Kuvvetler Ayrılığı Bağlamında Türk İdarî Yargısında Yerindelik Denetimi Yasağının Retrospektif Bir İncelemesi

“Yerindelik” hukuken bir muammadır; herkesçe bilinen, ama çözümü meçhul bir bilmece: İdarenin her türlü işini isnat ve istinat ettiği, hep saygı gösterilmemesinden şikâyetçi olduğu; yargı mercilerinin de bir türlü yerli yerine oturtamadığı, ele avuca gelmeyen, dokundukça büyüyen, değindikçe belirsizleşen, çetin ve baş edilmesi güç bir problematik.

Bakarsanız, “yerindelik” münhasıran idarenin faaliyetlerinin yeri, zamanı, şekli, usulü ve araçlarının seçimi hususundaki yetkinin dokunulmazlığından ibaret basit bir mesele... Hatta tanımının içeriği, takdir yetkisinin son hadde vardığı mahfuz çekirdeğe kadar indirgenebilir.

Oysaki “yerindelik” bilmecesini değil çözmek, başlı başına bu düğümü ele alıp kurcalamak bile cesaret ve alkış ister. İşte bu çalışmada Dr. Selman ÖZDEMİR bırakın bu gayya kuyusunun etrafından dolanmayı, meselenin tam ortasına dalmış, tatbikattan gelen bir bilim adamı olarak konuyu -ek yerleri de dâhil- kuyumcu titizliğiyle ince ince işlemiş, eserinde ilmek ilmek dokumuştur.

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER .................................................................................................................. VII

KISALTMALAR ............................................................................................................... XV

TAKDİM....................................................................................................................... XVII

ÖNSÖZ.......................................................................................................................... XXI

GİRİŞ .......................................................................................................................1

I. BÖLÜM

SINIR KAVRAMI, YETKİ KAVRAMI, HUKUKA BAĞLILIK VE DEMOKRASİ

I. SINIR KAVRAMI .................................................................................................5

II. YETKİ KAVRAMI.................................................................................................6

III. HUKUKA BAĞLILIK .............................................................................................9

A. Genel Olarak...................................................................................................... 9

B. Maddî Adalet – Şeklî Adalet ............................................................................ 12

C. Hukukun Üstünlüğü ve Hukuk Devleti............................................................. 13

1. Genel olarak ............................................................................................. 13

3. Hukuk devleti kavramı.............................................................................. 21

4. Değerlendirmeler ..................................................................................... 25

IV. YÜRÜTMENİN/İDARENİN HUKUKA BAĞLI OLMASI ........................................... 27

V. YARGININ HUKUKA BAĞLI OLMASI .................................................................. 30

A. Siyaset Teorisi, Siyasî Sistem, İdeoloji ve Yargı................................................ 30

B. Yargının Hukuka Bağlılığı ................................................................................. 34

VI. DEMOKRASİ, ANAYASACILIK VE YARGI............................................................. 38

A. Genel Olarak.................................................................................................... 39

B. Demokrasi ve Anayasacılık .............................................................................. 45

C. Demokrasi ve Yargı.......................................................................................... 48

D. Demokrasi ve İdarî Yargı.................................................................................. 54

II. BÖLÜM

1924 – 1938 ARASI DÖNEM

I. CUMHURİYET DEVRİNDE İKTİDARIN SINIRLANDIRILMASI VE KUVVETLER

AYRILIĞI MESELESİ........................................................................................... 57

A. Genel Açıklamalar ........................................................................................... 58

VIII İçindekiler

B. 1924 Teşkilâtı Esasiye Kanununa İlişkin Genel Değerlendirmeler ................... 59

C. Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucu İradesinde Hukuka Bağlılık ve

Kuvvetler Ayrılığı Düşünceleri.......................................................................... 64

D. 1924 – 1938 Arasında Yaşanan Olaylar............................................................ 70

1. Şûrâ-yı Devlet’in teşkili.............................................................................. 70

2. İstiklâl mahkemeleri.................................................................................. 79

3. Sansür ....................................................................................................... 87

4. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması ve muhalefetsiz

iktidarın teşkili........................................................................................... 91

5. Nakiller (zorunlu iskânlar) ve umumî müfettişlikler................................ 101

6. Anayasa’nın kişi hürriyetine ilişkin hükümleri bağlamında şapka

mecburiyeti............................................................................................. 103

