Basiretli Tacir (Basiretli İş İnsanı) Gibi Hareket Etme Yükümlülüğü

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Ozan CAN
ISBN: 9786258209785
182,70 TL 203,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ozan CAN
Baskı Tarihi 2022/11
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 118

Doç. Dr. Ozan CAN

Basiretli Tacir (Basiretli İş İnsanı) Gibi Hareket Etme Yükümlülüğü


Bu eser, profesörlük takdim tezi olarak yazılmıştır. Konu, az hacimli bu kitapta mümkün olduğu ölçüde derinlemesine ele alınmıştır. Özellikle Yargıtay kararları ve Alman öğretisindeki görüşlerden yararlanılmıştır.


Basiret sözcüğü, gerçekleri yanılmadan görebilme yeteneği, uzağı görüş, seziş, anlayış, kavrayış, sağgörü, vizyon anlamına gelmektedir. Bu cümleden olmak üzere Türk Ticaret Kanunu da tacirden, gerçekleri görerek, yanılmadan, uzağı sezerek, sağduyulu hareket etmesini beklemektedir. Tacir, ticari işletmesine ilişkin faaliyetlerinde basiretli bir tacir gibi hareket etmek zorundadır. Bu yönüyle tacir için objektif bir özen ölçütü getirilmiştir. Tacir, aynı alanda faaliyet gösteren bir tacir gibi hareket etmek zorunda olup, sübjektif değerlendirmeler göz önünde tutulmayacaktır.


Basiretli tacir konusunu seçmemizin sebebi şudur: İlke ve kurumları yazmak hukukta her zaman zordur ancak bunlar, ölümsüz konulardır. Bu tür konular, kanun değişikliğinden etkilenmez. Tacir ve ticaret, dünya üstünde olduğu sürece bu müessese de varlığını sürdüreceğinden, bu bağlamda konu, ölümsüz olduğundan, bunu seçip çalışmak istedik. Umarım paydaşlara yararlı olur.


Çalışmanın bu hâle gelmesi epeyce uzun bir süre almıştır. Konuya başlama tarihimiz 2018 Ocak ayı olmasına ve başladıktan 10 ay gibi bir süre sonra konunun bir kısmını bitirmemize rağmen, kalan kısım için 4 yıl beklememiz gerekmekte imiş. Kısmet. Mimar Sinan da Süleymaniye Camii’nin temelini attıktan sonra, zeminin iyice yerine oturması için, bir süre hiç uğramamıştır ya esere. O misal. Bizim çalışmamız da böyle oldu. Şükür ki bitirip bu eseri hukuk hayatına katmış bulunuyoruz. Eserde eksiklikler olacağını biliyoruz. Çünkü bu tür konuları tam olarak ortaya koymak, bitirmek mümkün değildir. Çünkü bunlar dinamik konulardır ve kendileri ile sürekli ilgilenilsin diye, nazlı bir eda ile size kendisini tam olarak göstermez. Gizler, bazı yönlerini. Biz de bu tür konuların bu nazlı tavırlarını bildiğimizden bir aşamada konuya nokta koyduk. Eksiğiyle gediğiyle bir eser oluştu. İnşallah bizlerin eksikliklerini başka değerli bilim insanları tamamlar. 

İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ ................................................................................................................ 5

İÇİNDEKİLER...................................................................................................... 11

KISALTMALAR CETVELİ ..................................................................................... 15

GİRİŞ ......................................................................................................... 17


BİRİNCİ BÖLÜM

BASİRETLİ TACİR KAVRAMININ

GENEL OLARAK ORTAYA KONULMASI


§ 1. BASİRETLİ TACİRİN TANIMI, BENZER TERİMLERLE İLİŞKİSİ, TARİHİ

SÜRECİ, İLGİLİ DÜZENLEMELER, HÜKMÜN NİTELİĞİ VE

EMREDİCİLİĞİ..................................................................................... 19

I. Terim Sorunu ..................................................................................... 19

II. Terime Yönelik Tercihimiz.................................................................. 22

III. Tanımı ................................................................................................ 25

IV. Benzer Terimlerle İlişkisi .................................................................... 26

A. Tedbirli Yönetici İle ...................................................................... 26

B. Tedbirli Donatan.......................................................................... 28

C. Tedbirli Taşıyan............................................................................ 29

V. Hükmün Tarihi Süreci......................................................................... 30

VI. İlgili Düzenlemeler ............................................................................. 31

A. Karşılaştırmalı Hukukta................................................................ 31

1. Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinde ...................................... 31

2. Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde........................................... 32

B. Türk Hukukunda .......................................................................... 34

1. 865 Sayılı Ticaret Kanunu...................................................... 34

2. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu............................................ 34

3. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu............................................ 34


