Bağışlama Sözleşmesi

Bağışlama Sözleşmesi
Dr.Öğr. Üyesi  Gülşah VARDAR HAMAMCIOĞLU
2020/02 2. Baskı, 542 Sayfa, Ciltli

ISBN 978-605-300-963-4

‘Bağışlama Sözleşmesi’ isimli bu kitabın 2. Basısı, 2016 yılında yaptığım doçentlik başvurusu sonrası teşekkül eden jürinin katkıları ve değerli görüşleri sonrası yapılmıştır. Bu vesile ile saygıdeğer jüri üyelerine teşekkürü borç bilirim.

Yeni basıya ilişkin bu çalışmayı yaparken ilk basıdan farklı olarak Max Planck Uluslararası ve Karşılaştırmalı Özel Hukuk Enstitüsü’nde (Max-Planck-Institut für auslandisches und internationales Privatrecht) araştırma yapma fırsatı elde ettim. Bu konuda bana destek olan Kütüphanenin referans servisi müdürü Elke Halsen-Raffel’e teşekkür etmek isterim.

Yeni basıda güncel monografilere, kitaplara, makalelere ve yargı kararlarına yer verdim. Kitabın sistematiğinde büyük bir değişiklik olmasa da bazı tartışmalı hususları yeniden ele alıp derinleştirdim. Medenî Hukuk okyanusunda hataya düşmemiş olmayı umuyorum.

İÇİNDEKİLER

İKİNCİ BASIYA TEŞEKKÜR7

BİRİNCİ BASIYA TEŞEKKÜR9

İÇİNDEKİLER 13

KISALTMALAR29

KAYNAKÇA33

GİRİŞ 61

I YÖNTEM62

II TERİM SORUNU63

III KONUNUN SINIRLANDIRILMASI  65

BİRİNCİ BÖLÜM

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNE

GENEL BAKIŞ

§ 1 SÖZLEŞMENİN TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDAKİ YERİ  69

§ 2 SÖZLEŞMENİN YASAL TANIMI VE TANIMA GETİRİLEN ELEŞTİRİLER  70

I ESKİ BORÇLAR KANUNU’NDA YER ALAN YASAL TANIM VE BU

TANIMA GETİRİLEN ELEŞTİRİLER 70

A Eski Borçlar Kanunu’ndaki Yasal Tanım 70

B Eski Borçlar Kanunu’ndaki Yasal Tanıma Getirilen Eleştiriler 71

1 ‘Tasarruf’ Terimi Bakımından 71

2 ‘Mukabil İvaz’ Terimi Bakımından  71

3 ‘Temlik’ Terimi Bakımından 72

4 ‘Animus Donandi/Bağışlama Niyeti’ Unsuruna Yer Verilmemiş

Olması Bakımından  73

5 Sözleşme Niteliğine Yer Verilmemiş Olması Bakımından 74

II TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA YER ALAN YASAL TANIM VE BU