7. Parti – Devlet bütünleşmesinin başlaması .............................................. 107

8. İş takipçiliği, klikleşme, denetimsiz idare ................................................ 113

9. Ağaoğlu Ahmed Bey’in bu duruma yönelik eleştirileri............................ 115

10. Serbest Cumhuriyet Fırkası ..................................................................... 121

11. Yargıya bakış .................................................................................................. 128

12. 1931 CHP kongresi, seçimler, parti devleti ............................................. 135

13. 1935 yılı seçimleri, CHP kongresi, seçimler, parti devleti........................ 139

III. BÖLÜM

1938 – 1950 ARASI DÖNEM

I. İNÖNÜ’NÜN CUMHURBAŞKANI OLMASI ........................................................143

II. DÖNEMİN SOSYAL VE EKONOMİK DURUMUNUN ÖZETİ .................................145

A. Genel Açıklamalar.......................................................................................... 145

B. Sosyal ve Ekonomik Durumun Görüntüsü ..................................................... 145

C. Jandarma Dayağının Sıradanlaşması.............................................................. 149

III. 1938 – 1950 DÖNEMİNDE YAŞANAN OLAYLAR ...............................................150

A. Kurallara Uymamanın Hayatî Önemi ve Millî Korunma Mahkemeleri........... 150

B. 1943 – CHP’nin 6 ncı Büyük Kurultayı............................................................ 156

C. Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ve İlk Fiilî Muhalefetin Başlaması ............... 156

D. Varlık Vergisi ve Varlık Vergisine Muhalefetin Sessiz Kalışı ........................... 161

E. Amerikan Malî Desteğinin Temelleri ve Birleşmiş Milletlerin

Demokrasiye Etkisi......................................................................................... 164

1. Amerikan malî desteğinin temelleri........................................................ 164

2. Birleşmiş Milletlerin demokrasiye etkisi ................................................. 166

F. Siyasî Partilere Yavaş Yavaş İzin Verilmesi ..................................................... 168

İçindekiler IX

G. Demokrat Parti’nin Kuruluşu......................................................................... 170

Ğ. 1946 CHP Olağanüstü Kurultayı .................................................................... 174

H. Demokratikleşme Kanunları.......................................................................... 174

I. Cumhurbaşkanlığıyla Parti Başkanlığının Aynı Kişide Birleşmesi

Tartışmalarında 1946 Yılı Genel Seçimleri..................................................... 176

İ. Devalüasyon, Karaborsacılık ve Otoriterleşme ............................................. 179

J. Demokrat Parti Birinci Olağan Kongresi ........................................................ 184

K. İdare Denetimindeki 1947 Muhtar Seçimleri ................................................ 185

L. Partili Cumhurbaşkanı İnönü’den Memurlara Tarafsızlık Tavsiyesi ve

Partili Cumhurbaşkanlığına Eleştirilerin Devam Etmesi ................................ 187

M. 17 Kasım 1947, CHP 7 nci Olağan Kurultayı ve İdarenin Tarafsızlığına

Yönelik Mesajlar............................................................................................ 189

N. Kuvvetler Ayrılığı Meselesinin Kamuoyuna Açılması..................................... 191

O. DP’nin Bölünmesi, Millet Partisi’nin Kurulması ve Hukuk Devletine

Yönelik Görüşleri ........................................................................................... 192

Ö. Mülkî İdare Amirlerinin Seçim Kurulu Başkanlığı Görevlerinin

Sonlandırılması.............................................................................................. 195

P. Yargıda Anayasa’nın Üstünlüğü ve Kuvvetlerin Dengelenmesine Yönelik

Teşebbüsler ................................................................................................... 197

1. Genel açıklamalar ................................................................................... 197

2. Danıştay’ın yaklaşımı .............................................................................. 199

3. Hâkim Refik Gür’ün bir kararındaki tartışmalar ve Yargıtay’ın

yaklaşımı................................................................................................. 205

R. İstiklâl Mahkemelerinin İlgası........................................................................ 210

S. Muhalefete Radyoda Seçim Propagandası Yapma İzni Verilmesi ................. 210

Ş. DP İkinci Kongresi; DP’nin İktidarın Sınırlandırılması İstekleri; Hain

İthamının Kolaylığı......................................................................................... 212

IV. BÖLÜM

1950 – 1960 ARASI DÖNEM

I. SEÇİM İŞLERİNİN İDAREDEN YARGIYA VERİLMESİ; YÜKSEK SEÇİM

KURULU’NUN KURULUŞU .............................................................................. 215

II. 1950 SEÇİMLERİ ÖNCESİ GENEL DURUM, İKTİDARIN SINIRLANDIRILMASINA

İLİŞKİN GÖRÜŞLER, HÜRRİYETLERİN GENİŞLETİLMESİ ve HUKUK DEVLETİ

VAADLERİ, İNKILAP KANUNLARININ YUMUŞATILMASI ................................... 217

III. 1950 SEÇİMLERİ ve SEÇİM SONUÇLARI........................................................... 222

IV. İKTİDARIN DEĞİŞMESİ ................................................................................... 226

V. YENİ İKTİDARIN İLK GÜNLERİNDE 1924 ANAYASASINA VE İKTİDARIN

SINIRLANMASINA BAKIŞ................................................................................ 227

X İçindekiler

VI. ARAPÇA EZANIN SERBEST OLMASI .................................................................230

VII. KORE’YE ASKER GÖNDERMENİN HUKUKA UYGUNLUĞU MESELESİ .................232

VIII. BİZDEN MEMUR ANLAYIŞI ve BÜROKRASİDE DEĞİŞİKLİKLERİN BAŞLAMASI ....234

IX. ATATÜRK ALEYHİNE İŞLENEN SUÇLAR HAKKINDA KANUN ..............................236

X. HALKEVLERİNİN KAMU KAYNAKLI MALLARININ HAZİNE’YE DEVRİ..................238

A. Halkevlerine İlişkin Kısa Bir Bilgilendirme ...................................................... 238

B. Halkevleri ve CHP Mallarının Hazine’ye Devri................................................ 241

XI. YARGIYA YÖNELİK TASARRUFLAR ..................................................................244

XII. HABER ALMA/VERME HÜRRİYETİNDE İLERLEMENİN SAĞLANAMAMASI .........249

XIII. MİLLET PARTİSİ’NİN KAPATILMASI VE İRTİCA TARTIŞMALARI .........................253

XIV. BÜROKRASİDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN YETERSİZ GÖRÜLMESİ, EMEKLİYE

SEVKLER ve YARGI BAĞIMSIZLIĞI TARTIŞMALARI ...........................................257

A. Konuya İlişkin Tartışmalar.............................................................................. 257

B. Danıştay ve Yargıtay Üyelerinin Re’sen Emeklilik Kapsamına Alınması ......... 263

C. Öğretim Üyelerinin Meslek Çıkarılmalarının Kolaylaştırılması....................... 267

XV. DİNÎ HİSLERE YÖNELİK PROPAGANDAYA CEZA ...............................................269

A. Din ve Vicdan İlişkisi....................................................................................... 269

B. Dinî Hislerle İlgili Kanun Çalışması ................................................................. 271

XVI. CHP’NİN, KURUCU İRADENİN KUVVETLER BİRLİĞİ ANLAYIŞINDAN

VAZGEÇMESİ .................................................................................................276

XVII. İNÖNÜ: BÜYÜK MİLLET MECLİSİ HUKUKSUZLUĞUN VASITASI HALİNE

GETİRİLMEK İSTENİYOR ............................................................................................278

XVIII. CHP’NİN HAKSIZ İKTİSAPLARININ İADESİ HAKKINDA KANUN SONRASINDA

YAŞANAN KUVVETLER AYRILIĞINA VE HUKUK DEVLETİNE İLİŞKİN

TARTIŞMALAR...........................................................................................................283

XIX. KAPATILAN MİLLET PARTİSİ YERİNE KURULAN DİĞER BİR MUHALEFET

PARTİSİ: CUMHURİYETÇİ MİLLET PARTİSİ (CMP) VE HUKUK DEVLETİNE

YÖNELİK VAADLERİ...................................................................................................289

XX. SEÇİM KARARI ÖNCESİNDE SEÇİME İLİŞKİN KANUN DEĞİŞİKLİKLERİ.......................291

XXI. CHP’NİN III ÜNCÜ OLAĞANÜSTÜ KURULTAYI VE KUVVETLER AYRILIĞI

YOLUNDA YÜRÜMEYE DEVAM EDİLMESİ ................................................................292

XXII. HABER ALMA – VERME HÜRRİYETİNİN SINIRLANMASI ...........................................293

XXIII. 2 MAYIS 1954 SEÇİMLERİ..........................................................................................295

