2. Sınır ve Göç Kontrol Yetkisinin Özel

Kişilere “Eksik” Aktarımı Sorunu

(Imperfect Delegation).....................................188

3. Rejime İçkin Gizli Zorlama Etkisi

(Hidden Coercion) ...........................................193

B. Bütüncül Değerlendirme ve Öneriler......................197

SONUÇ.............................................................................................203

KAYNAKÇA ...................................................................................211

APAN, Ahmet. : AB’de Taşıyıcı Yaptırımları Yoluyla Göçmen Kontrolünün

Özelleştirilmesinin Temel Haklar Açısından Bir Analizi. Ankara

Avrupa Çalışmaları Dergisi, 19.1: 25-54

AKSAR, Yusuf. : Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019 [“Uluslararası Hukuk-I”].

AKSAR, Yusuf. : Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019 [“Uluslararası Hukuk-II”].

ALLAIN, Jean. : The jus cogens Nature of non‐refoulement. International

Journal of Refugee Law, 2001, 13.4: 533-558, s. 538; Comparative

Law Review, 1988-1989, vol. 12.

AYBAY, Rona. : Amerikan, İngiliz ve Türk Hukuk Sistemlerinde Yurt Dışına

Çıkma ve Yurda Girme Özgürlüğü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 1975.

AYBAY, Rona. : Yurt Dışına Çıkma ve Yurda Girme Özgürlüğü Konusunda

Uluslararası Düzenlemeler, Prof. Dr. Mahmut Koloğlu’ya 70’inci

Yaş Armağanı, AÜHF Yayınları No: 367.

AYBAY, Rona. ÖZBEK, Nimet. ERSEN-PERÇİN, Gizem. : Vatandaşlık

Hukuku. Siyasal Kitapevi, Ankara, 2019.

AZAKLI-KÖSE, Miray. : Uluslararası Hukukta Eylemin Devlete Atfedilmesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Ülke Dışı

Yetki Arasındaki İlişki. Public and private international law bulletin, 2021, 41.1: 261-285.

AZOULAI, Loïc; DE VRIES, Karin (ed.). : EU Migration Law: Legal Complexities and Political Rationales. OUP Oxford, 2014.

BAIRD, Theodore; SPIJKERBOER, Thomas. : Carrier Sanctions and The

Conflicting Legal Obligations of Carriers: Addressing Human

Rights Leakage. Amsterdam LF, 2019, 11: 4.

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

212

BARNARD, Catherine : The Substantive Law of the EU: The Four Freedoms.

Oxford University Press, 2010.

BAST, Jürgen; VON HARBOU, Frederick; WESSELS, Janna. : Human

Rights Challenges to European Migration Policy: The REMAP

Study. Bloomsbury Publishing, 2022.

BAŞARAN, Ece.

: Evaluation Of The “Carriers’ Liability” Regime as a Part of the EU Asylum

Policy Under Public International Law. Uluslararası Hukuk ve Politika, 2008, 15: 149-163.

BAYKAL, Sanem; GÖÇMEN, İlke. : Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.

BAYRAM-DUMLUDAĞ, M. Sinem. : “Geçici Korunanların Sınır Dışı Edilmesi Bakımından AB Geçici Koruma Yönergesi ile Türk Mevzuatının Karşılaştırması”, BAYRAKTAROĞLU ÖZÇELİK, Gülüm

ve AKTAN, Elçin (eds), Avrupa ve Uluslararası Göç Hukuku,

Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2022.

BESSON, Samantha. : Due Diligence and Extraterritorial Human Rights Obligations-Mind the Gap!. ESIL Reflections, 2020.

BLOOM, Tendayi; RISSE, Verena. : Examining Hidden Coercion at State

Borders: Why Carrier Sanctions Cannot Be Justified. Ethics &

Global Politics, 2014, 7.2: 65-82.

BOZKURT, Enver; KÖKTAŞ, Arif. : Avrupa Birliği Hukuku. Yetkin Yayınları, Ankara, 2012

CARRERA, Sergio. : The EU Border Management Strategy: FRONTEX And

the Challenges of Irregular Immigration in The Canary Islands.

CEPS, 2007.

CESARZ, Maciej. : Carriers’ Liability in The European Union in the Era of

Migration and the Refugee Crisis. Border and Regional Studies,

2019, 7.1: 7-24

K a y n a k ç a

213

CHETAIL, Vincent. : “Moving towards an integrated approach of refugee

law and human rights law”, COSTELLO, Cathryn, FOSTER

Michelle and MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook for International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

CRAIG, Paul; DE BÚRCA, Gráinne. : EU Law: Text, Cases, and Materials

UK Version. Oxford University Press, USA, 2011.

CRAWFORD, James. : The International Law Commission's Articles on

State Responsibility: Introduction, Text and Commentaries. Cambridge University Press, 2002.

CRUZ, Antonio, et al. : Shifting responsibility: Carriers' Liability in the Member States of the European Union and North America. Stoke-onTrent: Trentham Books, 1995.

ÇELİKEL, Aysel. : Yabancılar Hukuku, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2022.

ÇİÇEKLİ, Bülent. : 6458 Sayılı Kanunla Güncellenmiş Yabancılar ve Mülteci Hukuku. Seçkin Yayıncılık, 2016.

D’ASPREMONT, Jean, et al. : Sharing responsibility between non-state actors and states in international law: introduction. Netherlands International Law Review, 2015, 62: 49-67.

DE VATTEL, Emer. The Law of Nations, Bk 1, Ch. XIX [1797], Liberty

Fund, 2008.

DEN HEIJER, Maarten. : Europe and extraterritorial asylum. Bloomsbury

Publishing, 2012 [“Extraterritorial Asylum”].

DEN HEIJER, Maarten. “Article 18–Right to asylum”. PEERS, Steve et. all

(eds.). The EU Charter of Fundamental Rights. Nomos Verlagsgesellschaft, 2022 [“Article 18”].

DEN HEIJER, Maarten. : Visas and Non-discrimination. European Journal

of Migration and Law, 2018, 20.4: 470-489 [“Visas and Non-discriminations”].

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

214

ERTEN, Rıfat. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hakkında Genel

Bir Değerlendirme. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

19:1.

FELLER, Erika. : Carrier Sanctions and International Law. International

Journal of Refugee Law, 1989, 1.1: 48-66.

FERNHOUT, Roel. : Justice and Home Affairs: Immigration and Asylum

Policy. From JHA cooperation to Communitarisation. Reforming

the Treaty on European Union. The Legal Debate, 1996.

FINK, Melanie. : Frontex And Human Rights: Responsibility In 'Multi-Actor

Situations' Under the ECHR And EU Public Liability Law. Oxford

University Press, 2018.

FISHER, Betsy L. : Doors to Safety: Exit West, Refugee Resettlement, and

the Right to Asylum. Mich. L. Rev., 2018, 117: 1119.

FOBLETS, Marie-Claire SFG. : Europe and Its Aliens after Maastricht-The

Painful Move to Substantive Harmonization of Member-States'

Policies towards Third-Country Nationals. Am. J. Comp. L., 1994,

42: 783.

FULLERTON, Maryellen. : Restricting the Flow of Asylum-Seekers in Belgium, Denmark, the Federal Republic of Germany, and the Netherlands: New Challenges to the Geneva Convention Relating to the

Status of Refugees and the European Convention on Human

Rights. Va. J. Int'l L., 1988, 29: 33.

GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas. : Access to Asylum: International

Refugee Law and The Globalisation of Migration Control. Cambridge University Press, 2011 [“Access to Asylum”].

GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas. : “The Perfect Storm: Sovereignty

Games and The Law and Politics of Boat Migration”, MORENOLAX, Violeta; PAPASTAVRIDIS, Efthymios (ed.). 'Boat Refugees' and Migrants at Sea: A Comprehensive Approach: Integrating Maritime Security with Human Rights. Brill, 2016.

K a y n a k ç a

215

GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas; FEITH TAN, Nikolas. : “Extraterritorial Migration Control and Deterrence”, COSTELLO, Cathryn,

FOSTER Michelle and MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook

for International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas; HATHAWAY, James C. : Non-refoulement in a World of Cooperative Deterrence. Colum. J. Transnat'l L., 2014, 53: 235

GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas, SCHECHINGER, Jessica. : “Private Actor Involvement in Migration Management”, André Nollkaemper, Ilias Plakokefalos, eds, The Practice of Shared Responsibility in International Law, Cambridge University Press, 2017.

