Ticari İşlerde Kefilin Sorumluluğu

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Burcu ÖZKUL
ISBN: 9786258038446
267,30 TL 297,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Burcu ÖZKUL
Baskı Tarihi 2021/12
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 311

Ticari hayatta sıklıkla karşılaşılan hukuki işlemler ve özellikle sözleşmeler dolayısıyla borç ilişkileri ortaya çıkmaktadır. Borç ilişkisi ise sözleşmenin taraflarını alacaklı veya borçlu konuma getirmektedir. Ticari hayatın baş aktörlerinden olan tacir; borç ilişkisinde alacaklı tarafta yer aldığında, alacağını elde edememe kaygısını taşıyabilir. Bu kaygıyı minimize etmek amacıyla borçludan bir güvence istemesi tabidir. Bu bağlamda tacir, ipotek veya rehin ile alacağını güvence altına almaya çalışabilir. Ancak gerek ipotek ve rehin tesis edilebilecek unsurların sınırlı olması gerekse bu işlemlerin fazla masraflı olması nedeniyle tacir ayni teminatlardan daha çok şahsi teminatlara yönelmektedir. Kefalet sözleşmesi ise en sık başvurulan şahsi teminatlardan biridir. Çünkü genellikle dostane ilişkilere dayanmaktadır. Dolayısıyla kefalet sözleşmesi ticari hayatın vazgeçilmez unsurlarındandır.

01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile borçlar hukuku alanında, yine aynı tarihte yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile de ticaret hukuku alanında reform sayılabilecek değişimler yaşanmıştır. Her iki Kanundaki değişimler gerek ticari iş, ticari işletme, ticaret ortaklıkları ve dolayısıyla tacire ilişkin hükümleri ve gerekse kefalet sözleşmesi başta olmak üzere teminat sözleşmelerini yeni bir yapılanmaya götürmüştür. Bu çerçevede çalışmada; Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nda yapılan değişiklikler harmanının ticari işlerde kefalet sözleşmesine ve kefile yansımaları ele alınmıştır. Konu, gerçek kişi tacir- tüzel kişi tacir ayrımı doğrultusunda incelenip ticari işlerde kefalet sözleşmesi düzenlendiğinde, sözleşmenin durumu ve tacirlerin sorumlulukları değerlendirilmiştir. Değerlendirme yapılırken, tüzel kişi tacir sıfatına sahip olan ticaret ortaklıkları, ticari işletme işleten dernekler ve vakıflar, ticari şekilde işletilmek üzere kurulan kamu tüzel kişileri ve ayrıca bankaların kefalet sözleşmesindeki konumu, durumu ve sorumluluğu yenilenen hükümler ışığında irdelenmiştir. Bu çalışma, “Ticari İşlerde Kefilin Sorumluluğu” başlığı ile sunulan doktora tezinin gözden geçirilmiş ve güncellenmiş halidir. 

İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ........................................................................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................. 9

KISALTMALAR ........................................................................................................................................13

GİRİŞ......................................................................................................................................15


BİRİNCİ BÖLÜM

TİCARİ İŞ KAVRAMI


I. GENEL OLARAK ............................................................................................................................ 25

II. 6762 VE 6102 SAYILI TTK’LARDA TİCARİ İŞLETME VE TİCARİ İŞ .......................... 27

III. TİCARİ İŞİN BELİRLENMESİ ................................................................................................... 30

A. Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Hususlar .................................................. 31

B. Ticari İşletmeyi İlgilendiren İşlem ve Fiiller .......................................................... 31

C. Ticari İş Karinesi.................................................................................................................. 33

D. Bir Taraf İçin Ticari Nitelikte Olan İşler ................................................................... 34

IV. TİCARİ İŞ OLARAK KABUL EDİLMENİN SONUÇLARI .................................................. 34

A. Müteselsil Sorumluluk...................................................................................................... 35

B. Ticari İşlerde Faiz ............................................................................................................... 37

C. Sözleşmelerde Serbestlik İlkesi.................................................................................... 43

1. Temerrüde Düşme Süresi ve İhtar ..................................................................... 44

2. Faize Hak Kazanma ................................................................................................... 46

