Avukatın Öz–El Kitabı

İÇİNDEKİLER

ANAYASA YARGISI (Prof. Dr. İbrahim Özden KABOĞLU) ........ 1

GİRİŞ: TÜRKİYE’NİN ANAYASAL VE SİYASAL DÜZENİ ÜZERİNE ................................................................................. 2

BAŞLIK 1: ANAYASA MAHKEMESİ GÜÇLENDİRİLMELİ VE ETKİLİ KILINMALI ...................................................... 5

A) Anayasa Mahkemesi Kararları Kesin ve Bağlayıcıdır .................. 5

B) Artan İş Yükü ve AYM’nin Sorumluluğu .................................... 6

C) AYM Denetiminin Etkililiği ve TBMM’nin Yükümlülüğü .......... 6

1. Yasa Yapımında “Anayasaya Saygı” Gereği .............................. 7

2. AYM Ne Yapmakta ve Ne Yapabilir? ...................................... 10

BAŞLIK 2: ADİL YARGILANMA HAKKI, YARGI ORGANLARI BÜTÜNÜNDE GÜVENCELENMELİDİR ................ 12

A) Adil Yargılanma Hakkı Gerekleri İçselleştirilmelidir ................ 13

1. Mahkeme Hakkı ........................................................................ 13

2. Silahların Eşitliği İlkesi............................................................. 14

3. Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkeme Hakkı ............................... 14

4. Açık Usul (Aleniyet) ve Çabukluk (İvedilik) İlkesi .................. 15

5. Yargı Kararlarını Uygulama Yükümlülüğü .............................. 16

6. Suçsuzluk Karinesi ................................................................... 16

7. Savunma Hakları ....................................................................... 16

B) Adil Yargılamanın Asgari Standartları Işığında Yasa Önerileri ................................................................................................. 17

C) Yürürlükteki Anayasaya Saygı Gereği ....................................... 21

Anayasa Mahkemesi Kararı Örneği .................................................... 26

Anayasa Mahkemesi Başvuru Örneği ................................................ 46

UYUŞMAZLIK YARGISI (Av. Begüm GÜREL) .......................... 59

Giriş .................................................................................................... 59

Uyuşmazlık Yargısı .......................................................................... 60

Mahkemenin Kuruluşu ....................................................................... 60

Mahkemenin Görevi ........................................................................... 60

Görev Süresi ....................................................................................... 60

İçindekiler

vi

Mahkemenin Toplanma Yeri, Tarihi ve Toplanma Dönemi .............. 61

1. Adli Yargı ................................................................................... 61

1.1. Yargıtay ................................................................................ 61

Kuruluş ......................................................................................... 62

Karar Organları ............................................................................. 62

Yargıtayın Görevleri ..................................................................... 62

Daireler ........................................................................................ 62

A- Hukuk Daireleri ..................................................................... 62

B- Ceza Daireleri ......................................................................... 63

Dairelerin Çalışması ..................................................................... 64

Dairelerin Görevleri ...................................................................... 64

C- Yargıtayda Temyiz İncelemesi ve Duruşma ........................ 65

1. Özel Hukuk Davalarında Temyiz İncelemesi ve Duruşma ....... 65

2. Ceza Davalarında Temyiz İncelemesi ve Duruşma .................. 65

1.2. Bölge Adliye Mahkemeleri .................................................. 65

Kuruluş ......................................................................................... 66

Bölge Adliye Mahkemelerinin Oluşumu ...................................... 66

Bölge Adliye Mahkemelerinin Görevleri ..................................... 66

Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri .............................................. 66

Hukuk Dairelerinin Görevleri ....................................................... 66

Ceza Dairelerinin Görevleri .......................................................... 67

Bölge Adliye (İstinaf) Mahkemesinde Duruşma .......................... 67

1. Ceza Davası Duruşmalı İnceleme (İstinaf Duruşması) ............. 67

2. Hukuk Duruşmalı İnceleme (İstinaf Duruşması) ...................... 68

3. İstinaf Mahkemesi Kararlarına Karşı Temyiz Başvurusu ......... 68

1. Hukuk Davası Temyiz Başvurusu ............................................. 68

2. Ceza Davası Temyiz Başvurusu ............................................... 69

A. Hukuk Mahkemeleri Hukuk Yargılaması ........................... 70

1. Asliye Hukuk Mahkemeleri ................................................... 71

Asliye Hukuk Mahkemesinin Görevleri ....................................... 71

Asliye Hukuk Mahkemesinin Görevsizlik Kararı ve Yetki .......... 72

Asliye Hukuk Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf ve Temyiz

Başvurusu ..................................................................................... 72

2. Sulh Hukuk Mahkemeleri ...................................................... 73

Sulh Hukuk Mahkemesinin Görevleri .......................................... 73

İçindekiler

vii

Sulh Hukuk Mahkemesinde Görülen Davalar .............................. 74

Sulh Hukuk Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz ................................................................................................. 74

3. Uzmanlık Mahkemeleri (Özel Görevli Mahkemeler) .......... 74

3.1. Aile Mahkemesi .................................................................... 75

Aile Mahkemesinin Görevleri ....................................................... 75

Aile Mahkemesinde Görülen Davalar ........................................... 76

Aile Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz .................. 77

3.2. Asliye Ticaret Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi) .............. 77

Asliye Ticaret Mahkemesinin Görevleri ....................................... 78

Asliye Ticaret Mahkemesinde Görülen Davalar ........................... 78

Asliye Ticaret Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve

Temyiz .......................................................................................... 79

3.3. İş Mahkemesi ........................................................................ 79

İş Mahkemesinin Görevleri ........................................................... 80

İş Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz .................... 81

3.4. Kadastro Mahkemesi ........................................................... 81

Kadastro Mahkemesinin Görevleri ............................................... 81

Kadastro Mahkemelerinde Görülen Davalar ................................ 82

3.5. Tüketici Mahkemesi............................................................. 82

Tüketici Mahkemesinin Görevleri ................................................ 83

Tüketici Mahkemelerinin Bakmakla Görevli Olduğu Davalarda Görev Sınırı .......................................................................... 83

Tüketici Mahkemelerinde Görülen Davalar.................................. 84

Tüketici Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz ......... 85

3.6. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi .......................... 85

Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin Görevleri ................ 86

Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemelerinde Görülen Davalar .............................................................................................. 86

3.7. İcra Hukuk Mahkemeleri (İcra Tetkik Mercii) ................ 87

İcra Hukuk Mahkemesinin Görevleri ........................................... 88

İcra Hukuk Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz ................................................................................................. 89

B. Ceza Mahkemeleri ve Ceza Yargılaması .............................. 89

1. Asliye Ceza Mahkemesi .......................................................... 89

Asliye Ceza Mahkemesinin Görevleri .......................................... 89

İçindekiler

viii

Asliye Ceza Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ..................... 90

2. Ağır Ceza Mahkemesi............................................................. 90

Ağır Ceza Mahkemesinin Görevi ................................................. 90

Ağır Ceza Mahkemesinde Görülen Davalar ................................. 91

Ağır Ceza Mahkemesinin Kararına İtiraz ..................................... 91

Ağır Ceza Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ........................ 91

3. Uzmanlık Mahkemeleri .......................................................... 92

Çocuk Mahkemeleri ................................................................... 92

Çocuk Mahkemesinin Görevleri ................................................... 92

Çocuk Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf .............................. 93

Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi .................................................... 93

Çocuk Ağır Ceza Mahkemesinin Görevleri .................................. 94

Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri Kararlarına Karşı İstinaf ............. 94

İcra Ceza Mahkemesi ................................................................. 95

İcra Ceza Mahkemesi Şikâyet Süresi ve Uzlaşma ........................ 95

İcra Ceza Mahkemesi Kararlarına Karşı İtiraz .............................. 96

İcra Ceza Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz .......... 96

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi .................................... 96

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinin Görevi ....................... 96

Şikâyet .......................................................................................... 96

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinde Görülen Davalar ....... 97

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemelerinde İtiraz ve İstinaf ....... 97

2. İdari Yargı ............................................................................... 97

2.1. Danıştay ................................................................................ 98

Kuruluş ......................................................................................... 98

Karar Organları ............................................................................. 98

Danıştayın Görevleri ..................................................................... 98

İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştayda Görülecek Davalar .................................................................................................. 99

Temyiz Yoluyla Danıştayda Görülecek Davalar .......................... 99

Daireler ........................................................................................ 99

A- İdari Dava Daireleri Kurulu ................................................... 100

B- Vergi Dava Daireleri Kurulu ................................................. 100

Danıştayda Temyiz İncelemesi ................................................... 100

İçindekiler

ix

2.2. Bölge İdare Mahkemesi ..................................................... 102

Kuruluş ....................................................................................... 102

Bölge İdare Mahkemelerinin Oluşumu ....................................... 102

Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri ...................................... 103

Dairelerin Görevleri .................................................................... 103

İdare ve Vergi Mahkemeleri .................................................... 103

A. İdare Mahkemeleri ................................................................. 103

B. Vergi Mahkemeleri ................................................................ 104

Bölge İdare Mahkemesine İstinaf Başvurusu ve İncelemesi ....... 104

Bölge İdare Mahkemesi Kararlarına Karşı Temyiz .................... 105

1. İdare Mahkemesi .................................................................. 105

İdare Mahkemesinin Görevleri ................................................... 106

İdare Mahkemesinde Görülen Davalar ....................................... 107

İdare Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz ............... 107

2. Vergi Mahkemesi .................................................................. 108

Vergi Mahkemesinin Görevleri .................................................. 109

Vergi Mahkemesinde Görülen Davalar ...................................... 109

Vergi Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf ve Temyiz .................. 110

Sonuç .......................................................................................... 110

AVUKATLIK HUKUKU (Av. Atilla ÖZEN) ................................ 113

I- Avukatlığın Mahiyeti .................................................................... 113

II- Avukatın Hak ve Yetkileri ........................................................... 113

III- Avukatın Yükümlülükleri .......................................................... 114

IV- TBB Meslek Kuralları ................................................................ 117

V- Avukatlık Bürosu ve Avukatın Çalışma Şekilleri ....................... 120

VI- Baro Levhasından Silinme ve Baronun Verdiği Kararlara

İtiraz ................................................................................................. 121

VII- Avukatın Yasaklılık Halleri ...................................................... 122

VIII- Görev Suçlarında Yargılama Usulü ......................................... 123

IX- Avukatın Hukuki Sorumluluğu .................................................. 124

X- Disiplin Muhakemesi .................................................................. 124

XI- Avukatlık Sözleşmesi ................................................................. 127

Avukatlık Sözleşmesi ....................................................................... 131

İçindekiler

x

DİLEKÇE (Av. M. Ufuk TEKİN) .................................................. 135

Tanım ve Giriş ................................................................................ 135

I. Dilekçenin Öğeleri ....................................................................... 132

A. Biçime Dair Öğeler ................................................................. 132

1. Kullanılacak Kağıt .................................................................. 137

2. Metnin Kağıda Yerleşimi ........................................................ 137

3. Yazı Karakterini Seçme .......................................................... 140

4. Metindeki Dikey Boşlukları Düzenleme ................................. 141

5. Metindeki Yatay Boşlukları Düzenleme (Metni Hizalama) ...... 142

6. Dikkat Odaklayıcı Sözcük Tasarımı ....................................... 143

B. İçeriğe Dair Öğeler .................................................................. 144

1. Yapısal Teknikler .................................................................... 144

2. Anlatım Teknikleri .................................................................. 147

3. Dilekçenin Yazımı .................................................................. 149

II. Bir Dilekçenin Anatomisi .......................................................... 156

A. Hazırlık .................................................................................... 156

1. Ön Hazırlık Aşaması ............................................................... 156

2. Yazıma Hazırlık Aşaması ....................................................... 157

B. Yazım ....................................................................................... 157

1. Makamın Adı (Ana Başlık) ..................................................... 159

2. Taraflar ................................................................................... 161

3. Dilekçenin Konusu ................................................................. 162

4. Açıklamalar ............................................................................. 163

5. Deliller .................................................................................... 168

6. Hukuki Dayanaklar ................................................................. 168

7. Sonuç ve İstem ........................................................................ 169

8. İmza ........................................................................................ 170

9. Diğer Hususlar ........................................................................ 170

10. Dilekçe Ekleri ....................................................................... 171

C. Bitirirken ................................................................................. 172

D. Kısa Kısa .................................................................................. 172

SÖZLEŞMELER HUKUKU (Av. Zafer İŞERİ) .......................... 175

A. Sözleşme Nasıl Yazılır, Esaslı Unsurları Nelerdir? ................. 175

1. Sözleşmenin Kuruluşu ............................................................... 175

İçindekiler

xi

2. Sözleşmenin Esaslı Unsurları .................................................... 176

2.a. Objektif Esaslı Noktalar ....................................................... 176

2.b. Subjektif Esaslı Noktalar ..................................................... 177

3. Sözleşmenin Geçersiz Sayılmaması İçin Dikkat Edilmesi

Gerekenler ..................................................................................... 178

4. Sözleşmenin yazımı ................................................................... 178

B. Sözleşme Türleri ........................................................................ 179

B. 1. Satış Sözleşmesi .................................................................... 180

B. 2. Mesafeli Satış Sözleşmesi ..................................................... 180

B. 3. Trampa (Takas) Sözleşmesi .................................................. 181

B. 4. Bağışlama Sözleşmesi ........................................................... 181

B. 5. Kira Sözleşmesi..................................................................... 182

B. 6. Kullanım Ödüncü Sözleşmesi ............................................... 182

B. 7. Tüketim Ödüncü Sözleşmesi ................................................. 183

B. 8. Hizmet Sözleşmesi ................................................................ 183

B. 9. Evde Hizmet Sözleşmesi ....................................................... 183

B. 10. Eser Sözleşmesi (İstisna Sözleşmesi) .................................. 183

B. 11. Yayım Sözleşmesi ............................................................... 184

B. 12. Vekalet Sözleşmesi ............................................................. 184

B. 13. Emanet Sözleşmesi (Vedia Sözleşmesi).............................. 185

B. 14. Kefalet Sözleşmesi .............................................................. 185

B. 15. Kredi Sözleşmesi ................................................................. 186

B. 16. Tek Satıcılık Sözleşmesi ..................................................... 186

B. 17. Satım İçin Bırakma Sözleşmesi .......................................... 186

B. 18. Franchising (Françaysing) Sözleşmesi (Pazarlama İmtiyazı Sözleşmesi) .......................................................................... 187