XXIV. CELAL BAYAR’IN İKİNCİ KERE CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ....................................298

XXV. KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDA GEREĞİNİN YAPILMASI; YARGI BAĞIMSIZLIĞI

VE YERİNDELİK DENETİMİNE YÖNELİK TARTIŞMALAR .............................................298

XXVI. KIRŞEHİR HAKKINDA GEREĞİNİN YAPILMASI...........................................................308

XXVII. MALATYA HAKKINDA GEREĞİNİN YAPILMASI ........................................................310

İçindekiler XI

XXVIII. RADYODAN PROPAGANDA YASAĞININ İKTİDAR İÇİN KALDIRILMASI,

MUHALEFET İÇİN DEVAM ETTİRİLMESİ................................................................311

XXIX. YARGI ÜZERİNDEN DEVAM EDEN TARTIŞMALAR................................................313

XXX. BASINDA YER ALAN YOLSUZLUK HABERLERİNE YÖNELİK

SORUŞTURMALARA KARŞI DP’DEN AYRILMALAR ve İSPAT HAKKI

TARTIŞMALARI .....................................................................................................317

A. Dönemin Sosyal ve Ekonomik Durumuna İlişkin Genel Manzara ve

Millî Korunma Kanunu’nun Yeniden Uygulanması ...................................... 317

B. İspat Hakkı Tartışmaları .......................................................................... 321

XXXI. SIKIYÖNETİM ve GAZETE KAPATMALAR..............................................................325

XXXII. ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ, İKTİDARIN SINIRLANDIRILMASI, ÜNİVERSİTE

ÖZERKLİĞİ VE BASIN HÜRRİYETİ KONULARINDAKİ TARTIŞMALAR .....................329

XXXIII. REFORM VAATLERİ...............................................................................................334

XXXIV. HÜRRİYET PARTİSİ ve PARTİ PROGRAMINDA YER ALAN KONUMUZLA

İLGİLİ HUSUSLAR ..................................................................................................334

XXXV. BAKANLIK EMRİNE ALMA, EMEKLİYE SEVK İŞLEMLERİNİN DEVAM ETMESİ .......337

XXXVI. TOPLANTILAR VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ HAKKINDA KANUN............................340

XXXVII. 1957 SEÇİMLERİ ÖNCESİ OSMAN BÖLÜKBAŞI’NIN TUTUKLANMASI...................344

XXXVIII. 1957 SEÇİMLERİ....................................................................................................346

XXXIX. İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİYLE HABER ALMA HÜRRİYETİNİN SINIRLANDIRILMASI......349

XXXX. GERİLİMİN TIRMANMASI.....................................................................................351

XXXXI. TEDBİRLER TESPİT KOMİSYONU...........................................................................354

XXXXII. GÖRÜLEN LÜZUM ÜZERİNE TEKAÜDLERİNE (...)..................................................357

XXXXIII. BÖLÜKBAŞI’NA MAHKÛMİYET.............................................................................358

XXXXIV. BİRDEN FAZLA GÖREVE VE MAAŞA SERZENİŞ .....................................................358

XXXXV. BAZI OLAYLAR ......................................................................................................358

A. Menderes’in Uçak Kazası........................................................................ 359

B. Uşak Olayları........................................................................................... 361

C. Kayseri Olayları....................................................................................... 363

XXXXVI. MENDERES: MEMLEKET KABİL-İ İDARE OLMAKTAN ÇIKMIŞTIR (TAHKİKAT

ENCÜMENİ SÜRECİNİN BAŞLAMASI)....................................................................366

A. Tahkikat Encümeni ve Meclisin Yargı Yetkisini Kullanması Meselesi...... 367

B. Tahkikat Encümeninin İlk Faaliyetleri..................................................... 374

C. Tahkikat Encümeni Yetkilerine İlişkin Kanun ve Kuvvetler Birliği –

Kuvvetler Ayrılığı Tartışmaları................................................................. 375

D. Tahkikat Encümenine İlişkin Kanun Sonrası Yaşanan Gelişmeler ........... 380

E. Hükümetin Fikir Arayışı .......................................................................... 382

XII İçindekiler

V. BÖLÜM

1960 – 1970 ARASI DÖNEM

I. HARP OKULU ÖĞRENCİLERİNİN YÜRÜYÜŞÜ....................................................385

II. 27 MAYIS 1960 İHTİLÂLİ .................................................................................386

III. MÜDAHALEYE MEŞRUİYET ARAMA ÇABALARI VE MÜDAHALENİN

MEŞRULUĞUNA DAİR BAZI YAKLAŞIMLAR......................................................388

IV. 27 MAYIS SONRASI, 1961 ANAYASASI ÖNCESİ YARGI .....................................397

V. 1950-1960 ARASI YAŞANAN İDARÎ/SİYASÎ TARTIŞMALARIN 1961

ANAYASASINA ETKİLERİ, ANKARA TASARISI VE ANAYASA MAHKEMESİ ..........398

VI. 1961 ANAYASASI’NDA EGEMENLİK; TEMEL HAKLAR VE HÜRRİYETLERİN

GENEL ÇERÇEVESİ VE İDARÎ YARGI..................................................................401

A. 1961 Anayasası’nda Egemenlik...................................................................... 401

B. Temel Haklar ve Hürriyetlerle İlgili Genel Çerçeve ........................................ 404

C. 1961 Anayasası’nda İdarî Yargı ...................................................................... 405

VII. 1961 ANAYASASI DÖNEMİNDE GÜÇLÜ YARGININ SİYASÎ İKTİDARI

RAHATSIZ ETMESİ VE YERİNDELİK DENETİMİ MESELESİ ..................................407

A. 1971 Muhtırasından Önceki Dönem.............................................................. 407

B. 12 Mart 1971 Muhtırası................................................................................. 414

C. Muhtıra Sonrası Yargı Yetkisinin Sınırlandırılmasına Yönelik

Düzenlemeler................................................................................................. 416

D. İdarî Yargı Denetimine ve Yerindelik Denetimine İlişkin Tartışmalar............. 418

1. İdarî yargı denetimine ilişkin Anayasa değişiklikleri................................ 418

2. Yerindelik denetimi tartışmalarının ortaya çıkışında yargının

etkisinin örneklendirilmesi...................................................................... 419

3. Yerindelik denetiminin engellenmesine yönelik süreçte yaşanan

tartışmalar............................................................................................... 421

4. İdarî yargının sınırlanması bağlamında askerî işlerin ayrılmasına ve

yargı ayrılığına ilişkin tartışmalar ............................................................ 439

5. 1971 Anayasa değişikliklerine ilişkin Danıştay’ın görüşleri ..................... 445

E. Cumhuriyet Savcılığı Müessesesiyle İlgili Tartışmalar.................................... 449

F. 1971 Anayasa Değişikliklerine İlişkin Bir Değerlendirme ............................... 450

G. Danıştay Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler.................................................... 451

VI. BÖLÜM

1980 SONRASI DÖNEM

I. 12 EYLÜL 1980 İHTİLALİNE GİDEN SÜREÇ VE 12 EYLÜL ASKERÎ DARBESİ...........453

II. 12 EYLÜL’E GİDEN SÜREÇ BAĞLAMINDA 1961 ANAYASASI’NA İLİŞKİN BAZI

DEĞERLENDİRMELER .....................................................................................458

İçindekiler XIII

III. KENAN EVREN’İN 1961 ANAYASASI’NDAKİ HUKUK DEVLETİNE,

KUVVETLER AYRILIĞINA VE YARGIYA BAKIŞI .................................................. 460

IV. ANAYASASI’NIN HAZIRLANMASI SÜRECİNDE İDARÎ YARGIYA

BAŞVURULAR VE SİSTEM TARTIŞMALARI ....................................................... 463

V. 1982 ANAYASASI’NDA KUVVETLER, DENGE VE DENETİM MESELESİ İLE

YÜRÜTMENİN YARGIYA BAKIŞI ...................................................................... 465

A. Genel Olarak.................................................................................................. 465

B. 1982 Anayasası Döneminde Yürütmenin Yargı Kararlarına Bakışı ................ 467

C. Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmeye Başlanması Sonrasında

Yaşanan Tartışmalar ...................................................................................... 475

1. Kuvvetler ayrılığının ve yargı bağımsızlığının ortadan kalktığına dair

görüşler................................................................................................... 475

2. Kuvvetler ayrılığının ve yargı bağımsızlığının ortadan kalkmadığına

dair görüşler ........................................................................................... 487