TANIMA GETİRİLEN ELEŞTİRİLER 74

A Türk Borçlar Kanunu’ndaki Yasal Tanım 74

B Türk Borçlar Kanunu’ndaki Yasal Tanıma Getirilen Eleştiriler 75

1 Sözleşme Niteliğinin Vurgulanmaması 75

14 İçindekiler

2 ‘Kazandırma’ Terimi Bakımından  76

3 ‘Animus Donandi/Bağışlama Niyeti’ Unsuruna Yer Verilmemiş

Olması Bakımından  77

4 ‘Karşılıksızlık’ Terimi Bakımından  77

5 ‘Karşılıksız Kazandırma Yapmayı Üstlenme’ Tabiri Bakımından  78

III BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 79

A Doktrinde Yapılan Tanımlar  79

B Sözleşmenin Tanımına İlişkin Görüşümüz 80

§ 3 SÖZLEŞMENİN HUKUKÎ NİTELİĞİ82

I GENEL OLARAK82

A İşlemin Özel Borç İlişkisi Niteliğini Kabul Etmeyen Görüş  83

B İşlemin Özel Borç İlişkisi Niteliğini Kabul Eden Görüş  83

II SÖZLEŞMENİN ÖZEL BORÇ İLİŞKİSİ OLMASINA BAĞLI NİTELİKLERİ  85

A Tek Tarafa Borç Yükleyen Borçlanma İşlemi  85

B Rızaî Sözleşme 89

C Anî Edimli Sözleşme  91

D Sağlararası İşlem  93

E Bağışlayanın Fakirleşmesi ile Bağışlananın Zenginleşmesi

Arasında Nedensellik Bağı 94

F Bağışlama Sebebiyle Yapılmış İşlem 95

1 Bağışlama Sebebi (Causa Donandi) Kavramı  95

2 Bağışlama Sebebinin Saikten Farkı 98

3 Bağışlama Sebebinin İspatı 100

G Denk Olmayan Karşılıkla Yapılan İşlem/Karşılıksız (İvazsız) İşlem  102

§ 4 BAĞIŞLAMA KONUSU104

§ 5 BAĞIŞLAMA KONUSUNUN BAĞIŞLAYANIN

‘MALVARLIĞINDAN’ OLMASI107

I HÜKMÜN BORÇLANMA İŞLEMİ AŞAMASINDAKİ ANLAMI 107

II HÜKMÜN TASARRUF İŞLEMİ AŞAMASINDAKİ ANLAMI 108

§ 6 BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNDE ÖNERİ VE KABUL113

I ÖNERİ113

II KABUL 117

§ 7 EHLİYET 119

I BAĞIŞLAYAN OLMA EHLİYETİ  120

A Gerçek Kişiler Bakımından  120

İçindekiler 15

1 Kural120

a Tam Ehliyetsiz Bakımından 122

b Sınırlı Ehliyetsiz Bakımından 125

aa Önemsiz Bağışlama Sözleşmesi  126

bb Önemli Bağışlama Sözleşmesi  127

c Bağışlamadan Sonra Savurganlığı Nedeniyle

Kısıtlanan Kişi  130

d Sınırlı Ehliyetsizin Ehliyetinin Genişlemesi  133

e Kendisine Yasal Danışman Atanan Kişi 134

f İsviçre Hukuku’na Göre Kendisine Kayyım Atanmış

Yetişkinler Bakımından 135

2 İstisna137

a Evlilik Birliğinin Genel Hükümlerinde Doğan Sınırlamalar 138

aa Türk Medenî Kanunu m 194 Hükmünden Doğan

Sınırlama (Aile Konutunun Bağışlanması) 138

bb Türk Medenî Kanunu m 199 Hükmünden Doğan

Sınırlama 141

b Eşler Arasındaki Mal Rejiminden Doğan Sınırlamalar  143

aa Türk Medenî Kanunu m 223/II Hükmünden Doğan

Sınırlama 143

bb Türk Medenî Kanunu m 229 Hükmünden Doğan

Sınırlama 144

cc Türk Medenî Kanunu m 263 Hükmünden Doğan

Sınırlama 149

c Miras Hukuku’ndan Doğan Sınırlamalar 150

aa Tenkis Davasından Doğan Sınırlama 150

aaa Genel Olarak 150

bbb Tenkise Tâbi Bağışlamalar  151

aaaa Mirasbırakanın Serbest Dönme Hakkını

Saklı Tutarak Yapmış Olduğu Bağışlama 151

bbbb Mirasbırakanın Ölümünden Önceki Bir

Yıl İçinde Yapmış Olduğu Bağışlama 151