B. 19. Simsarlık Sözleşmesi .......................................................... 187

B. 20. Komisyon Sözleşmesi ......................................................... 187

B. 21. Adi Ortaklık Sözleşmesi ..................................................... 188

B. 22. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi ................................... 188

B. 23. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi .............................................. 189

B. 24. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ................................. 189

B. 25. Faktoring Sözleşmesi .......................................................... 189

C. Şekil Şartı Olan Sözleşmelerde Şekil Şartlarının Yerine

Getirilmesi ....................................................................................... 190

1) İspat Şartı Olarak Şekil .............................................................. 190

İçindekiler

xii

2) Geçerlilik Şartı Olarak Şekil ..................................................... 191

a) Kanuni Şekil ........................................................................... 191

b) İradi Şekil ............................................................................... 191

D. Sözleşmenin Geçerliliğini Etkilememekle Birlikte Dikkat

Edilmesi Gereken Hususlar ........................................................... 192

E. Kira Sözleşmesi Örneği ............................................................. 193

TEBLİGAT HUKUKU (Av. Ümit ORTAK) .................................. 199

1. Giriş ............................................................................................. 199

2. Tebligat Hukukunun Gerekliliği ............................................... 200

3. Tebligatın Tanımı ve Unsurları ................................................. 201

4. Tebligat Yapmaya Yetkili Kurumlar ........................................ 202

5. Tebligatta Şekil ........................................................................... 202

6. Tebligat Çıkarma Yetkisi ........................................................... 202

7.A. Tebligat Türleri ....................................................................... 202

7.1. PTT Yoluyla Tebligat ............................................................. 202

7.2. Memur Yoluyla Tebligat ........................................................ 202

7.3. Doğrudan Doğruya Tebligat ................................................... 203

7.4. İlan Yoluyla Tebligat .............................................................. 203

7.5. Elektronik Tebligat ................................................................. 203

7.B. Tebligatta Vasıta ..................................................................... 204

8. Tebliğ Mazbatası ........................................................................ 204

9. Tebligatın Muhatabı ................................................................... 206

10. Tebligatın Yapılacağı Yer ........................................................ 207

11. Tüzel Kişiye Tebligat ................................................................ 208

12. Aynı Konutta Oturan Kişilere veya Hizmetçiye Tebligat ..... 209

13. Belirli Bir Yerde Devamlı Olarak Meslek veya Sanatını

İcra Edenlere Tebligat ................................................................... 209

14. Tebliğ İmkansızlığı veya Tebellüğden İmtina ........................ 209

15. Yabancı Ülkelere Gönderilecek Tebliğ Evrakı ...................... 209

16. Usulsüz Tebligat ........................................................................ 210

17. Tebligat Hukukunun Cezai Hükümleri .................................. 210

18. Usulsüz Tebligat Şikayeti ......................................................... 210

19. Örnek Yargıtay Kararları ....................................................... 211

İçindekiler

xiii

HAKİMİN REDDİ (Av. Ümit ORTAK) ......................................... 215

1. Giriş .............................................................................................. 215

2. Çekilme Kararının İncelenmesi .................................................... 217

3. Ret Talebini İncelemeye Yetkili Merci ........................................ 218

4. Ret Talebinin Geri Çevrilmesi ...................................................... 218

5. Ret Talebinin İncelenmesi ............................................................ 218

6. Yargı Kararları.............................................................................. 219

ARABULUCULUK (Av. Arb. Neyir Şeyda MUSAL) ................... 225

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinden “Arabuluculuk” .............................................................................................. 225

Arabuluculuk Modelleri ................................................................ 236

Kolaylaştırıcı Arabuluculuk ........................................................... 237

Değerlendirici Arabuluculuk ......................................................... 237

Dönüştürücü Arabuluculuk ............................................................ 237

Arabuluculuğun Temel İlkeleri ..................................................... 238

İradilik (Gönüllülük) ...................................................................... 238

Gizlilik ........................................................................................... 238

Arabulucunun Tarafsızlığı ............................................................. 238

Eşitlik ............................................................................................. 239

Kontrolün Taraflarda Olması ......................................................... 239

Arabulucunun Rolü ........................................................................ 239

Türkiye’de İhtiyari Arabuluculuk ve Dava Şartı Arabuluculuk ................................................................................................ 243

Arabuluculuk Süreci ...................................................................... 248

CEZA MUHAKEMESİNDE KANUN YOLLARI

(Ali PARLAR, İst. BAM Cumhuriyet Savcısı) ................................ 253

I. Kanun Yollarına İlişkin Genel Açıklamalar ............................. 253

Avukatın Başvurma Hakkı ............................................................ 256

Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı ................................. 256

Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması ..................................... 257

Kanun Yolunun Belirlenmesinde Yanılma .................................... 258

Cumhuriyet Savcısının Başvuru Sonucunun Kapsamı .................. 258

Başvurudan Vazgeçilmesi ve Etkisi .............................................. 259

İçindekiler

xiv

II. OLAĞAN KANUN YOLLARI ................................................ 259

1. İtiraz Kanun Yolu .................................................................... 259

İtiraz Olunabilecek Kararlar .......................................................... 259

İtiraz Usulü ve İnceleme Mercileri ................................................ 260

İtirazın Kararın Yerine Getirilmesinde Etkisi ................................ 261

İtirazın cumhuriyet savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle İnceleme ve Araştırma Yapılması ..................................................... 261

Karar .............................................................................................. 262

II. İSTİNAF KANUN YOLU ......................................................... 263

I. İstinaf Kanun Yolunun Tanımı ............................................... 263

II. İstinaf Yoluna Tabi Olan ve Olmayan Hükümler ............... 265

İstinaf İstemi ve Süresi ................................................................ 267

I. İstinaf İsteminin Süresi ............................................................ 267

II. İstinaf Başvurusunun Şekli .................................................... 269

Eski Hâle Getirme Süresi İçinde İstinaf Süresinin İşlemesi .......... 270

İstinaf Başvurusunun Etkisi ........................................................... 272

İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi ...................... 273

İst൴naf İstem൴n൴n Tebl൴ğ൴ ve Cevabı ................................................ 274

Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinde Tevzii ............................. 275

Dosya Üzerinde Ön İnceleme ........................................................ 275

Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma ................ 277

Duruşma Hazırlığı ......................................................................... 282

İstisnalar ........................................................................................ 282

Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm ...................... 287

Direnme Yasağı ............................................................................. 288

Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri ................................ 290

III. TEMYİZ KANUN YOLU ....................................................... 290

I. Temyiz kanun yolunun tanımı ................................................ 290

II. CMK 286. Maddesine Göre Temyiz Edilebilen ve Edilemeyen Hükümler ...................................................................... 290

Hükümden Önceki Kararların Temyizi ......................................... 293

Temyiz Nedeni .............................................................................. 294

Hukuka Kesin Aykırılık Hâlleri ..................................................... 295

Nispi Temyiz Nedenleri ................................................................. 299

Sanığın Yararına Olan Kurallara Aykırılık .................................... 300

İçindekiler

xv

Temyiz İstemi ve Süresi ................................................................ 300

Eski Hâle Getirme Süresi İçinde Temyiz Süresinin İşlemesi ........ 301

Temyiz Başvurusunun Etkisi ......................................................... 303

Temyiz Başvurusunun İçeriği ........................................................ 303

Temyiz Gerekçesi .......................................................................... 304

Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından Dolayı

Hükmü Veren Mahkemece Reddi .................................................. 306

Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet

Başsavcılığının Görevi ................................................................... 307

Temyiz İsteminin Reddi ................................................................ 309

Duruşmalı İnceleme ....................................................................... 311

Duruşmada Usul ............................................................................ 312

Temyizde İncelenecek Hususlar .................................................... 313

Temyiz İsteminin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması .......... 314

Yargıtayca Davanın Esasına Hükmedilecek Hâller, Hukuka

Aykırılığın Düzeltilmesi ................................................................ 316

Yargıtay Kararının Gönderileceği Merci ....................................... 317

Yargıtayda Hükmün Açıklanması ................................................. 317

Davaya Yeniden Bakacak Mahkemenin İşlemleri ......................... 320

III. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI .................................... 322

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi ............... 322

2. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının

İtirazı (CMK 308/A. md.) ............................................................ 323

B) İtiraz Yetkisi, Süresi, Şekli, Mercii ........................................ 325

C) İtiraz Sebepleri........................................................................ 327

3. KANUN YARARINA BOZMA .............................................. 328

4. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ KANUN YARARINA BAŞVURMASI ............................................ 331

5. YARGILAMANIN YENİLENMESİ ..................................... 331

Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri .......... 331

1. Sahte Belge ................................................................................ 331

2. Yalan Tanıklık veya Gerçek Dışı Bilirkişilik Yapılması ........... 332

3. Hükme Katılmış Olan Hakimin Kusuru .................................... 333

4. Hukuk Mahkemesinin Hükmü ................................................... 333

5. Yeni Olaylar veya Yeni Deliller İleri Sürülmesi ....................... 334

6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı ............................. 334

İçindekiler

xvi

İnfazın Geri Bırakılması veya Durdurulması ........................... 336

Yargılamanın Yenilenmesine Engel Olmayan Hâller ............... 337

Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri ......................................................................... 337

Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl .......... 340

Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü Koşulları ................................................................................................. 340

Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak Hükümler ................ 341

Yenileme İsteminin Kabule Değer Olup Olmadığı Kararı

ve Mercii ....................................................................................... 342

Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi Nedenleri ve Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem ....................................... 343

Delillerin Toplanması .................................................................. 344

Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi,

Aksi Takdirde Kabulü ................................................................. 345

Duruşma Yapılmaksızın Yenileme İsteminin İncelenmesi ....... 345

Yeniden Duruşma Sonucunda Verilecek Hüküm ..................... 346

HUKUK DAVALARI (Prof. Dr. Seyithan DELİDUMAN) .......... 349

1. DAVA NEDİR? ........................................................................... 349

1.1. Davanın Tarafları .................................................................... 349

1.2. Davada Taraf Ehliyeti ............................................................. 350

1.3. Gerçek Kişilerin Taraf Ehliyeti ............................................... 350

2. DAVA ŞARTLARI ..................................................................... 350

2.1. Genel Olarak ........................................................................... 350

2.2. Dava Şartlarının Türleri .......................................................... 351

2.2.1. Mahkemeye İlişkin Dava Şartları ..................................... 351

2.2.2. Taraflara İlişkin Dava Şartları ........................................... 351

2.2.3. Dava Konusuna İlişkin Dava Şartları ................................ 351

3. DAVA TÜRLERİ ....................................................................... 352

3.1. Eda Davaları ........................................................................... 352

3.2. Tespit Davaları........................................................................ 353

3.3. İnşai Davalar ........................................................................... 355

3.4. Topluluk Davası...................................................................... 356

3.5. Terditli Dava ........................................................................... 358

3.6. Kısmi Dava ............................................................................. 360

İçindekiler

xvii

3.7. Belirsiz Alacak Davası ........................................................... 362

3.8. Davaların Yığılması ................................................................ 364

4. DAVA AÇILMASININ SONUÇLARI ..................................... 365

5. DAVAYA VEKALET ................................................................ 366

5.1. Vekalet Nedir .......................................................................... 366

5.2. Vekalet Nasıl Verilir ............................................................... 366

5.3. Vekalet Çeşitleri ..................................................................... 366

5.4. Vekilin Sorumluluğu .............................................................. 367

5.5. Vekaletnamenin Sona Ermesi ................................................. 367

SULH HUKUK DAVALARI

(Av. Paluri Arzu (KAL) DEMİRÇİ) ................................................ 369

Görev ............................................................................................... 369

Sulh Hukuk Mahkemeleri.............................................................. 370

Çekişmesiz Yargı ............................................................................ 370

Sulh Hukuk Davalarına Örnekler ................................................. 370

1. Arabuluculuk Uygulamasında İcra Edilebilirlik Şerhi Talebi ...... 371

2. Gaiplik Kararı ............................................................................... 373

3. Kayyım Atanması ve Kayyımlık İle İlgili Davalar ....................... 374

4. Miras Ortaklığına Temsilci Atanması .......................................... 377

5. Mirasın Reddi ............................................................................... 382

6. Ortaklığın Giderilmesi Davası ...................................................... 385

7. Tek Başına Açılan Zilyetliğin Korunması Davası ........................ 396

8. Tevdi Mahalli Belirlenmesi .......................................................... 397

9. Vasi Davaları ................................................................................ 398

10. Vasiyetnamenin Açılması ........................................................... 399

AİLE HUKUKU DAVALARI (Av. Eray KARINCA) .................. 405

BİRİNCİ BÖLÜM .......................................................................... 405

AİLE HUKUKUNA GİRİŞ ........................................................... 405

I- AİLE HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ ............................. 406

A. Süreklilik ve Birlik.................................................................... 406

B. Zayıfların Korunması İlkesi ...................................................... 406

C. Düzenleme Serbestliğinin Bulunmaması İlkesi ........................ 407

D. Devletin Müdahalesi İlkesi ....................................................... 407

E. Eşler Arasında Eşitlik İlkesi ...................................................... 407

İçindekiler

xviii

II- AİLE HUKUKUNUN TEMEL KAYNAKLARI ................... 408

A. Türk Medeni Kanunu ................................................................ 408

B. 4787 sayılı Kanun ..................................................................... 408

1) 4787 Sayılı Kanun’un Hakime Sağladığı Olanaklar ............... 411

III- HAKİMİN EVLİLİK BİRLİĞİNE MÜDAHALESİ ........... 412

A) Evlı̇lı̇k Bı̇rlı̇ğı̇nde Eşlerı̇n Yükümlülüklerı̇ ............................... 413

1. Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Elbirliğiyle Sağlama Yükümlülüğü ................................................................................... 413

2. Çocukların Bakım, Eğitim ve Gözetimine Özen Gösterme Yükümlülüğü ........................................................................ 413

