Ceza Hukukunda

Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Bilgehan SAVAŞCI TEMİZ
ISBN: 9789750265419
342,00 TL 380,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Bilgehan SAVAŞCI TEMİZ
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 272

Amirin emrinin yerine getirilmesi hem Türk hukuku hem de uluslararası ceza hukuku bakımından önemli ve tartışmalı bir konu olmuştur. Anayasa'nın 137. maddesinde kanunsuz emir düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu'nun 24. maddesinde ise emrine yerine getirilmesi hüküm altına alınmıştır. Devlet Memurları Kanunu, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Askeri Ceza Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'nda da konuyla ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda amirin emrinin yerine getirilmesinin kusurluluğu ortadan kaldıran hal olduğu ve fail hakkında ceza yer verilmesine yer olmadığı kararı verilmesinin kabulü Türk hukukunda tartışmalara neden olmuştur. Türk Ceza Kanunu'nun gerekçesinde de benzer açıklamaların yer alması amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuka uygunluk nedenleri içindeki yerini tartışmaya değer kılmıştır. Kanunsuz emrin yerine getirilmesi bakımından da teori ve uygulamada özellikle mutlak itaat yükümlülüğü bulunan kişiler bakımından sıkıntılar bulunmaktadır. Uluslararası ceza hukuku ise emrin yerine getirilmesi hakkında farklı düzenlemeler getirerek ulusal ceza hukuku düzeninden tamamen ayrılmaktadır. Tüm bu problemler amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuki niteliğini ve özelliklerini incelemeyi gerekli kılmıştır.

Çalışmada amirin emrinin yerine getirilmesinin suça etkisi, koşulları, emrin hukuka uygunluğunu araştırma yetkisi, emrin yerine getirilmesinde sorumluluk, üçüncü kişilerin durumu, sınırın aşılması, hata gibi konular ve uluslararası ceza hukuku bakımından emrin yerine getirilmesi incelenmiştir.