GARCIANDIA, Rosana. : State Responsibility and Positive Obligations in

The European Court of Human Rights: The Contribution of The

ICJ in Advancing Towards More Judicial Integration. Leiden Journal of International Law, 2020, 33.1: 177-187.

GIBNEY, Matthew. : Beyond the bounds of responsibility: western states and

measures to prevent the arrival of refugees. Global migration perspectives, 2005, 22: 1-23.

GIL-BAZO, María-Teresa. : Asylum as a General Principle of International

Law. International Journal of Refugee Law, 2015, 27.1: 3-28.

GIL-BAZO, María-Teresa. “Article 4- Prohibition of Torture and Inhuman

or Degrading Treatment or Punishment”. PEERS, Steve et. all

(eds.). The EU Charter of Fundamental Rights. Nomos Verlagsgesellschaft, 2022 [“Article 4”].

GIL-BAZO, María-Teresa. : The Charter of Fundamental Rights of the European Union and the Right to be Granted Asylum in the Union's

Law. Refugee Survey Quarterly, 2008, 27.3: 33-52 [“The Charter”].

GIUFFRÉ, Mariagiulia. : “Access to asylum at sea? Non-refoulement and a

comprehensive approach to extraterritorial human rights obligations”, MORENO-LAX, Violeta; PAPASTAVRIDIS, Efthymios

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

216

(ed.), Boat Refugees' and Migrants at Sea: A Comprehensive Approach: Integrating Maritime Security with Human Rights. Brill,

2016. [“Access to Asylum at Sea”]

GIUFFRÉ, Mariagiulia. : State Responsibility Beyond Borders: What legal

basis for Italy’s push-backs to Libya?. International Journal of

Refugee Law, 2012, 24.4: 692-734 [“State Responsibility”].

GOODWIN-GILL, Guy S. International Law and The Movement of Persons Between States. Oxford, 1978. [“Movement of Persons”].

GOODWIN-GILL, Guy S. :

Non-Refoulement and the New Asylum Seekers, Virginia Journal of International Law, 1985-1986, vol. 26, 897. [“Non-Refoulement”].

GOODWIN-GILL, Guy S.; MCADAM, Jane. : The Refugee in International Law. Oxford University Press, 2022.

GÖÇMEN, İlke. Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları Bakımından Normlar Hiyerarşisi, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, 2013.

GÖÇMEN, İlke. : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Avrupa Birliği

ve Türkiye Göç Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015 [“Göç

Hukuku”]

GÖÇMEN, İlke. Visa Issue between EU and Türkiye, Legal Issuesin Türkiye

– European Union Relations (International Conference Proceedings), 2022.

GRAHL-MADSEN, Atle. : Territorial Asylum, Almqvist & Wiksell, and

Dobbs Ferry, NY: Oceana, 1980 [“Territorial Asylum”].

GUIRAUDON, Virginie. “Before the EU border: remote control of the ‘huddled masses”. GROENENDIJK, Kees; GUILD, Elspeth; MINDERHOUD, Paul (ed.). In search of Europe's Borders. Brill

Nijhoff, 2002.

GUILD, Elspeth; GRUNDLER, Maja. : “The EU Visa Policy: To Deter and

To Facilitate”. JUSS, Satvinder Singh (ed.). Research Handbook

on International Refugee Law, Edward Elgar Publishing, 2019.

K a y n a k ç a

217

GUILD, Elspeth. : Moving the Borders of Europe. Lovaina: Katholieke University, 2001.

GUIRAUDON, Virginie. : Before the EU border: remote control of the “huddled masses”, GUILD, Elspeth et. all (eds), In search of Europe's

Borders. Brill Nijhoff, 2002.

GÜNDÜZ, Aslan. : Milletlerarası Hukuk. Konu Anlatımı, Temel Belgeler,

Örnek Kararlar, Savaş Yayınevi, Ankara, 2021.

HADDAD, Emma. : The Refugee in International Society: Between Sovereigns. Cambridge University Press, 2008.

HANNUM, Hurst. : The UDHR in National and International Law. Health

and Human rights, 1998.

HANNUM, Hurst. : The Right to Leave and Return in International Law.

Martinus Nijhoff, 1987.

HARVEY, Colin; BARNIDGE JR, Robert P. : Human rights, free movement, and the right to leave in international law. International

Journal of Refugee Law, 2007, 19.1: 1-21.