3. Birlikte Yaşama Yükümlülüğü ............................................... 413

4. Sadakat Yükümlülüğü ............................................................. 414

5. Yardım ve Dayanışma Yükümlülüğü ..................................... 414

6. Aile Konutunu Seçme Yükümlülüğü ...................................... 414

7. Evlilik Birliğini Birlikte Yönetme Yükümlülüğü ................... 414

8. Evlilik Birliğinin Giderlerine Güçleri Oranında Katılma

Yükümlülüğü .............................................................................. 414

B) Hakı̇mı̇n Müdahalesı̇nı̇n Şartları ............................................... 415

1. Eşlerden Birinin Evlilik Birliğinden Doğan Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi ........................................................... 415

2. Eşlerin Evlilik Birliğine İlişkin Önemli Bir Konuda

Uyuşmazlığa Düşmesi ................................................................ 416

C) Hakı̇mı̇n Alabı̇leceğı̇ Önlemler ................................................. 416

1. Uyarıda Bulunma .................................................................... 416

2. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi ........................................... 417

3. Parasal Katkının Belirlenmesi ................................................. 417

4. Borçlulara Emir Verme ........................................................... 417

5. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması ............................................ 418

İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................ 418

NİŞANLANMA ve EVLENME ..................................................... 418

I- NİŞANLANMA ........................................................................... 418

A. Genel Olarak ............................................................................. 418

B. Hediyelerin geri verilmesi ......................................................... 419

C. Tazminat ................................................................................... 420

II- EVLENME ................................................................................ 420

A. Evlenme Ehliyeti ve Engelleri .................................................. 420

İçindekiler

xix

B. Batıl Olan Evlenmeler ............................................................... 421

1) Yokluk .................................................................................... 421

2) Mutlak Butlan ......................................................................... 421

3) Nisbi Butlan ............................................................................ 422

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ......................................................................... 423

BOŞANMA ...................................................................................... 423

I- ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ .............................................. 423

A. Zina ........................................................................................... 423

B. Hayata Kast, Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış .................. 424

C. Suç İşleme Ve Haysı̇yetsı̇z Hayat Sürme .................................. 424

D. Terk ........................................................................................... 425

E. Akıl Hastalığı ............................................................................ 425

II- GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ .......................................... 426

A. Evlı̇lı̇k Bı̇rlı̇ğı̇nı̇n Temelı̇nden Sarsılması ................................. 426

B. Anlaşmalı Boşanma .................................................................. 427

C. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma .............................................. 427

III- MUTLAK BOŞANMA SEBEPLERİ .................................... 428

IV- NİSBÎ BOŞANMA SEBEPLERİ ............................................ 428

V-GEÇİCİ ÖNLEMLER ............................................................... 428

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ................................................................... 429

MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE TEMEL İLKELER ......... 429

I- MAL REJİMİ ............................................................................. 429

A) Kavram Olarak Mal Rejimi ...................................................... 429

B) Eşler Arasındaki Mal Rejimi .................................................... 430

C) Seçimlik Mal Rejimi ................................................................. 430

D) Olağan Ve Olağanüstü Mal Rejimi Ayrımı .............................. 430

1- Eşlerden Birinin Talebi Üzerine Mal Ayrılığı Rejimine

Geçiş ........................................................................................... 431

2- Alacaklılardan Birinin Talebi Üzerine Mal Ayrılığı Rejimine Geçiş ................................................................................ 431

3- Kendiliğinden Mal Ayrılığı Rejimine Geçiş ........................... 431

E) Mal Rejimi Sözleşmesinin Şekli ve İçeriği ............................... 432

F) Tüm Mal Rejimlerine Hakim Olan İlkeler ................................ 433

1- Alacaklıların Korunması İlkesi ............................................... 433

2- Bir Eşin Mallarının Diğeri Tarafından Yönetimi İlkesi .......... 433

3- Envanter Tutulmasını İsteme Hakkı ....................................... 433

4- Eşler Arasındaki Borçların Muacceliyeti ................................ 434

İçindekiler

xx

5- Eşlerin Hukuki İşlem Yapabilme Kuralının İstisnaları ........... 434

G) Yasal Mal Rejimine Özgü İlkeler ............................................. 435

1- İkame İlkesi ............................................................................ 435

2- Mal Gruplarının Değiştirilemeyeceği İlkesi ........................... 435

H) Edinilmiş Mallar ....................................................................... 435

1. Çalışma karşılığı olan edinimler ............................................. 436

2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve

benzerlerinin yaptığı ödemeler ................................................... 436

3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar ........... 436

4. Kişisel mallarının gelirleri ...................................................... 437

5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler ............................... 437

I) Kişisel Mallar ............................................................................. 438

1- Kişisel mallar kanunda sınırlayıcı olarak sayılmıştır .............. 438

2- Sözleşme Gereğince Kişisel Mallar ........................................ 439

İ) Mal Rejimi Davalarında İspat .................................................... 439

J) Eşlerin Mallarını Yönetme, Yararlanma ve Tasarruf Etmeleri .................................................................................................. 439

K) Görevli ve Yetkili Mahkeme .................................................... 440

II- MAL REJiMİNİN SONA ERMESİ (M.225) .......................... 440

A- Genel Açıklama ........................................................................ 440

1- Ölüm Halinde Miras Hakkı Ve Katılma Alacağı Ayrımı ....... 442

2- Sağ Kalan Eşin Aile Konutu ve Ev Eşyasına İlişkin Hakları ............................................................................................... 442

3- Başka Mal Rejiminin Kabulü ................................................. 442

4- Boşanma ve Evliliğin İptali .................................................... 443

5- Yürürlük Ve Uygulama Kanunu ............................................. 443

III- YASAL MAL REJİMİNİN TASFİYESİ ............................... 443

A- İlkeler ....................................................................................... 443

B. Örnek Dava Dilekçesi ............................................................... 444

BEŞİNCİ BÖLÜM.......................................................................... 446

KADINA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ ............................................ 446

I- GİRİŞ ........................................................................................... 446

A. TANIMLAR ............................................................................. 446

1. Kadına Yönelik Şiddet ve Ayrımcılık ..................................... 446

2. Kadına Yönelik Şiddetin Sebepleri ......................................... 447

3. Cinsiyetçi İkiyüzlülük ............................................................. 448

İçindekiler

xxi

4. Fiziksel Şiddet......................................................................... 448

5. Cinsel Şiddet ........................................................................... 449

6. Duygusal ya da Psikolojik Şiddet ........................................... 450

7. Ekonomik Şiddet ..................................................................... 450

8. Sosyal Şiddet........................................................................... 451

9. Israrlı Takip ve Israrlı Takip Mağduru ................................... 451

II- 6284 SAYILI KANUN .............................................................. 453

A. Koruma Kararından Yararlanacak Kişiler ................................ 453

B. Mülki Amirlerin Mağdur lehine Verebileceği Koruyucu

Tedbirler ........................................................................................ 453

C. Kolluk Amirlerinin Koruyucu Tedbir Kararı Vermesi .............. 457

D. Hakim Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbir Kararları ......... 457

1. İşyerinin değiştirilmesine karar verilmesi halinde .................. 458

2. Kişinin evli olması halinde müşterek yerleşim yerinden

farklı bir yerleşim yeri belirlenmesi ............................................ 459

E. Kimlik ve Diğer Belgelerin Değiştirilmesi Kararı .................... 459

F. Hakim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları ............ 459

G. Şiddet Mağduruna Yönelik Olarak Şiddet Tehdidi, Hakaret, Aşağılama veya Küçük Düşürmeyi İçeren Söz ve Davranışlarda Bulunmaması Tedbiri ....................................................... 460

H. Müşterek Konuttan veya Bulunduğu Yerden Derhal Uzaklaştırılması ve Müşterek Konutun Korunan Kişiye Tahsis

Edilmesi Tedbiri ............................................................................ 461

I. Korunan Kişilere, Bu Kişilerin Bulundukları Konuta, Okula veya İş Yerine Yaklaşmama Tedbiri .......................................... 462

İ. Çocuklarla Daha Önce Verilmiş Bir Kişisel İlişki Kararı

Varsa, Kişisel İlişkinin Refakatçi Eşliğinde Yapılması, Kişisel İlişkinin Sınırlanması veya Tümüyle Kaldırılması Kararı ........ 463

J. Korunan Kişinin Şiddete Uğramamış Olsa Bile Yakınlarına, Tanıklarına ve Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Haller

Saklı Kalmak Üzere Çocuklara Yaklaşmaması Kararı .................. 463

K. Korunan Kişinin Şahsi Eşyalarına ve Ev Eşyalarına Zarar

Vermemesi Kararı .......................................................................... 464

L. İletişim Araçları ile veya Sair Surette Rahatsız Etmemesi

Kararı ............................................................................................. 464

M. Bulundurulması veya Taşınmasına Kanunen İzin Verilen

Silahları Kolluğa Teslim Etmesi Kararı ......................................... 464

İçindekiler

xxii

N. Hakim Tarafından Verilen Silah Taşıması Zorunlu Olan

Bir Kamu Görevi İfa Etse Bile Bu Görevi Nedeniyle Zimmetinde Bulunan Silahı Kurumuna Teslim Etmesi Kararı ................. 465

O. Korunan Kişilerin Bulundukları Yerlerde Alkol ya da

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmaması ya da Bu

Maddelerin Etkisindeyken Korunan Kişilere ve Bunların Bulundukları Yerlere Yaklaşmaması, Bağımlılığın Olması Halinde Hastaneye Yatmak Dahil Muayene ve Tedavisi nin Sağlanması Kararı ................................................................................ 465

Ö. Bir Sağlık Kuruluşuna Muayene veya Tedavi İçin Başvurma Zorunluluğu Tedbiri ........................................................... 466

P. Teknik Takip Olanağı, Elektronik Kelepçe Takılması Kararı.................................................................................................. 467

R. Gecikmesinde Sakınca Olabilecek Hallerde Kolluk Amirlerince Alınabilecek Önleyici Tedbir Kararları ............................. 468

S. Koruyucu Tedbir Kararı Verilmesi İçin Delil veya Belge

Aranmaması ve Süresi ................................................................... 469

Ş. Tedbir ve Zorlama Hapsi Kararlarına İtiraz Olanağı ................. 469

T. Zorlama Hapsi ........................................................................... 472

III- ULUSLARARASI BELGELER ............................................. 474

A. BM Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Tasfiyesi

Sözleşmesi (CEDAW) ................................................................... 474

B. Kadına Yönelik Şiddetin Tasfiyesi Bildirgesi ........................... 476

C. Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve

Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) ......................................................................... 476

D. İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Feshi .................................................................................................... 482

E. Uluslararası Normların İç Hukuka Etkisi .................................. 483

EVLÂT EDİNME (Hakim Erol KARAASLAN) ........................... 485

EVLÂT EDİNME ........................................................................... 485

1. Genel Olarak ............................................................................... 485

2. Hukuki Zemin ............................................................................. 486

3. Küçüklerin Evlât Edinme Koşulları ......................................... 486

3.1. Evlât Edinenler Bakımından Koşullar .................................... 486

3.2. Evlât Edinilen Bakımından Koşullar ...................................... 493

İçindekiler

xxiii

4.Ergin ve Kısıtlıların Evlât Edinme Koşulları ............................ 500

4.1. Evlât Edinenin Alt Soyunun Açık Muvafakati ....................... 500

4.2. Evlât Edinilenin Eşinin Rızası ................................................ 501

4.3. Evlât Edinilen Bakımdan Aranan Koşullar ............................. 501

5. Nüfusa Tescil ............................................................................... 502

6. Evlât Edinmenin Sonuçları ........................................................ 503

7. Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması ................................................ 505

8. Evlât Edinmede Usule İlişkin Esaslar ....................................... 506

8.1. Görevli Mahkeme ................................................................... 506

8.2. Yetkili Mahkeme .................................................................... 506

8.3. Davanın Tarafları .................................................................... 506

8.4. Diğer Usuli Konular ............................................................... 506

SOY BAĞI (Hakim Erol KARAASLAN) ....................................... 509

1. Genel Olarak ............................................................................... 509

2. Hukuki Zemin ............................................................................. 509

3. Soy Bağının Kurulması .............................................................. 510

3.1. Anne Bakımından ................................................................... 510

3.2. Baba Bakımından.................................................................... 511

4. Soy Bağının Reddi ...................................................................... 520

4.1. Davanın Tarafları .................................................................... 520

4.2. Dava Açma Süresi .................................................................. 522

4.3. Soy Bağı Davalarında Usule İlişkin Esaslar ........................... 523

MİRAS HUKUKU (Em. Hakim Zarife Zerrin TOGAY) .............. 529

1. Miras ............................................................................................ 529

2. Muris ........................................................................................... 529

3. Tereke .......................................................................................... 529

4. Mirasçı ......................................................................................... 529

4.1. Yasal Mirasçılar .................................................................... 529

4.1.1. Kan Hısımı ........................................................................ 530

4.1.2. Evlatlık .............................................................................. 530

4.1.3. Sağ Kalan Eş ..................................................................... 530

4.1.3.1. Boşanma Davasında Eşin Mirasçılığı .......................... 531

4.1.3.2. Butlan Davasında ........................................................ 531

İçindekiler

xxiv

4.1.3.3. Mal Rejimi-Miras Hakkı ............................................. 531

4.1.4. Devlet ................................................................................ 531

4.2. İradi (Atanmış) Mirasçılar ................................................... 531

5. Saklı Pay (Mahfuz Hisse) ........................................................... 532

6. Miras Bırakanın Tasarruf Oranı .............................................. 531

7. Tenkis .......................................................................................... 532

7.1. Tenkisin Konusu ..................................................................... 532

7.2. Tasarrufların Saklı Payı İhlal Edip Etmediğinin Belirlenmesi ........................................................................................... 533

7.3. Eklenecek Değerler ................................................................. 533

8. Muris Muvazaası ........................................................................ 534

8.1. Muris Muvazaasının Araştırma Yöntemi ................................ 535

8.2 Muvazaa- Gizli Bağış .............................................................. 535

8.3. Zamanaşımı veya Hak Düşürücü Süre .................................... 536

8.4. Yetkili ve Görevli Mahkeme .................................................. 536

9. Mirasçıların Açtığı Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı)

Davaları ........................................................................................... 536

