| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Süleyman Emre Zorlu, Gülen Çataloğlu |
| Baskı Tarihi | 2023/07 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 189 |
Vergi, idarenin kamu giderlerini karşılamak üzere gerçek ve tüzel kişilerden ekonomik güçleri oranında karşılıksız ve zorunlu olarak kamuya aktardığı ekonomik birim ya da değerleri ifade eder. Verginin fonksiyonlarını genel olarak devlete kaynak yaratarak, yatırım ve harcamalarının karşılanması, büyümeye katkıda bulunarak, gelir ve servet paylaşımının düzenlemesi, devletin sağlamakla yükümlü olduğu sağlık, güvenlik gibi temel hizmetleri ve altyapı hizmetlerinin gerçekleşmesi olarak ifade edebiliriz.
Vergisiz bütçe, bütçesiz devlet olmayacağından verginin de sağlıklı olması gerekmektedir. Yönetimde adalet ilkelerinin uygulamada ihlal edilmediği bir toplum, vergiye karşı direnç göstermeyecektir. Sisteme duyulan güven, kişi temel hak ve özgürlüklerinin korunduğu ve bu bağlamda hiçbir üst güce iltimas tanınmayan bir toplumda artacaktır. Vergi alanında kamu gücüne karşı başvurulabilecek hak arama yollarının etkinliği olmazsa olmazdır. Bir sosyal hukuk devletinde insan haklarının varlığından bahsedebilmemiz için vergide adalet sağlanmalıdır.
Bu çalışmamızın yazılı ve görsel mecralarda artan vergi yükü karşısında sürekli tartışma konusu olan vergilendirme işlemlerinin düzenlenmesinde ve mükelleflerin sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerin neler olduğu hususunda bilinçlenmesinde önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ............................................................................................................................. 5
İÇİNDEKİLER .................................................................................................................... 7
KISALTMALAR ............................................................................................................... 11
GİRİŞ ..................................................................................................................... 13
A. Araştırmanın Konusu ve Problemi................................................................... 13
B. Araştırmanın Amacı ve Önemi ........................................................................ 15
C. Araştırmanın Yöntemi ..................................................................................... 16
BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİ, VERGİDE ADALET KAVRAMI,
TARİHSEL GELİŞİMİ VE İLKELERİ, VERGİDE ADALET
OLUŞUMUNU ENGELLEYEN FAKTÖRLER
1.1. Vergi Kavramı ve Tarihsel Gelişimi ................................................................ 23
1.2. Vergide Adalet Kavramı ................................................................................ 25
1.3. Vergide Adalet Kavramının Tarihsel Gelişimi ................................................. 27
1.3.1. Genel Olarak............................................................................................. 27
1.3.2. İslam’da Vergi Adaleti............................................................................... 28
1.3.3. Osmanlı’da Vergi Adaleti .......................................................................... 29
1.4. Vergi Alanında Anayasal Adalet İlkeleri ......................................................... 31
1.4.1. Vergide Genellik İlkesi .............................................................................. 32
1.4.2. Vergide Uygunluk İlkesi ............................................................................ 34
1.4.3. Vergide Açıklık İlkesi ................................................................................. 35
1.4.4. Vergide Belirlilik İlkesi............................................................................... 36
1.4.5. Vergide Eşitlik İlkesi .................................................................................. 37
1.5. Vergi Adaletinin Oluşumunu Engelleyen Faktörler......................................... 39
1.5.1. Vergiden Kaçınma..................................................................................... 39
1.5.1.1. Genel Olarak .............................................................................. 39
1.5.1.2. Peçeleme Sözleşmeleri .............................................................. 40
8 İçindekiler
1.5.2. Vergi Kaçakçılığı ........................................................................................ 41
1.5.3. Çifte Vergileme ......................................................................................... 43
1.5.4. Verginin Yansıtılması................................................................................. 45
1.5.5. Vergi Afları ................................................................................................ 47
1.5.6. Kayıt Dışı Ekonomi..................................................................................... 49
1.5.7. Vergi Erozyonu.......................................................................................... 51
İKİNCİ BÖLÜM
VERGİDE ADALET İLKESİNİN İNSAN HAKLARI BAĞLAMINDA
ANAYASA VE AVRUPA İNSAN HAKLARI
SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
2.1. İnsan Hakları Çerçevesinde Vergide Adalet İlkesi ...........................................53
2.2. Vergi Mükellefi Temel Hak ve Özgürlüklerinin Sosyal ve Hukuk Devleti
Çerçevesinde Önemi .....................................................................................58
2.3. Vergide Adalet İlkesi ve İnsan Hakları............................................................59
2.3.1. Mülkiyet Hakkı ve Vergi ............................................................................ 59
2.3.2. Adil Yargılanma Hakkı ve Vergi ................................................................. 67
2.3.3. Mahkemeye Erişim Hakkı ve Vergi............................................................ 73
2.3.4. Makul Sürede Yargılanma Hakkı ve Vergi ................................................. 78
2.3.5. Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı ve Vergi ........................................ 81