HATHAWAY, James C. : The rights of refugees under international law.

Cambridge University Press, 2021.

HATHAWAY, James C. : “The Architecture of the UN Refugee Convention

and Protocol”, COSTELLO, Cathryn; FOSTER Michelle and

MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook for International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

HATHAWAY, James C.; FOSTER, Michelle. : The Law of Refugee Status.

Cambridge University Press, 2014.

İNELİ-CİĞER, Meltem. : An Analysis of The European Court of Human

Rights Judgment in The Case of ND and NTV SPAIN1. Law and

Justice Review, 2021, 21: 253-274.

JAGERSKİOLD, Stig. : “The Freedom of Movement”. HENKIN, Louis

(ed.), The International Bill of Rights. Columbia University Press,

1981.

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

218

JENSEN, Ulla Iben. : Humanitarian Visas: Option or Obligation? CEPS Liberty and Security in Europe No. 68, 27 October 2014.

KARAGÖZOĞLU, Ceren. : İnsan Hakları Sözleşmelerinin Ülke Dışına Uygulanabilirliği Çerçevesinde Devletin Yetkisi ve Sorumluluğu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Doktora Tezleri Dizisi No: 6, Onikilevha Yayınları, İstanbul, 2023.

KARYOTIS, Georgios. : European migration policy in the aftermath of September 11: The security–migration nexus. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 2007, 20.1: 1-17.

KILPATRICK, Richard L.; SMITH, Adam. Balancing the SAR Responsibilities of States and Shipmasters. In: Securitising Asylum Flows.

Brill Nijhoff, 2020.

KLABBERS, Jan. International law. Cambridge University Press, 2017.

KLUG, Anja. : “Regional developments: Europe”, ZIMMERMANN, Andreas; DÖRSCHNER, Jonas and MACHTS, Felix (eds), The 1951

Convention Relating to The Status of Refugees and Its 1967 Protocol: A Commentary. Oxford University Press, 2011.

KÖKTAŞ, Arif : “Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı. Avrupa Birliği Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar”, AKÇAY, Belgin ve

GÖÇMEN, İlke (eds), Avrupa Birliği. Tarihçe, Teoriler, Kurumlar

ve Politikalar. Seçkin Yayınları, Ankara, 2014.

KUTUCU, A. Serçin : Avrupa Birliği'nde Üçüncü Devlet Vatandaşlarının

Serbest Dolaşımı: Ortak Sınır Denetimi ve Vize Politikası. Seçkin

Yayıncılık, Ankara, 2014.

LABAYLE, Henri. : “The Impact of Article 18 of the Charter of Fundamental

Rights”, DE BRUYCKER, P., et al. Setting up a Common European Asylum System: Report on the application of existing instruments and proposals for the new system. Parlement européen,

2010.

K a y n a k ç a

219

LAMBERT, Héléne. : “Customary Refugee Law”. COSTELLO, Cathryn,

FOSTER Michelle and MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook

for International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

LAUTERPACHT, Elihu; BETHLEHEM, Daniel. : The scope and content

of the principle of non-refoulement: Opinion, Refugee protection

in international law: UNHCR’s global consultations on international protection, 2003, 87-177.

LAUTERPACHT, Hersch. : The Universal Declaration of Human Rights.

Brit. YB Int'l L., 1948, 25: 354 [“Declaration”].

MAJCHER, Izabella : The European Union Returns Directive and Its Compatibility with International Human Rights Law: Analysis of Return Decision, Entry Ban, Detention, and Removal, Brill Nijhoff,

2020.

MATHEW, Penelope. : “Non-refoulement”, COSTELLO, Cathryn, FOSTER Michelle and MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook for

International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

MC NAMARA, Frank. : Member state responsibility for migration control

within third states–Externalisation revisited. European Journal of

Migration and Law, 2013, 15.3: 319-335.

MCADAM, Jane. : Complementary Protection in International Refugee Law.

OUP Oxford, 2007.

MOCK, William B.T. DEMURO, Gianmario. Human Rights in Europe,

Commentary on the Charter of Fundamental Rights of the European Union. Carolina Academic Press, 2010.

MOMTAZ, Djamchid. : “Attribution of Conduct to The State: State Organs

and Entities Empowered to Exercise Elements of Governmental

Authority", CRAWFORD, James, et al. (ed.), The Law of International Responsibility. Oxford University Press, 2010.