10. Tasarruf Oranına Etkileri ....................................................... 536

10.1. Mirasın Reddinin Tasarruf Oranına Etkisi ............................ 536

10.2. Mirastan Yoksunluğun Tasarruf Oranlarına Etkisi ............... 537

10.3. Mirasçılıktan Çıkarmada Saklı Pay ...................................... 537

10.4. Mirastan Feragatin Tasarruf Oranına Etkisi .......................... 538

10.5. Mirasçılığı Sona Erdiren Nedenlerin Miras Bırakanın

Tasarruf Oranına Etkisi .................................................................. 538

11. Tenkis Davası ............................................................................ 539

11.1. Tenkiste Sıra ......................................................................... 541

11.2. Tenkis Def’i .......................................................................... 541

11.3. Sabit Tenkis Oranı ................................................................ 542

11.4. Tenkisin Gerçekleşmesinde Özellik Taşıyan Durumlar ....... 542

11.5. Tenkis Edilen Kazandırma -Geri Verme Borcunun Kapsamı................................................................................................ 542

12. Terekenin Tespiti-Defter Tutulması ....................................... 542

13. Mirasın Geçme İlkeleri ........................................................... 543

14. Terekede El Birliği Müşterek Mülkiyet .................................. 543

15. Borçlardan Sorumluluk ........................................................... 543

16. Mal Rejimi Tasfiyesi ................................................................. 544

İçindekiler

xxv

17. Mirasın Açılması ....................................................................... 544

18. Görülecek Davalarda Yetki ..................................................... 544

19. Mirasta Hak Sahipliği .............................................................. 544

20. Gaiplik Mirasçılığı ................................................................... 545

21. Geri Verme ................................................................................ 545

22. Zamanaşımı ............................................................................... 545

23. Gaibe Düşen Miras ................................................................... 546

23.1. Gaip Hem Miras Bırakan Hem Mirasçı İse .......................... 546

23.2. Gaiplikle İlgili Hazine İstemi ............................................... 546

24. Miras Hukuku Temel Kavramları .......................................... 546

24.1. Vasiyet Alacaklısı ................................................................. 546

24.2. Ölüme Bağlı Tasarruf ........................................................... 546

24.3. Tereke ................................................................................... 546

24.4. Ölüm ..................................................................................... 547

25. Ölüme Bağlı Tasarruflar .......................................................... 547

26. Miras Sözleşmesi ....................................................................... 547

27. İrade Sakatlığı ........................................................................... 547

28. Vasiyetname Şekilleri: (Tmk 531-541 M.) .............................. 547

28.1. Resmi Vasiyetname .............................................................. 547

28.2. El Yazısı Vasiyetname .......................................................... 548

28.3. Sözlü Vasiyetname ............................................................... 548

28.4. Vasiyetnameden Dönme ....................................................... 549

28.5. Vasiyetnamenin Tenfizi Davası ............................................ 549

29. Mirasçılığı Sona Erdiren Sebepler .......................................... 549

29.1. Yoksunluk ............................................................................. 549

29.2. Ret ......................................................................................... 549

29.3. Mirastan feragat .................................................................... 549

29.4. Mirasçılıktan çıkarma ........................................................... 549

GAYRİMENKUL DAVALARI (Av. Murat SAYIN) ................... 551

GİRİŞ ............................................................................................... 551

1. Gayrimenkul Davalarının Yargılama Süresi ........................... 551

2. Taşınmaz Üzerindeki Ayni Hakka İlişkin Dava Kavramı ...... 552

3. Gayrimenkul Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkemeler ..................................................................................................... 553

İçindekiler

xxvi

4. Gayrimenkul Dava Türleri ........................................................ 553

5. EL ATMANIN ÖNLENMESİ (MÜDAHALENİN

MEN'İ) DAVASI ............................................................................ 554

5.1. Genel Açıklamalar .................................................................. 554

5.2. Araziye Dikilen Fidanlar ........................................................ 555

5.3. Davada Müdahalenin Meni İle Birlikte Ecrimisil Talep

Edilmiş Olması Hali ...................................................................... 557

5.4. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu .......................................... 558

5.5. Yetkili Mahkeme .................................................................... 558

6. İZALE-İ ŞUYU (ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ) DAVASI ................................................................................................ 559

6.1. Genel Açıklamalar .................................................................. 559

6.2. Görevli Mahkeme ................................................................... 559

6.3. Yetkili Mahkeme .................................................................... 559

6.4. Uygulanacak Yargılama Yöntemi........................................... 560

6.5. Taşınır ve Taşınmaz Malların Satışının İcra ve İflas Kanunu Hükümlerine Göre Yapılması ............................................... 561

6.6. Satış Memurunun Karar ve İşlemlerine Karşı İtiraz ve

Şikâyetler ....................................................................................... 561

6.7. Kıymet Takdirine İlişkin İtirazlar ........................................... 561

6.8. Satış İlanının Bir Örneğinin Tapu Sicilindeki İlgililere

Tebliğ Edilmesi Zorunluluğu ......................................................... 562

6.9. Şikâyetleri İncelemeye Yetkili Olan Mahkeme ...................... 562

6.10. Muhdesatlarla İlgili Yapılacak İşlemler ................................ 562

6.11. Muhdesatlar Üzerine Hak iddia Edenlerin Bulunması

Hali ................................................................................................ 563

6.12. Paydaşlardan Her Birinin Malın Paylaşılmasını Talep

Edebilmesi ..................................................................................... 563

6.13. Paydaşlığın Giderilmesi ........................................................ 564

6.13.1. İmar Uygulamaları ve Değer Farkı ................................. 564

6.13.2. Paylı Mülkiyete Tabi Taşınmazlarda Paylaştırma .......... 565

6.14. Tüm El birliği Maliklerini Davada Taraf Olarak Yer

Almaları Zorunluluğu .................................................................... 566

6.15. Paylaşmayı İsteme Hakkının Sınırlandırılması ..................... 566

6.16. Paylaşmanın Yöntemleri ....................................................... 567

6.17. Paylaşma Biçiminde Uyuşma Sağlanamaması ..................... 568

6.18. Açık Artırmayla Satış ........................................................... 568

İçindekiler

xxvii

7. MİRASTA ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ ............................ 569

7.1. Eşlerden Birinin Ölümü Halinde Tereke Malları .................... 570

7.2. Paydaşlığın (Ortaklığın) Giderilmesi Davalarının Tanımı ...... 572

7.3. Mahkemece Paydaşlığın Satış Suretiyle Giderilmesine

Karar Verilmesi ............................................................................. 572

8. KAT MÜLKİYETİ KURULMAK SURETİYLE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ......................................... 573

9. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİNDE KIYMET TAKDİRİNE İTİRAZ ............................................................................ 576

10. TAPU İPTAL VE TESCİL DAVALARI................................ 579

10.1. Kat İrtifakı Kararına Uymama Nedeniyle Tapu İptal ve

Tescil davası .................................................................................. 579

10.2. Noterde Düzenlenen Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesine Dayalı Tapu İptal Tescil Davası ........................................ 581

10.2.1. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Tanımı ................... 581

10.2.2. Şekli ................................................................................ 582

10.2.3. Güvence .......................................................................... 582

10.2.4. Konusu ............................................................................ 582

10.2.5. Bakım Borçlusunun Yükümlülüğü ................................. 582

10.2.6. Kurumların Bakım Borcunun Kapsamı .......................... 582

10.2.7. Sözleşmenin İptali ........................................................... 582

10.2.8. Nafaka Ödemesine Karar Verilebilmesi İmkanı ............. 583

10.2.9. Bakılmadığı İddiasının İleri Sürülmemesi Hali .............. 585

10.3. Butlan Sebebiyle Tapu İptal ve Tescil Davası ...................... 586

10.3.1. Açıklamada Yanılma Halleri .......................................... 586

10.3.2. Saikte Yanılma ................................................................ 586

10.3.3. İletmede Yanılma ............................................................ 587

10.3.4. Yanılmada Dürüstlük Kuralları ....................................... 587

10.3.5. Yanılmada Kusur ............................................................ 587

10.3.6. Aldatma ........................................................................... 587

10.4. Hesap Hatası Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası ........... 589

10.4.1. Zararın Devletten İstenebilmesi ...................................... 591

10.4.2. İdari Başvuru Yolunun Tüketilmesi Zorunluluğu ........... 591

10.4.3. Asliye Hukuk Mahkemesinin Görevli Olması ................ 593

İçindekiler

xxviii

10.5. İmar ve İhya Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların tespiti ......................... 593

10.5.1.Zilyetliğin Dayandırılması Gereken Belgeler .................. 594

10.6. İnanç Sözleşmesine Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası ...... 596

10.6.1. Tanım .............................................................................. 596

10.6.2. Sözleşmenin İçeriği ......................................................... 596

10.6.3. Sözleşmenin Tarafları ..................................................... 596

10.6.4. İnanç Konusu Şey ........................................................... 596

10.6.5. Tarafların yükümlülükleri ............................................... 596

10.6.6. İspat Yöntemi .................................................................. 599

10.6.7. Konusu Menkul ve Tapusuz Olan İnançlı Devirler ........ 600

10.7. Ketmi Verese Hukuksal Nedenine Dayalı Tapu İptali ve

Tescil Davası ................................................................................. 602

10.8. Tapu Tahsis Belgesine Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası ................................................................................................. 604

10.9. Ehliyetsizlik ve Muris Muvazaası Hukuksal Nedenlerine Dayalı Tapu İptal ve Tescil davası ............................................ 608

10.9.1. Muvazaa Kavramı ........................................................... 609

10.9.2. Muvazaa Türleri .............................................................. 609

10.9.3. Mutlak Muvazaa ............................................................. 609

10.9.4. Nispi Muvazaa ................................................................ 609

10.9.5. İspat Yükü ....................................................................... 611

10.9.6. Davada Kullanılabilecek Delil Türleri ............................ 612

10.9.7. Gerçek Bedel Kavramı .................................................... 613

10.9.8. Örnek Olay ...................................................................... 613

10.9.9. Akıl Hastalığı Dışındaki Kısıtlanma Nedenleri .............. 615

10.9.10. Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı Sebebiyle Kısıtlama ............................................................................................ 615

10.9.11. Bilirkişi Raporlarının Önemi ........................................ 616

10.10. Aile Konutu Sebebine Dayalı Tapu İptali ve Tescil

Davası ............................................................................................ 617

10.10.1. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması ............................ 619

10.10.2. İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Durumu ............................. 619

10.10.3. Yolsuz Tescil ................................................................ 621

10.10.4. Tapu Sicilinin Tutulması ile İlgili İlkeler ...................... 621

10.10.5. Hukuki Sebebe Bağlılık İlkesi ...................................... 621

İçindekiler

xxix

10.11. Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesine Dayalı Tapu

İptali ve Tescil ............................................................................... 622

10.12. Miras Taksim Sözleşmesi Sebebiyle Tapu İptali ve

Tescil ............................................................................................. 624

10.12.1. Taksim Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları ..................... 626

10.12.2. Miras Payı Üzerinde Sözleşme ..................................... 626

10.13. Sözleşmeye Aykırı Olarak 3. Kişiye Devir Kapsamında Tapu İptali ve Tescil Davası ..................................................... 628

10.13.1. Mal Değişim Sözleşmesi ............................................... 629

10.13.2. Tabi Olduğu Hükümler ................................................. 629

10.13.3. Zapttan ve Ayıptan Sorumluluk .................................... 629

10.13.4. Satış Sözleşmesi ............................................................ 630

10.13.5. Yarar ve Hasar .............................................................. 631

10.14. Tapulu Taşınmazlarda Olağanüstü Zamanaşımı Nedenine Dayalı Tapu İptali ve Tescil Davası ....................................... 631

10.14.1. Tapu İptali ve Tescil Davasının Tam Islahla Belirsiz Alacak Davasına Dönüştürülebilmesi.................................... 632

10.14.2. Tapuda Kayıtlı Taşınmaz Malda Kayıt Sahibi veya

Mirasçıları Zilyet Bulunuyorsa ................................................... 633

10.14.3. Kayıt Sahibi veya Mirasçılarından Başkası Zilyet

Bulunuyorsa ................................................................................ 634

10.15. Taşkın Yapı Sebebiyle Tapu İptali ve Tescil Davası .......... 635

10.15.1. İyiniyet Kavramı ........................................................... 636

10.15.2. İyiniyetin ispatı ............................................................. 637

10.15.3. "Durum ve Koşulların Haklı Göstermesi" .................... 637

10.15.4. Taşkın Yapı Nedeniyle Temliken Tescil Kararı

Verilebilmesinin Şartları ............................................................. 639

10.16. Vekâlet Görevinin Kötüye Kullanılması Sebebiyle Tapu İptali ve Tescil Davası .............................................................. 639

10.16.1. Vekilin yükümlülükleri ................................................. 640

10.16.2. Vekil ile Sözleşme Yapan Kişinin İyiniyetli Olması ...... 641

10.16.3. Üçüncü Kişinin Vekil ile Çıkar ve İşbirliği İçerisinde Hareket Etmesi .................................................................. 641

10.16.4. Tapu Kaydının İptaline Karar Verilebilme Koşulu ....... 642

10.17. İİK 94. Maddesi Uyarınca Verilen Yetkiye Dayalı Tapu İptali ve Tescil Davası .............................................................. 643

10.17.1. Davanın Açılması .......................................................... 644

İçindekiler

xxx

10.17.2. Davacıya Uygun Kesin Süre Verilmesi Zorunluluğu ................................................................................................ 645

11. İSTİHKAK DAVASI ................................................................ 645

11.1. İflas Davasının Sonucunda Verilecek İflas Kararının

Kesinleşmesi Halinde İstihkak Davasının Akıbeti ......................... 646

11.2. Taşınmaz Üzerine Konulan Haczin Kaldırılması Talebinin Hukuki Niteliği ..................................................................... 647

11.3. Üçüncü Şahsın İstihkak İddiası ............................................. 647

11.4. Taşınmaz Rehnine Konu Menkuller Üzerindeki Mülkiyet İddiası ...................................................................................... 650

11.5. Davaya Konu Mahcuzların Üzerinde Bulunduğu Taşınmazın Bütünleyici Parçası veya Eklentisi Olup Olmadığının Araştırılması ............................................................................ 650