cccc Mirasbırakanın Saklı Pay Kurallarını

Etkisiz Kılmak için Yaptığı Bağışlama  153

ccc Tenkis Davası  154

bb Miras Sözleşmesinden Doğan Sınırlama 158

cc Denkleştirme Talebinden Doğan Sınırlama  158

16 İçindekiler

aaa Denkleştirmeye Tâbi Bağışlama 158

bbb Denkleştirme Talebi/Davası 160

B Tüzel Kişiler Bakımından  162

1 Genel Olarak Tüzel Kişilerin Hak ve Fiil Ehliyeti 162

2 Özel Hukukun Tüzel Kişileri Bakımından  166

a Dernekler Bakımından 166

b Vakıflar Bakımından  168

3 Ticaret Şirketleri Bakımından  169

a Şahıs Şirketleri Bakımından  171

b Sermaye Şirketleri Bakımından  172

aa Anonim Şirketler Bakımından 172

bb Limited Şirketler Bakımından  177

II BAĞIŞLANAN OLMA EHLİYETİ  177

A Gerçek Kişiler Bakımından  177

1 Tam Ehliyetsiz Bakımından 177

2 Sınırlı Ehliyetsiz Bakımından 179

a Kural  179

b İstisna: Yasal Temsilcinin Veto Hakkı 181

aa Genel Olarak 181

bb Hakkın Hukukî Niteliği  182

B Tüzel Kişiler Bakımından  185

1 Dernekler Bakımından 185

2 Vakıflar Bakımından  186

3 Ticaret Şirketleri Bakımından  188

§ 8 BAĞIŞLAMA SAYILMAYAN HUKUKÎ İŞLEMLER188

I KANUNDA AÇIKÇA BAĞIŞLAMA OLMADIĞI SAYILAN İŞLEMLER  189

A Henüz Edinilmemiş Haktan Feragat  189

B Mirasın Reddi  192

C Ahlakî Ödevin Yerine Getirilmesi  193

II KANUNDA AÇIKÇA BAĞIŞLAMA OLMADIĞI SAYILMAYAN İŞLEMLER  196

A Eksik Borçların Yerine Getirilmesi  196

1 Kumar ve Bahisten Doğan Borç 197

2 Evlenme Simsarlığından Doğan Borç 198

3 Zamanaşımına Uğramış Borç 198

4 Türk Medenî Kanunun m 994/I Hükmünden Doğan Borç 199

İçindekiler 17

B Dava ve İcranın Var Olmayacağına İlişkin Taraflar Arasındaki

Sözleşme 200

C Bahşiş 201

D Olağan Hediyeler  202

E Belirli Mal Vasiyetinin Reddi  205

§ 9 DİĞER KARŞILIKSIZ SÖZLEŞMELERDEN AYRILMASI 205

I KARŞILIKSIZ KULLANDIRMA SÖZLEŞMESİ 206

II KARŞILIKSIZ İŞGÖRME SÖZLEŞMELERİ  208

III TEMİNAT SÖZLEŞMELERİ  209

IV SAKLAMA SÖZLEŞMESİ  213

§ 10 DİĞER SÖZLEŞMELERDEN AYRILMASI 213

I ÖDÜL SÖZÜ VERME  213

II AİLE HUKUKU İŞLEMLERİ/SÖZLEŞMELERİ  215

A Genel Olarak  215

B Türleri216

1 Birlik Giderlerine Katılma Hakkından Feragat  216

2 Edinilmiş Malın Kişisel Mal Sayılmasına İlişkin Sözleşme  217

3 Artık Değere Katılma Oranının Azaltılması Sözleşmesi 217

4 Değer Artış Payı 217

5 Eşlerin Birbirleri Lehine Yaptıkları Karşılıksız Kazandırmalar 218

a Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Bakımından 218

b Mal Ayrılığı Rejimi Bakımından  223

6 Anlaşmalı Boşanma 223

III DENKLEŞTİRMEYE TABİ KAZANDIRMALAR 224

IV ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ 225

V SPONSORLUK SÖZLEŞMESİ  227

§ 11 TEK TARAFLI İŞLEMLERDEN AYRILMASI228

I VAKIF KURMA 228

II HAKTAN FERAGAT ETMEK  228

III ÖNERİNİN REDDİ 230

18 İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ

§ 12 TÜRLERE GENEL BAKIŞ231

§ 13 TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA DÜZENLENEN BAĞIŞLAMA TÜRLERİ 232

I BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERME  232

A Hukukî Niteliği 232

B Şekli234

1 Konusu Taşınır Mülkiyeti Olan Bağışlama Sözü Verme  235

2 Konusu Taşınmaz Mülkiyeti Olan Bağışlama Sözü Verme 238

a Konusu Tapuya Kayıtlı Taşınmaz Mülkiyeti Olan Bağışlama

Sözü Verme  238

b Bağışlama Sözü Vermenin/Sözü Verme Vaadinin Şerhi  244

c Konusu Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Mülkiyeti Olan

Bağışlama Sözü Verme  245

C Şekle Dâhil Unsurlar 251

D Şekle Aykırılığın Yaptırımı 254

II ELDEN BAĞIŞLAMA  257

A Genel Olarak  257

B Hukukî Niteliği 258

1 Elden Bağışlamanın Borçlanma İşlemine İhtiyaç Duymayan

Tasarruf İşlemi Niteliğinde Olduğunu Kabul Eden Görüş  258

2 Elden Bağışlamanın Borçlanma İşlemi ve Tasarruf İşleminden

Meydana Geldiğini Kabul Eden Görüş 259

3 Konuya İlişkin Görüşümüz 261

C Elden Bağışlamanın Konusu  262

1 Konusu Taşınır Olan Elden Bağışlama  263

2 Konusu Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Olan Elden

Bağışlama  265

D Şekle Aykırı Bağışlama Sözü Vermenin Elden Bağışlamayla Yerine

Getirilmesi (TBK m 288/III) 266

1 Genel Olarak  266

2 Hükmün Konuluş Amacına İlişkin Tartışmalar 267

3 Hükmün Niteliğine İlişkin Tartışmalar  269

a Geçersizliğin İfa İle Ortadan Kalktığını Savunan Görüş 269

b Geçersizliğin Tahville Ortadan Kalktığını Savunan Görüş  270

c Konuya İlişkin Görüşümüz 271

İçindekiler 19

III KOŞULA BAĞLI BAĞIŞLAMA  273

A Genel Olarak  273

B Geciktirici Koşula Bağlı Bağışlama Sözü Verme 275

1 Genel Olarak  275

2 Koşulun Askıda Olduğu Sıradaki Durum 276

a Taşınır Mülkiyetine İlişkin Geciktirici Koşula Bağlı Bağışlama

Sözü Vermede Bağışlayanın Askı Sırasındaki Tasarruf İşlemi 277

b Taşınmaz Mülkiyetine İlişkin Geciktirici Koşula Bağlı Bağışlama

Sözü Vermede Bağışlayanın Askı Sırasındaki Tasarruf İşlemi 279

C Bozucu Koşula Bağlı Bağışlama Sözü Verme  281

1 Genel Olarak  281

2 Koşulun Askıda Olduğu Sıradaki Durum 281

a Taşınır Mülkiyetine İlişkin Bozucu Koşula Bağlı Bağışlama

Sözü Verme Bağışlananın Askı Sırasındaki Tasarruf İşlemi 282

b Taşınmaz Mülkiyetine İlişkin Bozucu Koşula Bağlı Bağışlama

Sözü Vermede Bağışlananın Askı Sırasındaki Tasarruf İşlemi285

D Bozucu Koşula Bağlı Elden Bağışlama  287

E Yasak Koşullar  288

1 Hukuka ve Ahlaka Aykırı Koşulla Yapılan Bağışlama 288

2 Evlenme veya Evlenmeme Koşuluyla Yapılan Bağışlama  291

3 Anlamsız ve Rahatsız Edici Koşula Bağlı Bağışlama  293

4 İmkânsız Koşula Bağlı Bağışlama  293

IV YÜKLEMELİ BAĞIŞLAMA 294

A Genel Olarak Yükleme Kavramı 294

1 Tanım 294

2 Koşul Kurumundan Ayrılması 297

B Yüklemeli Bağışlamanın Benzer Kurumlardan Ayrılması 298

1 Koşula Bağlı Bağışlamadan Ayrılması  298

2 Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeden Ayrılması 302

C Yüklemeli Bağışlama Türleri 304

1 Basit Yükleme-Vasıflı Yükleme  304

2 Yüklemeli Bağışlama Sözü Verme-Yüklemeli Elden Bağışlama 305

D Yasak Yüklemeler  306

1 Hukuka ve Ahlaka Aykırı Yükleme ile Yapılan Bağışlama 306

2 Anlamsız ve Rahatsız Edici Yükleme ile Yapılan Bağışlama  308