3. Faiz Oranı....................................................................................................................... 47

4. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Durumu............................................................. 51

5. Taksitli ödemeler ....................................................................................................... 52

6. Ödeme Süresinin Sınırlanması............................................................................. 54

D. Ticari İşlerde Zamanaşımı .............................................................................................. 55


İKİNCİ BÖLÜM

KEFALETİN KAVRAMSAL HARİTASI


I. KAVRAM OLARAK KEFALET................................................................................................... 57

II. KEFALETİN TARİHSEL GELİŞİMİ.......................................................................................... 58


10 İçindekiler

III. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI.....................................................................................63

IV. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ.........................................................65

A. Kefilin Borcunun İvazsız Olması ...................................................................................65

B. Kefilin Borcunun Tali Nitelikli Bir Borç Olması .....................................................66

C. Kefilin Borcunun Fer’i Nitelikli Bir Borç Olması....................................................67

V. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI.....................................................69

A. Geçerli Bir Asıl Borcun Varlığı .......................................................................................69

1. Asıl Borçlunun Ehliyetsiz Olduğu Durumlarda .............................................70

2. Asıl Borcun Şarta Bağlı Olduğu Durumlarda..................................................70

3. Asıl Borcun Eksik Borç Olduğu Durumlarda ..................................................73

4. Asıl Borcun İrade Bozukluğu İle Doğduğu Durumlarda............................75

B. Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesinin Varlığı..................................................................76

1. Kefilin Fiil Ehliyetinin Bulunması........................................................................76

2. Kefalet Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılmış Olması ...............................83

3. Kefilin Sorumlu Olacağı Azami Miktar ve Kefalet Tarihinin

Belirtilmiş Olması .......................................................................................................85

4. Kefilin Eşinin Yazılı Rızasının Olması ................................................................87

5. Kefilin İradesinin Sakatlanmamış Olması........................................................91

6. Kefalet Sözleşmesinin Temsilci Tarafından Yapılabilmesi ......................98

VI. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN BENZER TEMİNATLARDAN AYIRT

EDİLMESİ.......................................................................................................................................100

A. Kefalet Sözleşmesini Garanti Sözleşmesinden Ayıran Unsurlar.................100

B. Kefalet Sözleşmesini Banka Teminat Mektubundan Ayıran Unsurlar ........108

C. Kefalet Sözleşmesini Üçüncü Kişinin Edimini Taahhütten Ayıran

Unsurlar.................................................................................................................................116

VII. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ ...............................................................................119

A. Adi Kefalet Sözleşmesi....................................................................................................120

B. Birlikte Kefalet Sözleşmesi ...........................................................................................121

C. Müteselsil Kefalet Sözleşmesi .....................................................................................124

1. Müteselsil Kefaletin Müteselsil Borçluluktan Ayırt Edilmesi ..............125

2. Ayrım İçin Yararlanılabilecek Kıstaslar.........................................................127

a) Aslilik - Fer’ilik Kıstası ..................................................................................127

b) Menfaat Kıstası.................................................................................................128

c) Tarafların Kullandıkları Terimlerin Değerlendirilmesi Kıstası......128

d) Borcun Aynen İfası - Tazminat Ödenmesi Kıstası ............................130

D. Kefile Kefalet Sözleşmesi...............................................................................................131

E. Rücua Kefalet Sözleşmesi..............................................................................................132

F. Zarara Kefalet Sözleşmesi.............................................................................................133


İçindekiler 11


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TİCARİ İŞLERDE KEFİLİN ALACAKLI VE

ASIL BORÇLU İLE İLİŞKİLERİ


I. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ......................................................................135

A. Kefilin Alacaklıya Karşı Sahip Olduğu Haklar ......................................................135

1. Savunma İmkanlarını İleri Sürebilme Hakkı ...............................................136

a) Kefilin İleri Sürebileceği Def’iler ..............................................................138

b) Kefilin İleri Sürebileceği İtirazlar.............................................................143

