Kamu Personel Hukuku

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 7

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK KAMU GÖREVLİSİ

I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMININ TARİHİ GELİŞİMİ ......................................27

A. Osmanlı Devletinde Kamu Personel Hukuku ............................................ 28

1. Tanzimat Fermanı Öncesi Osmanlı Kamu Personel Hukuku .............. 28

2. Tanzimat Fermanı Sonrası Osmanlı Kamu Personel Hukuku ............. 30

B. Cumhuriyet Dönemi Kamu Personel Hukuku ........................................... 31

1. 1924 Anayasası Dönemi Kamu Personel Hukuku............................... 31

2. 1961 Anayasası Dönemi Kamu Personel Hukuku............................... 32

3. 1982 Anayasası Dönemi Kamu Personel Hukuku............................... 32

II. KAMU PERSONEL HUKUKUNUN KAYNAKLARI............................................33

A. Anayasa..................................................................................................... 34

B. Uluslararası Sözleşmeler........................................................................... 36

C. Kanunlar.................................................................................................... 37

Ç. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ............................................................. 38

D. Yönetmelikler ve Adsız Düzenleyici İşlemler............................................. 40

III. KAMU GÖREVLİSİ TANIMI .........................................................................40

A. Anayasada Kamu Görevlisi Tanımı............................................................ 41

1. Yürütülen Hizmet Devletin, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin ya

da Diğer Kamu Tüzel Kişilerinin Yürütmekle Yükümlü Oldukları

Bir Hizmet Olmalıdır........................................................................... 44

2. Bu Hizmet Genel İdare Esaslarına Göre Yürütülmelidir. .................... 46

3. Genel İdare Esaslarına Göre Yürütülen Bu Hizmet Bir Kamu

Hizmeti Olmalıdır. .............................................................................. 47

4. Bu Hizmetlerin Gerektirdiği Görevler Asli ve Sürekli Bir Nitelik

Taşımalıdır.......................................................................................... 48

B. Türk Ceza Kanununda Kamu Görevlisi Tanımı .......................................... 49

C. Devlet Memurları Kanununda ve Diğer Kanunlarda

Kamu Görevlisi Tanımı .............................................................................. 53

8 İçindekiler

Ç. İdare Hukukunda Öğretisinde Kamu Görevlisi Tanımı ve Diğer

Kamu Görevlisi Kavramının Anlamı .......................................................... 55

1. Geniş Anlamda Kamu Görevlisi.......................................................... 56

a. Kamu Hizmetine Alınma Bakımından.......................................... 56

b. Asli ya da Yardımcı Eleman Olma Bakımından ............................ 57

c. Hizmet Süreleri Bakımından........................................................ 57

ç. Bedel Karşılığı Çalışmaları Bakımından ....................................... 58

d. Uygulanan Hukuk Bakımından .................................................... 58

2. Dar Anlamda Kamu Görevlileri .......................................................... 58

3. Diğer Kamu Görevlileri Kavramının Anlamı ....................................... 60

4. Kamu İktisadi Teşebbüsü Çalışanlarının Durumu............................... 61

D. Yargı Kararlarında Kamu Görevlisi Kavramı .............................................. 62

1. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Kamu Görevlisi Kavramı .............. 63

2. Danıştay Kararlarında Kamu Görevlisi Kavramı ................................. 64

IV. DEVLET MEMURLARI KANUNUNDAKİ TEMEL İLKELER.................................66

A. Sınıflandırma İlkesi ................................................................................... 66

1. Devlet Memurları Kanunda Yer Alan Hizmet Sınıfları........................ 67

2. Sınıflandırmaya İlişkin Temel Hükümler ............................................ 69

B. Kariyer İlkesi ............................................................................................. 72

C. Liyakat İlkesi ............................................................................................. 73

V. DEVLET MEMURLARI KANUNDA ÖNGÖRÜLEN İSTİHDAM BİÇİMLERİ ..........74

A. Memurlar.................................................................................................. 75

B. Sözleşmeli Personel.................................................................................. 76

C. İşçiler ........................................................................................................ 77

İKİNCİ BÖLÜM

KAMU GÖREVİNE GİRİŞTE ARANAN ŞARTLAR VE ATANMA

I. MEMURLUĞA GİRİŞTE ARANAN GENEL ŞARTLAR .......................................80

A. Anayasal İlkeler......................................................................................... 80

1. Eşitlik İlkesi......................................................................................... 80

2. Serbestlik İlkesi .................................................................................. 84

3. Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Nitelik Aranmaması

İlkesi................................................................................................... 87