11.6. İstihkak Davalarında Mülkiyet Karinesi ............................... 650

11.7. Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi Belgesinin Delil

Niteliği ........................................................................................... 651

11.8. Haciz Tutanağı Tanzimi ........................................................ 651

12. ŞUFA DAVASI (ÖN ALIM HAKKI DAVASI) ..................... 652

12.1. Görevli Mahkeme ................................................................. 652

12.2. Yetkili Mahkeme .................................................................. 652

12.3. Ön Alım Hakkı Sahibi .......................................................... 653

12.4. Kullanma Yasağı Feragat ve Hak Düşürücü Süre ................ 653

12.5. Kanuni Ön Alım Hakkı ......................................................... 653

12.6. Kötüniyet İddiası .................................................................. 654

12.7. Üç Aylık Hak Düşürücü Sürenin Başlaması ......................... 655

12.8. Ön Alım Hakkı ve Sözleşmenin Türü ................................... 656

12.9. Bağış Sözleşmesinde Ön Alım Hakkı ................................... 656

12.10. Fiili Taksim Bulunması Halinde Ön Alım Hakkı ............... 657

12.11. Dava Konusu Payın Değerinin Artması .............................. 658

12.12. Ön Alım Hakkının Kullanılması ......................................... 659

12.13. Tapudaki Değer ile Gerçekte Ödenen Değer Arasında

Fark Olması Halinde Hangi Değerin Esas Alınması Gerektiği

Sorunu ............................................................................................ 660

12.14. Önalım hakkına konu payın dava sırasında bir başka

kişiye veya satışı yapan paydaşa satılması ..................................... 661

İçindekiler

xxxi

KİRA VE TAHLİYE DAVALARI (Av. Osman OY) ................... 663

I- KİRA SÖZLEŞMELERİ ........................................................... 663

1- KİRA SÖZLEŞMELERİYLE İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER ..................................................................................... 664

1.1- K൴ra Sözleşmes൴n൴n Tarafları ............................................ 664

1.2- K൴ra Sözleşmeler൴nde Yetk൴ Durumu ................................... 664

1.2.1- K൴raya Veren൴n Yetk൴ Durumu ....................................... 664

1.2.2- K൴racının Yetk൴ Durumu................................................. 665

1.3- K൴ra Sözleşmeler൴n൴n Şekl൴ .................................................. 666

1.3.1- Ad൴ Yazılı K൴ra Sözleşmeler൴ ......................................... 666

1.3.2- K൴ra Sözleşmes൴n൴n Noter Tasd൴kl൴ Olarak Düzenlenmes൴ ..................................................................................... 666

1.3.3- K൴ra Sözleşmes൴n൴n Tapuya Şerh Ed൴lmes൴ .................... 666

1.4- K൴ra Sözleşmeler൴nde Süre .................................................. 667

1.5- K൴ra Sözleşmeler൴nde K൴ra Bedel൴ ....................................... 667

1.6- K൴ra Sözleşmeler൴nde Kefalet .............................................. 667

1.7- K൴ra Sözleşmeler൴nde Damga Verg൴s൴ .................................. 668

1.8- K൴ra Sözleşmes൴ Kaynaklı K൴raya Veren ve K൴racının

Hakları ........................................................................................ 669

1.8.1- K൴raya Veren൴n Hakları .................................................. 669

1.8.2- K൴racının Hakları ........................................................... 670

1.9- K൴ra Sözleşmeler൴n൴n Sona Ermes൴ ...................................... 671

1.10- K൴ra Sözleşmes൴n൴n Sona Ermes൴n൴n Hukuk൴ Net൴celer൴ .................................................................................................. 672

1.10.1- K൴ralananın Ger൴ Ver൴lmes൴ .......................................... 672

1.10.2- Kiralananın Gözden Geçirilmesi ve Kiracıya Bildirme ........................................................................................ 672

II- KONUT VE ÇATILI İŞ YERİ KİRALARI ............................ 673

1- KONUT VE ÇATILI İŞ YERİ KİRALARININ MAHİYET VE KAPSAMI ................................................................ 673

1.1- Bağlantılı Sözleşme ............................................................. 673

1.2- Konut ve Çatılı İş Yer൴ K൴ralarında Kullanma G൴derler൴ ...... 674

1.3- Konut ve Çatılı İş Yer൴ K൴ralarında Güvence Ver൴lmes൴ ....... 674

1.4- K൴ra Bedel൴ .......................................................................... 674

1.5- K൴racı Aleyh൴ne Düzenleme Yasağı ..................................... 675

1.6- A൴le Konutu ......................................................................... 675

İçindekiler

xxxii

2- KONUT VE ÇATILI İŞ YERİ KİRA TESPİT DAVALARI ............................................................................................. 675

2.1- (6098) Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda K൴ra Bedeller൴n൴n Bel൴rlenmes൴ne İl൴şk൴n Olarak Yapılmış Olan Düzenleme ............................................................................................ 675

2.2- Dava Açma Süres൴ ............................................................... 677

2.3- K൴ra Tesp൴t Davalarında Davacı Taraf ................................. 678

2.4- K൴ra Tesp൴t൴ Davalarında B൴l൴rk൴ş൴ İncelemes൴ ...................... 679

2.5- K൴ra Tesp൴t Davalarında Görevl൴ ve Yetk൴l൴ Mahkeme......... 679

2.5.1- Görevl൴ Mahkeme .......................................................... 679

2.5.2- Yetk൴l൴ Mahkeme ............................................................ 679

2.6- K൴ra Tesp൴t൴ İle İlg൴l൴ Muhtel൴f Yargı Kararları .................... 679

3- KİRA UYARLAMA DAVALARI ........................................... 682

3.1- K൴ra Uyarlama Davalarının Hukuk൴ Mesned൴ ...................... 682

3.2- K൴ra Uyarlamasının Yapılab൴lmes൴ İç൴n Gerekl൴ Şartlar ....... 684

3.2.1- Olağanüstü Şartların Oluşması ...................................... 685

3.2.2- Aşırı İfa Güçlüğü ........................................................... 688

3.2.3- Sözleşmedek൴ Ed൴mler Arasında Aşırı N൴spets൴zl൴k

Çıkması Neden൴yle İşlem Temel൴n൴n Çökmes൴ ........................ 689

3.3- K൴ra Uyarlama Davalarında Görevl൴ ve Yetk൴l൴ Mahkeme ............................................................................................ 690

3.3.1- Görevl൴ Mahkeme .......................................................... 690

3.3.2- Yetk൴l൴ Mahkeme ............................................................ 690

3.4- Uyarlama Davaları ൴le İlg൴l൴ Muhtel൴f Yargıtay Kararları .................................................................................................. 690

4- TAHLİYE DAVALARI ........................................................... 692

4.1- Türk Borçlar Kanunu'na Göre Tahl൴ye ................................. 692

4.1.1- K൴ra Sözleşmes൴n൴n On Yıllık Uzama Sonrası K൴raya Veren Tarafından Yapılacak B൴ld൴r൴m ൴le Sona Erd൴r൴lmes൴ .......................................................................................... 692

4.1.2- Dava Yoluyla Tahl൴ye ..................................................... 693

a- K൴raya Veren൴n Gereks൴n൴m൴ Neden൴yle Tahl൴ye Davası ............................................................................................ 693

b- Yen൴ Mal൴k൴n Gereks൴n൴m൴ Neden൴yle Tahl൴ye Davası ....... 696

c- Gereks൴n൴m Neden൴yle Tahl൴ye Ed൴len K൴ralananın

Yen൴den K൴ralanma Yasağı .................................................... 698

İçindekiler

xxxiii

d- K൴ralananın Yen൴den İnşası veya İmarı Amacıyla

Esaslı Onarımı, Gen൴şlet൴lmes൴ Ya Da Değ൴şt൴r൴lmes൴ Gerekl൴ İken Bu İşler Sırasında K൴ralananın Kullanımının

İmkânsız Hale Gelmes൴ ......................................................... 699

e- K൴racının Verm൴ş Olduğu Tahl൴ye Taahhüdüne Dayalı

Tahl൴ye Davası ....................................................................... 701

f- K൴racının B൴r Yıl ve Daha Uzun Sürel൴ K൴ra Sözleşme

Dönem൴nde İk൴ Haklı İhtara Sebeb൴yet Vermes൴ ................... 704

g- K൴racının veya B൴rl൴kte Yaşadığı Eş൴n൴n Aynı İlçe veya Beled൴ye Sınırları İç൴nde Oturmaya Elver൴şl൴ B൴r Konutu Bulunması ..................................................................... 706

4.1.3- Olağanüstü Fes൴h Haller൴ ............................................... 707

a- Öneml൴ Sebeplere Dayanarak Fes൴h .................................. 707

b- K൴racının İflası Hal൴nde Fes൴h ........................................... 707

c- K൴racının Ölümü Hal൴nde Fes൴h ........................................ 707

4.1.4- K൴racının Yükümlülükler൴n൴ Yer൴ne Get൴rmemes൴

Neden൴yle K൴ra Sözleşmes൴n൴n Fesh൴ ....................................... 708

4.1.5- K൴racının K൴ralananı, Sözleşmeye Uygun Olarak

Özenle Kullanmaması ve K൴ralananın Bulunduğu Taşınmazda Oturan K൴ş൴ler İle Komşulara Gerekl൴ Saygıyı Göstermemes൴ Neden൴yle K൴ra Sözleşmes൴n൴n Fesh൴ ...................... 711

4.1.6- Konut ve Çatılı İş Yer൴ K൴rasında, K൴racının K൴ralanana Kasten Ağır B൴r Zarar Vermes൴ Neden൴yle K൴ra Sözleşmes൴n൴n Fesh൴ ....................................................................... 713

4.2- İcra ve İflas Kanunu’na Göre Tahl൴ye .................................. 714

4.2.1- K൴ra Bedel൴n൴n Ödenmemes൴ Neden൴yle Tahl൴ye ............ 714

4.2.2- K൴ra Süres൴n൴n B൴tmes൴ Neden൴yle Tahl൴ye ..................... 717

4.2.3- İcra ve İflas Kanunu’na Göre Tahliye ile İlgili

Muhtelif Yargıtay Kararları ..................................................... 718

KAT MÜLKİYETİ DAVALARI (Hakim Ramazan ORUÇ) ....... 721

KAT MÜLKİYETİ KANUNU İLE İLGİLİ HUKUK DAVALARI .......................................................................................... 721

GİRİŞ ............................................................................................... 721

1. İlkeler ve Kavramlar ..................................................................... 721

1.1. Gözetilmesi Gereken Genel Kurallar ...................................... 721

1.1.1. Bağımsız Mülkiyet Hakları Kurulabilmesi ....................... 721

İçindekiler

xxxiv

1.1.2. İrtifak Hakları Kurulabilmesi ............................................ 721

1.2. Kavram Tanımları ................................................................... 722

1.3. Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının niteliği ............................ 723

2. Görevli Mahkeme ......................................................................... 724

3. Dava Dilekçesinin Hazırlanması .................................................. 726

4. Kat Mülkiyetinin Devamına Karar Verilmesi Talepli Davalar ..... 727

5. Eski Yönetimin Defter ve Belgeleri Teslimi Talebine İlişkin

Davalar ............................................................................................. 730

6. Müdahalenin Önlenmesi Talebine Dayanan Davalar ................... 731

7. Kat Mülkiyeti Kurulması Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi ......... 734

8. Kat Malikleri Kurul Kararının İptali İle İlgili Davalar ................. 738

9. Kat Malikleri Olağanüstü Genel Kurul Kararının İptali İstemi İle İlgili Davalar .......................................................................... 742

10. Kat Malikleri Lehine Tanınan Kanuni İpotek Hakkı Tesisi

Talepli Davalar ................................................................................. 744

11. Taşınmazın Ortak Yerleri İçin Yapılan (Örneğin Çatı Yalıtım Bedelinin) Harcamalarının Tüm Kat Maliklerince Karşılanması Talepli Davalar .................................................................... 745

12. Kat Maliklerine İlişkin Aidat ve Ortak Giderler ile ilgili

Alacak Davası ................................................................................... 749

TİCARİ DAVALAR (Prof. Dr. Mustafa TOPALOĞLU) ............. 751

Ticari İşletme Hukuku ................................................................... 751

Ticari İş ........................................................................................... 751

I. Kavram ........................................................................................ 751

II. Ticari İşin Ölçütleri ................................................................... 751

A. TTK’de Düzenlenen İşler ......................................................... 751

B. Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren İşler ........................................ 751

C. Ticari İş Karinesi ....................................................................... 751

D. Taraflardan Birisi İçin Ticari Olan Sözleşmeler ....................... 751

III. Ticari İşlere Bağlanan Sonuçlar ............................................. 751

A. Ticari İşlerde Teselsül Karinesi ................................................ 751

B. Ticari İşlerde Faiz ..................................................................... 752

1. Özellikleri ............................................................................... 752

A. Kararlaştırılmamış Olsa Bile Faiz İstenebilmesi ................. 752

B. Bileşik Faizin İstisnaen Uygulanabilmesi ........................... 752

İçindekiler

xxxv

C. Daha Yüksek Oranda Temerrüt Faizi Talep Edilebilmesi .......................................................................................... 752

2. Faiz Oranları ........................................................................... 752

A. Kapital Faiz ......................................................................... 752

B. Temerrüt Faiz Oranı ............................................................ 752

Ticari Yargı ..................................................................................... 753

I. Mutlak Ticari Davalar ................................................................ 753

A. TTK M. 4 (1)’De Sayılan Hususlardan Doğan Hukuk Davaları .............................................................................................. 753

B. Özel Kanun Hükümleri Gereği Ticari Sayılan Davalar ............ 753

II. Bir Ticari İşletmeyi İlgilendirmesi Kaydıyla Ticari Davalar ................................................................................................. 753

III. Nispi Ticari Davalar ................................................................ 754

Tacir Sıfatı ve Tacir Olmanın Sonuçları ...................................... 754