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

220

MONAR, Jörg : Justice and Home Affairs. JONE, Erik and ANAND, Menon

(eds), The Oxford Handbook of the European Union, OUP Oxford,

2012.

MOORE, John Bassett. : A Digest of International Law. US Government

Printing Office, 1906.

MORENO-LAX, Violeta. : Accessing Asylum in Europe: Extraterritorial

Border Controls and Refugee Rights Under EU Law. Oxford University Press, 2017.

MORENO-LAX, Violeta. : Must EU Borders have Doors for Refugees? On

the Compatibility of Schengen Visas and Carriers' Sanctions with

EU Member States' Obligationsto Provide International Protection

to Refugees. European Journal of Migration and Law, 2008, 10.3:

315-364.

MORENO-LAX, Violeta; GIUFFRÉ, Mariagiulia. : “The Rise of Consensual Containment: From ‘Contactless Control’ to ‘Contactless Responsibility’ for Forced Migration Flows” JUSS, Satvinder Singh

(ed.). Research Handbook on International Refugee Law, Edward

Elgar Publishing, 2019.

MORGENSTERN, Felice. : The Right of Asylum. Brit. YB Int'l L., 1949, 26:

327.

NICHOLSON, Eleanor Taylor. : Cutting Off the Flow: Extraterritorial Controls to Prevent Migration. Issue Brief, the Chief Justice Earl Warren Institute on Law and Social Policy, University of California,

Berkley Law School, 2011.

NICHOLSON, Frances. : Implementation of The Immigration (Carriers’ Liability) Act 1987: Privatising Immigration Functions at the Expense of International Obligations?. International & Comparative

Law Quarterly, 1997, 46.3: 586-634.

NOLL, Gregor. : Seeking Asylum at Embassies: A Right to Enter under International Law?’ International Journal of Refugee Law, 2005, 17:

542.

K a y n a k ç a

221

ODMAN, M. Tevfik. : Mülteci Hukuku. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler

Fakültesi, İnsan Hakları Merkezi, 1995.

OPPENHEIM, L. F. Lawrence. ed. LAUTERPACHT, Hersch. : International Law: A Treatise. Vol. 1 Peace. London: Longmans Green,

1955,

ÖZCAN, Mehmet. : Avrupa Birliği Sığınma Hukuku: Ortak Bir Sığınma Hukukunun Ortaya Çıkışı. USAK, Ankara, 2005, s. 5 vd.

ÖZTÜRK, Neva Övünç. : Avrupa Birliği Temel Haklar Şartında Yer Alan

Sığınma Hakkının Tahlili. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Dergisi 3.2 (2012): 187-229.

ÖZTÜRK, Neva Övünç. : Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.

PARLAK, Türkan Melis. : Avrupa Birliği Mülteci Hukuku Reformunda Düzensiz Göçmenlerin Statüleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.

PASTORE, Ferruccio. : “Visas, Borders, Immigration: Formation, Structure,

and Current Evolution of the EU Entry Control System”,

WALKER, Neil (ed.), Europe's Area of Freedom, Security and

Justice, Oxford University Press, 2004.

PAZARCI, Hüseyin : Uluslararası Hukuk, Turhan Kitapevi, Ankara, 2022.

PEERS, Steve, et al. (ed.). : EU Immigration and Asylum Law (Text and

Commentary): Second Revised Edition. Brill Nijhoff, 2012 [“EU

Immigration and Asylum Law”].

PEERS, Steve. : EU Justice and Home Affairs Law: Volume I: EU Immigration and Asylum Law. Oxford University Press, 2016 [“EU JHA

Law”].

PRICE, Matthew E. : Rethinking Asylum: History, Purpose, and Limits.

Cambridge University Press, 2009.

RODENHÄUSER, Tilman. : Another Brick in The Wall: Carrier Sanctions

and The Privatization of Immigration Control. International Journal of Refugee Law, 2014, 26.2: 223-247.

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

222

ROSAS, Allan. “The Charter and Universal Human Rights Instruments”.

STEVE, Peers at. all. (eds.). PEERS, Steve et. all (eds.). The EU

Charter of Fundamental Rights. Nomos Verlagsgesellschaft, 2022

RYAN, Bernard. : Extraterritorial Immigration Control: What Role for Legal

Guarantees? In: Extraterritorial Immigration Control. Brill

Nijhoff, 2010 [“Extraterritorial Immigration Control”].