B. Devlet Memurları Kanununda Aranan Genel Şartlar................................ 89

1. Türk Vatandaşı Olmak........................................................................ 90

2. Yaş Şartını Sağlamak .......................................................................... 92

İçindekiler 9

3. Öğrenim Şartını Taşımak.................................................................... 94

4. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak (Belli Haklardan

Yoksun Olmama)................................................................................ 96

5. Memuriyete Engel Suçlardan Mahkûm Olmamak ............................. 98

6. Askerlik İçin Öngörülen Şartları Yerine Getirmiş Olmak .................. 107

7. Sağlık Şartını Taşımak....................................................................... 110

8. Fiil Ehliyetini Haiz Olmak.................................................................. 112

9. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasını Geçmek (mülga)...... 113

C. Devlet Memurları Kanununda Aranan Özel Şartlar ................................ 117

1. Diploma Şartı.................................................................................... 118

2. Kurumların Mevzuatında Aranan Şartları Sağlamak ........................ 118

II. ATAMA YAPILACAK KADROLARIN BELİRLENMESİ, MEMURLUĞA

ATANMA VE İSTİSNAİ MEMURLUK........................................................... 121

A. Atama Yapılacak Kadroların Belirlenmesi ve Sınav ................................. 121

1. Atama Yapılacak Kadroların Belirlenmesi ........................................ 122

2. Belirlenen Kadroların Duyurulması .................................................. 123

3. Sınav................................................................................................. 124

a. A Grubu Kadrolar....................................................................... 124

b. B Grubu Kadrolar....................................................................... 125

B. Atanma ................................................................................................... 126

1. Aday Memurluk ............................................................................... 126

2. Asaleten Atanma.............................................................................. 128

3. Atama İşleminin Hukuki Tahlili......................................................... 128

C. İstisnai Memurluk ................................................................................... 130

III. DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR VE ATANMA.............. 131

A. Hâkim ve Savcılar.................................................................................... 131

1. Hâkim ve Savcı Olmak İçin Aranan Şartlar ....................................... 131

2. Hâkim ve Savcıların Atanması .......................................................... 133

a. Kadronun Belirlenmesi ve Duyurulması .................................... 133

b. Sınav .......................................................................................... 133

i. Yazılı Sınav .......................................................................... 133

ii. Sözlü Sınav.......................................................................... 134

c. Hâkim ve Savcı Adaylığı ............................................................. 135

ç. Hâkim ve Savcılığa Atanma ....................................................... 135

B. Öğretim Elemanları................................................................................. 136

1. Doktor Öğretim Üyesi ...................................................................... 136

10 İçindekiler

a. Doktor Öğretim Üyesi Olmak İçin Aranan Şartlar ..................... 136

b. Doktor Öğretim Üyesinin Atanması .......................................... 137

2. Doçent ............................................................................................. 137

a. Doçent Olmak İçin Aranan Şartlar............................................. 137

b. Doçentlerin Atanması ............................................................... 138

3. Profesör ........................................................................................... 138

a. Profesör Olmak İçin Aranan Şartlar........................................... 138

b. Profesörlerin Atanması ............................................................. 139

4. Araştırma Görevlisi .......................................................................... 139

a. Araştırma Görevlisi Olmak İçin Aranan Şartlar.......................... 139

b. Araştırma Görevlilerinin Atanması............................................ 140

5. Öğretim Görevlisi............................................................................. 140

C. Devlet Kadrolarında Çalışan Sanatçı Personel ........................................ 141

1. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Üyeleri ................................. 141

a. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Üyesi Olmak İçin

Aranan Şartlar ........................................................................... 141

i. Yaylı Çalgılar Kabul Sınavı ................................................... 142

ii. Nefesli Çalgılar Kabul Sınavı ............................................... 143

iii. Vurmalı Çalgılar Kabul Sınavı.............................................. 143

iv. Arp Kabul Sınavı ................................................................. 143

v. Çelesta - Piyano - Çembalo - Org Kabul Sınavı.................... 144

b. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Üyelerinin Atanması...... 144

2. Devlet Opera ve Balesinin Sanatkâr Memurları, Uzman

Memurları, Uygulatıcı Uzman Memurları ve Stajyerleri .................. 145

a. Devlet Opera ve Balesinin Sanatkâr Memuru, Uzman

Memuru, Uygulatıcı Uzman Memuru ve Stajyeri Olmak

İçin Aranan Şartlar..................................................................... 146

i. Sınavların Genel Esasları..................................................... 147

ii. Orkestra Sınavları ............................................................... 150

aa. Orkestra Stajyer Giriş Sınavı........................................ 150

bb. Orkestra Stajyer Sanatçılıktan Sanatkârlığa Geçiş

Sınavı........................................................................... 156

cc. Orkestra Şefliği ve Orkestra Şef Yardımcılığı............... 156

çç. Koro Şefliği ve Koro Şef Yardımcılığı Sınavı ................. 157

iii. Solist Sınavları .................................................................... 158

aa. Solist Stajyer Sanatçılığa Giriş Sınavı........................... 158

İçindekiler 11

bb. Solist Stajyer Sanatçılığından Sanatkâr

Memurluğa Geçiş Sınavı.............................................. 158

iv. Koro Sınavları...................................................................... 159

aa. Koro Stajyer Sanatçılığına Giriş Sınavı ......................... 159

bb. Koro Stajyer Sanatçılığından Sanatkâr Memurluğa

Geçiş Sınavı.................................................................. 159

v. Bale Sınavları ...................................................................... 160

aa. Bale Stajyer Sanatçılığına Giriş Sınavı.......................... 160

bb. Bale Stajyer Sanatçılığından Sanatkâr Memurluğa

Geçiş Sınavı.................................................................. 160

vi. Dekoratörlük-Kostüm Kreatörleri Sınavları ........................ 160

aa. Dekoratörlük Sınavı..................................................... 160

bb. Kostüm Kreatörleri Sınavı............................................ 161

cc. Rejisör Yardımcısı Sınavı.............................................. 161

vii. Uygulatıcı Uzman Memur Sınavları .................................... 162

viii. Uygulatıcı Uzman Memur (Dramaturg-Korrepetisyon)

Sınavı .................................................................................. 162

aa. Dramaturg ................................................................... 162

bb. Korrepetisyon.............................................................. 163

ix. Uzman Memur Sınavları ..................................................... 163

b. Devlet Opera ve Balesinin Sanatkâr Memuru, Uzman

Memuru, Uygulatıcı Uzman Memuru ve Stajyerlerinin

Atanması ................................................................................... 163

i. Devlet Konservatuvarı Mezunlarından Atama ............ 163

ii. Devlet Konservatuvarı Mezunları Dışından Atama ..... 164

Ç. Spor-Toto Teşkilatı Personeli .................................................................. 164

1. Spor-Toto Teşkilatı Personellerinin Atanma Şartları........................ 165

2. Spor-Toto Teşkilatı Personelinin Atanması ...................................... 166

D. Türk Silahlı Kuvvetleri Mensupları .......................................................... 167

1. Subay................................................................................................ 167

a. Subay Olmak İçin Aranan Şartlar............................................... 167

i. Doğrudan Subay Olarak Yetiştirilmek Üzere Askeri

Öğrenciliğe Giriş Şartları ..................................................... 167

ii. Dış Kaynaktan Muvazzaf Subay Olmak İçin Aranan

Şartlar ................................................................................. 168

b. Subayların Atanması.................................................................. 169

c. Sözleşmeli Subaylık ................................................................... 170

12 İçindekiler

2. Astsubay .......................................................................................... 172

a. Astsubay Olmak İçin Aranan Şartlar.......................................... 172

b. Astsubayların Atanması ............................................................ 173

c. Sözleşmeli Astsubaylık .............................................................. 173

3. Uzman Çavuş ................................................................................... 175

a. Uzman Çavuş Olmak İçin Aranan Şartlar................................... 175

b. Uzman Çavuşların Atanması ..................................................... 178

E. Emniyet Teşkilatı Mensupları ................................................................. 178

1. Emniyet Teşkilatı Mensubu Olmak İçin Aranan Şartlar.................... 178

a. Polis Meslek Yüksekokulu Öğrencisi Olmak İçin Aranan

Şartlar........................................................................................ 178

b. Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrencisi Olmak İçin Aranan

Şartlar........................................................................................ 180

c. Polis Amirleri Eğitim Merkezi Adaylarında Aranan Şartlar........ 182

2. Emniyet Teşkilatı Mensuplarının Atanması ..................................... 184

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DEVLET MEMURLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

I. ANAYASAYA VE KANUNLARA SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ..........................186

A. Hukuki Dayanakları................................................................................. 186

1. Anayasada İfadesi Bulunan Türk Milliyetçiliğine Sadakat................ 189

2. Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarını Milletin Hizmetinde Olarak

Tarafsız ve Eşitlik İlkelerine Bağlı Kalarak Uygulamak...................... 191

3. İnsan Haklarına ve Anayasanın Temel İlkelerine Dayanan Milli,

Demokratik, Laik Bir Hukuk Devleti Olan Türkiye

Cumhuriyetine Karşı Görev ve Sorumluluklarını Bilmek.................. 193

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları .............................................. 194