I. Tacir Sıfatı ................................................................................... 754

A. Gerçek Kişi Tacir ...................................................................... 754

1. Tacir Sayılma .......................................................................... 754

2. Tacir Gibi Sorumlu Olma ....................................................... 754

B. Tüzel Kişi Tacir ........................................................................ 754

1. Ticaret Şirketleri ..................................................................... 754

2. Dernekler ................................................................................ 755

3. Vakıflar ................................................................................... 755

4. Kamu Tüzel Kişilerine Ait Kurum ve Kuruluşlar ................... 755

C. Donatma İştiraki ........................................................................ 755

D. Hakim Teşebbüs ....................................................................... 755

II. Tacir Olmanın Hüküm ve Sonuçları ....................................... 755

A. Fatura Düzenleme ..................................................................... 755

B. Fatura ve Teyit Mektubuna İtiraz .............................................. 755

C. Sevk İrsaliyesi ........................................................................... 756

Haksız Rekabet ............................................................................... 756

I. Tanım ve Unsurlar ...................................................................... 756

II. Başlıca Haksız Rekabet Halleri ................................................ 756

III. Haksız Rekabetin Yaptırımları............................................... 756

A. Hukuki Yaptırımlar ................................................................... 756

1. Davacı ..................................................................................... 757

İçindekiler

xxxvi

2. Davalı ...................................................................................... 757

B. Cezai Yaptırımlar ...................................................................... 757

Marka .............................................................................................. 757

Ticari Temsilci ................................................................................ 761

Acente .............................................................................................. 762

I. Unsurları ...................................................................................... 762

A. Bağımsızlık ............................................................................... 762

B. Aracılık veya Sözleşme Yapma ................................................ 763

C. Süreklilik ................................................................................... 763

D. Meslek Edinme ......................................................................... 763

II. Acentenin Borçları .................................................................... 763

III. Acentenin Hakları .................................................................... 763

IV. Acenteliğin Sona Ermesi ve Sonuçları .................................... 763

A. Acenteliğin Sona Erme Nedenleri ............................................ 763

B. Acenteliğin Sona Ermesinin Sonuçları ..................................... 764

1. Belli Koşullarda Tazminat ...................................................... 764

2. Denkleştirme Talebi ................................................................ 764

3. Rekabet Yasağı Anlaşması ..................................................... 764

4. Zamanaşımı ............................................................................. 765

V. Acentelik Hükümlerine Tabi Kişiler ........................................ 765

Ticari Defterler ............................................................................... 765

I. Tutulması Gereken Defterler ..................................................... 765

II. Ticari Defterlerin Delil Olması ................................................. 765

A. Sahibi Aleyhine Delil Olması ................................................... 765

B. Sahibi Lehine Delil Olması ....................................................... 766

III. Ticari Defterlerin Teslimi ve İbrazı ....................................... 766

Şirketler Hukuku ............................................................................ 766

Şirket Kavramı ............................................................................... 766

Adi Şirket ........................................................................................ 767

Ticaret Şirketleri ............................................................................ 767

Anonim Şirket ................................................................................. 768

I. Tanım ........................................................................................... 768

II. Unsurlar ..................................................................................... 768

III. Özellikleri ................................................................................. 769

IV. Türleri ....................................................................................... 769

İçindekiler

xxxvii

V. Kuruluş ....................................................................................... 769

1. Anasözleşmenin Hazırlanması ................................................... 770

2. Kurucu İmzaları ve Onay ........................................................... 770

3. Pay Bedellerinin Ödenmesi ....................................................... 770

4. Gerekiyorsa Bakanlık İzni ......................................................... 770

5. Tescil ve İlan ............................................................................. 770

VI. Genel Kurul .............................................................................. 771

1. Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü .................................. 771

A. Yokluk ................................................................................... 771

B. Butlan ..................................................................................... 771

C. İptal Davası ............................................................................ 771

D. Genel Kurul Hükümsüzlük Davalarının Islahı ....................... 772

VII. Yönetim Kurulu ...................................................................... 772

A. Yönetim ve Temsil.................................................................... 772

B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu ................................. 773

VIII. Anonim Şirketlerde Pay Devri ............................................. 774

1. Senede Bağlanmamış Paylar ...................................................... 774

2. Senede Bağlanmış Paylar .......................................................... 775

IX. Anonim Şirketlerde Ortağın Ölümünün Şirkete Etkisi ........ 775

X. Şirketin Tasfiyesi ....................................................................... 777

XI. Anonim Şirketin Feshi ............................................................. 777

Limited Şirket ................................................................................. 778

I. Tanım ve Özellikler ..................................................................... 778

II. Kuruluş ....................................................................................... 778

III. Anonim Şirket ile Limited Şirketin Karşılaştırılması ........... 779

IV. Müdürler ................................................................................... 779

V. Limited Şirkette Çıkma ve Çıkarılma ..................................... 780

1. Çıkma ........................................................................................ 780

2. Çıkarılma ................................................................................... 781

VI. Limited Şirketlerde Pay Devri ................................................ 783

VIII. Şirketin Tasfiyesi ................................................................... 784

Şirketler Topluluğu ........................................................................ 784

Yapısal Değişiklikler ...................................................................... 786

I. Birleşme ....................................................................................... 786

II. Bölünme ...................................................................................... 789

İçindekiler

xxxviii

III. Tür Değiştirme ......................................................................... 790

IV. Yapısal Değişikliklerde Davalar ............................................. 791

Hissedarlar/Pay Sahipleri/Ortaklar Sözleşmesi ........................... 792

Kıymetli Evrak Hukuku ................................................................ 793

I. Tanım ........................................................................................... 793

II. Kambiyo Senetleri ..................................................................... 794

A. Temsil ....................................................................................... 794

B. Türleri ve Özellikleri ................................................................. 794

1. Poliçe ...................................................................................... 795

2. Bono ........................................................................................ 795

A. Unsurları .............................................................................. 795

B. Ciro ...................................................................................... 796

C. Aval ..................................................................................... 796

D. Bononun Ödenmesi ............................................................. 797

E. Bononun Ödenmemesi ve Protesto ...................................... 798

F. Sebepsiz Zenginleşme .......................................................... 798

G. Zamanaşımı ......................................................................... 798

3. Çek .......................................................................................... 799

A. Niteliği ................................................................................ 799

B. Türleri .................................................................................. 799

C. Karekodlu Çek ..................................................................... 800

D. Çekin İbrazı ......................................................................... 800

E. Karşılıksız Çek .................................................................... 801

F. Çekten Cayma ...................................................................... 803

III. Teminat Senetleri ..................................................................... 803

İCRA İFLAS HUKUKU (Yavuz SÜPHANDAĞ, İcra Md. Yrd.) ... 805

1. İcra ve İflas Hukuku .................................................................. 805

Genel İcra Daireleri Faaliyetleri ................................................... 805

2. İlamların İcrası ........................................................................... 809

Genel Olarak .................................................................................. 809

İlâm ve İlâm Niteliğindeki Belgeler .............................................. 811

3. İlamsız İcra ................................................................................. 811

Genel Haciz Yoluyla Takip ........................................................... 811

Genel Haciz Yoluyla Takipte Ödeme Emri Kesinleşme Süreci .................................................................................................... 812

İçindekiler

xxxix

4. Takip Talebi ................................................................................ 813

5. Ödeme Emrine İtiraz ................................................................. 814

Gecikmiş İtiraz .............................................................................. 815

Gecikmiş İtiraz İle Usulsüz Tebligat ............................................. 815

6. İtirazın Kaldırılması ................................................................... 817

7. İtirazın İptali ............................................................................... 820

8. Mal Beyanı .................................................................................. 820

9. Haciz ............................................................................................ 821

Genel Olarak .................................................................................. 821

Muvakkat Haciz ............................................................................. 821

Kesin Haciz.................................................................................... 821

İlave Haciz ..................................................................................... 821

Tamamlama Haczi ......................................................................... 821

İhtiyati Haciz ................................................................................. 821

Haczin Yapılması .......................................................................... 822

Talep Müddeti ................................................................................ 823

10- Haciz İhbarnamesine İtiraz ..................................................... 825

Alacaklar ve Üçüncü Şahıs Elinde Haczedilen Mallar Hakkında .............................................................................................. 825

11- Taahhüdü İhlal ......................................................................... 828

12- Nafaka Ödememe ..................................................................... 828

13- İstihkak İddiası ......................................................................... 829

İstihkak Davası .............................................................................. 829

Yetkili Mahkeme ........................................................................... 833

14- Paraya Çevirme ........................................................................ 834

Hacizli Malların Paraya Çevrilmesi ............................................... 834

Taşınır Malların Paraya Çevrilmesi ............................................... 834

15- Rehnin Paraya Çevrilmesi ....................................................... 841

Rehnin Paraya Çevrilmesinde İzlenecek Yol ................................ 841

Takipte Taraflar ............................................................................. 841

16- Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi ...................................... 842

17- İpoteğin Paraya Çevrilmesi ..................................................... 843

Üst Sınır İpoteği ............................................................................. 844

Anapara İpoteği ............................................................................. 844

İpoteğin Paraya Çevrilmesinde Takip Şekli .................................. 845

İflasta Rehinli Mallar ve Üretime Yönelik Yerler ......................... 848

İçindekiler

xl

Konkordatoda Kesin Mühletin Rehinli Alacaklılar Bakımından Sonuçları ................................................................................. 848

18- Bono-Poliçe-Çek ....................................................................... 849

Bono (Emre Muharrer Senet) Zorunlu Unsurlar ............................ 849

Bononun Niteliği ........................................................................... 849

Şekil Şartları .................................................................................. 850

A- Zorunlu (Kesin) Şekil Şartları .................................................. 850

1. Senet Metninde Bono Ya Da Emre Muharrer Senet Kelimesi .......................................................................................... 850

2. Kayıtsız ve Şartsız Belirli Bir Bedeli Ödeme Vaadi ............... 850

3. Kime veya Kimin Emrine Ödenecekse (Lehtar) Onun

Adı ve Soyadı (Veya Ticaret Unvanı) ......................................... 850

4. Senedin Tanzim Edildiği Gün ve Yer ..................................... 850

5. Senedi Tanzim Edenin İmzası................................................. 850

Çekte Geçerlilik Şartları: (Tk. M. 780 Vd.) ................................... 851

A- Zorunlu (Kesin) Şekil Şartları................................................ 851

B- Alternatif Zorunlu (Mecburi Şekil Şartları) ........................... 851

Çekin Niteliği ........................................................................... 852

Çekte Zorunlu Unsurlar ........................................................... 852

Çekte Şekil Şartı ...................................................................... 852

19- İhtiyati Haciz ............................................................................ 853

Yetkili Mahkeme ........................................................................... 853

İlama Dayanan Alacaklarda ........................................................... 853

İlama Dayanmayan Alacaklarda .................................................... 853

Kararın Uygulama Süresi .............................................................. 853

Yetkili İcra Dairesi ........................................................................ 853

Borçluya Ait Malların İhtiyaten Haczedilmesi .............................. 854

Zabıt Tutma ve Haciz Tutanağının Tebliği .................................... 854

Borçlu Tarafından Gösterilecek Teminat ....................................... 855

İhtiyati Haczi Tamamlayan Merasim............................................. 856

İhtiyati Haciz Kararına İtiraz ......................................................... 858

İhtiyati Haczin Kaldırılması .......................................................... 858

İcrai Hacizlere İştirak .................................................................... 858

20- Kiralanan Taşınmazların Tahliyesi ........................................ 859

Adi Kira ve Hâsılat Kiraları İçin Ödeme Emri Kesinleşme

Süreci ............................................................................................. 859

İçindekiler

xli

Yazılı Sözleşme ile Kiralanan Taşınmazın Kira Süresi Bitmesi Durumunda Tahliye Emri .......................................................... 860

21- İptal Davası ............................................................................... 862

22- Konkordato ............................................................................... 862

Kesin Mühletin Alacaklılar Bakımından Sonuçları ....................... 862

Konkordatonun Hükümleri ............................................................ 863

Konkordatonun Sonuçlanmayan Takiplere Etkisi ......................... 864

İŞ HUKUKU DAVALARI (Av. Zeynep Öncü UYGUN) .............. 865

İşçi Kime Denir? ............................................................................. 865

Genç İşç൴ K൴me Den൴r? ................................................................... 865

Çocuk İşç൴ K൴me Den൴r? ................................................................. 866

İşveren K൴me Den൴r? ...................................................................... 868

İş Yer൴ Ned൴r? .................................................................................. 868

Hang൴ Durumlarda İş Yer൴, İş Yer൴ Olarak Kabul Ed൴l൴r? .......... 869

İşveren Vek൴l൴ K൴me Den൴r? ............................................................ 869

İşveren Vek൴l൴ Sıfatıyla K൴m Sorumludur? ................................... 870

İşveren Sorumluluğu Ned൴r? ......................................................... 870

Asıl İşveren ve Alt İşveren K൴me Den൴r? ...................................... 870

İş Kanunu’nun Amacı Ned൴r? ....................................................... 874

İş Yer൴n൴ B൴ld൴rme ........................................................................... 875

İş Yer൴ Devr൴ .................................................................................... 875

Geç൴c൴ İş İl൴şk൴s൴ ............................................................................... 876

İş Şartlarını B൴ld൴rme Yükümlülüğü ............................................. 879

Sürekl൴ İş ......................................................................................... 880

Analık İzn൴ ....................................................................................... 880

Günlük Çalışma Süres൴ .................................................................. 882

Deneme Süres൴ ................................................................................. 882

İşç൴n൴n Yeters൴zl൴ğ൴ Sebeb൴yle Fes൴h................................................ 883

İşe İade ............................................................................................ 884

Çalışma Koşul Değ൴ş൴m൴ ................................................................. 885

İşç൴n൴n Fesh൴ .................................................................................... 886

I. Sağlık Sebepler൴ ........................................................................... 886

II. Ahlak ve İy൴n൴yet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerler൴ ............................................................................................... 887

İçindekiler

xlii

III. Zorlayıcı Sebepler .................................................................... 889

İşveren൴n Haklı Nedenle Fesh൴ ....................................................... 889

İşveren൴n Haklı Nedenle Derhal Fes൴h Hakkı ............................... 890

I- Sağlık Sebepler൴........................................................................... 890

II- Ahlak ve İy൴n൴yet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerler൴ ............................................................................................... 891