RYAN, Bernard. : “The Migration Crisis and the European Union Border Regime”, CREMONA, Marise and SCOTT Joanne (eds),

EU Law Beyond EU Borders: The Extraterritorial Reach of EU Law, Oxford

University Press, 2019 [“Migration Crisis”].

RYNGAERT, Cedric. : Jurisdiction in International Law. OUP Oxford,

2008.

SCHUTTE, Julian JE. : Schengen: Its Meaning for the Free Movement of

Persons in Europe. Common Market L. Rev., 1991, 28: 549.

SHACKNOVE, Andrew E. : “Who is a Refugee?”, Ethics, 1985, 95.2: 274-

284.

SHAW, Malcolm N., çev. ed. KAYA, İbrahim. : Uluslararası Hukuk. Türkiye

Bilimler Akademisi (TÜBA), Ankara, 2018.

SİRMEN, Kazım Sedat; ASAR, Bilge ERSON. : Şikago Konvansiyonu’nun

83 BIS Maddesinin Uluslararası ve Türk Havacılık Hukukuna Etkileri. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8.1: 287-318.

SCHOLTEN, Sophie; MINDERHOUD, Paul. : Regulating Immigration

Control: Carrier Sanctions in The Netherlands. European Journal

of Migration and Law, 2008, 10.2: 123-147.

SPIJKERBOER, Thomas; DEN HEIJER, Maarten. : Coercion, Prohibition,

and Great Expectations: The Continuing Failure of the Common

European Asylum System. Common Market Law Review, 2016,

53.3.

TAYLOR, Savitri. : “Offshore Barriers to Asylum Seeker Movement: The

Exercise of Power Without Responsibility?”, MCADAM, Jane

K a y n a k ç a

223

(ed), Forced Migration, Human Rights and Security,

Bloomsbury Publishing, 2008.

THYM, Daniel. : European Migration Law. Oxford University Press, 2023.

TIMMERMANS, C. W. A. : “Free Movement of Persons and the Division

of Powers between the Community and Its Member States–Why

Do It the Intergovernmental Way?.” KELLERMANN, Alfred E et.

All. (eds), Free Movement of Persons in Europe: Legal Problems

and Experiences, BRILL, 1993.

TOLUNER, Sevin. : Milletlerarası Hukuk Dersleri: Devletin Yetkisi, Beta,

İstanbul, 1996.

TORPEY, John C. : The Invention of The Passport: Surveillance, Citizenship

and The State. Cambridge University Press, 2000.

TSOURDI, Evangelia; DE BRUYCKER, Philippe. : Research Handbook

on EU Migration and Asylum Law. Edward Elgar Publishing,

2022.

TSOURDI, Lilian. : “Regional Regimes: Europe” COSTELLO, Cathryn,

FOSTER Michelle and MCADAM, Jane (eds), Oxford Handbook

for International Refugee Law, Oxford University Press, 2021.

UZUN, Ekin Deniz. : The Refugee in Law and Practice: In the Face of Western States’ Pushback Policies. Public and Private International

Law Bulletin, 42.1.

ÜMİT, Ceyda. : Avrupa Birliği Hukukunda Üçüncü Ülke Vatandaşları. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.

WALKER, Neil. : Justice and Home Affairs. The International and Comparative Law Quarterly, 1998, 47.1: 231-238.

WOOLLARD, Catherine. Has the Mediterranean refugee crisis undermined

European values. IEMed Mediterraneum Yearbook 2018, 2018,

150-156.

Avrupa Birliği Hukukunda Vize ve Taşıyıcı Yaptırımlarının Uluslararası Koruma Açısından Değerlendirmesi

224

WORSTER, William Thomas. : The Contemporary International Law Status

of the Right to Receive Asylum. International Journal of Refugee

Law, 2014, 26.4: 477-499.

YILDIZ, Ayselin; TURHAN, Ebru. : Entegre Sınır Yönetimi ve FRONTEX

ile İlişkiler Bağlamında Türkiye’nin AB ile Harici Farklılaştırılmış

Entegrasyonu. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21.Özel Sayı: 211-231.

YILMAZ-EREN, Esra. Mülteci Hukukunda Geçici Koruma. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.