II. TARAFSIZLIK VE DEVLETE BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ.................................194

A. Hukuki Dayanakları................................................................................. 194

1. Tarafsızlık Yükümlülüğü ................................................................... 195

a. Devlet Memurları Siyasi Partilere Üye Olamazlar..................... 195

b. Devlet Memurları, Herhangi Bir Siyasi Parti, Kişi veya

Zümrenin Yararını veya Zararını Hedef Tutan Bir Davranışta

Bulunamazlar ............................................................................. 195

c. Devlet Memurları Görevlerini Yerine Getirirlerken Dil, Irk,

Cinsiyet, Siyasi Düşünce, Felsefi İnanç, Din ve Mezhep Gibi

Ayrımlar Yapamazlar................................................................. 199

İçindekiler 13

ç. Devlet Memurları Hiçbir Şekilde Siyasi ve İdeolojik Amaçlı

Beyanda ve Eylemde Bulunamazlar ve Bu Eylemlere

Katılamazlar............................................................................... 199

2. Devlete Bağlılık Yükümlülüğü........................................................... 200

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 201

III. DAVRANIŞ VE İŞBİRLİĞİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ.................................................. 202

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 202

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 206

IV. ÜST VE AST DURUMUNDA BULUNAN DEVLET MEMURLARININ

YÜKÜMLÜLÜKLERİ................................................................................... 207

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 208

1. Amir Konumunda Bulunan Devlet Memurlarının Görev ve

Sorumlulukları.................................................................................. 208

a. Amir Durumunda Olan Devlet Memurlarının Belirlenmesi....... 209

b. Amirlerin Görev ve Sorumlulukları............................................ 209

2. Ast Durumunda Bulunan Devlet Memurlarının Görev ve

Sorumlulukları.................................................................................. 211

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 216

V. DEVLET MEMURLARININ VERDİKLERİ ZARARLARI TAZMİN ETME

YÜKÜMLÜLÜKLERİ................................................................................... 217

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 217

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 218

VI. MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...................................... 218

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 219

1. Mal Bildiriminin Kişi Bakımından Kapsamı ....................................... 219

2. Mal Bildiriminin Konu Bakımından Kapsamı .................................... 220

3. Mal Bildiriminin Verilme Zamanı...................................................... 220

4. Mal Bildirimlerinin Verileceği Yetkili Merciler.................................. 221

5. Mal Bildirimlerinin Gizliliği ............................................................... 222

6. Hediyeler veya Hibeler..................................................................... 223

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 223

VII. BİZZAT İŞBAŞINDA BULUNMA VE HİZMETİ KESİNTİSİZ OLARAK

GÖRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ......................................................................... 225

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 226

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları............................................... 227

VIII. RESMİ BELGE, ARAÇ VE GEREÇLERE DAİR YÜKÜMLÜLÜKLER..................... 229

A. Hukuki Dayanakları ................................................................................. 230

14 İçindekiler

B. Yükümlülüğe Aykırılığın Hukuki Sonuçları .............................................. 231

IX. UYUMLU GİYİNME YÜKÜMLÜLÜĞÜ .........................................................232

A. Hukuki Dayanakları................................................................................. 232

1. Yönetmeliğin Kişi Bakımından Kapsamı ........................................... 232

2. Kılık Kıyafete Dair Yasaklar............................................................... 233

a. Kadınlara Dair Yasaklar ............................................................. 233

b. Erkeklere Dair Yasaklar ............................................................. 233

3. Kılık Kıyafete Dair Diğer Yükümlülükler ........................................... 234

B. Yükümlülüğü Aykırılığın Hukuki Sonuçları .............................................. 235

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DEVLET MEMURLARINA KONAN YASAKLAR

I. MEMURLARA KONAN YASAKLARIN TARİHÇESİ VE DİĞER ÜLKELERİN

UYGULAMALARI ......................................................................................238

A. Memurlara Konan Yasakların Tarihçesi .................................................. 238

B. Ülkelerde Memurlara Yasak Olan Faaliyetler ve Son Yıllardaki

Gelişmeler .............................................................................................. 239

II. İKİNCİ GÖREV ALMA YASAĞI....................................................................240

III. TOPLU EYLEMLERDE BULUNMA, TOPLU ÇEKİLME VE GREV YASAĞI ..........242

A. Toplu Eylemlerde Bulunma ve Toplu Çekilme Yasağı............................. 242

B. Grev Yasağı ............................................................................................. 243

1. Grev Kavramının Tanımı .................................................................. 243

2. Grev Kavramının Hukuki Nitelendirmesi.......................................... 243

3. Kamu Görevlilerinin Grev Hakkı....................................................... 245

4. Türk Hukukunda Kamu Görevlilerine Grev Yasağı ........................... 247

IV. TİCARETLE VE DİĞER KAZANÇ GETİRİCİ FAALİYETLERDE BULUNMA

YASAĞI....................................................................................................248

A. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağının

Kapsamı .................................................................................................. 252

B. Memur Yakınları ..................................................................................... 253

C. Yasak Kapsamına Girmeyen Gelir Getirici Faaliyetler............................. 254

1. Kooperatif Meslek Kuruluşu ve Yardım Sandığı Yönetim,

Denetim ve Disiplin Kurulları Üyelikleri ........................................... 254

2. Özel Kanunlarda Belirtilen Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici

Faaliyetler ........................................................................................ 255

3. Bilirkişilik .......................................................................................... 255

4. Hakemlik .......................................................................................... 256

İçindekiler 15

5. Arabuluculuk.................................................................................... 257

6. Uzlaştırma ........................................................................................ 258

7. Çiftçilik ve Arıcılık ............................................................................. 259

V. HEDİYE VE ÇIKAR SAĞLAMA YASAĞI ........................................................ 260

A. Hediye Almanın Tanımı ve Kapsamı........................................................ 261

1. Hediye Almanın Tanımı .................................................................... 261

2. Hediye Alma Yasağının Kapsamı ...................................................... 261

3. Rüşvet ve Hediye Arasındaki Farklar................................................ 264

B. Hediye Alma Yasağı................................................................................. 264

C. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmelik Kapsamında Değerlendirilmesi ............................ 266

VI. SİYASİ PARTİLERE GİRME YASAĞI ............................................................ 272

VII. DEMEÇ VERME VE GİZLİ BİLGİLERİ AÇIKLAMA YASAĞI.............................. 275

A. Demeç Verme Yasağı .............................................................................. 275

B. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı.................................................................. 276

VIII. AYRILDIĞI KURUMA KARŞI GÖREV ÜSTLENME YASAĞI............................. 277

IX. DENETİMİNDEKİ TEŞEBBÜSTEN MENFAAT SAĞLAMA YASAĞI .................. 280

BEŞİNCİ BÖLÜM

DEVLET MEMURLARINA TANINAN HAKLAR İLE

DEVLET MEMURLARININ ÖZLÜK DOSYALARI VE YÜKSELMELERİ

I. MEMURLARA TANINAN HAKLAR ............................................................. 281

A. Güvenlik Hakkı ........................................................................................ 282

B. Hizmet (Çalışma) Hakkı ........................................................................... 284

C. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı.................................................. 287

1. Müracaat ve Şikâyet Hakkı............................................................... 288

2. Dava Açma Hakkı.............................................................................. 292

Ç. Uygulamayı İsteme Hakkı ....................................................................... 293

D. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı................................................... 294

E. Örgütlenme Hakkı................................................................................... 297

1. Sendika Kurma ve Sendikalara Üye Olma Hakkı .............................. 298

a. Ülkemizde Kamu Sendikacılığının Gelişimi ................................ 298

b. Sendika Kurma ve Sendikalara Üye Olma.................................. 299

c. Sendikaların Kuruluşu ve Organları ........................................... 300

ç. Sendikaya Üye Olma ve Üyelikten Çıkma.................................. 302

2. Dernek ve Vakıf Kurma, Kurulmuş Olanlara Üye Olma Hakkı .......... 304

16 İçindekiler

F. Aylık (Maaş) Hakkı .................................................................................. 307

G. Yolluk Hakkı ............................................................................................ 310

Ğ. İzin Hakkı ................................................................................................ 311

1. Yıllık İzin ........................................................................................... 312

2. Sağlık İzni ......................................................................................... 315

3. Mazeret İzni ..................................................................................... 315

a. Doğum İzni ................................................................................ 316

b. Süt İzni....................................................................................... 318

c. Evlenme ve Ölüm Nedeniyle Mazeret İzni ................................ 319

ç. Genel Sebeplerden Dolayı Mazeret İzni.................................... 319

4. Hastalık ve Refakat İzni.................................................................... 320

5. Aylıksız İzin....................................................................................... 322

6. Öğrenim İzni..................................................................................... 324

H. Sosyal Haklar .......................................................................................... 325

1. Emeklilik Hakkı................................................................................. 325

a. Zorunlu Emeklilik....................................................................... 329

b. İstek Üzerine Emeklilik .............................................................. 329

c. Malulen Emeklilik...................................................................... 329

2. Hastalık ve Analık Sigortası .............................................................. 330

3. Yeniden İşe Alıştırma ....................................................................... 331

4. Memurların Sosyal Tesis İhtiyaçları ................................................. 331

5. Devlet Memurları İçin Konut Kredisi................................................ 331

6. Devlet Memurları İçin Konut ........................................................... 332

7. Öğrenim Bursları ve Yurtları ............................................................ 332

8. Aile Yardımı Ödeneği ....................................................................... 332

9. Ölüm Yardımı Ödeneği..................................................................... 334

10. Cenaze Giderleri .............................................................................. 334

11. Giyecek ve Yiyecek Yardımı.............................................................. 335

II. MEMURLARIN ÖZLÜK DOSYALARI, KADEME İLERLEMESİ VE DERECE

YÜKSELMESİ ............................................................................................335

A. Devlet Memurlarının Özlük Dosyaları..................................................... 336

B. Devlet Memurlarının Yükselmeleri......................................................... 341

1. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme)................................................. 341

2. Derece Yükselmesi (Dikey Yükselme) .............................................. 342

İçindekiler 17

ALTINCI BÖLÜM

KAMU GÖREVLİLERİNİN SORUMLULUĞU

I. KAMU GÖREVLİLERİNİN DİSİPLİN SORUMLULUĞU ................................... 347

A. Disiplin Suçunun Tanımı ve Unsurları ..................................................... 348

1. Tanım ............................................................................................... 348

2. Disiplin Suçunun Unsurları ............................................................... 350

a. Fail ............................................................................................. 350

b. Fiil .............................................................................................. 352

c. Görev......................................................................................... 354

ç. Kusur ......................................................................................... 355

B. Disiplin Hukukuna Hâkim İlkeler ............................................................. 356

1. Kanunilik İlkesi: "Nullum Crimen Nulla Poena Sine Lege"................ 357

2. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi: "İn Dubio Pro Reo"...................... 360

3. Kanunu Bilmemek Mazeret Sayılmaz İlkesi...................................... 362

4. Tek Suçtan Tek Ceza Verilmesi İlkesi: "Ne Bis İn İdem" ................... 363

5. Geçmişe Yürümeme İlkesi................................................................ 364

6. Ölçülülük İlkesi ................................................................................. 366

7. Gizlilik İlkesi...................................................................................... 367

8. Eşitlik İlkesi....................................................................................... 369

9. Gerekçe İlkesi: "Expression Des Motifs" .......................................... 369

10. Kılık Değiştirmiş Disiplin Cezası Verme Yasağı.................................. 370

11. Savunma Hakkı Tanınmadan Disiplin Cezası Verilemez İlkesi .......... 370

12. Başvuru Yollarının Gösterilmesi İlkesi .............................................. 372

13. Aleyhe Bozma Yasağı İlkesi: "Reformatio İnpejus" .......................... 373

14. Soruşturmacının Soruşturulanın Dengi veya Üstü Olması İlkesi ...... 375

15. Vicahilik İlkesi................................................................................... 376

16. Sendika Temsilcisinin Disiplin Kurulunda Bulunması İlkesi .............. 376

17. Önerilen Bir İlke: Yeniden Soruşturma Açılma Yasağı İlkesi............. 377

C. Disiplin Suç ve Cezaları ........................................................................... 378

1. Devlet Memurları Kanununda Disiplin Suç ve Cezaları .................... 379

a. Uyarma...................................................................................... 379

b. Kınama....................................................................................... 380

c. Aylıktan Kesme.......................................................................... 381

ç. Kademe İlerlemesinin Durdurulması......................................... 382

d. Devlet Memurluğundan Çıkarma .............................................. 384

18 İçindekiler

2. Diğer Kamu Görevlileri Hakkında Özel Kanun Hükümlerinde

Düzenlenen Disiplin Suç ve Cezaları ................................................ 385

a. Hakim ve Savcılar ...................................................................... 385

b. Öğretim Elemanları ................................................................... 389

c. Devlet Kadrolarında Çalışan Sanatçı Personel........................... 395

i. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Üyeleri.................... 395

ii. Devlet Opera ve Balesinin Sanatkâr Memurları, Uzman

Memurları, Uygulatıcı Uzman Memurları ve Stajyerleri .... 399

ç. Spor-Toto Teşkilatı Personeli .................................................... 400

d. Türk Silahlı Kuvvetleri Mensupları ............................................ 402

e. Emniyet Teşkilatı Mensupları.................................................... 417

Ç. Disiplin Soruşturma Usulü ...................................................................... 432