III- Zorlayıcı Sebepler .................................................................... 894

İşç൴y൴ ൴ş yer൴nde b൴r haftadan fazla süre ൴le çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı b൴r sebeb൴n ortaya çıkması .................................. 894

IV- İşç൴n൴n Gözaltına Alınması veya Tutuklanması Hal൴nde

Devamsızlığın İş Kanunu’nun 17. maddedek൴ B൴ld൴r൴m Süres൴n൴ Aşması ................................................................................... 894

İş Arama İzn൴ .................................................................................. 895

Toplu İşç൴ Çıkarma ......................................................................... 895

Askerl൴k Durumu ............................................................................ 896

Askerl൴k ve Kanundan Doğan Çalışma ......................................... 897

Ücret Ödenmemes൴ ......................................................................... 897

Fazla Çalışma .................................................................................. 898

Yıllık İz൴n ......................................................................................... 898

Çalışma Süres൴ ................................................................................ 900

Ara D൴nlenmes൴ ............................................................................... 901

Gece Çalışması ................................................................................ 902

Çocukların Çalışma Şartları .......................................................... 903

Mazeret İz൴nler൴ .............................................................................. 905

Zamanaşımı Süreler൴ ...................................................................... 905

H൴zmet Tesp൴t൴ Davaları ................................................................. 907

İşç൴l൴k Alacağı Davaları .................................................................. 909

Arabuluculuk .................................................................................. 909

İkale Sözleşmes൴ .............................................................................. 912

TÜKETİCİ HUKUKU DAVALARI

(Av. Çağrı Ayhan ŞENEL) .............................................................. 919

1- AYIPLI MAL ............................................................................. 919

Malın Ayıplı Olması Halinde Tüketicinin Hakları ........................ 921

A- Kanun'un 11 Maddesi İle Tanınan Haklar ............................. 921

1- Sözleşmeden Dönme ........................................................... 921

İçindekiler

xliii

2- Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi ................................ 921

3- Ayıp Oranında Bedel İndirimi ............................................. 921

4- Ayıbın Ücretsiz Olarak Giderilmesi (Ücretsiz Onarım) ...... 922

2- AYIPLI HİZMET ...................................................................... 922

Ayıplı Hizmette Zamanaşımı ......................................................... 923

Zamanaşımı Süresinin Sözleşmeyle Değiştirilmesi ....................... 924

3- TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ ................................................. 924

a-Taksitle Satış Sözleşmeleri ......................................................... 925

-Tüketicinin Taksitle Satış Sözleşmesinden Cayma Hakkı

(Geri Almak Hakkı) ....................................................................... 926

- Tüketicinin Taksitleri Ödemede Temerrüde Düşmesi ................. 927

b-Tüketici Kredisi Sözleşmeleri ve Kredi Kartı Sözleşmeleri ....... 928

-Tüketici Kredisi Sözleşmeleri ...................................................... 928

-Kredi Kartı Sözleşmeleri .............................................................. 931

-Konut Finansman Sözleşmeleri .................................................... 934

a-Konut Finansmanı Sözleşmesinin Türleri ................................... 935

1- Tüketicilerin Konut Edinmeleri Amacıyla Kurulan Kredi

Sözleşmeleri................................................................................... 935

2- Tüketicilere Konut Sağlama Amacıyla Kurulan Finansal

Kiralama Sözleşmeleri ................................................................... 935

3- Tüketicinin Sahip Olduğu Konutun Teminatı Karşılığında

Kurulan Kredi Sözleşmeleri .......................................................... 935

-Bağlı Kredi Sözleşmesi ................................................................ 936

a-Unsurları ..................................................................................... 936

b-Konutun Hiç ya da Gereği Gibi Teslim Edilmemesinden

Sorumluluk .................................................................................... 936

c- Konut Finansmanı Sözleşmelerinin Hükümleri ve Sona

Ermesi ............................................................................................ 937

Konut Finansmanı Sözleşmelerinin Hükümleri ............................. 937

1. Tarafların Hakları ve Borçları .................................................... 937

1.a Tüketicinin Hakları ve Borçları............................................. 937

1.b Konut Finansmanı Kuruluşunun Hakları ve Borçları ........... 937

2. İş yeri dışında kurulan sözleşmeleri ........................................... 938

3. Mesafeli Sözleşmeler ................................................................. 938

4. Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler ..................... 939

5. Devre tatil ve Uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri ................. 939

İçindekiler

xliv

6. Paket tur sözleşmeleri ................................................................ 939

7. Abonelik sözleşmeleri ............................................................... 940

4- TÜKETİCİ DAVALARI ........................................................... 941

Tüketici Sorunları Hakem Heyeti .................................................. 941

TÜKETİCİ TARAFINDAN AÇILABİLECEK DAVALAR ...... 942

I. Ayıplı Mal ve Hizmet Nedeniyle Açılan Davalar ...................... 942

II. Menfi Tespit Davaları ve Alacak Davaları .............................. 943

III. Uyarlama Davaları .................................................................. 943

IV. İfa Etmeme Nedeniyle Sorumluluk Davaları ......................... 943

V. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Düzenlenen Sözleşmelerle İlgili Davalar .................................................... 944

Tüketici Örgütleri Tarafından Açılabilecek Davalar ..................... 944

Satıcı/Sağlayıcı Tarafından Açılabilecek Davalar ......................... 945

FİKRİ SINAİ MÜLKİYET HUKUKU DAVALARI

(Av. Uzm. Arb. Gül Banu KIRTOK) ............................................... 947

FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE, TAZMİNAT VE HAKSIZ REKABET DAVALARINA GENEL BAKIŞ ................................................................... 947

A. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE

MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI ....................... 948

A.1. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE,

MADDİ TAZMİNAT DAVALARI .............................................. 949

1- İşleme Hakkı ........................................................................... 949

2- Çoğaltma Hakkı ...................................................................... 949

3- Yayma Hakkı .......................................................................... 949

4- Temsil Hakkı .......................................................................... 949

5- İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla

umuma iletim hakkı .................................................................... 949

Maddi Tazminat Davasının Davacısı .......................................... 951

Maddi Tazminat Davasının Davalısı ........................................... 951

Maddi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ......... 951

Zamanaşımı ................................................................................. 951

A.2. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE,

MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI ............................................ 952

1- Umuma Arz Hakkı (Eseri Kamuya Sunma Hakkı) ................. 952

İçindekiler

xlv

2- Adın Belirtilmesi Hakkı (Eser Sahipliğinin Tanınmasını

İsteme Hakkı) .............................................................................. 952

3- Eserde Değişiklik Yapılmasını Men Etme Hakkı (Eserin

Bütünlüğünü Koruma Hakkı) ..................................................... 952

4- Eser Sahibinin Zilyet ve Malike Karşı Hakkı (Eserin Aslına Erişim Hakkı) ....................................................................... 952

Manevi Tazminat Davasının Davacısı ........................................ 954

Manevi Tazminat Davasının Davalısı ......................................... 955

Manevi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ........ 955

Zamanaşımı ................................................................................. 956

B. SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE,

MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI ....................... 956

B.1. SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE

MADDİ TAZMİNAT DAVALARI .............................................. 956

Maddi Tazminat Davasının Davacısı .......................................... 960

Maddi Tazminat Davasının Davalısı ........................................... 960

Maddi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ......... 960

Zamanaşımı ................................................................................. 960

B.2. SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI .................................................. 960

Manevi Tazminat Davasının Davacısı ........................................ 962

Manevi Tazminat Davasının Davalısı ......................................... 963

Manevi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ........ 963

Zamanaşımı ................................................................................. 963

C. FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE HAKSIZ REKABET DAVALARI .................................. 963

C.1. SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE

HAKSIZ REKABET DAVALARI ............................................... 965

Davacı ......................................................................................... 967

Davalı .......................................................................................... 968

Görevli ve Yetkili Mahkeme ...................................................... 968

Zamanaşımı ................................................................................. 969

C.2. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNDE

HAKSIZ REKABET DAVALARI ............................................... 971

Davacı ......................................................................................... 973

Davalı .......................................................................................... 973

İçindekiler

xlvi

Görevli ve Yetkili Mahkeme ...................................................... 973

Zamanaşımı ................................................................................. 974

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI

(Av. Arb. Mine DEMİREZEN) ....................................................... 975

K൴ş൴sel Ver൴ ൴le Özel N൴tel൴kl൴ K൴ş൴sel Ver൴ Kavramları .................. 976

Kişisel Verileri Koruma Mevzuatının Uluslararası İlişkiler

Açısından Önemi ........................................................................... 976

Geçmişten Bugüne Kişisel Verilerin Korunması Hukuku ............. 978

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Yürürlüğü .................... 983

Kişisel Verileri Koruma Kurumu ile Kişisel Verileri Koruma

Kurulu ............................................................................................ 984

Veri Sorumlusu ile Veri İşleyen Kavramları ................................. 987

A. KANUN’UN KAPSAMI VE KANUN’A UYGUN OLARAK KİŞİSEL VERİ İŞLEME ŞARTLARI ............................... 989

1- Kanun'un Kapsamı .................................................................... 989

2- Kişisel Verilerin İşlenmesinde Dikkate Alınması Gereken

Temel İlkeler .................................................................................. 992

3- Kişisel Veri İşlemenin Hukuki Sebepleri ve Koşulları .............. 994

B. VERİ İŞLEME FAALİYETİ GERÇEKLEŞTİREN

GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...... 997

1- Aydınlatma Yükümlülüğü ......................................................... 997

2- Açık Rıza Alınmasına İlişkin Yükümlülük ............................. 1000

3- Aktarıma İlişkin Yükümlülük .................................................. 1002

4- İmhaya İl൴şk൴n Yükümlülük ..................................................... 1006

5- Ver൴ Güvenl൴ğ൴ne İl൴şk൴n Yükümlülük ..................................... 1009

6- Ver൴ Sorumluları S൴c൴l B൴lg൴ S൴stem൴ne Kayıt Yükümlülüğü ... 1012

7- Veri İşleme Envanteri Oluşturmaya İlişkin Yükümlülük ........ 1015

8- Kurul Kararlarının Yerine Getirilmesine İlişkin Yükümlülük ................................................................................................ 1017

9- Veri Sorumlusunun Başvuruya Cevap Verme Yükümlülüğü ................................................................................................. 1018

C. KANUN’DAN KAYNAKLANAN HAKLAR ....................... 1019

1- İlgili Kişinin Kanun'un 11. Maddesinden Kaynaklanan

Hakları ......................................................................................... 1019

2- İlgili Kişinin Başvuru ve Şikâyet Hakkı .................................. 1019

İçindekiler

xlvii

3- Kurulun İşlem ve Kararlarına Karşı Başvurulabilecek Hukuki Yollar ................................................................................... 1022

I. İdar൴ yargı yolu ...................................................................... 1022

II. Adl൴ yargı yolu ...................................................................... 1022

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME .............................................. 1023

CEZA DAVALARI (Dr. Suat ÇALIŞKAN, C. Savcısı) .............. 1027

CEZA DAVALARINDA GÖREVLİ MAHKEME ................... 1027

Giriş ............................................................................................. 1027

1. Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ........................................ 1027

1.1. Ceza Mahkemeleri ............................................................. 1028

“Sulh Ceza” İbaresinin Madde Metninden Çıkartılması ........... 1028

1.2. Ceza Mahkemelerinin Kuruluşu ........................................... 1030

1.3. Asliye Ceza Mahkemeleri ..................................................... 1030

1.4. Ağır Ceza Mahkemeleri ........................................................ 1030

1.5. Özel Kanunlarla Kurulan Diğer Ceza Mahkemeleri ............. 1030

1.6. İş Durumunun Gerekli Kıldığı Yerlerde Ceza Mahkemelerinin Kurulması ......................................................................... 1031

1.7. İhtisaslaşmanın Sağlanması ve İhtisas Mahkemeleri ............ 1031

1.7.1. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nda Düzenlenen Suçlara İlişkin Açılacak Davalara Bakacak Mahkemeler ............... 1032

1.7.2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Dava ve İşlere Bakacak Mahkemeler.................................. 1034

1.7.3. Çocu Mahkemesinin Görev Alanına Giren Suçlar

Yönünden .................................................................................. 1035

1.7.4. Bilişim ile İlgili Düzenlenen Suçlara İlişkin Açılacak

Davalara Bakacak Mahkemeler ................................................ 1035

1.7.5. 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat

Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’da Düzenlenen Suçlardan Kaynaklanan Dava ve İşler ...................................................................... 1039

1.7.6. İdari Yaptırım Kararlarına Karşı Yapılacak Başvurularda Görevli Mahkemeler ........................................................ 1040

1.8. Göreve İlişkin Kararlar ......................................................... 1040

1.9. Ceza Mahkemelerinin Adı .................................................... 1041

İçindekiler

xlviii

1.10. Sulh Ceza Hâkimliği ........................................................... 1041

1.10.1. Birden Fazla Sulh Ceza Hâkimliğinin Kurulabilmesi ... 1041

1.10.2. Başka İşlerde Görevlendirilme Yasağı .......................... 1041

1.10.3. Sulh Ceza Mahkeme Kalemi ......................................... 1041

1.10.4. Sulh Ceza Hâkimliği Kurulmasında Yetkili Makam .... 1041

1.10.5. Sulh Ceza Hâkimliğinin Yargı Çevresi ......................... 1042

1.10.6. Sulh Ceza Hâkimliğinin Kaldırılması veya Yargı

Çevresinin Değiştirilmesi.......................................................... 1042

1.10.7. Sulh Ceza Hâkimliklerinin Görevleri ............................ 1042

5271 sayılı CMK uygulamasında sulh ceza hâkimliği şu hususlarda görevli sayılmaktadır .................................................. 1042

1.11. Asliye Ceza Mahkemesinin Görevi .................................... 1044

1.12. Ağır Ceza Mahkemesinin (ACM) Görevi ........................... 1044

1.13. Mahkemenin Görevinin Belirlenmesi Ölçütü ..................... 1046

1.14. Ceza Mahkemelerinin Yargı Çevresi .................................. 1046

1.15. Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri ............................... 1048

1.16. Çocuk Mahkemesi .............................................................. 1048

1.16.1. Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri ..................................... 1050

