Anonim Şirket Yönetim Kurulunda Belirli Grupların Temsil Edilme Hakkı

Anonim Şirket Yönetim Kurulunda Belirli Grupların Temsil Edilme Hakkı

Av. Ersin OĞUZ

2019/10 1. Baskı, 184 Sayfa

ISBN 978-975-02-5770-4

Anonim şirketlerde şirketin kuruluşunda veya kuruluş sonrası imtiyazlı paylar oluşturulmuş ise bu imtiyazlara esas sözleşmede yer verilmesi gerekmektedir. Esas sözleşmeye konulabilecek bu imtiyazlardan birisi de TTK m.360'da düzenlenen, belirli grupla¬rın yönetim kurulunda temsil edilme hakkıdır, imtiyazların genel özelliklerine aykırı olarak paylara bağlı olmayan bu imtiyaz uygulamada daha önce yer almasına rağmen TTK ile kanuni dayanağa kavuşmuştur ve kapsamı genişletilmiştir. Bu hakkın tanınacağı belirli grupların kapsamını belirli pay grupları, özellik ve nitelikleriyle belirli bir grup oluşturan pay sahipleri ve azlık oluşturmaktadır. Hakkın ilgili belirli gruplara tanınması tamamen ihtiyari nitelik taşımaktadır ve bu karar kurucuların veya genel kurulun iradesine bırakılmıştır.

Yönetim kurulunda temsil edilme hakkı, hukuk sistemimizde genişletilmiş kapsamı ile yeni bir olgudur ve imtiyazların genel niteliklerine aykırılık oluşturan bir haktır. Ancak uygulamada çoğu anonim şirket, temelde şirket yönetiminde söz sahibi olmak amaçlı bu hakka başvurmaktadır. Eserimizde bu hakkın hukuki niteliği, kapsamı ve ihlalinin sonuçları detaylı olarak incelenmiş ve uygulamada karşılaşılabilecek problemlere çözüm aranmıştır.

Konu Başlıkları

	Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi
	Birleşme Bölünme Tür Değiştirmede Hakkın Durumu
	Hakkın İhlalinin Sonuçları

İçindekiler

Önsöz  7

Kısaltmalar  13

GİRİŞ  15

BİRİNCİ BÖLÜM

YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME HAKKI KAVRAMI VE

HUKUKİ NİTELİĞİ

I. BİR ORGAN SIFATIYLA YÖNETİM KURULU  19

A. Genel Olarak  19

B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Durumu  20

C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi  23

1. Genel Kurul Tarafından Seçilmesi  23

2. Yönetim Kurulu Tarafından Seçilmesi  23

3. Esas Sözleşme ile Atanması  25

4. Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Atanması  25

D. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları ve Yükümlülükleri  26

1. Hakları  26

2. Yükümlülükleri  29

II. YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME HAKKI  34

A. İsviçre ve Türk Hukukunda Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı  34

1. Türk Hukukunda Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı  34

a. Genel Olarak  34

b. ETTK Döneminde Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı  37

c. TTK Düzenlemesi  38

2. İsviçre Hukuku’nda Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı  40

B. Bir Hakimiyet Aracı Olması  42

C. Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkına İhtiyaç Doğuran Nedenler  44

1. Genel Olarak  44

2. Yabancılaşma Tehlikesi  45

3. Şirket Üzerinde Belirli Pay Sahiplerinin Kontrol Sağlaması veya Mevcut Kontrolün Korunması  47