20 İçindekiler

E Yüklemenin Değeri 308

F Yüklemenin Yerine Getirilmesini İsteme 311

1 Genel Olarak  311

2 Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Yerine TBK m 112

Hükmünün Uygulanıp Uygulanamayacağı Tartışması 314

3 Yüklemenin Yerine Getirilmesinde TBK m 113 Hükmünün

Uygulanıp Uygulanamayacağı Meselesi  317

4 Yüklemenin Yerine Getirilmesi İçin Uygun Süre Vermenin

Gerekip Gerekmediği Tartışması 318

5 Yüklemenin İmkânsızlaşması 320

a Yüklemenin Bağışlananın Kusuru Olmaksızın

İmkânsızlaşması 320

b Yüklemenin Bağışlananın Kusuru ile İmkânsızlaşması 322

6 Yüklemenin Yerine Getirilmesini İstemede Süre 324

7 Yüklemenin Yerine Getirilmemesinde Haklı Sebep 327

8 Yüklemeyi Yerine Getirmek Zorunda Olan Kişi 328

V YERİNE GETİRİLMESİ BAĞIŞLAYANIN ÖLÜMÜNE BAĞLI BAĞIŞLAMA 329

A Genel Olarak  329

B Hukukî Niteliğine İlişkin Tartışmalar 330

1 Bağışlayanın Ölümü Olgusunun Niteliği  330

2 Hukukî İşlem Sınıflandırmasındaki Yeri  332

a İşlemin Şekil ve Esas Bakımından Ölüme Bağlı Tasarruf

Hükümlerine Tâbi Olduğu Görüşü 332

b İşlemin Şekil Bakımından Ölüme Bağlı Tasarruf

Hükümlerine Tâbi Olduğu Görüşü 334

c İşlemin Kendine Özgü İşlem Olduğu Görüşü  335

d Atipik Sağlararası İşlem Olduğu Görüşü  335

e Niteliğinin İrade Beyanlarının Yorumuyla Ortaya Çıkacağı

Görüşü 337

3 Sağlararası İşlem veya Ölüme Bağlı Tasarruf Niteliğinin Kabul

Edilmesinin Sonuçlarının Karşılaştırılması  338

4 Kanaatimiz 341

VI BAĞIŞLAYANA DÖNME KOŞULLU BAĞIŞLAMA  343

A Genel Olarak  343

B Hukukî Niteliğine İlişkin Tartışmalar 344

1 Bozucu Koşula Bağlı Tasarruf İşlemi Görüşü  344

İçindekiler 21

2 Bozucu Koşula Bağlı Borçlanma İşlemi Görüşü  346

3 Konuya İlişkin Görüşümüz 347

C Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Bağışlamadan

Ayrılması 349

D Taşınmaz Payının Bağışlayana Dönme Koşullu Bağışlama İşlemine

Konu Olması 350

§ 14 KANUNDA DÜZENLENMEYEN BAĞIŞLAMA TÜRLERİ 352

I AMACA BAĞLI BAĞIŞLAMA 352

II SERBEST DÖNME HAKKI SAKLI TUTULARAK YAPILAN BAĞIŞLAMA 355

III BAĞIŞLAYANIN HAYATI BOYUNCA BAĞIŞLAMA KONUSU ÜZERİNDE

TASARRUF ETMEME KOŞULUYLA YAPILAN BAĞIŞLAMA 357

IV KARMA BAĞIŞLAMA 359

A Genel Olarak Karma Sözleşme  359

B Karma Bağışlamanın Hukukî Niteliği  361

1 Karma Bağışlamayı Karma Sözleşme Olarak Kabul Eden Görüş  363

2 Karma Bağışlamayı Karma Sözleşme Olarak Kabul Etmeyen

Görüş363

3 Görüşlerin Değerlendirilmesi  363

C Karma Bağışlamanın Karma Sözleşme Olmasına Bağlı Sonuçlar 364

1 Edimlerin Bölünebilir Nitelikte Olması  366

2 Edimlerin Bölünebilir Nitelikte Olmaması 367

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNDE

TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI

§ 15 TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARINA GENEL BAKIŞ 369

§ 16 BAĞIŞLAYANIN AYNEN İFA BORCU 370

I GENEL OLARAK  370

II TAŞINIR MÜLKİYETİNE İLİŞKİN BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMEDE

BAĞIŞLAYANIN AYNEN İFA BORCU  370

III TAŞINMAZ MÜLKİYETİNE İLİŞKİN BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMEDE

BAĞIŞLAYANIN AYNEN İFA BORCU  372

§ 17 BAĞIŞLANANIN BAĞIŞLAMA KONUSUNU KABUL YÜKÜMLÜLÜĞÜ373

§ 18 BAĞIŞLAYANIN BORCA AYKIRILIKTAN SORUMLU OLMASI 375

I GENEL OLARAK BORCA AYKIRILIK KAVRAMI 375

II TÜRK BORÇLAR KANUNU M 294 HÜKMÜNÜN ANALİZİ 377

22 İçindekiler

A Genel Olarak  377

B Bağışlayanın Kötü İfadan Sorumlu Olması  379

1 Bağışlayanın Ağır Kusuru 380

2 Bağışlayanın Bağışlamadan Doğan Zarardan Sorumlu Olması  382

a Bağışlananın Olumlu Zararı  383

b Bağışlananın Ek Zararları  384

III TÜRK BORÇLAR KANUNU m 294/I HÜKMÜNÜN TBK m 114 HÜKMÜ

KARŞISINDAKİ YERİ 386

IV TÜRK BORÇLAR KANUNU m 294/I HÜKMÜNÜN TBK m 115 HÜKMÜ

KARŞISINDAKİ YERİ 389

§ 19 BAĞIŞLAYANIN KUSURLU İFA İMKÂNSIZLIĞINDAN SORUMLU OLMASI390

I GENEL OLARAK 390

II BAĞIŞLAYANIN SORUMLULUĞU  393

§ 20 BAĞIŞLAYANIN TEMERRÜTTEN SORUMLU OLMASI 396

I GENEL OLARAK 396

II GENEL OLARAK TEMERRÜDÜN ŞARTLARI 399

A Bağışlayanın Borcunun Muaccel Olması  400

B Bildirim400

C İfanın Mümkün Olması 401

D Alacaklının İfayı Kabule Hazır Olması  402

III TEMERRÜDÜN SONUÇLARI 402

A Gecikme Tazminatı 402

B Beklenmedik Hal Sebebiyle Doğacak Zarar  404

§ 21 BAĞIŞLAYANIN YAN EDİM YÜKÜMÜNE AYKIRILIKTAN SORUMLU

OLMASI 405

§ 22 BAĞIŞLAYANIN GARANTİ SÖZÜ NEDENİYLE AYIP VE ZAPTTAN

SORUMLU OLMASI 406

I KURAL: BAĞIŞLAYANIN AYIPTAN VE ZAPTTAN SORUMLU OLMAMASI 406

II İSTİSNA: BAĞIŞLAYANIN GARANTİ SÖZÜ VERMESİ  408

A Garanti Sözü Vermenin Hukukî Niteliği 408

B Garanti Sözü Veren Bağışlayanın Durumu  411

III GARANTİ SÖZÜ VEREN BAĞIŞLAYANIN ZAPT SORUMLULUĞU  411

A Satıcının Zapt Sorumluluğu  411

B Garanti Sözü Veren Bağışlayanın Zapt Sorumluluğunun Şartları

(Satıcının Zapt Sorumluluğuna İlişkin Hükümlerin Kıyasen

Uygulanması)  413

İçindekiler 23

1 Geçerli Bir Bağışlama Sözleşmesi  413

2 Bağışlama Konusunun Bağışlanana Teslim Edilmiş Olması  413

3 Bağışlama Sözleşmesinin Kurulduğu Anda Üçüncü Kişinin

Üstün Hakkının Varlığı 414

4 Bağışlananın Sözleşmenin Kurulduğu Anda Zapt Tehlikesini

Bilmemesi  415

5 Bağışlama Konusunun Zaptına Girişilmiş Olması  416

6 Bağışlayanın Sorumluluğunun Sorumsuzluk Anlaşmasıyla

Ortadan Kaldırılmamış Olması  416

7 Zaptın Bağışlayana Bildirilmesi 418

C Garanti Sözü Veren Bağışlayanın Zapttan Sorumluluğunun Sonuçları

(Satış Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması)  419

1 Tam Zapt Halinde 419

a Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi 419

b Bağışlananın Bağışlama Konusuna İlişkin Yaptığı Masraflar 421

c Yargılama Masrafları  422

d Bağışlananın Uğradığı Zarar  422

aa Satıcının Sorumlu Olduğu Doğrudan ve Diğer

(Dolaylı) Zararlar 423

aaa Sözleşmenin Sona Ermesi Halinde Sadece

Olumsuz Zararların Tazmin Edilebileceği

Görüşü  424

bbb Sözleşmenin Sona Ermesi Halinde Olumlu

Zararların da Tazmin Edilebileceği Görüşü  425

aaaa Doğrudan Zararın Olumsuz Zararın Fiil

Zarar Kaleminden Oluştuğunu, Diğer

Zararın Olumlu Zarar Kalemi Olduğunu

Savunan Görüş  426

bbbb Doğrudan ve Diğer Zararın Olumlu

Zarar Olduğunu Savunan Görüş  427

ccc Dolaylı Zarar Diğer Zarar Ayrımında

Nedensellik Bağının Yoğunluğu Kriterini

Nazara Alan Görüş 427

ddd Konuya İlişkin Görüşümüz  428

bb Bağışlayanın Sorumlu Olduğu Doğrudan ve Diğer

(Dolaylı) Zararlar 430

2 Kısmî Zapt Halinde  431

D Zamanaşımı 431

24 İçindekiler

IV GARANTİ SÖZÜ VEREN BAĞIŞLAYANIN AYIP SORUMLULUĞU  432

A Satıcının Ayıp Sorumluluğu  432

B Garanti Sözü Veren Bağışlayanın Ayıp Sorumluluğunun Şartları

(Satıcının Ayıp Sorumluluğuna İlişkin Hükümlerin Kıyasen

Uygulanması)  433