2. Asıl Borçlunun Takas Beyanından Yararlanma Hakkı ............................149

B. Kefilin Alacaklıya Karşı Yerine Getirmesi Gereken Yükümlülükler...........151

1. Borcunu İfa Etme Yükümlülüğü ........................................................................151

2. Asıl Borçluya Ait Olan Def’i ve İtirazları İleri Sürme Yükümlülüğü.........151

3. İhbarda Bulunma Yükümlülüğü ........................................................................152

C. Alacaklının Kefile Karşı Sahip Olduğu Haklar......................................................152

D. Alacaklının Kefile Karşı Yerine Getirmesi Gereken Yükümlülükler ..........153

1. Sahip Olduğu Güvenceleri Koruma Yükümlülüğü.....................................153

2. Elindeki Güvence ve İspat Araçlarını Kefile Tevdi Etme

Yükümlülüğü ..............................................................................................................156

3. Ödemeyi Kabul Etme Yükümlülüğü.................................................................160

4. Asıl Borçlunun İflası veya Konkordatosu Durumunda Alacağını

Kaydettirme ve Haklarını Koruma Yükümlülüğü......................................162

5. Özen Gösterme Yükümlülüğü.............................................................................165

6. Bilgi Verme Yükümlülüğü ....................................................................................168

II. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ ...............................................................171

A. Kefilin Asıl Borçluya Karşı Sahip Olduğu Haklar................................................171

1. Güvence Verilmesini ve Borçtan Kurtarılmasını İsteme Hakkı ..........171

2. Rücu Hakkı ..................................................................................................................177

B. Kefilin Asıl Borçluya Karşı Yerine Getirmesi Gereken Yükümlülükler........183


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TİCARİ İŞLERDE KEFALET SÖZLEŞMESİ VE

KEFALET SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK


I. TİCARİ İŞLERDE KEFALET SÖZLEŞMESİ ........................................................................189

A. Genel Olarak ........................................................................................................................189

B. Gerçek Kişi Tacirlerdeki Durum.................................................................................190

C. Tüzel Kişi Tacirlerdeki Durum....................................................................................196

1. Genel Olarak ...............................................................................................................196


12 İçindekiler

2. Ticaret Ortaklıklarında Kefalet ve Sorumluluk ..........................................196

a) Şahıs Ortaklıklarındaki Durum.................................................................199

aa) Kollektif Ortaklık Açısından.............................................................200

bb) Komandit Ortaklık Açısından ..........................................................206

b) Sermaye Ortaklıklarındaki Durum..........................................................213

aa) Anonim Ortaklık Açısından ..............................................................213

bb) Limited Ortaklık Açısından...............................................................222

cc) Kooperatif Ortaklık Açısından ........................................................228

dd) Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklık

Açısından ..................................................................................................234

3. Ortaklıklar Topluluğunda Kefalet ve Sorumluluk.....................................237

4. Bankacılık İşlerinde Kefalet ve Sorumluluk.................................................241

a) Genel Olarak ......................................................................................................242

b) Tüketici Kredilerindeki Durum ................................................................243

c) Kredi Kartındaki Durum ..............................................................................253

d) Banka Teminat Mektubundaki Durum..................................................264

e) Kefalet Kredisindeki Durum ......................................................................266

5. Derneklerde Kefalet ve Sorumluluk ................................................................267

6. Vakıflarda Kefalet ve Sorumluluk.....................................................................269

7. Kamu Tüzel Kişilerinde Kefalet ve Sorumluluk .........................................271

II. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN SINIRLARI ......................................................................271

A. Genel Olarak ........................................................................................................................271

B. Kefilin Kanundan Doğan Sorumluluğunun Sınırı...............................................273

1. Asıl Borçtan Sorumluluk.......................................................................................273

2. Asıl Borçlunun Kusur ve Temerrüdünün Yasal Sonuçlarından

Sorumluluk..................................................................................................................275

3. Dava ve Takip Masraflarından Sorumluluk .................................................276

4. Rehin İle İlgili Masraflardan Sorumluluk......................................................277

5. Sözleşme Faizlerinden Sorumluluk .................................................................278

C. Kefilin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğunun Sınırı.........................................279

D. Kefilin Sorumlu Olduğu Azami Miktar ....................................................................280

SONUÇ VE ÖNERİLER..................................................................................................... 283

KAYNAKÇA ....................................................................................................................... 293

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.