1. Yetkili Makam .................................................................................. 432

2. Soruşturmanın Açılması................................................................... 434

a. Soruşturma Kararı Alınması ...................................................... 434

b. Soruşturmacı Atanması ve Yetkileri .......................................... 436

c. Savunma Hakkı.......................................................................... 438

3. Disiplin Kararı................................................................................... 439

4. Tebliğ ve Uygulama.......................................................................... 440

D. Disiplin Konusunda Diğer Hususlar......................................................... 441

1. Tekerrür ........................................................................................... 441

2. Bir Derece Alt Cezanın Uygulanması................................................ 443

3. Öngörülmemiş Disiplin Suçları......................................................... 443

E. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları................................................. 444

1. İdari Başvuru Yolu (İtiraz)................................................................. 445

2. Yargısal Başvuru Yolu (İptal Davası) ................................................. 445

F. Disiplin Cezalarının Ortadan Kalkması .................................................... 446

2. İdare Tarafından .............................................................................. 446

3. Mahkeme Tarafından ...................................................................... 447

4. Yasama Organı Tarafından............................................................... 447

G. Memurluk Durumunda Kısıntı Yapan Haller........................................... 448

1. Kadro Açığı....................................................................................... 448

2. Görevden Uzaklaştırma ................................................................... 450

a. Sebepleri ................................................................................... 451

i. Disiplin Soruşturması.......................................................... 452

ii. Ceza Kovuşturması ............................................................. 453

b. Yetki .......................................................................................... 454

İçindekiler 19

c. Sonuçları.................................................................................... 455

ç. Kaldırılması................................................................................ 456

II. KAMU GÖREVLİLERİNİN CEZAİ SORUMLULUĞU ....................................... 458

A. Genel Kurallara Göre .............................................................................. 459

B. 3628 Sayılı Kanuna Göre......................................................................... 460

C. 4483 Sayılı Kanuna Göre......................................................................... 462

1. Kanunun Kapsamı ............................................................................ 462

2. Ön İnceleme, Soruşturma İzni ve İtiraz ............................................ 464

a. Ön İnceleme .............................................................................. 464

b. Soruşturma İzni ......................................................................... 466

i. İzin Vermeye Yetkili Merciler.............................................. 466

ii. Karar ................................................................................... 467

c. İtiraz .......................................................................................... 469

3. Hazırlık Soruşturması ....................................................................... 471

a. Hazırlık Soruşturmasını Yapacak Merciiler ................................ 471

b. Hazırlık Soruşturması................................................................. 472

c. Yetkili ve Görevli Mahkeme ...................................................... 472

III. KAMU GÖREVLİLERİNİN MALİ SORUMLULUĞU ........................................ 472

A. Kamu Görevlisinin İdareye Karşı Sorumluluğu........................................ 473

1. Zararın Oluşması .............................................................................. 475

a. Fail ............................................................................................. 475

b. Fiil .............................................................................................. 475

c. Kusur ......................................................................................... 476

ç. İlliyet Bağı.................................................................................. 478

2. Zararın Tazmini ................................................................................ 478

a. Zararın Tespiti............................................................................ 479

b. Zararın İdari Yollarla Tazmini..................................................... 480

i. Doğrudan Ödeme ............................................................... 480

ii. Sulh Yolu ile Ödeme............................................................ 480

iii. Zararın Yargı Yoluyla Tazmini.............................................. 481

B. Kamu Görevlisinin Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu ........................... 481

1. Kamu Görevlisinin Görevi ile İlgisi Olmayan Kişisel

Kusurlarından Mali Sorumluluğu ..................................................... 481

2. Kamu Görevlisinin Görevi Sırasında İşlediği Kusurlu Fiillerinden

Mali Sorumluluğu............................................................................. 482

3. Kamu Görevlisine Rücu .................................................................... 484

20 İçindekiler

YEDİNCİ BÖLÜM

KAMU GÖREVLİSİ SIFATININ SONA ERMESİ

I. DEVLET MEMURLUĞUNUN SONA ERMESİ................................................487

A. Çekilme (İstifa)........................................................................................ 487

1. Çekilme İradesi ................................................................................ 487

2. Çekilmeden Vazgeçme..................................................................... 490

3. Olağanüstü Hallerde Çekilme .......................................................... 492

4. Çekilmede Devir, Teslim ve Sorumluluk .......................................... 492

5. Çekilen Memurun Yeniden Atanması .............................................. 493