3. 1994 yılında yapılmış bir değerlendirme ................................................ 496

VI. YERİNDELİK, YERİNDELİK DENETİMİ VE YERİNDELİK DENETİMİ YASAĞI

KAVRAMLARININ MEVZUATA GİRMESİ.......................................................... 500

A. Genel Olarak.................................................................................................. 500

B. Yerindelik Denetimi Yasağının 2577 Sayılı İdarî Yargılama Usûlü

Kanunu’na Girişi ve Bu Konuya İlişkin Tartışmalar ........................................ 503

1. Tartışmalar ............................................................................................. 504

2. Buraya kadarki tartışmalar bağlamında yerindelik denetimine

ilişkin kısa bir değerlendirme.................................................................. 508

3. Tartışmaların devamı.............................................................................. 511

C. Yerindelik Denetimi Yasağının 1982 Anayasası’na Girişi ............................... 516

D. Diğer Kanunlardaki Yerindelik Denetimi Yasağına Yönelik Düzenlemeler .... 520

VII. BÖLÜM

İDARENİN, İDAREDEN BAĞIMSIZ BİR MERCİ TARAFINDAN DENETLENMEKTEN

KAÇINMASININ VE BU KAÇINMANIN MAKUL GÖRÜLMESİNİN SEBEPLERİ

ÜZERİNE BAZI DEĞERLENDİRMELER

I. YERİNDELİK DENETİMİ YASAĞININ GETİRİLMESİNE İLİŞKİN BAZI

DEĞERLENDİRMELER ..................................................................................... 525

II. ÜLKEMİZDE İDARECİLERİN YA DA İCRANIN BAŞINDAKİLERİN YARGI

DENETİMİNDEN HOŞLANMAMALARININ ARKA PLANINDA YER ALAN

DÜŞÜNCELER................................................................................................. 526

A. Eski İdarî Kültürün Etkisi................................................................................ 528

1. Kut anlayışı bakımından konunun ele alınması ...................................... 529

2. Zıllullahi fi’l-arz ve zıllullahi fi’l-âlem anlayışı.......................................... 537

XIV İçindekiler

a. Genel açıklama ................................................................................. 537

b. Ferr anlayışı ...................................................................................... 538

c. Ferr anlayışının iktidar tahkimatında faydalanmak üzere İslâm

devletlerine transfer edilmesi .......................................................... 540

d. Zıllullahi fi’l-arz anlayışının bu coğrafyada yaygınlaş(tırıl)ması ........ 548

e. Nizamiye medreselerinde benimsenen ekol.................................... 552

f. Zıllullahi fi’l arz anlayışının Osmanlı’ya etkisi ................................... 553

3. Kut anlayışının, ferr anlayışının ve zıllullahi fi’l arz anlayışının

günümüz insan tipini şekillendirmesi üzerine bazı değerlendirmeler..... 558

a. Genel açıklamalar............................................................................. 558

b. Eş’arî ekolün etkisi............................................................................ 561

C. Ağaoğlu Ahmed Bey’in Fikirleri Üzerinden Kısa Bir Değerlendirme............... 585

D. İdareciye Bakışın Günümüzde Değişip Değişmediği Problemi Üzerine.......... 595

III. DEĞERLENDİRMELER .....................................................................................601

A. Genel Açıklamalar.......................................................................................... 601

B. Kuvvetler Ayrılığına İlişkin Tahliller ................................................................ 601

C. Yargı Bağımsızlığına İlişkin Tahliller................................................................ 608

D. Yerindelik Denetiminin Yasaklanması Suretiyle Kuvvetlerin

Dengelenmesi ................................................................................................ 612

E. Bu Coğrafyada Kuvvetler Ayrılığını, İktidarın Sınırlanmasını, Yargı

Bağımsızlığını ve Denetimini Özümsemek ..................................................... 615

1. Luther kültürü cihetinden bir bakış......................................................... 615

2. Yargının siyasî faaliyet alanı olmaması.................................................... 620

3. Bu coğrafyada sınırlı iktidarın, bağımsız yargının ve hukuk

devletinin özümsen(eme)mesi meselesi; yerindelik denetiminin

yasaklanmasının kabul görmesi üzerine bir tahlil ................................... 622

SONUÇ.................................................................................................................649

KAYNAKÇA...........................................................................................................655