1.17. İcra Ceza Davaları ve İcra Ceza Mahkemesi ...................... 1050

1.17.1. Disiplin veya Tazyik Hapsi Gerektiren İcra Ceza

Davaları..................................................................................... 1052

1.17.2. İcra Mahkemesindeki Dava Dosyalarının Genel

Mahkemedeki Dosyalarla Birleştirilmesinin Yasak Olması ..... 1053

1.17.3. İcra Davalarında Şikâyet Süresi .................................... 1053

1.17.4. İcra Davalarında Yetki .................................................. 1054

1.17.5. Muhakeme Usulü .......................................................... 1055

Şikâyet Dilekçesinin Verilmesi ve Yapılacak İşlemler ............. 1055

1.17.6. Duruşma ........................................................................ 1056

1.17.7. Tahkikat ........................................................................ 1056

1.17.8. Karar ............................................................................. 1057

1.17.9. İtiraz .............................................................................. 1058

1.17.10. İtiraz Üzerine Karar Vermeye Yetkili Makam ............ 1058

1.17.11. İtiraz Üzerine Verilen Kararların Kesin Olması ......... 1059

1.17.12. Davanın ve Cezanın Düşmesi ile Ceza Verilemeyecek Haller .............................................................................. 1059

İçindekiler

xlix

1.17.13. Tazyik veya Disiplin Hapsine İlişkin Suçlarda İnfaz Zamanaşımı ......................................................................... 1060

1.17.14. En Yüksek Brüt Asgari Ücret Tutarının Altında

Kalan Takiplerde Disiplin ve Tazyik Hapsi Uygulanma Yasağı ............................................................................................ 1060

2. Ceza Davalarında Görev Kararı ve Görevde Uyuşmazlık ....... 1061

3. Ceza Davalarında Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken

Haller ve Sonucu ......................................................................... 1063

4. İddianamenin, Görevsiz Mahkemeye Hitaben Düzenlenmesinin İade Sebebi Olup Olmayacağı Sorunu ........................... 1064

5. Ceza Davalarında Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hal ...... 1065

6. Amaç Suç ile Birlikte Bulunan Araç Suçlarda Görev .............. 1066

7. Görev Açısından İddianamenin Taşıması Gereken Vasıflar .... 1066

8. Ceza Davasında Suçun Hukuki Niteliğinin Değişmesi ............ 1067

9. İddianamede Açıklanan ve Suç Oluşturduğu İleri Sürülen

Eylemin Dışına Çıkılması ............................................................ 1068

10. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi ........................................... 1068

10.1.1. Ek Savunma .................................................................. 1068

10.1.2. Cezanın Artırılmasını veya Cezaya Ek Olarak Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanmasını Gerektirecek Haller ......... 1068

10.1.3. Ek Savunma Süresi Verilmesi ....................................... 1068

10.1.4. Mahkemenin Eylemin Hangi Suçu Oluşturacağına

İlişkin Nitelendirmede İddia ve Savunmayla Bağlı Olmaması ........................................................................................... 1069

10.1.5. İddianamede Anlatılan Olayın Dışında Bir Fail ve

Fiilin Yargılanmasının Söz Konusu Olması ............................. 1069

10.1.6. Mahkemenin Suç Duyurusunda Bulunması Hali .......... 1069

11. 01 Haziran 2005 Tarihinden Önce İşlenen Suçlar Açısından Görevli Mahkeme ................................................................. 1070

FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUMUZDA

CEZAİ KORUMA (Dr. İhsan BAŞTÜRK, Yargıtay Üyesi) ....... 1071

Giriş ve Kavram ........................................................................... 1071

1. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI, NİTELİĞİ VE KAPSAMI ............................................................................................. 1072

1.1 Fikri Mülkiyet Haklarının Tarihi Gelişimi ............................ 1072

1.2. Eser ve Eser Sahibinin Hakları ............................................. 1076

İçindekiler

l

1.3. Eser Türleri ........................................................................... 1078

1.4. Eser Sahipliği ........................................................................ 1081

1.5. Eser Sahibinin Hakları .......................................................... 1082

1.5.1. Manevi Haklar ................................................................ 1083

1.5.2. Mali Haklar ..................................................................... 1085

1.5.3. Bağlantılı Haklar ............................................................. 1086

1.6. Mali Hakların Sınırlandırılması ............................................ 1091

1.6.1. Esasa İlişkin Sınırlandırmalar ......................................... 1091

1.6.2. Yere İlişkin Sınırlandırmalar .......................................... 1094

1.6.3. Süreye İlişkin Sınırlandırmalar ....................................... 1095

1.6.4. Umuma Açık Mahallerde Eser, İcra, Fonogram, Yapım ve Yayınların Kullanılması ve/veya İletilmesine İlişkin

Esaslar (md.41) ......................................................................... 1095

2. FİKİR VE SANAT ESERLERİNİN CEZA NORMLARIYLA KORUNMASI ................................................................. 1100

2.1. ESER SAHİBİNİN MANEVİ HAKLARINA TECAVÜZ

SUÇLARI (md. 71/I) ................................................................... 1102

2.1.1. Genel Olarak Manev൴ Haklara Tecavüz Suçları .............. 1102

2.1.2. MANEVİ HAKLARA TECAVÜZ SUÇLARININ

ORTAK ÖZELLİKLERİ .......................................................... 1103

2.1.2.1. Manevi Haklara Tecavüz Suçlarında “Korunan

Hukuki Yarar” ........................................................................ 1103

2.1.2.2. Suçun Maddi Unsurları ............................................. 1103

2.1.2.3. Manevi Unsur ............................................................ 1105

2.1.2.4. Hukuka Aykırılık Unsuru .......................................... 1106

2.1.2.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ................................... 1106

2.1.3. MANEVİ HAKLARA TECAVÜZ SUÇLARININ

TÜRLERİ ................................................................................. 1109

2.1.3.1. Hak Sahibinin Eseri Umuma Arz Hakkına Tecavüz Suçu (md. 71/I-1. bent).................................................... 1109

2.1.3.2. Eseri İzinsiz Olarak Değiştirme Suçu (md. 71/I-1.

bent) ....................................................................................... 1110

2.1.3.3. İntihal Suçları ............................................................ 1111

2.1.3.3.1. Başkasına Ait Esere Kendi Eseri Olarak Ad

Koymak Suçu (md. 71/I-2. bent) ......................................... 1113

2.1.3.3.2. Eserden Aşırma Suçu (md. 71/I-3. bent) ............. 1114

2.1.3.3.3. Atıf Sahteciliği Suçu (md. 71/I-5. bent) .............. 1116

İçindekiler

li

2.1.3.4. Eser İçeriğini İfşa Suçu (Hak Sahibi Kişilerin İzni

Olmaksızın, Alenileşmemiş Bir Eserin İçeriği Hakkında

Kamuya Açıklamada Bulunma Suçu) (md. 71/I-4. bent) ....... 1117

2.2. MALİ HAKLARA TECAVÜZ SUÇU ................................ 1118

2.2.1. Mali Haklara Tecavüz Suçunda “Korunan Hukuki

Yarar” ....................................................................................... 1119

2.2.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1120

2.2.3. Manevi Unsur ................................................................. 1121

2.2.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1122

2.2.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1122

2.2.6. Yaptırım .......................................................................... 1122

2.3. BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ SUÇU (md.

71/I) ............................................................................................. 1123

2.3.1. Suçla Korunan Hukuki Yarar .......................................... 1123

2.3.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1124

2.3.3. Manevi Unsur ................................................................. 1125

2.3.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1125

2.3.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1126

2.4. MANEVİ, MALİ VE BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ SUÇLARINDA ORTAK ÖZELLİKLER ..................... 1126

2.4.1. Etkin Pişmanlık ............................................................... 1126

2.4.2. Uzlaştırma ....................................................................... 1127

2.4.3. Soruşturma ve Kovuşturma, Yetkili ve Görevli Mahkeme .......................................................................................... 1128

2.5. ESER ÜZERİNDEKİ HAK YÖNETİMİ BİLGİLERİNİN KALDIRILMASI VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ SUÇU

(md. 71/II-1. cümle) ..................................................................... 1128

2.5.1. Suçla Korunan Hukuki Yarar .......................................... 1128

2.5.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1129

2.5.3. Manevi Unsur ................................................................. 1130

2.5.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1130

2.5.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1130

2.5.6. Soruşturma ve Kovuşturma, Yaptırım ............................ 1131

2.6. İÇERİK SAĞLAYICININ İHLALE DEVAM ETMESİ

SUÇU (md. 71/II, 2. cümle) ........................................................ 1131

2.6.1. Suçla Korunan Hukuki Yarar .......................................... 1132

İçindekiler

lii

2.6.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1132

2.6.3. Suçun Manevi Unsuru ..................................................... 1136

2.6.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1136

2.6.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1136

2.6.6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma ............................ 1137

2.7. TANINMIŞ BİR KİŞİNİN ADINI KULLANMA SUÇU

(md. 71/I-6. bent) ......................................................................... 1137

2.7.1. Suçla Korunan Hukuki Yarar .......................................... 1138

2.7.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1138

2.7.3. Suçun Manevi Unsuru ..................................................... 1139

2.7.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1139

2.7.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1139

2.7.6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma ............................ 1139

2.8. TEKNOLOJİK ÖNLEMLERİ ETKİSİZ KILMA SUÇU

(md. 72) ....................................................................................... 1140

2.8.1. Suçla Korunan Hukuki Yarar .......................................... 1144

2.8.2. Suçun Maddi Unsurları ................................................... 1144

2.8.3. Suçun Manevi Unsuru ..................................................... 1149

2.8.4. Hukuka Aykırılık Unsuru ............................................... 1149

2.8.5. Suçun Özel Görünüş Şekilleri ......................................... 1149

2.8.6. Soruşturma ve Kovuşturma, Yaptırım ............................ 1150

2.9. BANDROL SUÇLARI ......................................................... 1151

2.9.1. BANDROL SUÇLARININ ORTAK ÖZELLİKLERİ ... 1156

2.9.1.1. Bandrol Suçlarında Korunan Hukuki Yarar .............. 1156

2.9.1.2. Bandrol Suçlarında Fail ............................................. 1156

2.9.1.3. Bandrol Suçlarında Mağdur ...................................... 1157

2.9.1.4. Bandrol Suçlarının Maddi Konusu ............................ 1158

2.9.1.5. Bandrol Suçlarında Manevi Unsur ............................ 1158

2.9.1.6. Bandrol Suçlarında İçtima ......................................... 1159

2.9.1.7. Bandrol Yükümlülüğüne Aykırılık Suçunda Özel

Fikri İçtima Düzenlemesi ....................................................... 1160

2.9.1.8. Bandrol Suçlarında Soruşturma ve Kovuşturma ....... 1161

2.9.2. Bandrol Yükümlülüğüne Aykırılık ya da Bandrolsüzlük Suçu (md. 81/IV) ................................................................ 1161

2.9.3. Bandrol Sahteciliği Suçu (md. 81/IX) ............................. 1163

2.9.4. Usulsüz Bandrol Kullanma Suçu (md. 81/X).................. 1165

İçindekiler

liii

2.9.5. Hileli Davranışlarla Bandrol Temini Suçu (md.

81/XI) ........................................................................................ 1166

2.9.6. Yetkisi Olmayan Kişilere Bandrol Temini Suçu (md.

81/XII) ...................................................................................... 1168

2.9.7. Bandrollü Nüshaların Açıkta Satılması Kabahati (md.

81/VII) ...................................................................................... 1169

2.10. MEKTUPLAR, RESİM VE PORTRELERİN YAYINLANMASI SUÇLARI (md.85/III, 86/III) ................................... 1171

2.11. ESERİN AD VE ALAMETLERİ İLE İŞARET, RESİM

VE SESLER ALEYHİNE İŞLENEN FİİLLER (md. 83, 84) ..... 1173

2.12. VERİ TABANI YAPIMCISININ HAKLARINA YÖNELİK FİİLLER ( Ek md. 8/IV) ................................................. 1176

2.12.1. Orijinal Veri Tabanlarının Korunması .......................... 1178

2.12.2. Sui Generis Veri Tabanlarının Korunması .................... 1178

2.13. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNA ÖZGÜ

CEZA MUHAKEMESİ KURALLARI ....................................... 1179

2.13.1. Şikayet .......................................................................... 1179

2.13.2. Şikayet Usulü: Hakları Kanıtlayan Belge ve Sair

Delillerin Sunulması ................................................................. 1182

2.13.3. Hak Sahiplerine Bildirim .............................................. 1185

2.13.4. Koruma Tedbirleri ........................................................ 1186

2.13.5. Madde (Görev) ve Yer Yönünden Yetkili Mahkeme .... 1187

SONUÇ .......................................................................................... 1188

İDARİ YARGI (Prof. Dr. Ender Ethem ATAY) .......................... 1191

A- Genel Anlamda İdarenin Yargısal Denetimi ......................... 1191

B- İdari Dava Türleri ................................................................... 1193

B1.) İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar .................................. 1194

B2.) İptal Davası .......................................................................... 1196

B3.) Tam Yargı Davası ................................................................ 1201

B3.1) Tam Yargı Davası Çeşitleri............................................. 1204

B3.2) Tam Yargı Davası Açılabilmesine İlişkin İhtimaller ...... 1205

B3.3) Tam Yargı Davalarında Islah .......................................... 1206

B4.) İptal ve Tam Yargı Davalarının Karşılaştırılması ................ 1207

C- Vergi Davası Tanımı ve Kapsamı .......................................... 1210

İçindekiler

liv

D- İlk İnceleme .............................................................................. 1211

D1.) Görev ve Yetki .................................................................... 1212

D2.) İdari Merci Tecavüzü .......................................................... 1214

D3.) Ehliyet ................................................................................. 1215

D4.) İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi (İcrai)

Gereken İşlem .............................................................................. 1221

D5.) Süre ...................................................................................... 1222

D6.) Husumet ............................................................................... 1227

D7.) 3. Maddeye Uygunluk ......................................................... 1229

D8.) 5. Maddeye Uygunluk ......................................................... 1232

D9.) Derdestlik ve Kesin Hüküm ................................................ 1236

KAYNAKLAR .............................................................................. 1240