1 Bağışlama Konusunun Teslim Edilmiş Olması  433

2 Bağışlama Konusunun Ayıplı Olması-Önemli Ayıp  433

3 Ayıbın Hasarın Bağışlanana Geçmesinden Önce Var Olması 435

4 Bağışlananın Bağışlama Konusunun Ayıplı Olduğunu

Bilmemesi 435

5 Ayıbın Aşikâr Ayıp Olmaması 436

6 Bağışlayanın Ayıp Sorumluluğunun Sorumsuzluk Anlaşması

İle Sınırlandırılmamış veya Ortadan Kaldırılmamış Olması 436

7 Bağışlananın Bağışlama Konusunu Kabul Etmemiş Olması  437

8 Gözden Geçirme ve Bildirim Külfeti  438

C Bağışlananın Garanti Sözü Veren Bağışlayana Karşı Sahip Olduğu

Haklar (Satış Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen

Uygulanması)  439

1 Sözleşmeden Dönme  439

2 Yenisiyle Değiştirme 442

3 Ücretsiz Onarım  443

D Hakların Kullanılmasına İlişkin Sınırlamalar 443

E Zamanaşımı 445

§ 23 BAĞIŞLAYANIN HAKSIZ FİİLDEN SORUMLU OLMASI 446

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

§ 24 BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNE GENEL BAKIŞ 449

§ 25 İFA EDİLMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALINMASI (ELDEN

BAĞIŞLAMANIN VE BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMENİN) 450

I GENEL OLARAK 450

II GERİ ALMA HAKKI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ  451

A Genel Olarak  451

B Geri Alma Hakkının Benzer Kavramlardan Ayrılması  452

1 Dönme Hakkından Ayrılması 453

2 Fesih Hakkından Ayrılması  456

İçindekiler 25

3 İptal Hakkından Ayrılması  456

4 Bozucu Koşuldan Ayrılması  457

C İfa Edilmiş Bağışlama Sözleşmesinde Geri Alma Hakkının Hukukî

Niteliği458

1 Geri Alma Hakkının Hukukî Niteliğine İlişkin Tartışmalar  459

a Geri Alma Hakkının Bozucu Yenilik Doğuran Hak

Olduğunu Kabul Eden Görüş  459

b Geri Alma Hakkının Değiştirici Yenilik Doğuran Hak

Olduğunu Kabul Eden Görüş  460

2 İade Taleplerine İlişkin Tartışmalar  461

a İadenin Sebepsiz Zenginleşmeye Dayandığını Kabul Eden

Görüş 461

b İadenin İstihkaka Dayandığını Kabul Eden Görüş  463

c İadenin Yasal Borç İlişkisine Dayandığını Kabul Eden

Görüş 463

3 Kanaatimiz 464

4 Geri Alma Hakkının Devredilebilirliğine İlişkin Tartışmalar  466

D Bağışlama Saikinin Geri Alma Hakkına Etkisi 468

III İFA EDİLMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALINMASI

NEDENLERİ469

A Genel Olarak  469

B Sözleşmesel Geri Alma Hakkı  469

C Geri Alma Nedenler  470

1 Bağışlananın Bağışlayan veya Yakınlarından Birine Karşı Ağır

Bir Suç İşlemesi  470

2 Bağışlananın, Bağışlayana veya Onun Ailesinden Bir Kimseye

Karşı Kanundan Doğan Yükümlülüklerine Önemli Ölçüde

Aykırı Davranması  472

3 Bağışlananın Yüklemeli Bağışlamada Haklı Bir Sebep

Olmaksızın Yüklemeyi Yerine Getirmemesi 477

IV İFA EDİLMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALINMASININ

HÜKÜM VE SONUÇLARI  478

A Genel Olarak  478

B Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebi  479

1 Bağışlanan İyiniyetli İse İadenin Kapsamı 480

a İyiniyetli Zenginleşenin Yükümlülüğü 480

b İyiniyetli Zenginleşenin Giderleri İsteme Hakkı  485

26 İçindekiler

2 Bağışlanan İyiniyetli Değilse İadenin Kapsamı 486

a İyiniyetli Olmayan Zenginleşenin Yükümlülüğü 486

b İyiniyetli Olmayan Zenginleşenin Giderleri İsteme Hakkı 487

3 Sebepsiz Zenginleşemede Temerrüt Faizi  487

4 Sebepsiz Zenginleşemeye Dayalı İade Talebinin Zamanaşımı

Süresi488

§ 26 İFA EDİLMEMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALINMASI

(BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMENİN)490

I GENEL OLARAK 490

II İFA EDİLMEMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNDE GERİ ALMA HAKKI VE