2.3.5.1. Silahların Eşitliği.......................................................................... 83
2.3.5.2. Çelişmeli Yargılama İlkesi ........................................................... 85
2.3.6. Diğer Haklar .............................................................................................. 88
2.3.6.1. Susma ve Kendi Aleyhine Tanıklık Etmeme Hakkı ve Vergi ........88
2.3.6.2. Masumiyet Karinesi ve Vergi...................................................... 90
2.3.6.3 Tercümandan Ücretsiz Yararlanma Hakkı ve Vergi .................... 91
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VERGİDE ADALETİN SAĞLANMASI SÜRECİNDE
MÜKELLEF TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMA YOLLARI
3.1. Vergide Adalet İlkesinin Uygulaması Olarak Anayasa Mahkemesine
Başvuru ........................................................................................................93
3.1.1. AİHS’nin Türk İç Hukukuna Etkisi .............................................................. 93
3.1.2. Anayasa Mahkemesi Kuruluşu ve Yapısı ................................................... 93
İçindekiler 9
3.1.3. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuruya Konu Edilecek Haklar............... 95
3.1.4. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Açısından Yetki Kapsamı ....... 99
3.1.4.1. Kişi Bakımından.......................................................................... 99
3.1.4.2. Zaman Bakımından .................................................................. 100
3.1.4.3. Yer Bakımından........................................................................ 101
3.1.5. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Kabul Edilebilirlik Şartları ..... 101
3.1.5.1. Kamu Gücü ile Mükellef Temel Hak ve Özgürlüklerine
Müdahale Durumları................................................................ 102
3.1.5.2. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmiş Olması ............................. 105
3.1.5.3. Süresi İçinde Başvuruda Bulunulmuş Olunması....................... 107
3.1.5.4. Başvurunun Yetkili Olanlar Tarafından Yapılması .................... 108
3.1.5.5. Bireysel Başvurunun Doğru Yere Yapılması............................... 110
3.1.5.6. Bireysel Başvurunun Şekli Şartları............................................ 110
3.1.6. Anayasa Mahkemesi’nin Başvuruları Değerlendirme Süreci ve
Kararlar................................................................................................... 113
3.1.7. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuruya Konu Edilemeyecek
Durumlar ................................................................................................ 117
3.2. Vergide Adalet İlkesinin Sağlanması Bağlamında AİHS’nin İç
Hukukumuzdaki Yeri, Önemi ve Temel Özellikleri........................................ 118
3.2.1. Genel Olarak........................................................................................... 118
3.2.2. AİHS’nin Önemi ...................................................................................... 119
3.2.3. AİHS’nin Kapsamı ve Temel Özellikleri ................................................... 121
3.2.3.1. Kapsamı.................................................................................... 121
3.2.3.2. Temel Özellikleri ...................................................................... 123
3.2.3.2.1. Bireyi Uluslararası Hukukun Bir Süjesi Yapması....... 123
3.2.3.2.2. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması
Kapsamında Yargısal Bir Denetim Mekanizması
Getirmesi ................................................................. 124
3.2.3.2.3. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunmasında İç
Hukuktan Sonra Tali Nitelikte Olması...................... 126
3.2.3.2.4. Kendi Yetki Alanında Bulunan Herkese Tanınmış
Olması...................................................................... 127
3.2.3.2.5. Taraf Devletlerin İç Hukukunda Etkili Olması .......... 129
3.2.3.2.6. Özgürlüklerin Sınırsız Olarak Kullanılamayacağı
Prensibi Taşıması ..................................................... 130
10 İçindekiler
3.3. Vergide Adalet İlkesinin Uygulaması Olarak Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesine Başvuru................................................................................131
3.3.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru........................... 132
3.3.1.1. Başvurunun Reddi Nedenleri.................................................... 141
3.3.1.1.1. Başvurunun Anonim (İmzasız) Olması...................... 141
3.3.1.1.2. Başvuru Konusunun Mahkeme Tarafınca Daha
Önce İncelenmiş Başka Bir Başvuru ile Aynı
Olması ...................................................................... 142
3.3.1.1.3. Başvurunun Daha Önce Uluslararası Bir
Soruşturma veya Çözüm Merciine Sunulmuş
Olması ...................................................................... 142
3.3.1.1.4. Başvurunun Sözleşme ve Ek Protokoller ile
Bağdaşmazlık Durumu .............................................143
3.3.1.1.5. Başvurunun Dayanaktan Yoksun Olması..................143
3.3.1.1.6. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılmış Olması ...........144
3.3.1.1.7. İç Hukuk Yollarının Tüketilmemiş Olması................. 144
3.3.1.1.8. Süre Koşulunun Aşılmış Olması................................ 147
3.3.1.1.9. Önemli Bir Zarar Görmemiş Olunması .....................148
3.3.1.2. AİHM’nin İşleyişinin Genel Esasları........................................... 149
SONUÇ......................................................................................................................... 155
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ ........................................................................ 161
KAYNAKÇA................................................................................................................... 177
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