12 İçindekiler

4. Diğer Kanuni Düzenlemelerde...............................................35

VII. TTK m. 18/f.2 Hükmünün Hukuki Niteliği...........................................36

VIII. Hükmün Emredici Niteliği...................................................................43


İKİNCİ BÖLÜM

BASİRETLİ TACİR GİBİ HAREKET ETME


YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KİŞİ VE KONU YÖNÜNDEN UYGULAMA ALANI

§ 2. BASİRETLİ TACİR KAVRAMININ KİŞİ YÖNÜNDEN UYGULAMA

ALANININ TESPİTİ .............................................................................. 47

I. Tacir Kavramı Bakımından..................................................................47

A. Gerçek Kişi Tacirler Bakımından Basiretli Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................47

B. Tacir Sayılanlar Bakımından Basiretli Tacir Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................48

C. Tacir Gibi Sorumlu Olanlar Bakımından Basiretli Tacir Gibi

Hareket Yükümlülüğü Kavramının Uygulanması..........................49

D. Küçük ve Kısıtlılar Bakımından Basiretli Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................50

E. Ticaret Yapmaktan Men Edilenler Bakımından Basiretli

Tacir Kavramının Uygulanması.....................................................51

F. Tüzel Kişi Tacirler Bakımından Basiretli Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................51

G. Donatma İştiraki Bakımından Basiretli Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................53

H. Hakim Teşebbüs Bakımından Basiretli Tacir Kavramının

Uygulanması ................................................................................54

II. Esnaflar Bakımından Basiretli Tacir Kavramının Uygulanması ...........55

§ 3. BASİRETLİ TACİR KAVRAMININ KONU YÖNÜNDEN UYGULAMA

ALANININ TESPİTİ .............................................................................. 57

I. Genel Olarak “Tacirin Ticaretine İlişkin Bütün Faaliyetler”

Kavramı...............................................................................................57

II. Gerçek Kişi Tacirler Bakımından “Ticaretine İlişkin Bütün

Faaliyetler” .........................................................................................60


İçindekiler 13

III. Tüzel Kişi Tacirler Bakımından “Ticaretine İlişkin Bütün

Faaliyetler”......................................................................................... 61

A. Ticaret Şirketleri Bakımından ...................................................... 61

B. Tacir Olan Vakıf ve Dernekler Bakımından .................................. 63

C. Diğer Tüzel Kişi Tacirler Bakımından............................................ 64

D. Donatma İştiraki Bakımından ...................................................... 64


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


BASİRETLİ TACİR GİBİ HAREKET ETME YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE

BU YÜKÜMLÜLÜĞÜN GENEL ESASLARI


§ 4. BASİRETLİ TACİR GİBİ HAREKET ETME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN BAZI

MÜESSESELER İLE İLİŞKİSİ................................................................... 67

I. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Tacirin Taraf

Olduğu Sözleşmelerin Yorumundaki İşlevi......................................... 67

A. Sözleşmenin Kurulmasından Önceki Aşamada............................ 67

B. Sözleşmenin Kurulması Sırasında ................................................ 70

1. İmkânsızlık Ve Basiretli Tacir İlişkisi ...................................... 73

2. İrade Sakatlığı ve Basiretli Tacir İlişkisi.................................. 77

3. Aşırı Yararlanma (Gabin) ile Basiretli Tacir ilişkisi ................. 81

C. Sözleşmenin İfası Aşamasında..................................................... 83

D. Sözleşmenin Sona Ermesinden Sonrası İçin ................................ 88

II. Borçlar Kanunu’nda Genel Olarak Bilme Veya Bilmesi

Gerekmeye Bağlanan Sonuçların Uygulanması Bakımından

Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün İşlevi.................. 89

III. Kusur Kavramının Tespitinde Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme

Yükümlülüğünün İşlevi....................................................................... 91

IV. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün İyiniyetin

Varlığının Belirlenmesindeki İşlevi ..................................................... 94

V. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Dürüstlük

Kuralının Uygulanmasındaki İşlevi ..................................................... 97

VI. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Mücbir

Sebep İle İlişkisi .................................................................................. 99


14 İçindekiler

VII. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Aşırı Ücret

ve Cezanın İndirilmesini İsteyememe Hükmü ile İlişkisi...................101

VIII. Genel İşlem Koşulları Karşısında Basiretli Tacir Gibi Hareket

Etme Yükümlülüğü Arasında İlişki ....................................................103

IX. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Haksız Fiil

İle İlişkisi ...........................................................................................105

X. Basiretli Tacir Gibi Hareket Etme Yükümlülüğünün Sebepsiz

Zenginleşme İle İlişkisi ......................................................................105

XI. Hükmün Gelecekteki Konumuna Yönelik Öngörümüz .....................107

SONUÇ .....................................................................................................109

KAYNAKÇA ...............................................................................................111

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.