HUKUKÎ NİTELİĞİ  491

III İFA EDİLMEMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALINMASI

NEDENLERİ 492

A Genel Olarak  492

B Geri Alma Nedenleri 493

1 Yerine Getirilmiş Bağışlama Sözleşmesini Geri Almayı

Gerektiren Sebeplerden Birinin Var Olması  493

2 Bağışlayanın Mali Durumunun Sonradan Bağışlamanın Yerine

Getirilmesini Kendisi İçin Olağanüstü Ağır Kılacak Ölçüde

Değişmiş Olması  494

3 Bağışlama Sözü Verdikten Sonra Bağışlama Sözü Veren İçin

Yeni Aile Yükümlülüklerinin Doğmuş veya Var Olan

Yükümlülüklerin Önemli Ölçüde Ağırlaşmış Olması  497

IV İFA EDİLMEMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZÜNÜN GERİ ALINMASININ HÜKÜM

VE SONUÇLARI  499

§ 27 İFA EDİLMİŞ VEYA İFA EDİLMEMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNDE GERİ

ALMA HAKKINA İLİŞKİN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR500

I GERİ ALMA HAKKININ MUHATABI  500

II GERİ ALMA HAKKININ KULLANILMA ŞEKLİ 502

III GERİ ALMA HAKKININ KOŞULA BAĞLANMASI  502

IV GERİ ALMA HAKKININ SEBEBİ  503

V GERİ ALMA HAKKININ SÜRESİ  504

A Genel Olarak  504

B Özel Olarak: Yüklemenin Yerine Getirilmemesi Halinde  506

VI GERİ ALMA HAKKININ SONA ERMESİ 509

VII GERİ ALMA HAKKININ MİRASÇILARA GEÇMESİ 510

A Genel Olarak  510

İçindekiler 27

B İstisnaî Haller  512

1 Bağışlayanın Bir Yıllık Süre Dolmadan ve Bu Hakkını

Kullanmadan Önce Ölmesi 512

2 Bağışlayanın Geri Alma Sebebini Öğrenmeden Ölmesi 513

3 Bağışlananın Bağışlayanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak

Öldürmesi veya Bağışlayanın Geri Alma Hakkını Kullanmasını

Engellemesi  514

a Bağışlananın Bağışlayanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak

Öldürmesi 514

b Bağışlananın Bağışlayanın Geri Alma Hakkını Kullanmasını

Engellemesi  515

C Geri Alma Hakkının Mirasçılar Tarafından Kullanılması  516

§ 28 BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN DİĞER SONA ERME HALLERİ517

I BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMENİN KENDİLİĞİNDEN ORTADAN KALKMASI 517

II DÖNEMSEL EDİMLER İÇEREN BAĞIŞLAMADA BAĞIŞLAYANIN ÖLÜMÜ 518

III İKALE 520

IV İBRA 521

V BOZUCU KOŞULUN GERÇEKLEŞMESİ  522

VI TAKAS523

VII BAĞIŞLANANIN SÖZLEŞMEDEN DÖNMESİ 524

VIII BAĞIŞLANANIN SINIRLI EHLİYETSİZ OLDUĞU HALLERDE

BAĞIŞLAMANIN YASAL TEMSİLCİ TARAFINDAN ORTADAN

KALDIRILMASI 525

IX VASİNİN BAĞIŞLAMAYI SONA ERDİRMESİ  526

X MİRAS HUKUKU KURALLARI NEDENİYLE BAĞIŞLAMANIN

SONA ERMESİ526

XI NİŞANLANMANIN SONA ERMESİ  528

§ 29 ÖZEL KANUNLAR UYARINCA BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN

SONA ERME HALLERİ 529

I İCRA İFLAS KANUNU MADDE 278  529

II AMME ALACAKLARININ TAHSİLİ USULÜ HAKKINDA KANUN MADDE 27 533