4. Kamu Yararının Korunması  47

5. Yatırımcıları Teşvik  48

6. Azınlığın Korunması  49

D. Eşit İşlem İlkesi Karşısında Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı  49

III. HAKKIN HUKUKİ NİTELİĞİ  52

A. Genel Olarak  52

B. İmtiyazlı Pay Kavramı ve Tarihi Gelişimi  53

1. İmtiyazlı Pay Kavramı  53

a. Terminolojik Problem  53

b. Kavramsal Problem  55

2. İmtiyazlı Payların Tarihi Gelişimi  57

C. TTK’da Hakkın Hukuki Niteliği  58

İKİNCİ BÖLÜM

YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME HAKKININ

TANINMASI VE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SEÇİMİ

I. HAKKIN TANINACAĞI GRUPLAR  65

A. Belirli Pay Grupları  66

B. Özellik ve Nitelikleriyle Belirli Bir Grup Oluşturan Pay Sahipleri  67

1. Genel Olarak  67

2. Meslek veya İşletme Konusu Kavramı  71

3. Belirli ve Somut Kişiye Yönetim Kurulunda Temsil Hakkının Tanınması  72

4. Uygulamadan Örnek  74

C. Azınlık  75

1. TTK m.360 Bağlamında Azınlık Kavramı  75

2. Yönetim Kurulu Üyesi Seçiminde Birikimli Oy Sistemi ve Azınlık Açısından Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı ile İlişkisi  77

II. HAKKIN TANINMA YÖNTEMLERİ  79

A. Esas Sermaye Sistemini Kabul Etmiş Anonim Şirketlerde  80

1. İlk Esas Sözleşme ile Tanınması  80

a. Mutabakat Şartı  82

b. Yönetim Kurulunda Temsil Hakkına İlişkin Hükmün Açık Bir Şekilde Sözleşmede Yer Alması  83

2. Esas Sözleşme Değişikliği ile Tanınması  85

B. Kayıtlı Sermaye Sistemini Kabul Etmiş Anonim Şirketlerde  89

1. Kuruluştan Sonra Tanınması  90

a. Halka Kapalı Anonim Şirketlerde  91

b. Halka Açık Anonim Şirketlerde  94

C. Mahkeme Kararı ile  98

D. Kanun Hükmü ile  101

III. SINIRLAMALAR  103

A. Genel Olarak  103

B. Kamu Tüzel Kişileri ve Bazı Özel Tüzel Kişiler Lehine Olan Sınırlamalar  105

1. TTK m.478/4 Hükmünün Gelişim Süreci  105

2. Kamu Tüzel Kişileri ve Bazı Özel Tüzel Kişiler Lehine Olan Sınırlama  106

3. TTK m.478/4 Hükmünün Uygulanma Şartları  109

C. Özel Kanunlardaki Sınırlamalar  110

D. Esas Sözleşme ile Getirilen Sınırlamalar  114

IV. YÖNETİM KURULUNUN SEÇİMİNDE UYGULANACAK YÖNTEMLER  118

A. Yönetim Kurulu Üyelerinin Belirli Gruplar Arasından Seçilmesi  121

B. Yönetim Kurulu Üye Adaylarının Belirli Gruplar Tarafından Önerilmesi  124

1. Genel Olarak  124

2. Aday Önerme Toplantısı ve Nisaplar  128

3. Önerinin Bağlayıcılığı  132

4. Aday Önerilmemesi veya Belirlenen Sayıdan Fazla Aday Önerilmesi  135

C. Doğrudan Yönetim Kurulu Üyesi Atanması  137

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME HAKKI ÖZELİNDE BİRLEŞME, BÖLÜNME, TÜR DEĞİŞTİRME VE YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME HAKKININ İHLALİNİN SONUÇLARI

I. BİRLEŞME, BÖLÜNME VE TÜR DEĞİŞTİRMEDE HAKKIN DURUMU  139

A. Birleşme  141

1. TTK Kapsamında Birleşme  141

2. Birleşmenin Bir Sonucu Olarak Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkının Akıbeti  144

B. Bölünme  149

1. TTK Kapsamında Bölünme  149

2. Bölünmenin Bir Sonucu Olarak Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkının Akıbeti  150

C. Tür Değiştirme  151

1. TTK Kapsamında Tür Değiştirme  151

2. Tür Değiştirmenin Bir Sonucu Olarak Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkının Akıbeti  152

II. HAKKIN İHLALİNİN SONUÇLARI  153

A. Genel Olarak  153

B. İptal Davası ve Tedbir Kararı  156

1. İptal Davası  156

2. Tedbir Kararı  161

Sonuç  165

Kaynakça  173

Kavram Dizini  183