B. Çekilmiş (İstifa, Müstafi) Sayılma............................................................ 495

1. Görevin Terki Nedeniyle .................................................................. 496

2. Bilgilerini Artırmak Üzere Yabancı Ülkelere Gidenlerin

Belirlenen Süre Sonunda Göreve Geri Dönmemeleri Nedeniyle ..... 498

3. Başka Yere Atananların Göreve Başlamamaları Nedeniyle.............. 499

4. Terhis Edilenlerin Görevlerine Dönmemeleri Nedeniyle ................. 500

5. Kadronun Kaldırılması Nedeniyle..................................................... 501

6. Aylıksız İzin Bitiminde Göreve Dönmeme Nedeniyle....................... 502

C. Devlet Memurluğundan Çıkarma (İhraç)................................................ 504

1. İdeolojik ve Siyasi Amaçlı Eylemler Nedeniyle................................. 504

2. Yasaklanmış Yayınlar ile İdeolojik ve Siyasi Eylemler Nedeniyle...... 509

3. Siyasi Partiye Girme Nedeniyle........................................................ 510

4. Özürsüz Olarak Yılda Toplam Yirmi Gün Göreve Gelmeme

Nedeniyle......................................................................................... 512

5. Savaş, Olağanüstü Hal veya Genel Afetlere İlişkin Konularda

Amirlerin Verdiği Görev veya Emirleri Yapmama Nedeniyle ........... 513

6. Amirlerine, Maiyetindekilere ve İş Sahiplerine Fiili Tecavüzde

Bulunma Nedeniyle ......................................................................... 514

7. Memurluk Sıfatı İle Bağdaşmayacak Nitelik ve Derecede Yüz

Kızartıcı ve Utanç Verici Hareketlerde Bulunma Nedeniyle............. 515

8. Yetki Almadan Gizli Belgeleri Açıklama Nedeniyle........................... 519

9. İdeolojik ve Siyasi Nedenlerle Arananları Gizleme Nedeniyle ......... 521

10. Yurt Dışında Devletin İtibarını Düşürecek veya İfa Edilen

Görevin Haysiyetini Zedeleyecek Tutum ve Davranışlarda

Bulunma Nedeniyle ......................................................................... 522

11. Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna Aykırı

Eylemlerde Bulunma Nedeniyle ...................................................... 522

İçindekiler 21

12. Terör Örgütleri ile Eylem Birliği İçinde Olma, Bu Örgütlere Yardım

Etme, Kamu İmkân ve Kaynaklarını Bu Örgütleri Desteklemek

için Kullanma, Kullandırma veya Bu Örgütlerin Propagandasını

Yapma Nedeniyle ............................................................................. 523

Ç. Koşulların Sonradan Yitirilmesi ............................................................... 525

1. Genel Şartlar .................................................................................... 526

a. Türk Vatandaşlığı....................................................................... 527

b. Yaş Şartı..................................................................................... 529

c. Öğrenim Şartı ............................................................................ 531

ç. Kamu Haklarından Mahrum Olmama Şartı ............................... 534

d. Memuriyete Engel Suçlardan Mahkûm Olmama Şartı.............. 535

e. Askerlik İçin Öngörülen Koşulları Yerine Getirme Şartı ............. 544

f. Sağlık Şartı ................................................................................. 547

g. Fiil Ehliyeti Şartı ......................................................................... 549

ğ. Mülga Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasını

Geçme Şartı............................................................................... 550

2. Devlet Memurları Kanununda Aranan Özel Şartlar.......................... 554

a. Diploma Şartı............................................................................. 555

b. Kurumların Mevzuatında Aranan Şartları Sağlamak ................. 555

D. Bağdaşmazlık .......................................................................................... 557

E. Emeklilik.................................................................................................. 558

1. Emekliliğe Ayrılma Türleri ................................................................ 559

a. Zorunlu Emeklilik....................................................................... 559

b. Devlet Memurunun İsteği Üzerine Emeklilik............................. 560

c. Re'sen Emeklilik......................................................................... 562

2. Emekli Olan Memurun Mali ve Sosyal Hakları ................................. 563

F. Ölüm ....................................................................................................... 564

II. SÖZLEŞMELİ PERSONEL AÇISINDAN KAMU GÖREVİNİN SONA ERME

HALLERİ .................................................................................................. 565

A. Sözleşmeli Personelin Hizmet Sözleşmesinin İdare Tarafından

Feshedilmesi ........................................................................................... 566

B. Sözleşmeli Personelin Hizmet Sözleşmesini Kendi İsteği ile

Feshetmesi.............................................................................................. 567

C. Sözleşmeli Personelin Hizmet Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona

Ermesi ..................................................................................................... 568

KAYNAKLAR................................................................................................... 569