Konu Başlıkları
Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi
Emrin Yerine Getirilmesinin Şartları
Emrin Hukuka Uygunluğunu Denetim Yetkisi
Emrin Yerine Getirilmesinde Sorumluluk Durumu
Emrin Yerine Getirilmesinde Sınırın Aşılması, Üçüncü Kişilerin Durumu, Hata
Uluslararası Ceza Hukukunda Emrin Yerine Getirilmesi
İçindekiler
Teşekkür  7
Kısaltmalar Cetveli  15
Giriş  17
Birinci Bölüm
AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ KAVRAMI VE
SUÇA ETKİSİ
I. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ  19
A. Kavram  19
B. Türk Hukukundaki Düzenlenme Şekli  20
II. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İÇİNDEKİ YERİ  21
A. Hukuka Aykırılık Kavramı  21
1. Genel Olarak  21
2. Hukuka Aykırılığın Tespiti ve Suçun Unsuru Olarak Hukuka Aykırılık  22
3. Hukuka Aykırılığın Kapsamı  24
4. Şekli Hukuka Aykırılık–Maddi Hukuka Aykırılık Ayrımı  26
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri  30
1. Genel Olarak  30
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı  32
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Etkisi  34
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerden Farkları  36
a. Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerin Suça Etkisi  36
b. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Aralarındaki Farklar  38
aa. Ceza Hukuku Bakımından Farkları  38
bb. Hukuk Düzenindeki Etkisi Bakımından Farkları  40
cc. Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından Farkları  42
C. Amirin Emrinin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi  45
1. Genel Olarak  45
2. Hukuka Uygun Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi  45
3. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi  47
a. Hukuka Aykırı Ancak Suç Teşkil Etmeyen Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi  47
aa. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş  48
bb. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Mazeret Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş  50
cc. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş  51
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz  54
b. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesi  58
aa. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş  58
bb. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş  60
cc. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Cezalandırılabilirliğe Etki Ettiğini İleri Süren Görüş  61
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz  61
İkinci Bölüm
AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN KOŞULLARI
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ŞARTLARI  65
A. Bir Emrin Bulunması  65
1. Emir  65
2. Emri Veren  67
3. Emri Uygulayan  71
4. Hiyerarşik İlişki  75
a. Kamu Hukukunda Hiyerarşik İlişki  75
b. Özel Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki  78
c. Asker Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki  82
d. Hiyerarşi Yetkisine Tabi Olmayanlar  85
5. Emir Uyuşmazlıkları  88
a. Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları  89
aa. Kolluk Personeli Bakımından  89
bb. Kamu Görevlisi Tanık Bakımından  91
b. TSK İç Hizmet Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları  93
c. İl İdaresi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları  94
aa. Askeri Birliklerin Olaya Müdahalesi  94
bb. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Ayrı Müdahalesi Halinde  95
cc. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Birlikte Müdahalesi Halinde  96
dd. İlçe Çevresinde Çıkabilecek Olaylara Müdahale Halinde  98
B. Emrin Bağlayıcı Bir Emir Olması  100
1. Emri Verenin Yetkili Olması  101
a. Kişi Bakımından Yetki  102
b. Konu Bakımından Yetki  105
c. Yer Bakımından Yetki  107
d. Zaman Bakımından Yetki  107
2. Emrin Yasalara Uygun Olması  108
a. Emrin Şekil Yönünden Hukuka Uygunluğu  108
b. Emrin İçerik Yönünden Hukuka Uygunluğu  110
3. Emrin Yerine Getirilmesinin Görev Gereği Zorunlu Olması  111
II. EMRİ YERİNE GETİRENİN EMRİN HUKUKA UYGUNLUĞUNU ARAŞTIRMA YETKİSİ  115
A. Emri Uygulayanın Hukukilik Denetimi Yapabilmesine İlişkin Teoriler  115
1. Mutlak İtaat Teorisi  115
2. Şekli Denetim Teorisi  116
3. Maddi Denetim Teorisi  116
4. İtiraz Teorisi  117
5. Emrin Denetimi Bakımından Memurlar Arasında Ayrım Yapan Teori  117
6. Hâkime Takdir Hakkı Tanıyan Teori  117
7. Hukuka Açıkça Aykırı Olan Emre İtaat Edilmemesini İleri Süren Teori  118
8. Değerlendirme ve Görüşümüz  118
B. Türk Hukukunda Denetim Yetkisi  119
1. Memurun Emrin Hukuka Uygunluğu Araştırma Yetkisi  119
a. Anayasa Bakımından  120
b. Türk Ceza Kanunu Bakımından  122
c. Devlet Memurları Kanunu Bakımından  124
d. İl İdaresi Kanunu Bakımından  125
2. Hukuka Uygunluğu Denetleme Yetkisinin İstisnaları  127
a. Asker Kişiler Açısından  127
b. Kolluk Güçleri Açısından  133
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE SORUMLULUK DURUMU  138
A. Emrin Hukuka Uygunluğu ve Sorumlu Olmama  138
B. Emrin Hukuka Aykırılığı ve Sorumluluk  141
1. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emir Bakımından Sorumluluk  142
2. Konusu Suç Teşkil Eden Emir Bakımından Sorumluluk  145
a. Emri Verenin Sorumluluğu  149
b. Emri Uygulayanın Sorumluluğu  151
3. Mutlak İtaat Yükümlülüğü Bulunanların Sorumluluğu  153
a. Asker Kişilerin Sorumluluğu  153
b. Kolluk Güçlerinin Sorumluluğu  156
Üçüncü Bölüm
SINIRIN AŞILMASI, ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN DURUMU,
HATA HALİ VE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
I. SINIRIN AŞILMASI  159
A. Emrin Yerine Getirilmesinde Sınırın Aşılması  159
1. Sınırın Aşılması  159
a. Sınırın Mücbir Sebep Dolayısıyla Aşılması  162
b. Sınırın Kasten Aşılması  164
c. Sınırın Taksirle Aşılması  166
II. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN DURUMU  171
A. Direnme Hakkı  172
1. Hukuka Uygun Emirler Bakımından  172
2. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emirler Bakımından  174
3. Konusu Suç Teşkil Eden Emirler Bakımından  175
4. Sınırın Kasten Aşılması Karşısında Direnme  176
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE HATA  178
A. Emrin Yerine Getirilmesine İlişkin Hukuki Hata  178
B. Emrin Yerine Getirilmesi Hukuka Uygunluk Nedeninin Şartlarına İlişkin Hata  181
IV. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ İLE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI  184
A. Kanunun Hükmünün Yerine Getirilmesi ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi  184
B. Meşru Savunma ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi  186
C. Zorunluluk Hali ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi  187
D. Hakkın Kullanılması ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi  188
E. İlgilinin Rızası ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi  188
Dördüncü Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA AMİRİN EMRİNİN
YERİNE GETİRİLMESİ
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ULUSLARARASI CEZA HUKUKU BAKIMINDAN İNCELENMESİ  191
A. Genel Olarak  191
B. Uluslararası Ceza Hukukunda Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuki Niteliği  194
C. Emrin Yerine Getirilmesinin Tarihsel Gelişimi  200
A. I. Dünya Savaşı Öncesi  200
B. I. Dünya Savaşı Sonrası  201
A. Leipzig Yargılamaları  201
C. II. Dünya Savaşı Sonrası  203
A. Nürnberg Yargılamaları  203
B. Tokyo Yargılamaları  208
C. Takip Eden Davalar  209
D. Diğer Davalar  210
D. Londra Anlaşması Sonrası Gelişmeler  214
E. Ad Hoc Uluslararası Ceza Mahkemeleri Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi  217
D. Uluslararası Ceza Divanı Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi  220
A. Roma Statüsü’nde Emrin Yerine Getirilmesi  220
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA KOMUTAN/ÜST SORUMLULUĞU  229
A. Roma Statüsü’nden Önceki Düzenlemeler  230
1. Cenevre Sözleşmelerine Ek I Numaralı Protokolde Yer Alan Düzenlemeler  231
2. Ad Hoc Mahkemelerin Statülerindeki Düzenlemeler  233
3. Roma Statüsü’ndeki Düzenleme  238
Sonuç  245
Kaynakça  257
Kavramlar Dizini  269

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar